Hałasem określamy niepożądany dźwięk, który może być uciążliwy bądź szkodliwy dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy pracy. Jest on czynnikiem szkodliwym dla człowieka, ponieważ może uszkodzić słuch a nawet doprowadzić do jego utraty.
W Polsce obowiązują następujące normy poziomu hałasu i dźwięku:
- poziom ekspozycji na hałas w odniesieniu do 8 godzinnego (dobowego) wymiaru czasu pracy wynosi 85dB, jest to jednocześnie najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)
- maksymalny poziom dźwięku (Lamax) – 115dB
- szczytowy poziom dźwięku (Lcpeak) – 135dB
- w odniesieniu do osób młodocianych Lcpeak wynosi 130dB, natomiast Lamax – 110dB.
 Praca w ciągłym hałasie w granicach 95-100dB nie może trwać dziennie dłużej niż 40-100 minut, zaś praca w hałasie do 110dB - nie dłużej niż 10 minut dziennie. 
Wyróżniamy dwa rodzaje hałasu: infradźwiękowy i ultradźwiękowy.
Hałas infradźwiękowy -  hałas o bardzo niskiej częstotliwości, poniżej 20 Hz, emitowany w szczególności przez maszyny i urządzenia przepływowe, takie jak sprężarki, silniki wysokoprężne, młoty, wentylatory przemysłowe, dmuchawy wielkopiecowe. Fale infradźwiękowe, osiągając bardzo duże długości (najkrótsza fala ma długość 17 m), mogą się rozchodzić na duże odległości od źródła.
Hałas ultradźwiękowy - hałas o wysokiej częstotliwości, powyżej 20kHz, emitowany przez m.in. lutownice ultradźwiękowe, zgrzewarki, płuczki ultradźwiękowe, narzędzia pneumatyczne, sprężarki itd. Ultradźwięki są, co prawda, wykorzystywane w procesach technologicznych, a także w diagnostyce medycznej, przemyśle spożywczym itp., ale mogą być niebezpieczne przy nieodpowiednim stosowaniu i nieprzestrzeganiu podstawowych zasad obsługi urządzeń ultradźwiękowych.
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom ochronę przed zagrożeniami, wynikającymi z pracy w miejscu narażanie na hałas.




Pracodawca w szczególności powinien zapewnić stosowanie:
- maszyn i innych urządzeń, powodujących możliwie najmniejszy hałas (nieprzekraczający dopuszczalnych wartości)
- procesów technologicznych które nie powodują nadmiernego hałasu
- rozwiązań obniżających poziom hałasu na stanowiskach pracy
Na stanowiskach pracy, na których mimo zastosowania różnych rozwiązań organizacyjnych i technicznych, poziom hałasu przekracza wartości dopuszczalne, pracodawca ma obowiązek zapewnić: ustalenie przyczyn zbyt wysokiego poziomu hałasu oraz podjęcie kroków w celu zmniejszenia go, zaopatrzenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, ograniczenie ekspozycji na hałas (stosowanie przerw w pracy itp.), oznakowanie stref zagrożonych hałasem.
Obowiązujące w Polsce przepisy nakładają na pracodawcę szereg obowiązków związanych z występowaniem hałasu w miejscu pracy. Do najważniejszych należą: wykonywanie pomiarów hałasu w środowisku pracy i analiza ich wyników, ocena ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniem hałasem oraz eliminowanie ryzyka zawodowego związanego z hałasem u źródła lub ograniczanie go do możliwie najniższego poziomu. W przypadku gdy uniknięcie lub wyeliminowanie ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas nie jest możliwe za pomocą środków ochrony zbiorowej lub organizacji pracy, pracodawca musi udostępnić pracownikom poprawnie dobrane środki ochrony indywidualnej słuchu. Jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy osiągają lub przekraczają wartości dopuszczalne, pracodawca ma dodatkowo obowiązek nadzorowania prawidłowości stosowania środków ochrony indywidualnej słuchu, wydzielenia i oznaczenia znakami bezpieczeństwa strefy gdzie hałas przekracza wartości dopuszczalne.
Pracownicy narażeni w pracy na hałas, powinni wykonywać kontrolne badania lekarskie – raz na 4 lata. Oprócz tego pracownicy mają obowiązek poddawania się badaniom audiometrycznym i otolaryngologicznym - co roku przez pierwsze trzy lata pracy w hałasie, a następnie co trzy lata.




Wymagania dotyczące hałasu i pomiarów można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833 z późn. zm.) oraz PN-N-01307 Hałas. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów.
Metody ograniczania hałasu:
- eliminacja lub ograniczenie źródła hałasu – zakup cichszych maszyn,
prawidłowa konserwacja i użytkowanie maszyn, odpowiednie ustawienie maszyn w taki sposób, aby nie nakładały się na siebie
- zastosowanie środków ochrony zbiorowej – ekrany, panele i materiały dźwiękochłonne, obudowy, zmiana organizacji pracy (rotacja pracowników pracujących w warunkach narażenia na hałas)
- zastosowanie środków ochrony indywidualnej – ochronniki słuchu (nauszniki, słuchawki, zatyczki)



Bibliografia:

- Z. Engel, W. M. Zawieska, „Hałas i drgania w procesach pracy - źródła, ocena, zagrożenia”, wyd. CIOP
- D. Augustyńska, W.M. Zawieska – „Ochrona przed hałasem i drganiami w środowisku pracy”, wyd. CIOP
- http://www.bhp.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/halas-w-srodowisku-pracy
- http://www.ciop.pl/56470
http://ipbmvr.simr.pw.edu.pl/spin/materialy/dziurdz_drgania_mechaniczne_i_halas.pdf