1. Ogóle pojęcia prawne.

- def. prawa- ogół ustanowionych lub uznanych przez państwo regulujących organizację, zakres działania instytucji i postępowanie ludzi. Prawo jest zabezpieczone stosowaniem przymusu.

- norma prawna – obowiązująca reguła zachowania się adreatów w sytuacjach w niej określonych i zabezpieczone środkami państwowego przymusu.

- przepis prawny – część aktu prawnego wyodrębniona przez ustawodawcę jako artykuł, paragraf lub w innej postaci.

- wykładnia prawa – jest to interpretacja znaczenia norm zawartych w przepisach prawa

-rodzaje wykładni:

1. legalna – której dokonuje specjalnie uprawniony organ Państwa, którym jest Trybunał Konstytucyjny;

1. sądowa – której dokonują sądy podczas stosowania prawa do konkretnych przypadków; szczególnego znaczenia posiada wykładnia Sądu Najwyższego;

2. organów administracji publicznej – której dokonują nadrzędne organy administracji o odnoszą ją do organów administracji niższych szczebli;

3. doktrynalna – która jest dokonywana przez pracowników nauki oraz specjalistów poszczególnych dziedzin;

- źródła prawa – są to akty normatywne stanowione przez organy władzy zawierające normy prawne:

1. Sejm i Senat- ustawodawca – uchwalają Konstytucję, Ustawy, Uchwały;

2. Prezydent RP – wydaje Rozporządzenia, Zarządzenia i podpisuje Ustawy;

3. Rada Ministrów – wydaje Rozporządzenia i Uchwały wykonawcze i samoistne;

4. Prezes Rady Ministrów, Ministrowie, Kierownicy Centralnych Urzędów – wydają Rozporządzenia, zarządzenia, Instrukcje, Regulaminy, Statuty;

5. Wojewoda – rozporządzenia, zarządzenia, obwieszczenia;

6. Jednostki Samorządu Terytorialnego – mogą wydawać: Uchwały, Zarządzenia, Obwieszczenia

2. Podmioty Prawa Cywilnego

Dzielimy na:

- osoby fizyczne

- osoby prawne

W ramach tematu podmiotu prawa wyodrębniamy jeszcze jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które nie są podmiotami prawa.

- osoba fizyczna – jest to każdy od chwili urodzenia aż do śmierci. Każda osoba fizyczna posiada zdolność prawną

- zdolność prawna – oznacza zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych.

- zdolność do czynności prawnej – zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań poprzez własne oświadczenie woli; wyróżniamy 3 rodzaje tej zdolności:

1. pełna zdolność do czynności prawnych (posiada każdy człowiek z chwilą uzyskania pełnoletniości (18lat); jednakże osoba nie może być ubezwłasnowolniona);

2. ograniczona zdolność do czynności prawnych (posiada człowiek, który ukończył 13 rok życia lub osoba pełnoletnia, częściowo ubezwłasnowolniona);

3. brak zdolności do czynności prawnych (osoby poniżej 13 roku życia i osoby pełnoletnie, całkowicie ubezwłasnowolnione;

- osoba prawna – jednostka organizacyjna, której prawo przypisuje zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych

W pierwszej kolejności prawo wyróżnia jako osobę prawną: Skarb Państwa, a następnie Sp. Akcyjne; Sp. z o.o.; Publiczne Wyższe Szkoły; Gminy; Powiaty; Samorząd Województwa; Przedsiębiorstwa Państwowe; Kościoły; Fundacje; i inne

- zasadą jest, że osoby prawne są wpisywane do odpowiednich rejestrów. Jest to najczęściej tzw. KRS [Krajowy Rejestr Sądowy];

- zasadą jest, że osoba prawna nabywa podmiotowość z chwilą wpisania do odpowiedniego rejestru (KRS) za wyjątkiem: Skarbu Państwa, Gmin, Powiatu, Samorządu Wojewódzkiego, Publicznych Wyższych Szkół, Agencji Rynku Rolnego;

Osoby prawne dzielimy na:

-państwowe: skarb państwa banki państwowe, polska akademia nauk przedsiębiorstwa państwowe

-samorządowe: gminy powiaty samorządy wojewódzkie

-inne: spółki akcyjne zoo spółdzielnie

Cechy wyróżniające osobę prawną:

- cel do którego ją powołaną,

- element ludzki,

- określona struktura organizacyjna,

- własny majątek,

- przepis prawny, który przyznaje osobowość prawną.

Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej:

Zasadniczo wyodrębnia się dwa rodzaje prawa cywilnego tj. osoby prawne i cywilne fizyczne). Tym jednostką żaden przepis nie nadał osobowości prawnej wobec czego nie są osobami prawnymi choć uczestniczą w obrocie cywilno-prawnym.

*Państwowe jednostki organizacyjne Zdolność prawną, zd do czynn praw) przysługuje Skarbowi Państwa

*Samorządowe jed org (przedszkola szkoły podst, licea- Zdolność prawną, zd do czynn praw przysługuje Jednostki samorządu Terytorialnego

*inne jedn org (spółki cywilne i jawne)- Zdolność prawną, zd do czynn praw przysługuje poszczególni wspólnicy

3. Własność przemysłowa:

Obejmuje takie tematy jak: wynalazki, wzory przemysłowe, użytkowe; topografię układów scalonych i projekty

- zasadą jest że prawo do patentu na wynalazek, prawo ochrony na wzór użytkowy albo prawo wzoru przemysłowego przysługuje w zasadzie twórcy.

Te prawa są zbywane i podlegają dziedziczeniu.

Umowa o te prawa ma być pod rygorem nieważności w formie pisemnej.

Pierwszeństwo do uzyskania tych praw oznacza się wg daty zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, przemysłowego w urzędzie patentowym.

Data zgłoszenia to data wpływu do urzędu patentowego.

Ponadto pierwszeństwo przysługuje w przypadku wystaw wskazanych przez Prezesa Urzędu Patentowego (wystawy podane w „Monitorze Polskim”).

Jeżeli zgłoszenia dokonały niezależnie od siebie dwie osoby w tym samym czasie, prawo przysługuje każdej z tych osób.

Patenty są dzielone na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. Wynalazek uważa się za nowy jeżeli: nie jest on częścią stanu techniki, tzn. to wszystko co było powszechne przed pierwszeństwem do patentu.

NIE uważa się za wynalazek:

- odkryć, teorii i metod matematycznych

- wytworów o charakterze jedynie estetycznie

- planów, zasad, metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej

- programów do maszyn cyfrowych

- przedstawienia informacji

Patentów nie udziela się na:

- wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami

- odmiany roślin lub rasy zwierząt

- sposoby leczenia ludzi i zwierząt

Zgłoszenie wynalazku:

- oznaczenie zgłaszającego i przedmiotu zgłoszenia

- opis wynalazku

- zastrzeżenie patentowe

- skrót opisu

Do czasu wydania decyzji zgłaszający może: wprowadzić poprawki. Po zgłoszeniu wynalazku Urząd Patentowy stwierdza datę wpływu o zgłoszeniu wynalazku Urząd Patentowy dokonuje ogłoszenia z pewnym wyjątkiem. Następnie wydawana jest decyzja administracyjna. Udzielone patenty podlegają wpisowi do Rejestru Patentowego. Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo z wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy. Czas trwania patentu wynosi 20 lat. Patent jest zbywalny i dziedziczony Umowa o jego przeniesienie ma być w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Umowa licencyjna:

- licencja pełna (w umowie nie ograniczono zakresu korzystania z wynalazku. Licencjobiorca ma prawo do korzystania z wynalazku w takim zakresie w jakim licencjodawca)

- licencja ograniczona (w umowie ograniczono korzystanie z wynalazku)

- sublicencja – uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji, jednakże tylko za zgodą uprawnionego

- licencja otwarta – uprawniony z patentu może złożyć w Urzędzie Patentowym oświadczenie o gotowości na udzielenie licencji na korzystanie z jego wynalazku

Patent może być unieważniony, gdy nie zostały spełnione ustawowe warunki.

Wzór użytkowy

- nowe użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym; dotyczy kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Ochrona tego wzoru przypada na 10 lat. Prawo to podlega wpisowi do rejestru wzorów użytkowych; wydaje się świadectwo ochronne.

Wzór przemysłowy

- nowa i oryginalna, nadająca się do wieloletniego odtwarzania postać wytworu przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach powierzchni, barwie i rysunku; chroniony przez 25 lat.

Znak towarowy

- każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw; ochrona znaku przez 10 lat;

Za objęcie ochroną, patentem, znakiem są pobierane opłaty.

Prawo autorskie

Podmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci nie zależnie od wartości przeznaczenia i sposobu wyrażania.

Prawem autorskim zostają objęte: utwory literackie, naukowe, programy komputerowe fotograficzne, utwory architektoniczne urbanistyczne

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia. Na egzemplarzach należy wymienić: twórcze i tytul utworu

Utwory które nie są objęte prawem autorskim:

*akty normatywne, lub ich urzędowe projekty

*urzędowe dokumenty materiały znaki symbole

*opublikowane opisy patentowe

*proste informacje prasowe

Prawo autorskie stosuje się do twórców którzy są obywatelami Polski lub UE zasadą jest

*że prawo autorskie przysługuje twórcy czyli osobie której nazwisko uwidocznione na utworze

*że twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania i rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji oraz do otrzymywania wynagrodzenia.

*że p.a. przysługują przez 70 lat od śmierci twórcy a w przypadku gdy twórca nie jest znany to 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia

Bez zezwolenia twórcy wolno korzystać z utworu na własny użytek osobisty za wyjątkiem budowania domu wg cudzego projektu architektonicznego

Ustawa dopuszcza rozpowszechnianie w celach informacyjnych wyciągu ze sprawozdań i artykułów, przeglądy publikacji i krótkie streszczenia.

Wolno przytaczać utworach stanowiących swoistą całość urywki rozpowszechnionych utworów w zakresie analizy krytycznej nauczania lub wyjaśniania

W celach dydaktycznych można rozpowszechniać dobrze utwory w podręcznikach

Ustawa dopuszcza rozpowszechniać utwory wystawione na miejscu publicznym

Ochrona danych osobowych: zasada jest że:

*każdy ma prawo do ochrony swoich danych osobowych

Przetwarzanie danych osobowych może nastąpić ze względu na dobro publiczne dobro osoby lub wg przepisów prawa

Ustawy o ochronie danych osobowych stosuje się do każdego podmiotu.

Zbiór danych: jest to każdy zestaw danych osobowych o charakterze osobowym

Przetwarzanie danych jakiekolwiek operacje wykonane na danych osobowych

Administrator danych jakakolwiek osoba (instytucja), która przetwarza dane osobowe

Organem w sprawach osobowych jest Generalny Inspektor Ochrony Danych osobowych.

Zasady przetwarzania danych osobowych:

1)zgoda osoby

2) na podstawie przepisów prawa

3) wynika to z zawartej umowy

4)wynika to z danych publicznych

Prawa osoby, której dane dotyczą’

Każdej osobie przysługuje prawo do kontroli przetwarzania danych, której jej dotyczą

Zabezpieczenie danych osobowych- administrator danych jest zobowiązany do ochrony przetwarzanych danych osobowych.

Rejestracja zbiorów danych osobowych- taką rejestracje przeprowadza administrator danych, który jest zobowiązany do zgłoszenia zbiorów danych generalnemu inspektorowi.