Czy istnieje terroryzm islamski?
Początki
Charydżyci i Asasyni - walka o Koran i władzę
Początki islamskiego fundamentalizmu zazwyczaj odnajduje się na początku XI wieku, w sekcie Asasynów.
Wcześniej, bo w VII wieku, wyłonił się najstarszy religijno-polityczny nurt islamu - charydżyci. Najważniejszym motywem ich działania była walka z kalifatem bagdadzkim. Żyli ascetycznie – zabronione były rozrywki czy prowadzenie wystawnego życia. Jeśli ktoś w ich rozumieniu popełnił grzech główny, był wówczas na zawsze wyłączany ze wspólnoty wiernych. Grzechem mogło zaś być prowadzenie trybu życia sprzecznego z zasadami wiary.
Początki
Assasyni - utworzył ją około roku 1090 Hasan ibn Sabbah, który przed swoimi ludźmi roztaczał wizję wiecznego życia w raju po walce na śmierć i życie w obronie nauki Koranu.
Dominujący współcześnie odłam isma'ilitów, uznający linię imamów wywodzącą się od Nizara.
Asasyni
Asasyni prowadzili terror polityczny, którego celem była realizacja (w ich rozumieniu) celów religijnych.
Członkowie sekty byli ślepo posłuszni Sabbahowi, który utrzymywał mir m.in. przez stosowanie tortur i zabójstw nielojalnych członków.
W zamkach asasynów obowiązywało całkowite posłuszeństwo wobec przełożonych. Pretendent do miana fidai - zabójcy czynnego, biorącego udział w akcjach, poddawany był mozolnemu treningowi zarówno fizycznemu, jak i w równym stopniu – duchowemu.
Współczesność
Współcześni terroryści islamscy nie są bezpośrednimi sukcesorami Asasynów czy charydżytów, choć cele i sposób ich realizacji, fanatyzm w postępowaniu są zbliżone i często z nimi tożsame.
Ojciec duchowy współczesnych męczenników
Taqi ad-Din Ahmad Ibn Tajmijja (1263-1328).
Postulował on powrót islamu do źródeł (Koranu).
Był wybitnym uczonym, teologiem i prawnikiem.
Ponieważ działał w czasach, kiedy świat islamski był zagrożony przez Mongołów i wyprawy krzyżowe prezentował radykalne poglądy nt. obrony wiary islamskiej i starał się uprawiać propagandę skierowaną przeciwko wrogom zewnętrznym, ze szczególnym uwzględnieniem Mongołów (których demonizował, jako jeszcze gorszych od charydżytów).
Głowna idea Tajimijji
„Należy walczyć z każdą grupą ludzi, która buntuje się przeciwko jasnym i wiarygodnie przekazanym nakazom islamu, jak twierdzą wszyscy prominentni islamscy uczeni, dotyczy to też tych członków, który publicznie czynią wyznanie wiary, wypowiadając szahadę”.
Ismail ibn Kathir
Żyjący w XIV wieku uczony,
połączył ideologię Tajmijji z fragmentem Koranu (5:44): „A ci, którzy nie sądzą według tego, co zesłał Bóg, są niewiernymi”.
Historia fundamentalizmu muzułmańskiego nie jest ciągła, nie rozwijał się on liniowo, zaś często zdarzało się, że poszczególne grupy lub bardziej wyraziści liderzy byli ze sobą skłóceni i nawzajem zwalczali lub byli niekonsekwentni.
Współczesne źródła islamizmu
Historia islamizmu zaczyna się od działalności Dżamala al-Din Al-Afghaniego podczas jego pobytu w Kairze w latach 1871-1879
Był z pochodzenia irańskim szyitą, choć sam podawał się za Afgańczyka.
To on na nowo odkrył i wypromował przemyślenia ibn Tamijji.
Al-Afghani zachodniej dominacji przeciwstawiał twardy nacjonalizm i poszukiwanie spoiwa dla świata arabskiego. Według niego świat islamu upadł z dwóch powodów: przez fanatyzm i tyranię.
Bractwo Muzułmańskie
Ideologia Afghaniego padła na podatny grunt w 1928 roku za sprawą organizacji o nazwie Bractwo Muzułmańskie.
Jej twórcą był Hassan Al-Banna, egipski działacz religijny.
Wprowadził on zawodową przemoc do ruchu, który obecnie nazywamy fundamentalizmem islamskim.
Bractwo Muzułmańskie
Bracia Muzułmanie założyli tajny aparat, który miał przeprowadzać nielegalne operacje skierowane przeciw panującym w Egipcie Brytyjczykom.
Przeorganizowali się w komórki (usar), które nie mogły liczyć więcej niż pięciu członków.
Dokonywali skrytobójstw i prowadzili akcje dywersyjne.
Prowadzili działalność propagandową skierowaną przeciw Brytyjczykom, starając się ukazać ich jako źródło niestabilności, biedy i upadku kraju.
Ku nowoczesności
Bractwo Muzułmańskie stało się podwaliną współczesnego fundamentalizmu muzułmańskiego
Zachowała się jego legenda, która między innymi przyczyniła się do powstania Al-Kaidy.
Wielu badaczy jest skłonnych widzieć przyczynę odrodzenia islamskiego fundamentalizmu w kompromitacji świeckich ideologii w świecie islamu.
Ku nowoczesności
W odrodzeniu się islamskiego fundamentalizmu współuczestniczyła Związek Radziecki, kiedy w 1979 roku dokonał najazdu na Afganistan.
To wydarzenie zjednoczyło świat arabski w walce z „niewiernym najeźdźcą”.
Ochotnicy z całego islamskiego świata zjechali się do Afganistanu, aby chronić ten kraj przed „bezbożnym komunizmem”.
Świat islamski zjednoczył się wtedy wokół jednej idei i nie było wtedy ważne, czy bojownik pochodzi z Afganistanu, Jemenu, Arabii Saudyjskiej czy Egiptu.
Terror
Terror wymierzony w ludność cywilną nie był stosowany jedynie przez fanatyków islamskich.
Jego początki to walka o powstanie Izraela – atak Irgun na hotel King David w Jerozolimie w 1947 (zginęło ok. 100 osób)
Od 1965 r. taktyką palestyńskiego ugrupowania al Fatah stały się ataki na ludność cywilną.
Podczas olimpiady w Monachium w 1972 palestyńskie komando Czarny Wrzesień zaatakowało sportowców izraelskich (w akcji odbicia zginęło 11 sportowców i 7 terrorystów).
Terror
Terroryści zaczęli dostosowywać taktykę zamachów terrorystycznych do zmieniających się realiów, w poszukiwaniu metody, która w największym stopniu zastraszyłaby społeczeństwo i zmusiła rządzących do ustępstw.
Bronią o największym psychologicznym potencjale rażenia stały się zamachy samobójcze.
Terror
W połowie lat 90. zaczęli wysadzać się bojownicy palestyńskiego Dżihadu, Hezbollahu i Hamasu
Samą metodę jako pierwsze zastosowały „Tamilskie Tygrysy”).
Hezbollah po raz pierwszy użył jako ruchomych „bomb” kierowanych przez samobójców ciężarówek (atak na amerykańskie koszary w Bejrucie w 1983)
Najsłynniejszymi indywidualnymi zamachami samobójczymi był atak na przystanek autobusowy w Tel Awiwie (1994, ginie 21 osób), atak na klub w Riszon Lecion, koło Tel Awiwu (2002, ginie 14 osób).
Droga ku Al-Kaidzie
Sayyid Qutb był jednym z najważniejszych działaczy Bractwa Muzułmańskiego.
Postulował utworzenie państwa islamskiego.
Uważał, że muzułmanie nie są pewnymi wyznawcami islamu i, jak wszyscy fundamentaliści, uzurpował sobie prawo do decydowania o tym, kto jest prawdziwym islamistą a kto odstępcą (zasługującym oczywiście na śmierć).
Poglądy Kutuba stały się inspiracją dla niejakiego Aymana Muhammada Rabaie al-Zawahiriego.
Zawahiri, jako mocno zaangażowany w działalność Braci, uczestniczył w spisku na życie Sadata.
Po zabiciu prezydenta Egiptu Zawahiri został złapany i torturowany. W więzieniu nie wytrzymał tortur, załamał się i wydał swoich wspólników.
To wydarzenie zaważyło na jego dalszym losie. Nigdy nie wybaczył tej zdrady sobie i reżimowi. Jego poglądy stały się jeszcze bardziej skrajne, co miało już niedługo znaleźć swoje ujście w działalności dla Al-Kaidy.
Droga ku Al-Kaidzie
Niszczeni w Egipcie Bracia Muzułmanie emigrowali do pobliskich krajów arabskich, gdzie zajęli się nauczaniem miejscowych.
Jednym z nich był brat Sayyida Qutba - Mohamed.
Wyjechał on do Arabii Saudyjskiej, gdzie stał się nauczycielem pewnego młodego człowieka - Osamy ibn Ladena.