Agnieszka Łysko

28 godzin + 2 godziny egzamin = 30 godzin

Egzamin pisemny

[e-mail]

19.02.2011 2 godziny

Dział: Układ naczyniowy

1.Funkcja

# przenoszenie tlenu i substancji odżywczych do wszystkich tkanek i narządów organizmu jak również usuwanie z nich produktów przemiany materii i odprowadzenie ich do narządów wydalających

# reguluje temperaturę ciała

2. Układ naczyniowy dzielimy na:

I część krwionośną

- serce

- naczynia krwionośne

- krew

II część chłonną ( limfatyczną)

- naczynia chłonne

- więzły chłonne

- chłonka ( limfa)

• Krew i chłonkę regenerują:

- szpik kostny

- węzły chłonne

- grasice

- śledziona

I część krwionośna układu naczyniowego tworzy układ zamknięty, ponieważ krew z serca kieruje się do naczyń włosowatych a stamtąd przez żyły z powrotem wraca do serca (inaczej. KRĄŻENIE)

SERCE Jest to mięśniowy narząd o stożkowatym kształcie. Znajduje się w śródpiersiu przednim ( od przodu ograniczone jest przez mostek, od dołu przez przeponę z boków przez opłucne, z tyłu przez śródpiersie tylnie zwłaszcza przez przełyk)

Serce leży na wysokości między 2-6 żebrem. Część górna serca zwana PODSTAWĄ skierowana jest ku górze, ku tyłowi i w stronę prawą. A część dolna zwana KONIUSZKIEM skierowana jest ku dołowi, do przodu w stronę lewą.

W sercu wydzielamy 3 powierzchnie:

1. powierzchnia przednia ( mostkowo-żebrowa)

2. powierzchnia tylno-dolna (przeponowa)

3. powierzchnia płucna

Serce położone jest w worku surowiczym noszącym nazwę OSIERDZIA.

Ściany serca składają się z 3 warstw.

1. najbardziej zewnętrzna – NASIERDZIE

2. środkowa – ŚRÓDSIERDZIE

3. wewnętrzna – WSIERDZIE

ŚRÓDSIERDZIE – składa się z mięśnia sercowego oraz szkieletu serca. Mięsień sercowy stanowi najgrubsza warstwę serca wykonywującą jego właściwą pracę. Szkielet serca zbudowany jest z pierścieni włóknistych będzie stanowił nam miejsce, do którego przyczepiają się: mięśnie przedsionków, mięśnie komór, płatki zastawek przedsionkowo-komorowych oraz ujścia naczyń tętniczych serca.

Budowa wewnętrzna serca:

Serce ma budowę jamistą składa się z 2 przedsionków (prawa i lewa) oraz z 2 komór (prawa i lewa)

Przedsionki oddzielone są od siebie przegrodą miedzy-przedsionkową a komory przegrodą między-komorową. Przedsionki oddzielone są od komór przegrodą przedsionkowo-komorową, w której znajdują się otwory zwane ujściami przedsionkowo-komorowymi. W ujściach tych znajdują się zastawki.

20.02.2011 2 godziny

Lewa zastawka jest dwudzielna a prawa trójdzielna. W początkowych odcinkach naczyń tętniczych, które wychodzą z komór znajduje się druga para zastawek: zastawka aorty oraz zastawka pnia płucnego. Każda zastawka składa się z 3 płatków o półksiężycowatym kształcie.

CZYNNOŚCI SERCA:

Serce stanowi narząd napędowy układu krwionośnego. Serce tłoczy krew do głównych naczyń tętniczych wychodzących z obu komór.

Czynność serca składa się z 3 faz:

1. faza skurczu

2. faza rozkurczu

3. faza pauzy

W czasie pauzy, która następuje po rozkurczu, krew z żył wpływa do przedsionków a przez otwarte ujścia przedsionkowo-komorowe również do komór.

W fazie skurczu przedsionków krew wypełnia komory. Następnie po skurczu przedsionków rozpoczyna się skurcz komór (będzie składać się z fazy napinania oraz fazy wyrzucania krwi do tętnic) W fazie napinania mięsień sercowy komór naciska z dużą siłą na krew znajdującą się w komorach. Wzrost ciśnienia krwi w komorach powoduje domknięcie zastawek dwudzielnej i trójdzielnej. Z chwilą, gdy ciśnienie krwi w komorach przekroczy ciśnienie w aorcie i pniu płucnym zastawki półksiężycowate otwierają się i krew zostaje wypchnięte do tych tętnic. Wyrzucenie krwi trwa do chwili, gdy ciśnienie w komorach spadnie poniżej ciśnienia w aorcie i pniu płucnym. Wtedy zamykają się zastawki półksiężycowate i rozpoczyna się faza rozkurczu komór.

Naczynia krwionośne możemy podzielić na:

1) TĘTNICE: ściany tych naczyń są stosunkowo grube i składają się z 3 warstw

a) błona zewnętrzna

b) błona środkowa

c) błona wewnętrzna

2) ŻYŁA: ściany żył są cieńsze natomiast posiadają szersze światło. Trójwarstwowa budowa jest słabiej zaznaczona, słabiej wykształcona mięśniówka. Cechy charakterystyczne: są zastawki żylne tworzące wewnętrzne kieszonki występują głównie w żyłach kończyn; zastawki będą nam nadawały kierunek poruszania się krwi do serca.

3) WŁOSOWATE (NACZYNIA PAPILARY): stanowią sieć łączącą tętnice i żyły. Ściany tych naczyń pozbawione są mięśniówki i głównie składają się ze śród chłonką.

W naczyniach włosowatych występuje bezpośrednia wymiana tlenu, substancji odżywczych do tkanek oraz usuwanie z nich produktów przemiany materii.

KRĄŻENIE MAŁE: Z prawej komory serca krew wypływa pniem płucnym, który kolejno dzieli się na tętnice płucne: Lewą i Prawą. Tętnice płucne dzielą się na tętnice płatowe zaopatrujące poszczególne płaty płuc. Tętnice płatowe dzielą się na coraz to drobniejsze tętnice przechodząc ostatecznie w sieć naczyń włosowatych, które otaczają pęcherzyki płucne. Między krwią znajdującą się w naczyniach włosowatych a powietrzem pęcherzyków płucnych odbywa się WYMIANA GAZOWA i tak zaopatrywana w nowe zapasy tlenu krew płynie do żył, które łączą się w 4 żyły płucne uchodzące do lewego przedsionka serca.

KRĄŻENIE WIELKIE: Krew znajdująca się w lewej komorze znajduje wyrzucona do tętnicy głównej, czyli aorty. W początkowym odcinku aorty znajdują się rozgałęzienia, które to zaopatrują krew utlenowaną: szyję, głowę, mózgowie, górną część klatki piersiowej, kończynę górną. Dalsza część aorty (stępująca) biegnie w jamie klatki piersiowej (aorta piersiowa) oraz dalej biegnie w jakie brzusznej (aorta brzuszna), która ta z kolei rozdziela się na tętnice prawą i lewą.

Krew pozbawiona tlenu wraca do serca do prawego przedsionka za pomocą żyły głównej górnej oraz żyły głównej dolnej.

26.02.2011 2 godziny

Układ chłonny:

Węzły chłonne: są to narządy zbudowane głownie z tkanki łącznej siateczkowatej. Otoczone są torebką łączno-tkankową. Kształtem przypominają ziarna fasoli; od 2-30mm średnica. W węzłach chłonnych rozmnażają się i dojrzewają limfocyty. Zwykle występują w skupiskach od kilku do kilkunastu sztuk. (360-1200 w organizmie człowieka)

Chłonka od węzła chłonnego dostaje się za pomocą naczyń doprowadzających. Skąd po oczyszczeniu płynie dalej poprzez naczynia wyprowadzające. Węzły chłonne otrzymują swoje nazwy w zależności od okolicy w której są położone np. od sąsiedztwa narządów/ naczyń krwionośnych: węzły chłonne pod kolanowe/węzły chłonne pachwinowe.

Węzły chłonne są miejscem w którym powstają limfocyty a zatem pełnia funkcję obronną, oczyszczającą chłonkę z bakterii; przypisuje się im również zdolność do wytwarzania przeciwciał.

Chłonka inaczej limfa jest to płyn o lekko żółtawej barwie o składzie chemicznym podobnym od osocza krwi.

Chłonka jest płynem, w którym w przeciwieństwie do krwi ma różny skład i wygląd w różnych częściach swego układu np. gdy transportuje tłuszcze staje się płynem o zabarwieniu żółtawo-mlecznym (mętnieje)

-charakteryzuje się dość dużą ilością limfocytów, ta ilość jest zmienna waha się od 2-20tysięcy na mm3

Wszystkie rodzaje krwinek utraciły zdolność podziału i tym samym rozmnażania się. Mają ograniczony czas trwania życia- w końcu którego starzeją się, zamierają i muszą być stale zastępowane przez nowe.

Proces usuwania komórek starzejących się jak i proces ich zastępowania jest zjawiskiem ciągłym utrzymującym komórkowy skład krwi i chłonki na stałym poziomie.

1.Erytrocyty, granulocyty i trombocyty powstają w szpiku kostnym.

Szpik kostny czerwony znajduję się w istocie gąbczastej kościu dorosłego krótkie i płaskie np. mostek, żebra, kości nadgarstka, stępu, trzony kręgów oraz nasady kości długich.

2. Limfocyty powstają w narządach limfatycznych.

Migdałki, węzły chłonne i grasica. Produkcja limfocytów zajmują się wszystkie narządy chłonne zbudowane z tkanki limfatycznej. Tkanka ta występuje pod postacią migdałków, węzłów chłonnych, białej miazgi śledziony, grasicy.

3. Monocyty w śledzionie

Wszystkie wyżej wymienione narządy to układ krwiotwórczy.

GRASICA - jest narządem parzystym mieszczącym się w przednim górnym śródpiersiu między mostkiem a tchawicą. Od boków ograniczona jest przez płuca a od dołu znajduje się serce.

Grasica składa się z 2 płatów prawego i lewego, które są połączone ze sobą tkanką łączną. Okres maksymalnego rozwoju przypada na wiek dziecięcy do okresu pokwitania. Przestaje wzrastać i po tym okresie powoli zanika.

Funkcje:

*tworzenie limfy

* zdolność wytwarzania ciał odpornościowych.

ŚLEDZIONA – pełni funkcję zbiornika krwi (magazynuje), którą w chwili dużego zapotrzebowania wyrzuca do naczyń po przez skurcz. Narząd kontroluje stan krwinek śledziona wychwytuje starzejące się krwinki czerwone, płytki krwi i reguluje liczbę granulocytów. Producent limfocytów ciał odpornościowych i ma wpływ na krzepnięcie krwi.