Audyt – ocena danej osoby, organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu. Audyt jest przeprowadzany w celu upewnienia się co do prawdziwości i rzetelności informacji, a także oceny systemu kontroli wewnętrznej. Celem audytu jest wyrażenie opinii na temat osoby / organizacji / systemu itd. w ramach oceny w oparciu o przeprowadzone testy. Ze względów praktycznych, celem audytu jest dostarczenie tylko racjonalnego zapewnienia, o braku istotnych błędów. Dlatego w audycie stosowane są często statystyczne metody doboru próby do badania.

Audit pierwszej strony

Przeprowadzany jest z inicjatywy kierownictwa danej firmy dla własnych potrzeb i zwykle przez własnych pracowników.

W trakcie audytu pierwszej strony następuje weryfikacja poszczególnych elementów systemu jakości w tym zwłaszcza ocena stopnia przestrzegania wcześniej założonych ustaleń. Ustalenia te muszą być spisane i udokumentowane między innymi w postaci procedur i instrukcji.

Najważniejszym dokumentem który jest podstawowym odnośnikiem w trakcie przeprowadzania wszystkich rodzajów audytów systemu jakości jest Księga Jakości.

Audit drugiej strony

Dane przedsiębiorstwo występując w roli zamawiającego przeprowadza audyt jakości u swoich aktualnych lub potencjalnych podwykonawców wykorzystuje do tego najczęściej własny zespół audytorów lub zleca wykonanie audytów wyspecjalizowanej firmie.

Zgodnie z postanowieniami norm PN ISO serii 9000 firma zobowiązana jest do pełnienia skutecznego nadzoru nad systemami jakości swoich podwykonawców.

Audit trzeciej strony

Wniosek o jego przeprowadzenie zgłasza do upoważnionej instytucji przedsiębiorstwo.

Celem takiego audytu jest pragnienie podbudowania renomy lub ugruntowanie pozycji na rynku. Audyt może być także skutkiem żądań potencjalnego kontrahenta.

Pozytywny rezultat audytu trzeciej strony pozwala na nadanie certyfikatu systemowi zapewnienia jakości w tym przedsiębiorstwie. Jest to oficjalny dokument stwierdzający, że system obowiązujący w danej firmie odpowiada wymaganiom jednej z norm podlegających certyfikacji.

PCA – Polskie Centrum akredytacyjne

Polskie Centrum Akredytacji jest krajową jednostką akredytującą upoważnioną do akredytacji jednostek certyfikujących, kontrolujących, laboratoriów badawczych i wzorcujących oraz innych podmiotów prowadzących oceny zgodności i weryfikacje.

Jest członkiem międzynarodowej organizacji skupiającej instytucje akredytujące jednostki certyfikujące i kontrolujące IAF

Jest członkiem międzynarodowej organizacji skupiającej laboratoria badawcze i wzorcujące ILAC

PCA udziela akredytacji laboratoriom tylko na taką działalność, do prowadzenia której ma ono kompetencje.

PCA nie udziela akredytacji na badania zlecane podwykonawcom.

Ponadto PCA nie udziela akredytacji na badania, co do których laboratorium ma zawartą umowę na dorywcze wykorzystanie kluczowego wyposażenia pomiarowo – badawczego i/lub pomieszczeń laboratoryjnych

PCA udziela akredytacji laboratorium tylko na taką działalność, do której dane laboratorium ma kompetencje i odpowiedni sprzęt. Akredytacja nie jest przyznawana na badania zlecane podwykonawcom ale i także na takie badania, na które laboratorium ma zawartą umowę na dorywcze wykorzystywanie wyposażenia pomiarowo – badawczego i pomieszczeń laboratoryjnych.

Laboratoria akredytowane samodzielne wykonują badania w zakresie posiadanej akredytacji. Laboratorium może zlecić badania podwykonawcy (laboratorium badawczego) posiadającego akredytację na dane badania, przy czym laboratorium zlecające takie badanie powinno:

-powinno poinformować klienta o zamiarze podzlecenia badań przed tym działaniem i uzyskać jego pisemną zgodę na to zlecenie,

-powinno uzyskać od laboratorium będącego podwykonawcą sprawozdanie z badań obejmujące wyniki zleconego badania

-może zamieścić w swoim sprawozdaniu z badań wyniki otrzymane od podwykonawcy oraz uzyskać pisemną zgodę jego na publikacje

- laboratorium zlecające powinno monitorować zakres akredytacji podwykonawcy każdorazowo

Dokumentami zawierającymi opis realizacji metod badawczych wymienionych w zakresie akredytacji mogą być:

-normy polskie, regionalne i międzynarodowe

-normy zagraniczne publikowane przez krajowe jednostki normalizacyjne państw członkowskich ISO

-przepisy prawne polskie i UE

-kodeksy postępowania

-ogólnie dostępne publikacji metodyczne

-własne procedury badań.

Dokument DA – 5

Polityka PCA dotycząca wykorzystywania badań biegłości / porównań międzylaboratoryjnych w procesach akredytacji i nadzoru laboratoriów

W niniejszym dokumencie przedstawiono politykę PCA dotyczącą wykorzystywania

badań biegłości / porównań międzylaboratoryjnych w procesach akredytacji i nadzoru

laboratoriów. Wymagania dotyczące uczestnictwa w badaniach biegłości /

porównaniach międzylaboratoryjnych dotyczą również działalności badawczej

prowadzonej przez jednostki inspekcyjne.

Dwie kluczowe definicje dotyczące tego dokumentu:

Badanie biegłości (PT) – określenie za pomocą porównań między laboratoryjnych zdolności laboratorium do przeprowadzania wzorcować lub badań, lub zdolności jednostki inspekcyjnej do przeprowadzania badań.

Porównanie międzylaboratoryjne (ILC) – zorganizowanie, wykonanie i ocena wzorcowań/badań tego samego lub podobnych obiektów wzorcowań/badań przez co najmniej dwa laboratoria, zgodnie z uprzednio ustalonymi warunkami. W tekście używa się oznaczeń skrótowych PT i ILC.

Zasady ogólne dotyczące postępowania:

PCA traktuje PT/ILC jako jeden z podstawowych elementów wykazania kompetencji technicznych akredytowanych laboratoriów.

PCA nie wymaga by laboratoria objęły uczestnictwem w programach PT/ILC wszystkie badania/pomiary objęte zakresem akredytacji.

W takich wypadkach laboratoria powinny przedstawić inne wiarygodne i skuteczne środki wykazania swojej biegłości. Polityka takich laboratoriom opisana jest w księdze jakości

Kryteria akceptacji uzyskanych rezultatów stosowane przy ocenie osiągnięć laboratoriów badawczych:

- żaden wynik dotyczący badanych cech/pomiarów nie może znaleźć się w grupie wyników niezadowalających,

- w wypadku wykorzystywania wskaźnika z przy ocenie uzyskanych rezultatów dopuszcza się20% wyników w grupie wątpliwych (2<|z|<3).

ORGANIZATOR PROGRAMU PT/ILC POWINIEN MIEĆ WDROŻONY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ.

Dokument DAB – 7

Akredytacja laboratoriów badawczych.

Dokument DA – 6

Polityka Polskiego Centrum Akredytacji dotycząca zapewnienia spójności pomiarowej

Wyposażenie pomiarowe stosowane do wzorcowań, badań i inspekcji, mające istotny wpływ na niepewność pomiaru związaną z wynikami tych działań, powinno być wzorcowanie przez krajową instytucję metrologiczną ( w Polsce – Główny Urząd Miar (GUM) albo przez akredytowane laboratoria wzorcujące

Zmiany zakresu akredytacji może nastąpić:

Zakres akredytacji laboratorium badawczego można rozszerzyć o:

- nowe obiekty/grupy obiektów

- nowe cechy

- nowe zakresy już akredytowanych metod badawczych

- nowe metody badawcze

- nowe działy techniczne / nowe lokalizacje