1. Stany Zjednoczone wobec wybuchu II wojny światowej

• Polityka USA wobec Niemiec i całej Europy w dwudziestoleciu międzywojennym: IZOLACJONIZM -> wynikał z nastrojów opinii publicznej; Franklin Delano Roosevelt ograniczał się do apeli i orędzi, chcąc pokazać swoją bierną niechęć wobec izolacjonizmu.

1. OKRES DYSKUSJI - PRZED WYBUCHEM WOJNY :

• Europie zaczyna zagrażać wybuch II w. św. – Roosevelt przedstawia Kongresowi program polityki zagranicznej:

- kryzys wojenny w Europie będzie oddziaływał na USA; USA powinno starać się utrzymać pokój, czemu nie sprzyjają akty o neutralności*:

* W 1933 roku Roosevelt ogłosił politykę dobrego sąsiedztwa wobec Ameryki Łacińskiej. W tym samym roku Stany Zjednoczone nawiązały stosunki dyplomatyczne ze Związkiem Radzieckim. Kongres nadal podtrzymywał izolacjonizm i uchwalał kolejne ustawy o neutralności (1935, 1936, 1937), w których deklarowano nieingerowanie Stanów Zjednoczonych w konflikty europejskie.

- program rewizji ustaw o neutralności – Kongres odrzucił to mimo zajęcia przez Hitlera Czechosłowacji 15 III 1939 r.

- program rozbudowy zbrojeń, zwłaszcza sił powietrznych, oraz sprzedaż samolotów Wielkiej Brytanii i Francji; to ostatnie wywołało silny protest izolacjonistów (gdy się wydało)

• Wiosna 39’ – 44% społeczeństwa amerykańskiego jest zdania, że wkrótce wybuchnie wojna w Europie; oburzenie polityką Hitlera; 55% Amerykanów zgadza się na ograniczoną pomoc dla W. Bryt. i Francji; jest to okres „wojny psychologicznej” USA z III Rzeszą; od 17 III 39’ USA zastosowało sankcje ekonomiczne wobec Niemiec (m.in. cło na import z Rzeszy w wys. 25%) oraz nie uznało zajęcia Czechosłowacji

• Roosevelt: chciał stworzyć front pokojowy i dać Polsce gwarancję

Ambasador USA w Londynie, Josepf Kenedy: nie angażować się w konflikt, w razie ataku na Polskę ta zawrze układ z Hitlerem i skieruje go dalej na wschód; trzymać się polityki appeasement’u

Ambasador USA w Brukseli Joseph Davies: zmotywować Włochy, by złagodziły politykę III Rzeszy

• Ambasador USA w Paryżu William Bullit: stworzyć silny front państw antyfaszystowskich, włączyć w niego ZSRR i działać zbrojnie!

• Antyniemiecka psychoza w USA zwiększa poparcie dla rewizji amerykańskich ustaw o neutralności; mimo to Kongres (ani Senat, ani Izba Reprezentantów) nie chciał się na to zgodzić podczas obrad w drugiej poł. III 1939; 11 VII 39’ Senacka Komisja Spraw Zagranicznych przegłosowuje uchwałę o odroczeniu debaty nad aktami o neutralności do I 1940 r.

• 14 IV 1939 – oświadczenie Roosevelta o polityce solidarności półkuli zachodniej oraz apel do państw europejskich o utrzymanie polityki dobrosąsiedzkiej

15 IV 1939 – oświadczenie Roosevelta do Hitlera i Mussoliniego: wojna będzie odczuwalna dla każdego (i dla przegranych i dla zwycięzców), a obowiązkiem przywódców jest ustrzec narody od wojny; należy spotkać się przy okrągłym stole i zdeklarować się do rozejmu na 10 lat -> Mussolini i Hitler odnieśli się do tej treści jako do absurdu; wg Hitlera Roosevelt powinien zajmować się sprawami USA

• Roosvelt a ZSRR: prezydent USA był zainteresowany współpracą ZSRR z państwami bloku zachodniego; jednak w 1939 uważał, że szanse na to są niewielkie (po niepowodzeniach W. Bryt. i Francji) i stawiał na Włochy; 23 VIII 1939 – Ribbentrop i Mołotow podpisują pakt o nieagresji, a Roosevelt wysyła apel do króla Włoch, Wiktora Emanuela, by ten powstrzymał Mussoliniego (gest jedynie symboliczny); 24 VIII 1939 – apel do Hitlera i prezydenta Ignacego Mościckiego, by rozwiązać rozbieżności na drodze negocjacji; 31 VIII Hitler udzielił odpowiedzi, że DOCENIA STARANIA RZĄDU POLSKIEGO O NEGOCJACJE ...

New York Herald Tribune z 26 VIII 1939 r. ocenia politykę Roosevelta:

Amerykanie raz jeszcze dostali lekcję, której nie chcieli znać, że naród uzbrojony po zęby może być trzymany w szachu jedynie przez siłę i potęgę większą niż on sam. Żadne apele, żadne próby niczego nie dają... Ale taki jest charakter społeczeństwa amerykańskiego, że cieszy je, kiedy prezydent występuje z apelami. Chce być przekonane, że tym sposobem prezydent wykorzystał szansę, aby utrzymać pokój. A fakt, że jego propozycje odbiły się głuchym echem, nie zmienia ich dobrego samopoczucia.

2. PO WYBUCHU WOJNY:

• 1 IX 1939 – Roosevelt proklamuje neutralność USA, a 5 IX zakaz eksportu broni, amunicji i sprzętu wojskowego

• 3 aspekty problemu niemieckiego w polityce USA:

• Europa jako teatr wojny – Czy zaangażować się w wojnę na innym kontynencie? Czy USA zaangażowałoby się, gdyby nie zostało zaatakowane Pearl Harbour?

4 XI 1939 r. Roosevelt uzyskuje wreszcie od Kongresu modyfikację ustawy o neutralności -> W. Bryt. i Francja mogą kpić broń i sprzęt wojskowy od USA (ustawa „cash and carry” – płać i bierz). Powód realny: sprawić, że państwa zachodnie same pokonają Hitlera, bez konieczności interwencji USA. Roosevelt wierzy w to jeszcze na pocz. 1940 r. kiedy wysłał sekretarza stanu Sumnera Welles’a do Rzymu, Paryża, Berlina i Londynu w celu zbadania sytuacji. Kolejne apele pokojowe Roosevelta: atak niemiecki na Danię i Norwegię IV 1940, atak na Belgię i Holandię V 1940, atak na Francję VI 1940. Oświadczenie z 10 VI 1940 r. podważało sens dalszego izolacjonizmu i neutralności USA.

• zagrożenie Dalekiego Wschodu przez Tokio, czyli zagrożenie dla interesów amerykańskich – odkąd Japonia i Niemcy podpisały pakt antykominternowski w XI 1936 r., sprawy USA na Dalekim Wschodzie siłą rzeczy związały się z Niemcami. Inwazyjność Japonii w Chinach i Indochinach -> USA zamraża wszystkie japońskie fundusze, zrywa układ handlowy z Japonią, zakazuje sprzedaży do Japonii złomu metali

• zagrożenie ekspansją niemiecką w Ameryce Łacińskiej – państwa Ameryki Latynoskiej uzależnione od handlu z Europą; mogły więc znaleźć się w orbicie wpływów państw osi. Wzrasta aktywność dyplomatyczna i wojskowa USA w Am. Łac.

2. Stosunki amerykańsko-brytyjskie (1939-41)

Po upadku Francji 22 VI 1940 r. amerykańskie nadzieje na pohamowanie Hitlera spoczęły na Wielkiej Brytanii!!!!!

• 2 IX 1940 USA i W. Bryt. podpisują tzw. układ Niszczyciele za Bazy – W. Bryt. w zamian za wydzierżawienie USA na 99 lat ośmiu baz morskich otrzymała 51 niszczycieli do ochrony konwojów atlantyckich dla swej floty wojennej Royal Navy. Bazy na półkuli zachodniej miały umożliwić akceptację opinii publicznej dla kolejnych działań.

• Wybory prezydenckie w USA jesień 1940 – Roosevelt wygrywa swoją trzecią kadencję. Zaczyna bardziej zdecydowaną politykę:

- I 1941 – Roosevelt przedstawia cele Ameryki w ewentualnej wojnie w formie punktów, tzw. Czterech Wolności: słowa, wyznania, wolność od ubóstwa i od strachu.

- 11 III 1941 - w USA Kongres przegłosował ustawę Lend Lease Act o pożyczkach i wynajmie – państwo otrzymało uprawnienia do wypożyczania, dzierżawy i darowizn broni, surowców i żywności krajom walczącym z państwami osi ( w zamian USA otrzymało : 1940 – bazy brytyjskie na Karaibach, 1941 – aktywa brytyjskie za granicą, koncesje na handel z członkami Wspólnoty Brytyjskiej, ang. zdobycze technologiczne w tym radar); przez całą wojnę W. Brytania otrzyma z tego źródła 31 mld dol.

W czasie, gdy Kongres jeszcze debatował nad Lend Lease, rozmowy brytyjsko – amerykańskie -> pojawia się po raz pierwszy idea, że to pokonanie Niemiec jest priorytetowe (późniejsze tzw. Porozumienie ABC-1). W marcu 41’ Roosevelt nadal nie był zdecydowany, czy USA powinno oficjalnie przystąpić do wojny. Zdecydowanie opowiadał się za tym sekretarz skarbu, Hans Morgenthau. Rozchodziło się o kwestię udziału marynarki amerykańskiej w ochronie konwojów – ostatecznie Roosevelt zadeklarował to Churchillowi podczas konferencji atlantyckiej.

• spotkanie amerykańskiego i brytyjskiego szefa sztabów w III 41’ – omawiają sposoby gospodarowania środkami po uchwaleniu Lend Lease oraz planują posunięcia po przystąpieniu USA do wojny

• IV 1941 – Roosevelt zatwierdza porozumienie z przedstawicielem okupowanej Danii w Waszyngtonie; jednocześnie powiadamia Churchilla o tym, że amerykańskie okręty będą patrolować Atlantyk Północny na zachód od Islandii, i informować W. Brytanię o każdym zaobserwowanym okręcie / samolocie agresora

2.1. KARTA ATLANTYCKA :

2.1.1. GENEZA:

• III Rzesza atakuje ZSRR bez wypowiedzenia wojny 22 VI 1941 o 3:15; Grupa Armii „Nord” błyskawicznie zajmuje Litwę, Łotwę i Estonię; GA „Mitte” tworzy kocioł bojowy w okolicach Mińska; od lipca 41’ na ok. 900 dni oblężenie Leningradu; próby dotarcia pod sama Moskwę od jesieni 1941 do końca tego roku kończą się fiaskiem. ( bitwa pod Moskwą od 16 X do 16 XII 1941)

• po napaści III Rzeszy na ZSRR premier W. Brytanii, W. Churchill oferuje pomoc ZSRR – już 22 VI Churchill wygłasza przemówienie radiowe, w którym deklaruje udzielenie ZSRR „wszelkiej pomocy, na jaka będzie nas stać”.

• 12 VII 1941 – układ brytyjsko - radziecki podpisany w Moskwie: Londyn będzie dostarczał ZSRR pomocy materialnej + żadna ze stron nie zawrze indywidualnie z Niemcami zawieszenia broni lub pokoju bez zgody drugiego sygnatariusza

• 18 VII - rząd Czechosłowacji (E. Benes) natychmiast zawiera z ZSRR takie samo porozumienie

• 30 VII 1941 -układ Sikorski – Majski – układ Polski z ZSRR, że obie strony będą wspólnie walczyć przeciw III Rzeszy + ZSRR wypuści polskich więźniów i zesłańców (300 tys. ludzi) + powstanie w ZSRR Armia Polska pod dow. uwolnionego z aresztu NKWD gen. Wł. Anders

2.1.2. OKOLICZNOŚCI POWSTANIA:

• 9-12 VIII 1941 - spotkanie Churchilla i Roosevelta u wybrzeży Nowej Funlandii na Oceanie Atlantyckim w celu omówienia nowopowstałej sytuacji międzynarodowej (atak Niemiec na ZSRR i zawiązanie układów ZSRR z aliantami); potkania odbyły się na pokładach okrętów wojennych „Augusta” i „Prince of Wales”. Konferencja Atlantycka była pierwszym bezpośrednim spotkaniem prezydenta Roosevelta i premiera Churchilla. efekt: przyjęcie 14 VIII 1941(podpisanej 12 VIII) deklaracji o zasadach polityki mocarstw i sygnatariuszy w czasie wojny i po jej zakończeniu = KARTA ATLANTYCKA

2.1.3. ZAŁOŻENIA:

- W. Brytania i USA wyrzekły się podboju obcych terytoriów;

- prawo każdego narodu do suwerenności i wybrania odpowiadającego mu rządu;

- po wojnie równy dostęp wszystkich państw do światowego rozwoju gospodarczego (do wymiany handlowej, ekonomicznej oraz surowców);

- pokonać Niemcy nazistowskie i zapewnić trwały pokój wszystkim narodom

- żadnych zmian terytorialnych bez zgody interesantów

- idea wyrzeknięcia się użycia siły przez narody

- zmniejszyć zbrojenia (po wojnie)

- zorganizować system stałego bezpieczeństwa

• mimo charakteru ogólnikowego, Karta Atlantycka spotkała się z bardzo pozytywnym przyjęciem „małych aliantów”; 24 IX 1941- drugie spotkanie przedstawicieli rządów alianckich, Kartę podpisują: Belgia, Czechosłowacja, Grecja, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Jugosławia, Polska, ZSRR, Francuski Komitet Narodowy

• X 1941 -na sojuszniczej konferencji w Londynie ZSRR uznaje Kartę Atlantycką pod warunkiem nienaruszalności jego granic z 1941 r. Podpisanie Karty przez rząd polski i czechosłowacki na emigracji

• Karta będzie podstawą dla Deklaracji Narodów Zjednoczonych (konferencja w Waszyngtonie 1 I 1942) -> podpisało ją 26 krajów; deklaracja współpracy , wsparcia i solidarnej walki z państwami osi

2.2. Treść Karty Atlantyckiej 14 VIII 1941 - Winston Churchill i Franklin Delano Roosevelt, na pokładzie okrętu HMS Prince of Wales

- o dostarczaniu amunicji wojennej wojskom USA i innych krajów opozycyjnych względem państw osi, zgodnie z postanowieniami tzw. umowy pożyczki – dzierżawy (Lend – Lease Act  – ustawa federalna z 11 marca 1941, zezwalająca prezydentowi Stanów Zjednoczonych „sprzedawać, przenosić własność, wymieniać, wydzierżawiać, pożyczać i w jakikolwiek inny sposób udostępniać innym rządom dowolne produkty ze sfery obronności”)

- minister aprowizacji Rządu Brytyjskiego – Lord Beaverbrook – przedstawi zagadnienia Rządowi USA w Waszyngtonie (m.in. zagadnienie dostaw dla ZSRR)

- spotkanie przebiegało w formie kilku konferencji; ogólnie: o zagrożeniu dla świata ze strony Niemiec oraz o tym, co oba państwa już zrobiły, by mu zapobiec

- uzgodniono wspólne zasady polityki narodowej USA i W. Brytanii:

2. sygnatariusze nie dążą do zysków terytorialnych lub jakichkolwiek innych;

3. sygnatariusze nie życzą sobie zmian terytorialnych, które nie zgadzałyby się z wolno wypowiedzianymi życzeniami narodów, których te zmiany dotyczą;

4. sygnatariusze uznają prawo wszystkich narodów do wyboru formy własnego rządu; pragną przywrócenia niepodległości i niezależnych rządów w tych wszystkich państwach, które zostały pozbawione swej niepodległości;

5. sygnatariusze będą się starali o to, aby wszystkie państwa, wielkie i małe, zwycięskie czy zwyciężone, miały dostęp na równych zasadach do światowego handlu i surowców, niezbędnych dla ich rozwoju ekonomicznego;

6. sygnatariusze dążą do ustalenia jak najdalej idącej współpracy pomiędzy wszystkimi narodami na polu gospodarczym, by zapewnić wszystkim polepszenie warunków pracy, rozwój ekonomiczny oraz dobre warunki społeczne;

7. sygnatariusze chcieliby, po ostatecznym pokonaniu tyranii hitlerowskiej, widzieć taki pokój, który by zapewnił wszystkim narodom warunki bezpiecznego życia wewnątrz swoich granic i dawał pewność, że wszyscy mieszkańcy wszystkich krajów będą mogli prowadzić życie wolne od lęku i nędzy;

8. na zasadzie takiego pokoju, morza i oceany będą otwarte dla wszystkich;

9. sygnatariusze wierzą, że wszystkie narody świata, zarówno ze względów praktycznych, jak i zasad moralnych, będą się musiały zgodzić na wyrzeczenie się metody przemocy.

- 24 IX 41’ -na międzysojuszniczej Konferencji w Londynie swój akces do Karty Atlantyckiej zgłosiły: Belgia, Czechosłowacja, Grecja, Holandia, Jugosławia, Luksemburg, Norwegia, Polska, ZSRR, Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Formalnie do Karty przyłączyło się 47 państw, sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczonych

3. KOLEJNE KROKI PRZYSTĘPOWANIA USA DO WOJNY:

• 11 IX 1941 – niemiecka łódź podwodna atakuje amerykańskiego niszczyciela – Roosevelt nakazuje eskortować wszystkie statki płynące przez wody ochronne USA, oraz strzelać do okrętów niemieckich i włoskich = „nie deklarowane wypowiedzenie wojny”

• X 41’ – kolejny atak niemiecki na niszczyciela amerykańskiego; XI 41’ – na wniosek Roosevelta Kongres uchyla ustawę o neutralności. Roosevelt dążył do wypowiedzenia Niemcom wojny. Jego wniosek w tej sprawie uprzedził atak na Pearl Harbour…

• atak japoński na Pearl Harbour –7 XII 1941, 12. Flota japońska pod dowództwem wice-admirała Chuichi Nagumo dociera w rejon Hawajów z rozkazem zniszczenia amerykańskiej Floty Pacyfiku w bazie wojskowej Pearl Harbour. O godz. 7:55 353 samoloty japońskie zrzuciły tam pierwsze bomby; w czasie nalotu trafiono wszystkie 8 amerykańskich pancerników, zatopiono 11 innych wielkich jednostek i zniszczono 11 stacjonujących na ziemi amerykańskich samolotów. Japonia rozpoczęła atak bez wypowiedzenia wojny, łamiąc zasady prawa międzynarodowego. Ta akcja zmieniła nastroje społeczeństwa amerykańskiego – koniec ideologii izolacjonizmu. 7 XII Kongres przyjmuje rezolucję o wypowiedzeniu wojny Japonii. 8 XII 41’ USA przystępuje do wojny; wraz z W. Brytanią i kilkoma sojusznikami (Polska) wypowiada wojnę Japonii.

• 11 XII 41’ – III Rzesza i Włochy wypowiadają wojnę USA, a kilka godz. potem Kongres wypowiada im wojnę.

POLITYKA ROOSEVELTA POLEGAŁA NA PROWOKOWANIU HITLERA DO WOJNY

3.1. WSPÓŁPRACA BRYTYJSKO – AMERYKAŃSKA BĘDĄCA KONTYNUACJĄ ZAŁOŻEŃ KARTY ATLANTYCKIEJ (ZNACZENIE KARTY)

• 22 XII 41’- 14 I 42 ‘ – pierwsza konferencja strategiczna („Arcadia”) w Waszyngtonie –> sojusz aliantów zachodnich (W. Bryt. i USA); utworzenie Połączonego Komitetu Szefów Sztabów, najważniejszego organu dowodzenia, skł. się z przedstawicieli dowództwa amerykańskiego i brytyjskiego

• założenia „Arcadii”:

- Germany first strategy – priorytetem pokonanie Niemców w Europie

- Połączony Komitet Szefów Sztabów – jednolity system dowodzenia siłami amerykańskimi i brytyjskimi

- spór o miejsce i termin utworzenia drugiego frontu (USA – szybko wylądować w Europie i pokonać Niemcy / W. Bryt. – najpierw wyczerpać i rozproszyć wojska Rzeszy)

• W CZASIE POBYTU CHURCHILLA W USA W RAMACH KONFERENCJI „ARCADIA”, 1 I 1942 R. PODPISANA ZOSTAŁA DEKLARACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH! 1 I dokument podpisały USA, Wielka Brytania, ZSRR i Chiny, a 2 I pozostałe 22 państwa koalicji antyfaszystowskiej . Wskazuje to na rosnące aspiracje mocarstw do odgrywania decydującej roli w powojennym świecie. Inicjatorzy: Amerykanie, chcieli przekształcić Wielką Koalicję w formalny związek mocarstw. (patrz s. 7 – „czterech policjantów”)

• Uzupełnieniem Deklaracji było objęcie przez Amerykanów ustawą Lend Lease wszystkich Narodów Zjednoczonych 24 II 1942 r.; łączna pomoc udzielona z tego tytułu w czasie wojny wyniosła 50,6 mld dol.

3.2. Deklaracja Narodów Zjednoczonych (deklaracja waszyngtońska) z 1 I 1942 r.

- deklaracja podpisana 1 stycznia 1942 roku przez przedstawicieli 26 państw w Waszyngtonie:

(W kolejności w jakiej wymienia je Deklaracja):

USA, Wielka Brytania, ZSRR, Chiny, Australia, Belgia, Kanada, Kostaryka, Kuba, Czechosłowacja, Dominikana, Salwador, Grecja, Gwatemala, Haiti, Honduras, Indie, Luksemburg, Holandia, Nowa Zelandia, Nikaragua, Norwegia, Panama, Polska, Związek Południowej Afryki, Jugosławia.

- Była następnym po Karcie Atlantyckiej dokumentem poprzedzającym utworzenie ONZ (i do Karty Atlantyckiej się odwoływała); zobowiązywała się do walki z państwami faszystowskimi i niezawierania z nimi odrębnego rozejmu ani pokoju. Głosiła też, że państwa te użyją wszystkich sił oraz potencjału gospodarczego i politycznego w walce z hitleryzmem.

(Każdy z rządów zobowiązywał się do zaangażowania wszystkich swoich zasobów wojskowych i gospodarczych, przeciwko tym członkom Paktu Trzech i jego zwolennikom , z którymi był w stanie wojny. Polska była w stanie wojny z III Rzeszą od jej agresji 1 września 1939 i z Japonią od 11 grudnia 1941 po ataku na Pearl Harbor .)

- Deklaracja była pierwszym oficjalnym dokumentem, w którym pojawiło się zaproponowane przez Franklina D. Roosevelta określenie Narody Zjednoczone. Następnie do Deklaracji przystąpiło 19 państw:

W 1942: Meksyk 5 czerwca, Filipiny 10 czerwca, Etiopia 28 lipca.

W 1943: Irak 16 stycznia, Brazylia 8 lutego, Boliwia 27 kwietnia, Iran 10 września, Kolumbia 22 grudnia.

W 1944: Liberia 26 lutego, Francja 26 grudnia.

W 1945 Ekwador 7 lutego, Peru 11 lutego, Chile 12 lutego, Paragwaj 12 lutego, Wenezuela 16 lutego, Urugwaj 23 lutego, Turcja 24 lutego, Egipt 27 lutego, Arabia Saudyjska 1 marca.

3.3. Treść Deklaracji Narodów Zjednoczonych:

- program celów i zasad zawarty jest w Karcie Atlantyckiej

- sygnatariusze chcą zwyciężyć swych wrogów, których brutalność zagraża życiu, wolności i prawom człowieka:

1. Każdy rząd użyje pełni zasobów wojskowych i gospodarczych przeciwko tym państwom Paktu Trójstronnego, z którymi jest w stanie wojny

2. Deklaracja współdziałania rządów Narodów Zjednoczonych i nie zawierania indywidualnego zawieszenia broni lub pokoju z wrogami.

- otwartość Deklaracji dla innych narodów pragnących do niej przystąpić przeciw hitleryzmowi

3.4.Podsumowanie.

Karta Atlantycka zawierała wizje całkiem nowego świata, zestaw „wspólnych zasad dla lepszej przyszłości świata”. Były to Cztery Wolności Roosevelta poszerzone o postulat równego dostępu do surowców i wspólnych wysiłków dla poprawy warunków socjalnych na świecie. Karta była wolna od elementów geopolitycznych, od haseł równowagi sił. Podpisując ją Churchill zrozumiał, że przyszła siła Wielkiej Brytanii zależy od chwilowego podporządkowania się Stanom Zjednoczonym. Tylko ich przystąpienie do wojny gwarantowało zwycięstwo.

ONZ: Idea powołania nowej organizacji światowej, powstała jeszcze w czasie trwania II wojny światowej. Za pierwsze dokumenty zapowiadające utworzenie ONZ uznawane są Karta Atlantycka podpisana 14 sierpnia 1941 oraz Deklaracja Narodów Zjednoczonych tzw. Deklaracja waszyngtońska, która została podpisana w Waszyngtonie 1 stycznia 1942 roku przez przedstawicieli 26 państw (w tym Polski).