TYPY HOSPITACJI
doradczo-doskonaląca (diagnoza mocnych i słabych stron pracy nauczyciela oraz pomoc w doskonaleniu jego umiejętności metodycznych, prowadzona w stosunku do nauczycieli z krótkim stażem pracy, np. do 3 lat);
diagnostyczno-oceniająca (diagnoza pracy nauczyciela prowadzona w stosunku do nauczycieli z 3-letnim i dłuższym stażem pracy; pozwala określić mocne i słabe strony tej pracy);
kontrolno-oceniająca (kontrola organizacji i poprawności metodycznej prowadzonych zajęć edukacyjnych oraz ocena pracy nauczyciela);
diagnozująca
diagnozowanie osiągnięć i umiejętności
uczniów,
obserwacja procesu uczenia się uczniów,
obserwacja aktywności uczniów na lekcji
wywołanych określonymi działaniami
nauczyciela,
czas na refleksję nad tym, co uczniowie już
potrafią, a co jeszcze muszą ćwiczyć,
- jeden z przykładów monitoringu w szkole.
CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA
Dominuje funkcja
kontrolno-oceniająca
Wytyczne odgórne (rozporządzenia)dotyczące np. ilości hospitacji, sposobu ich dokumentowania
UCZEŃ
postawy
wiedza
umiejętności
Funkcja diagnostyczna
Hospitacja jako jedna z procedur mierzenia jakości ujęta w opracowanym przez dyrektora planie mierzenia
Co można rozpoznać (zdiagnozować)
- objawy zachowania uczniów w różnych sytuacjach i etapach toku lekcyjnego, ich reakcje na czynności kierownicze nauczyciela, jak: prezentacje celów, metody nauczania, polecenia, zachęty, ingerencje, oceny itd., oraz na zachowania, wypowiedzi kolegów, objawy pracy zespołowej (lub ich brak),
przejawy motywacji, zainteresowania
treścią zajęć, środkami dydaktycznymi
(warsztatem nauczyciela i
uczniów),podręcznikiem, komputerem,
poziom wypowiedzi uczniów, ich język od
strony logicznej, poprawności gramatycznej i
stylistycznej, staranności wymowy itp.,
przejawy pomysłowości, kreatywności
uczniów,
reakcje uczniów na formalne ocenianie
nauczycielskie
jakość, poziom notatek, zeszytów,
dokumentacji itd. prowadzonej przez
uczniów,
klimat kontaktów interpersonalnych
w klasie, w zespole, partnerstwo lub
urzędowa sztywność, wzajemny szacunek
itd.
wiedzę i umiejętności uczniów
Zalety hospitacji diagnozujących:
· Obserwujący nie musi być specjalistą z danego
przedmiotu, aby ocenić poziom umiejętności
uczniów.
· Po obserwacji podobnych umiejętności składowych i operacyjnych, dyrektor posiada sporo informacji o
poziomie umiejętności uczniów i może stawiać
diagnozy o pracy szkoły.
· Taki sposób obserwacji bardziej mobilizuje
nauczyciela, niż niepewność oceny jego działań ze
strony dyrektora.
Zestaw pytań do rozmowy pohospitacyjnej
1. Czy nauczyciel jest zadowolony z pracy
uczniów?
2. Czy zadowalają go osiągnięte wyniki ?
3. Co było mocną, a co słabą stroną lekcji?
4. Jak planuje pracować, by wyeliminować
słabe strony lekcji?
5. Pozyskanie opinii nauczyciela o nowej
koncepcji sprawowania nadzoru
pedagogicznego (ankieta, dyskusja).
Zestaw pytań do rozmowy przedhospitacyjnej
1. Dlaczego nauczyciel zdecydował się zaprosić dyrektora na
lekcję ?
2. Jaką umiejętność wykształconą u uczniów chce pokazać ?
3. Jak wyglądało kształtowanie tej umiejętności w procesie
lekcyjnym ? Jak długo trwała ta praca?
4. Jakimi narzędziami sprawdził opanowanie umiejętności ?
5. Jak nauczyciel ocenia stopień opanowania danej
umiejętności przez uczniów?
6. Jaki jest zespół uczniowski, w którym będzie prezentowana
umiejętność?
7. Czy realizowany program zadowala nauczyciela w zakresie
wybranej umiejętności.
8. Przedstawienie arkusza hospitacji diagnozującej,
omówienie go.