Geneza i treść pojęcia andragogiki
Andragogika to subdyscyplina pedagogiki zajmujaca się kształceniem dorosłych. Dziedzina ta powstala w XX wieku. Początkowo stanowila czesc skladowa pedagogiki ogolnej i filozofii wychowania. Jej rozwoj związany jest także z antropologia filozoficzna, psychologia człowieka dorosłego, etyka, socjologia kultury i wychowania, historia oswiaty i mysli pedagogicznej
Andragogika to nauka o celach, treściach, formach, metodach, zasadach nauczania, kształcenia, wychowania, smaoksztacenia, samowychowania ludzi dorosłych Jest nauka, spoleczna, humanistyczna i o wychowaniu
W jej sklad wchodza takie dział∟y jak :
Andragogika dorosłych ( wprowadzenie do działów szczegółowych )
Teoria wychowania ludzi dorosłych ( charakteryzuje się aktywnością ludzi dorosłych, co robic aby zmieniac swoje poglady)
Dydaktyka dorosłych ( teoria nauczania ludzi dorosłych )
Historia andragogiki ( pewne rzeczy sa ponadczasowe, przeklada się je na grunt andragogiki, pewne się uepsza
Andragogika a pedagogika dorosłych
Poglady Heleny Radlińskiej ( 1947) w swojej pracy „ Oswiata dorosłych „zadaniem andragogiki jest wykrywanie w teraźniejszości tych tendencji i procesow, które będą rzutowaly na przyszłość. Poszerza przedmiot andragogiki jest badanie twórczej dzialanosci społecznej.
Pojecie pedagogiki dorosłych traci swoja racje bytu, gdyz nie w pelni akceptuje swoistego konserwatyzmu językowego i trwałości stereotypu językowego, ale uzywanie terminu pedagogika dorosłych to dowod myslenia przez analogie miedzy kształceniem dzieci i młodzieży a udami dorosłymi.
3.Cele i zadania edukacji dorosłych we wspolczsnym swiecie
Cele:
szerzenie edukacji pokoju i działań które maja prowadzic do rozwoju współpracy
rozbudzenie krytycznego rozumienia waznych problemow współczesności i zachodzących zmian społecznych
Zadania
doskonalenie ludzi dorosłych w wybranym zawozie, przekwalifikowanie, zdobywanie nowych specjanosci
zdobywanie wiedzy ogolnej służącej kształtowaniu poglądów i postaw
.Poglady Malcolma Knowlesa na edukacje dorosłych
1.zwraca na to uwage Malcolm Nowles – Edukacja dorosłego jest jedna z najistotniejszych spraw współczesnego swiata, ponieważ rozwoj tej edukacji dorosłych warunkuje możliwie pelne przystosowanie, a wrecz nadazanie człowieka za postepem.
Nadazenie nad błyskawicznymi zmianami technologicznymi, kultury polityki i sfery społeczno obyczajowej
Preclom 60/70 lat wiaze się z niedomaganiami ludzi dorosłych – trudności wynikające z braku naukowej refleksji andragogicznej – jak pomoc człowiekowi dorosłemu w rozwoju.
Knowles stanął na stanowisku, ze należałoby opracowac odrebna metodyke dla czlwoieka dorosłego, dzieki czemu pozwoli to uszanowac niezależność i samodzielność człowieka dorosłego.
Człowieka dorosłego cechuje świadomość wlasnego EGO-Ja i jest to cecha specyficzna dla człowieka dorosłości. Chodzi nnie tylko o wolna wole, ale zdolność do refleksji nad wlasnym zyciem. To odroznia w sposób istotny człowieka dorosłego od dziecka.
Ten apel oznacza eliminacje z wychowania dorosłego: tresury, komendy , nadmiernej kontroli, schematyzmu, anonimowości
2.Podkresla zdolność człowieka dorosłego do samodiagnozowania tzn, człowiek dorosły potrafi uświadomić sobie
swoje potrzeby umysłowe i potrafi ustanowic ich hierarchie i zakres
Ustalic autodoping zdolny do planowania prac samoksztlaceniowych
Podporządkowanie celom perspektywistycznym, cele aktualne
Zdolny do współdziałania z innymi w rozwiązywaniu swoich problemow
Te wszystkie cechy były podstawa do odrębności andragogiki z pedagogika
6. Dojrzewanie i dorosłość w koncepcji M. Knowlsa. ( jako proces rozwoju psychicznego )
Dojrzewanie proces rozwoju psychicznego o charakterze całożyciowym, wielopłaszczyznowym usytuowany w strukturach osobowościowych. Dorosłość -stan finalny, do którego prowadzi proces dojrzewania.
Wymiary dojrzałości :
I. rozwój przebiega od zależności do autonomii-uniezależnienie
II. rozwój od bierności do aktywności- dziecko zaczyna poszerzać zakres swojej aktywności
III. od subiektywności do obiektywności-dziecko jest egocentryczne; im bardziej jesteśmy dorośli, tym obiektywniej, racjonalniej postrzegamy świat
IV. od ignorancji do erudycji- rodzimy się ignorantami, ale z czasem człowiek nabiera wiedzy i doświadczeń
ERUDYCJA-OZNACZA INDYWIDUALNĄ OKREŚLONĄ RELACJĘ MIĘDZY WIEDZĄ SPECJALISTYCZNĄ A OGÓLNĄ-OBEJMUJE CAŁY OKRES ŻYCIOWEGO DOJRZEWANIA
V. od niskiej sprawności do wysokiej sprawności
VI. . od wąskich zainteresowań do szerokich zainteresowań
VII od wąskiego zakresu odpowiedzialności do szerokiego zakresu odpowiedzialności -zakres naszej odpowiedzialności poszerza się wraz z obowiązkami, których pula zwiększa się z wiekiem
VIII. od egoizmu do altruizmu-dziecko jest egocentryczne; jeżeli będziemy kierować jego działania na innych to wykształcimy w nim altruizm
IX. od braku samoakceptacji do akceptacji- brak akceptacji może być efektem tego, że rodzice eliminują naturalne zachowania dziecka i narzucają ogólnie przyjęte
X. od amorficznej tożsamości do zintegrowanej tożsamości
AMORFICZNA- BEZKSZTAŁTNA
3.TEORIA 8 STADIÓW PSYCHOSPOŁECZNYCH ROZWOJU CZŁOWIEKA- E. ERIKSON
PODSTAWĄ KAŻDEGO STADIUM JEST ZARYSOWANIE SIĘ KONFLIKTU KTÓREGO ROZWIĄZANIE PROWADZI DO WYKSZTAŁCENIA SIĘ OKREŚLONYCH CECH OSOBOWOŚCI.
1 NIEMOWLĘCTWO -konflikt: zaufanie-nieufność
2 WCZESNE DZIECIŃSTWO autonomia-wstyd
3 WIEK PRZEDSZKOLNY inicjatywa – poczucie winy
4 OKRES SZKOLNY sprawność - poczucie niższości
5 OKRES DOJRZEWANIA tożsamość- konfuzja ról
6 WCZESNA DOROSŁOŚĆ intymność-izolacja
7 WIEK ŚREDNI ekspansja-stagnacja
8 WIEK STARSZY integralność-rozpacz
ROZWÓJ POLEGA NA TYM, ŻE WYCHODZIMY Z TYCH KONFLIKTÓW
ŻADNE STADIUM NIE KOŃCZY SIĘ NAGLE I OSTATECZNIE.
GDY CZŁOWIEK CZUJE, ŻE SPEŁNIŁ SIĘ ŻYCIOWO TO MÓWIMY O ZINTEGROWANEJ OSOBOWOŚCI. .
Erikson - w swojej teorii kryzysów, jako trzy ostatnie fazy życia człowieka wymienia:
wczesną dorosłość,
dorosłość i
pełnię dojrzałości.
Sukces przezwyciężenia kryzysów związanych z tymi etapami polega na szukaniu przez jednostkę wewnętrznej harmonii, wynikającej z takich postaw wobec życia i norm społecznych jak:
→ dojrzałość emocjonalna
→ ufność
→ solidarność
→ produktywność
→ wewnętrzna integracja (która pozwala na poradzenie sobie z problemem śmierci)
XI. od koncentracji na szczegółach do koncentracji na zasadach -dziecko widzi poszczególne elementy, ale nie widzi całości; dorosły dostrzega świat jako całość razem z prawami, nim rządzącymi
XII. od powierzchownych związków do związków głębokich -dziecko widzi tylko w kategoriach: co mi sprawia przyjemność a co przykrość, a dorosły patrzy też od czego to zależy
XIII. od odtwórczości do oryginalności -od naśladowania innych po działanie twórcze, oryginalne, własne
XIV od potrzeby pewności do tolerancji nieokreśloności- Jeżeli dziecko ma zapewnioną potrzebę pewności, to jako dorosły łatwiej jest mu poradzić sobie z nieokreślonym, chaotycznym światem
XV. od afektywności do racjonalności - dziecko reaguje afektywnie, np. rzuca się z krzykiem na podłogę jak coś nie dostanie; dorosły reaguje racjonalniej