Zestaw I
1opisac rozwoj zarodka od momentu zaplodnienia do blastocysty
rozwój zarodka od zapłodnienia do utworzenia do utworzenia pierwotnych narządów to blastogeneza. Zygota przesuwa się przez jajowód i ulega bruzdkowaniu w wyniku czego powstają blastomery a ich skupienie to zarodek. Zarodek składający się z 16 blastomer to morula. Odżywia się substancjami wytworzonymi przez błonę śluzową macicy. Blastomery przemieszczają się na obwód i wewnątrz powstaje jama blastuli.gdy zarodek przyjmie postać pęcherzyka, w którym skupisko komórek zwisa do wnętrza pęcherzyka to blastocysta. ściana blastocysty z dużych komórek. W środku jest jama blastocysty brak osłonki przejrzystej a substancje odżywcze pobierane są przez trofoblast z mleczka macicznego w tym czasie blastocysta szybko rośnie a zarodek nie rośnie.im zagnieżdżanie zarodka jest głębsze tym mniejsza jest blastocysta . pod węzłem zarodkowym różnicują się płaskie komórkii tworzą endodermę pierwotną. Pozostałe komórki węzła zarodkowego stanowią epiblast czyli ektodermę pierwotną. Tarczka zarodkowa zbudowana jest z epiblastu i tropoblastu tworzy ona właściwy zarodek. W obrębie tarczki zarodkowej rozpoczyna się gastrulacja, tarczka staje się owodnią i tworzy się smuga pierwotna. Po gastrulacji tarczka zarodkowa jest 3-warstwowa składa się z ektodermy, mezodermy, endodermy. Mezoderma rośnie na boki, w endodermie tworzy się płytka nerwowa. W środku tarczki zarodkowej tworzą się somity, wcześniej różnicuje się struna grzbietowa. Pomiędzy 2 blaszkami mezodermy powstaje jama ciała. Powstaje cewka nerwowa, struna grzbietowa jako pierwsze narządy zarodka
2.metody rozpoznawania ciazy u klaczy
Metody rozpoznawania ciazy: Badanie kliniczne,-ogledziny/zmiana zachowania wygladu, badanie palpacyjne, ultrosonograficzne, b.przez pochwe, Metody rozpoznawania ciazy :Badania laboratoryjne: Oznaczane hormownow:U KLACZY eCG w surowicy klaczymiedzy 40 a 120 dniem, progesteronu(krowy i lochy) w surowicy krwi i mleku, estrogenow(we krwi, moczu,mleku, surowicy) Oznaczanie białek objętosciowych:EPF w surowicy,PSP-B w surowicy ciezarnych krow, bPAG w surowicyc krow do 28 dnia ciazy.)
3.hormony jajnikowe i gonadotropiny
gonadotropiny to lh, fsh, ecg, prolaktyna, gnrh, opioidy, inhibina, melatonina, relaksyna, oksytocyna
steroidy: estrogeny, progestageny, androgeny, pgf2alfa
jajnikowe: inhibina, estrogeny, progestageny, androgeny
Lh- przedni płat przysadki- stymulacja ciałka żółtego
FSH- ppp - stym pęcherzyka
eCG- kubki endometrialne- stym. CŻ, progesteron, estrogeny
prolaktyna- ppp- rozwój gr mlecznego
GnRH- podwzgórze- uwalnianie FSH/LH
opioidy - CUN- obniżanie LH
inhibina- pęcherzyki jajnikowe- hamowanie FSH
melatonina- szyszynka- sezonowość rozrodcza, hamowanie GnRH
relaksyna- macica, łożysko- przygot do porodu
oksytocyna- podwzg, tylny płat przysadki - skurcz mm gładkich
steroidy:
estrogeny- pęch., CŻ - zachowanie płciowe, przygotowanie do zapłodnienia
progestageny- CŻ- zach. pł., przyg.do zapł
androgeny- pęch, nadnercza- regulacja FSH
PGF2L- endometrium- skurcz mm gładkich, luteolina
4 . cechy ejakulatu ogiera
Do 70ml,wodniste, sino-szare, zapach potu końskiego
120(30-600)mln/ml, gestosc R, SD, ruch falowy +/-,
II zestaw
1budowa plemnika
Morfologi plemnika
a)główka (12um-mikrometrow) składa się z :
-jądra
-akrosomu(czapeczka akrosomalna)
-czapeczki (pozajądrowej) pozaakrosomalna
b)witki, składa się z części głównej i końcowej
-wstawka(część witki pod główką, najgrubsza część) zbudowana jest z włókien
2objawy przed porodem
Objawy zblizajacego sie porodu: zmiany behawioralne, wyciek śluzu, obrzek warg sromowych, wiotczenie wiezadel szerokich miednicy, powiekszenie gruczołu mlekowego
3. regulacja hormonalna
podwzgórze- GnRH -> przysadka- FSH/ LH -> Pęcherzyk rośnie-> estrogeny-> ciałko krwotoczne->c.żółte -> progestron (przygotowuje macice do przyjęcia zarodka)
4. HCG , eCG
eCG u klaczy equine chorionic Gonadotropin
produkowana przez kubki macicy ciężarnej klaczy, dawniej PMSG. W dużych ilościach z innych ssaków najwięcej. Produkcja przez łożysko a nie klacz dzięki aktywności biologicznej takiej jak FSH i LH eCG używa się do wywoływania super owulacji u bydła i synchronizacji rui u owiec. Pojawia się we krwi obwodowej 37-41 dnia ciąży i poziom wzrasta do 40-80dnia. Od 80 zaczyna spadać
hCG to hormon ktory dziala podobnie do hormonu luteinizujacego odpowiedzialnego za owulacje. wydzielany w czasie ciazy, znajduje sie w moczu. owulacja po 36 do 48h*
III zestaw
1LH , FSH , testosteron
LH- stymuluje wytworzenie testosteronu w komórkach śródmiąższowych.FSH-stymulacja funkcji kanalików nasieniotwróczych odpowiada za spermatogeneze na poziomie spermatogonii i dojrzewania plemników. Testosteron-utrzymuje proces spermatogenezy, rozwoj zachowania płciowego.
2. rozrzedzalniki (sklad i opis)
Mlekowo-żółtkowy (100ml (0%)/0,7ml) wstrząsnąć 1:1 lub 1:2 tak można przechowywać w lod. Przez 72h
Mlekowo-glukozowy
Inra I
Inra II (inra I + glicerol)
3.rozwoj zarodka w jajowodzie
zarodek jednokomórkowy- zygota dzieli sie i po ok 24h jest zarodek dwukom.- 2 blastomery, na jajniku jest wtedy ciałKo żółte i progestron, zarodek w jajowodzie to ok 6dni u klaczy, 5 u krowy od zapłodnienia
zarodek dalej sie dzieli, wiecej blastomerów do momentu moruli w sródku komórki tworzy się jama - blastocysta
trofoblast- z tego wytworzy sie łożysko, błony płodowe, embrioblast/węzeł zarodkowy- z tego bedzie embrion
blastocysta wedruje do macicy gdy jest osłonięty osłonką przejrzystą i ma 200-350 mikrometr
IV zestaw
1wplyw PGF2 alfa i progesteronu na cykl rujowy
pgf2l przyspiesza luteolize i ruje
a progesteron to wyznacznik faz cyklu rujowego, np zeby nie wystapiła ruja trzeba podnieść ilość pro
pgf2l trzeba podac w fazie ciałka żołtego wtedy zniszczy ona te cż i po 48h wystapi ruja u klaczy a po 72h owulacja
2. owulacja i superowulacja
Superowulacja
główne metody superowulacji obejmują jednorazową iniekcję PMSG lub FSH w dawkach stopniowo obniżających się lub utrzymujących się na tym samym poziomie 4 dni, superowulacja może być rozpoczęta od 8-14 dzień cyklu , ruja dzień 0 przez pojedynczą iniekcję PMSG jest wystarczająca do pobudzenia dodatkowego wzrostu pęcherzyków i owulacji na jajnikach. Jednak duże wahania liczby owulowanych pęcherzyków ogranicza zastosowanie tego hormonu na większą skalę. Iniekcja HMG dawały zbliżone efekty do FSH , znaczny koszt i konieczność wielokrotnej iniekcji spowodowały że nie znalazł zastosowania w praktyce. FSH P szerokie zastosowanie w wywoływaniu superowulacji, krótki okres półtrwania we krwi , dlatego podawany przez 3-5 dni , poszczególne serie preparatu FSH-P charakteryzują się różną proporcją FSH i LH , można stosować FSH-P w kombinacji z PGF2L lub progesteronem( następuje wcześniej ruja) , progestagen stosowany w przypadku gdy dawczynie nie wykazują normalnego cyklu rujowego lub dzień cyklu jest nieznany, jednym ze związków jest Synchro-mate B w postaci implantów podskórnych. Superowulacja zwykle rozpoczyna się 6-7 dnia po wprowadzeniu implantu . po około 60h ( 12h po iniekcji PGF2L) implant usuwa się.
Oogeneza
W okresie mnożenia kom. Macierzyste kom. Jajowych o diploidalnej liczbie chromosomów dzielą się wielokrotnie dając liczne pokolenie mnożąc się wytwarzają w obu jajnikach do kilku tyś. Kom. Przy czym ich ostatnie pokolenie traci zdolność podziału. Oogonie wchodzą w okres wzrostu. W tym okresie kom. Powiększają się znacznie, gromadzą białkowe lub dentoplazmatyczne w postaci żółtka. Z oogoni powstaje oocyt I rzędu mający 2n. Oocyt I rzędu wchodzi w okres dojrzewania, następują 2 podziały, redukcyjny (mejotyczny) i ekwacyjny kom. Potomne nie są równe co do wielkości. W czasie podziału, wrzeciono mitotyczne przerzuca się na obwód kom. Na jej powierzchni powstaje uwypuklenie do którego przesuwa się część wrzeciona wraz z połową chromosomów. 2 oocytu I rz. Powstaje kom. Oocyt II rz. Oraz jedna mała kom.- pierwsze ciałko kierunkowe. Oocyt II rz. Ma 1n. Oocyt II rz. Przystępuje do podziału ekwacyjnedo, przy czym podczas metafazy zostaje on wydalony z jajnika-jajeczkowanie. Dalszy rozwój po wniknięciu do niej plemnika. Gdy to nie nastąpi oocyt II rz. Ginie. Gdy plemnik wniknie do oocytu II rz. Podział zostaje ukończony, powstaje ootyda i mała kom. Zwana drugim ciałkiem kierunkowym. W tym czasie następuje podział pierwotnego ciałka kierunkowego. W ten sposób z jednego oocytu I rz. Otrzymujemy dojrzałą kom. Rozrodczą żeńską zdolną do zapłodnienia oraz ciałka kierunkowe.
3. fazy porodu u klaczy
przebieg porodu u klaczy
ciąża trwa 335 dni 3 fazy porodu: 1 f przygotowawcza 4 godz. Przed właściwym porodem. Są skurcze macicy, rozwiernie szyjki macicy, niepokuj, ziewanie, płód skręca się o 180stopni i przyjmuje położenie grzbietowo krzyżowe. 2 f wypieranie płodu, pęknięcie błon płodowych i odejście wód pł faza trwa około 17-20 min do 60min owodnia pęka w czasie wypierania kończyn źrebięcia. 3 f wydalanie łożyska fale wypierania rozopoczynają się u szczytu rogu macicy uwalniają się kosmki z bł śluzowej macicy odklejają się błony płodowe wydalanie łożyska do 30 min.
4. cykl rujowy u klaczy
Cykl rujowy -czas obejmujacy jeden okres rujowy i jeden okres miedzyrujowy. U klaczy trwa okolo 21 dni.Pierwsze objawy rui wystepują w 12-18 miesiacu. Dojrzałość hodowlana-3-4lata, czas trwania 6-7 dni. Moment owulacji-24-48h przed końcem. Zewnętrzne objawy rui: zaczerwienienie warg sromowych, unoszenie ogona, posikiwanie, błyskanie, pozwala sie obwąchiwać, doskakać.