OLIWKA
Informacje ogólne:
-rodzina oliwkowatych, zalicza się 35 gatunków
-mało wymagające, długowieczne drzewo; wykorzystuje się liście, drewno, owoce
-głównie uprawiana dla owoców, z nich tłoczy się cenny tłuszcz do celi spożywczych i kosmetycznych
-może dozyć ponad 1000 a nawet 2-3 tys lat (najstarsza 3tys lat na Krecie we Vouves)
-dorasta do 10m, ale zazwyczaj do ok. 6m, w domu do 3m. Nadaje się na bonsai ponieważ bez problemów znosi podcinanie pędów i korzeni.
-najbardziej rozpowszechnione w antycznym swiecie drzewo uzytkowe
-dlugowiecznosc zawdzięcza korzeniom:chociaż podłoże jest często suche i skaliste to jednak korzenie docierają głęboko do źródła świeżej wody. Gdy drzewo zostaje scięte, korzenie pozostają i wypuszczają kielki by zapoczątkować nową generacje.
-Uprawiane w rejonie M. Śródziemnego i cieplejszych klimatach: Wyspy Kanaryjskie, Krym, poł-zach. Afryka, Indie, Japonia, Kalifornia, Bermudy, Jamajka, Ameryka południowa, Australia. Ogólna powierzchnia plantacji to ok. 5milionów ha, z czego w Europie 4 mln
-wymagania: ciepłe zimy, duza wilgotność
-tysiącletni pień ma średnice 2m (takie okazy na Korsyce i Algierii)
Środowisko:
-znosi mrozy do -15C, wymaga okresu spoczynku w temp. 6-12C ok. 50-60 dni do zakwitnięcia. Preferuje ziemię ubogą, często wapienna, kamienistą ale dobrze przepuszczalną. Wymaga miejsc dobrze nasłonecznionych. Dobrze znosi braki w wilgotności powietrza.
Wygląd:
-Kwiaty: niepozorne, białe lub lekko żółtawe zebrane w grona; pachną, są małe, 4-ząbkowe kielichy, 1 słupek, 2 pręciki; kwietnie od kwietnia do czerwca
-liscie: naprzeciwległe, szarozielone, ciemne, o dl. 2,5-8cm, spodnia strona pokryta białymi lub rdzawymi włoskami. Na roslinie utrzymują się 2-3lat
-pień: krzywy, sękowaty, zwłaszcza u starszych egzemplarzy, obfitujący w liczne narosla; pień ma zdolności do pękania i zrastania ponownie, tworząc wyjatkowe, często przejrzyste formy; drewno trwałe, uzywane w stolarstwie i snycerstwie (rzeźba artystyczna)
-owoce: 1-2 pestkowe owoce, przybierają kolejno barwy: szarozielone, żółte, różowe, czerwone, gdy dojrzałe to granatowe (czarne); zawierają 25-60% tłuszczu; 10-35mm, ok. 5-15g; zbieramy pod koniec wrzesnia, az do poł. Listopada.
Szkodniki: czerwce: miseczniki, tarczniki, wełnowce
Zdrowie:
-nieocenione działanie na skórę suchą, delikatną, naczyniową, starzejącą się i skłonną do wiotczenia (dlatego coraz częściej wykorzystywana w kosmetykach)
-właściwości rozgrzewające i poprawiające ukrwienie
-zawarte w oliwie substancje przeciwutleniające mogą spowolnić procesy starzenia
-kwas oleinowy zawarty w oliwie uznawany jest za przyczynę spadku zachorowań na astmę, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa
-pomaga przy stwardnieniu tętnic, kamienicy żółciowej, niezycie i owrzodzeniu żołądka oraz obstrukcji
-zapobiega chorobom nowotworowym (raka jelita grubego, prostaty, piersi)
-cenne źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych powodujących obniżenie poziomu złego cholesterolu (LDL)
-pobudza wytwarzanie zółci i rozpuszcza kamienie żółciowe
-ułatwia redukcje masy ciała, poprawia trawienie i chroni układ pokarmowy
-Liście: pomagają obnizyć cisnienie krwi, poprawiają funkcjonowanie układu krwionośnego; mają zdolności moczopędne przez co pozwalają obniżyć poziom cukru we krwi oraz odporność krwinek na insuline
-Oliwa zawiera: witaminy z grupy B, C, E, oraz prowitaminą A, związki mineralne, fosfor, potas, żelazo. Zielona oliwka ma działanie przeciwbólowe (jest bogata w miedź, która ma korzystne działania w bólach)