ALKALOIDY- zaw N2, RODZAJE: 1. Poch pirydyny i piperydyny 2. Poch tropanu 3.Izochinolinowe 4.indolowe 5.poch puryn 6.steroidowe 7. O różnej bud chem TYTOŃ SZLACHETNY- objawy:niepokój, podniec, ślinienie, brak przeżuwania, wzdęcia, biegunki, zaburz ruchowe, skurcze toniczno-kloniczne, głośne tony serca SZCZWÓŁ PLAMISTY- KONIINA silny 0,5-0,1g śmierć, wąchanie szkodliwe, pospolity chwast, BYDŁO-ogólne osłabienie, chwiejny chód, porażenie, obniżenie temp c, ciężki oddech, zimna skóra, rozsz źrenic, skurcze mm, porażenie pęcherza- mocz i wydech- mysi zapach, POKRZYK WILCZA JAGODA- ATRIPINA, suchość bł śluz,roszerz źrenic, wzrost akcji serca , spadek napięcias mm gł- wzdęcia, zaparcia, wiotki pęcherz mocz, drgawki i skurcze, wzrost TO, atak furii czasem niedowład, porażenie, depresja, poraż ośr odd SKOPOLAMINA- depresja ukł wegetat i psychomot BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA- HIOSCYJANINA, SKOPOL.- jako środek narkotyczny, zdenerwowanie kopanie, gryzienie, szał, piana z pyska, po ataku osłabienie, apatia, chwianie się, upadanie LULEK CZARNY- HIOSC., ATROP ,SKOP , objawy: gorączka, suchość w gardle, rozsz, źrenic, senność, duże dawki-szał i szybka śmierć, MAK LEKARSKI – MORFINA, KODEINA, NARKOTYNA, PAPAWERYNA, opium-, zestalony suchy sok mleczny z nacietych makówek, gwałtowne objawy ale mała śmiert KONIE apatia otępienie, niewrażl na dotyk i igłe, chwiejny chód, drżenie gałek ocznych BYDŁO- nadm ślinienie drżenie mm, wzrost tętna, potem uspokoj posmutn, bezsenność CIELĘTA- odporniejsze, KOZY, OWCE, KRÓLIKI, ŚWINIE- odporne MAK POLNY- READYNA- niebezp dla krów które zjadły dużo czerwonych płatków, GLISTNIK JASKÓŁCZE ZIELE- 20 alk, przypadkowe zatrucia (bo śmierdzi)KOZY- biegunka osłab, chwiejny chód, SWINIE- głuchota, osłabienie, skurcze, lecz objawowe SPORYSZ- BUŁAWINKA CZERW-30alk-ERGOMETRYNA, ERGOPEPTYDYNA i poch ERGOTAMINA, ERGOTOX, ERGOKRYPTYNA, EGOKORNINA gł żyto, SKUTKI skurcze macicy i mm gł nacz,- dł dział- degeneracja nacz- objaw zgorzeli, krwawienia z macicy, poronienia, PRZYCZYNY- ziarna ze sporyszem OBJAWY: przewlekłe- po długim żywieniu zatrutą paszą, biegunka, kulawizna, sztywność, oziębienie, brak wrażl na dotyk – sucha zgorzel skóry- linia demarkacyjna,BYDŁO zm na wymieniu, martwica strzyków, ogonie, ŚWINIE- małżowiny, ryj, ogon, martwica i odpadnięcie, DRÓB- grzebień, kolczyk, dziób, język KONIE- wypadanie włosów z ogona, ostre: po 3-4 dn, nadwr, drżenie silne skurcze kończyn, ślepota, ślinotok, biegunka, ból brzucha, -- depresja, porażenie niedowład ronienia, ZIEMNIAK- SOLANINA- gł kwiaty i kiełki, wchł powoli przez nieuszk bł śl a szybko przy schorzeniach pp, dz drażniące na pp uszkodz nerek, dz hemolityczne, początk pobudz OUN upośledz, porażenie odd, duże dawki-śpiączka i śmierć, zaburz pp- biegunki, wymioty, kolki, bole, zawroty głowy, najcz dot BYDŁA i ŚWIŃ, OBJAWY: 1, POSTAĆ NERWOWA- GŁ ŚWINIE- gwałtowny przebieg, depresja, obniż pobudliwość, osłabienie, porażenie, zabudz odd i krążenie, możliwa śmierć przy gwałtownych ruchach, 2. POSTAĆ ŻOŁĄDKOWA- CZ ŚWINIE( posmutnienie, brak apetytu, ślinotok, wymioty biegunka, MNIEJ U BYDŁA(wzdęcia, brak żucia, atonia żwacza, cuchnące biegunki, wzrost temp, 3. POST SKÓRNA- te ite- suchy sączący wyprysk na skórze głowy, kończyn, brzucha wymienia, nasady ogona, stawy, wewn str uda, silny świąd, strupy, zgrubienia, zm zapalne, ubytki bł śluz jamy ustnej, zapal spojówek, zakażenia wtórne. ZIMOWIT JESIENNY- KOLCHICYNA- trucizna kom, zaburz podziału, ostre stany ż-j, tox na OUN, poraż ośr odd, kumulacja, TOJAD MOCNY- AKONITYNA- b tox, na ośr odd pobudzporaż, pobudz ośr motor, wymioty, ozsz źrenic, spadek cieśn. OBJAWY: ślinotok, niepokój, duszność, zgrzytanie zębami, wzrost tętne i odd, chwiejny chód, niedowłady porażenia, drgawki przed śmiercią

GLIKOZYDY- NAPARSTNICA PURPUROWA- kardiotox, kumulacja, najcz jako przedawkowanie leków, OBJAWY: wym, apat, bieg, zwoln akcji serca, zaburz krąż, arytmia, kołatanie serca, wzost cieśn., KONWALIA MAJOWA- po zjedz owoców- hemolit, MIŁEK WIOSENNY

OLEJKI ETERYCZNE- lżejsze od wody, nie rozp, wchł przez skórę ukła odd i pp, wydal: płuca, nerki, kał, ZAST leczn, Kosmet, przem spoż, JAŁOWIEC ZWYCZ, JAŁOWIEC SAWINA, TUJA SOSNA ZWYCZ, MIĘTA PIEPRZOWA, SZAŁWIA LEK- zbyt dużo herbatek zioł

TOKSALBUMINY- fitotox, hemoliza, duże cząst- nie dz dializa, silne zatrucie- objawy pp, uszkodz wątroby, nerek, silniej po podaniu parenteralnym, RĄCZNIK POSPOLITY- RYCYNA, najsilniejsza, 0,0001mg/kg-może być śmiertelna, nasiona(1,2) uszkodz, przeżute są śmiertelne, nieodwracalne uszkodz narządów miąższ, wysięki płuc, gastritis, intestinitis, olej rycynowy- bezp bo poddany obróbce term, OBJAWY pobudz, pp, twarde lub nitkowate tętno, sztywny chód, tężcowe skurcze

POCHODNE POLIACETYLENOWE- POLIINY- Szalej jadowity- silne drgawki, OUN, porażenie ośrodków- nacz i odd, n X- zgon, 3g kłącza- dawka śmiertelna na czł, natychm objawy (ugryzienie kłącza)OBJAWY- niepokój, drżenie, pobudz, częste oddaw moczu, kału, ślinienie, wzdęcie żołądka, drgawki i skurcze od głowy w dół, bicie o ziemię głową, nie może wstać, piana z pyska, woń z pyska- pietrucha

Pszczoły

jad pszczeli (Apis mellifica) 2 główne główne składniki toksyczne:

zasadowe polipeptydy - melitynę i apaminę, MCD-peptyd, enzymy – fosfolipazę A1 i A2, hialuronidazę, histaminę

Mech. toksycznego działania: Melityna :bezpośrednie działanie hemolizujące, zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych, powoduje skurcz mięśni szkieletowych, serca i żołądka,

wyzwala histaminę, blokuje przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, Apamina: pokonuje barierę krew-mózg, działa przede wszystkim na OUN, częściowo go pobudzając, czasami częściowo porażając

MCD-peptyd: działanie ukierunkowane na mastocyty (komórki tuczne),Fosfolipaza A1 i A2:

rozkładają fosfolipidy, w tym lecytynę do lizolecytyny –najsilniejszy biologiczny emulgator

Hialuronidaza – powoduje szybkie rozprzestrzenianie się jadu, Histamina – przekaźnik procesów zapalnych

Osy i szerszenie ich jady: różnią się od jadu pszczelego małą zaw.peptydów, oprócz substancji znajdujących się w jadzie pszczół zawierają:- peptyd – kininę powodujący kurcz mięśnia gładkiego
oraz obniżający ciśnienie krwi - aminy biogenne: serotonina, acetylocholina -(szerszenie) – obniżają ciśnienie krwi i wywołują ból; acetylocholina może powodować wadliwe funkcjonowanie serca i mięśni szkieletowych Obj. Zatrucia: ból w miejscu użądlenia, szybko rozprzestrzeniający się obrzęk i stan zapalny, objawy ogólne: podrażnienie, skurcz mięśni, hemoliza krwinek, znaczne zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych z wystąpieniem krwawienia z dziąseł i nosa

Ostrege zatrucia- po jednoczesnym użądleniu przez kilkanaście, kilkadziesiąt pszczół/ os: nasilenie wszystkich objawów, z szybko postępującym obrzękiem, duża hemoliza krwinek, prowadząca do
zablokowania nerek przez hemoglobinę – ostra, niewydolność nerek, zgon może nastąpić również z powodu porażenia, mięśnia sercowego, dla większości ludzi toksyczność jadów owadzich niska

Jady pszczoły i osy niezależnie od swego działania toksycznego, mają silne właściwości uczulające !!! Przypadki śmiertelne – reakcje alergiczne u uczulonych osobników, reakcje alergiczne prowadzą do wystąpienia potencjalnie śmiertelnego szoku anafilaktycznego – oddziaływanie na układ oddechowy, układ nerwowy i funkcję sercowo-naczyniową, czynniki odpowiedzialne za groźne reakcje alergiczne – mellityna oraz enzymy –hialuronidaza i fosfolipaza A2

Żmija zygzakowata Vipera Berus- w Pl- Bieszczady, chroniona

samce- bladoszary do ciemnobrązowego, samice- oliwkowo-żółtawo-brązowy do czerwonawo-brązowego, na grzbiecie czarno brązowy zygzak i znak V na głowie u obu

Oko- eliptyczne z typową dla żmii pionową szczeliną

Atak- gdy czuje zagroż, zwija się spiralnie i prostuje, odl. bezp- 1m, w zimie hibernuje, nie każde ukąsz= zatr. jadem., 95% przypadków-psy

Toks. – zwierz. dom- znaczna zachorowaln., duża śmierć. m.in. bo ciężko o surowicę

jad- miesz. wysokocząst. białek (głównie proteaz, hydrolaz peptydowych, hialuronidazy, fosfolipazy)- wnikają do naczyń limfatycznych- do krążenia ogólnego

hipowolemia i miejscowy obrzęk- na skutek wzrostu przepuszczalności naczyń (uwoln. histaminy, serotoniny, bradykininy, prostaglandyn i w wyniku bezpośredniego działania jadu na serce i n. krw.)

obj. Klin.- psy najcz. kąsane w nos, wargi, język, opuszki palcowe, dolne części kończyn->obrzęk okolicy twarzowej- utrudnia termoregulację,miejscowy bolesny obrzęk- kilka do 30 min od ukąszenia (maks. 2 h).Brak obrzęku po 2 h wyklucza zatrucie jadem żmii. Obrzęk stopniowo powiększa się, mogą powstawać wylewy krwawe, możliwe utrudnione pobieranie pokarmu i zaburzenie termoregulacji,blade błony śluzowe, siniaki, ślinienie,wymioty, biegunka, odwodn., niepokój, ospałość, depresja, senność, kulawizna, punktowe rany, u psów ukąszonych w głowę na dziąsłach możliwe punkcikowate wybroczyny i wylewy krwawe,początkowo częstoskurcz, później rzadkoskurcz, niedociśnienie, zapaść, wstrząs, gorączka , dreszcze, konwulsje, ból brzucha, ból klatki piersiowej, zaburzenia oddychania, w ciężkich przypadkach silna koagulopatia, niedokrwistość, mocznica, trombocytopenia, hipoproteinemia, hipoalbuminemia, zejścia śmiertelne- zwykle spowodowane niewydolnością nerek lub wątroby, zwykle 5-7 dzień u nieleczonych

zmiany anatom opat.- krwotoki, rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, martwica wątroby, zawały,krwotoczny obrzęk w miejscu ukąszenia, przekrwienie płuc, uogólniona hemoliza, żółtaczka, zwyrodnienie mięśnia sercowego, wybroczyny w korze nerek

leczenie- b. ważny czas, utrzymać zwierzę w spokoju i w bezruchu tak długo jak to możliwe, jeśli to możliwe, utrzymywać miejsce ukąszenia poniżej poziomu serca, Pierwsz. zas. pierwszej pomocy- nie powodować dodatkowych uszkodzeń, nie manipul. w miejscu ukąszenia, nie zaleca się nacinania, stos. opasek uciskowych- można doprowadzić do zakażenia, zwiększyć krwawienie 1.Agresywna dożylna terapia płynami 2.Wczesne dożylne podanie antytoksyny 3.Monitorowanie hemostazy i parametrów biochemicznych 4.Podanie antybiotyków

antytoksynę przeciw jadowi węży: przy ukąsz. w część twarzową, we wszystkich przypadkach kiedy obrzęk jest duży i rozprzestrz. się poza najbliższy staw za miejscem ukąszenia , jeżeli wystąpi niedociśnienie nie reagujące na dożylną terapię płynami, koagulopatia lub zaburzenia EKG

Preparat Zagreb Antivenom 1 x10 ml lub 2 x 5,5 ml ampułkę- rozpuścić w 2-3 objętościach r-ru izotonicznego w formie powolnej iniekcji i.v.- poprawa ma być szybko, zwłaszcza jeśli podane 18h od ukąsz., jeśli brak można powt. dawkę

Ef. ub.wymioty, gorączka, zaburzenia oddychania, skurcz oskrzeli- adrenalina 0,5-1 ml r-ru 1:1000 s.c.

Dalsze leczenie- objawowe i wspomagające właściwe nawodnienie, monitorować tętno, ciśnienie krwi, oddychanie, ciepłotę ciała, przy dużych obrzękach sterydy i leki przeciwhistaminowe, przeciwbólowe, przy krwawieniach zbadać czy doszło do koagulopatii, czasem niezbędne podanie Wit. K (3-5 mg/kg i.m. lub s.c. dziennie w dawkach podzielonych), i transfuzja krwi przy drgawkach diazepam (0,5 mg kg i.v.) lub znieczulenie ogólne w ciężkich przypadkach monitorować czynność wątroby i nerek.

Mykotoksykozy: Aspergillus, Stachybotrys, Fusarium, Penicilium, prod.mykotoksyn:

Aflatoksyny, Ochratoksyny, Zearalenon, Trichoteceny Czynn.war.wytw. mykotox: obec. grzyba toxynotw.,
odp. podłoże do rozwoju grzyba dział.synerg- i anag oraz towarz. mikroflora, makro- i mikropier
ob w podłożu sposób zbiorów, war. mag. Plonów ,war. mikroklimat.(wilgot. i temp.)

Aflatoksyna(Aspergillus flavus
i Aspergillus parasiticus

orzeszki arachidow., ziarna słonecznika,kukurydzy, kakaowym, ryż, jęczmień, pszenica,
temp. 22-24 c, wilg. pow.: 80-55% b.odporne na dział. wys. temp. wrażl na dział światła, ogólnie stos war pasteryzacj
i mogą spowod rozpad aflatoksyn, poch dwufuranokumaryny. Najb rozpowszech 4 pochodne:

Aflatoksyna B1 i B2 , G1 i G2 ,w mleku b1 i b2 czyli m1 i m2 . przez pp, drogą erogenną, przez skórę – przech do
tk i pł ustrojowych Obj klin: ataksja, wzrost padnięć, uszkodz wątroby, zap nerek, krwawienia z pp
Zm anatomopatologiczne: gł w wątrobie i nerkach, wątroba krucha, koloru białego, czasem zwyr tłuszczowe,nerki obrzękłe, powiększone, zm zwyrod, wybroczyny lub krwawienia do pp

Ochratoksyna: Metabolit 7 gatunków grzybów Aspergillus (np. ochraceus, niger) oraz 6 gatunków
Penicillium (verrucosum), temp: 4-30 c, zawart wody w ziarnie powyżej 17%, pleśnie na ziarnie owsa, jęczmienia, kukurydzy, ziarnach kawy, fasoli, susz owocach, rodzynkach, prod sojowych, wchłan: gł z pp, szybka dystryb w
org, najwięcej odkłada się w nerkach, nast w wątrobie, mięśniach tk tłusz, Najcz atakuje nerki, rakotwórcza, teratogenne Wydal: z moczem, z kałem. wrażliwe są świnie. Obj klin: Pierwsz: spadek apetytu, zmne zużycie paszy, spowol przyrostów m.c.
Char: poliuria, zaham wzrostu, polidypsja, obj klin uwidaczniają się kiedy p. ochratoksyny jest wyższy niż 5-20 mg/kg paszy, przy zatruciach ostrych zaburz w koordynacji ruchów oraz padnięcia zwierząt Zm anst-pat: Nerki: powięk, blada nerka)atrofia kanalików, cętkowanie na pow z możl wystąp drobnych pęch, cysty i śródmiąższowe zwłóknienie cz. korowej,
Wątroba: możliwe stłuszczenie Char bark zm w innych narządach u świń bardzo wolny metabolizm, wykrywalna w narządach wewn, mięśniach, tk tłuszcz i krwi, czas zaniku ok. 7 tygi. wyst. ochratoksyny A w mięsie wieprz, krwi i wyrobachgarmaż pochodz wieprz. - przyczynę tzw. nefropatii ochratoksynowej ludzi

Zearalenon Lakton kw fenolorezorcynowego, grzyb Fusarium, kukurydza i zbóż, Temp. poniżej 25 C wilg ok. 16%, Najb wrażliwe świnie, akt estrogenową- nazywany mykoestrogenem, fito estrogenem. Objawy symptomy rujowe Obj przy 5-6 mg zearalenonu/ kg paszy. 100 mg powod całk niepłodność. zespół estrogenny
(syndrom hiperestrogenny) –loszek powięk i obrzęk narz płciowych oraz gruczoł sutkowych, wypadnięcie pochwy i odbytu Zaburzenia w rozrodzie: Opóźnione wystąp 1 rui, Ciąże rzekome, Poronienia, Mało liczne mioty

Rodzenie martwych noworodków, Noworodki z wrodzoną rozkrocznością (splayleg) Bezmleczność loch ,Młode rozwijają się wolniej U knurów – zanik jąder U bydła i owiec zaburzenia płodności, przedł rui

Trichoteceny: grzyb Fusarium tempe 8-25 C, wilg 20% Gł eft ich dział: zaham synt białek i zatrzym syntezy DNA i RNA kom szybko dzielących się (przewód pokarmowy, skóra, szpik), zmniejsza p p/ciwciał, immunoglobulin, immunosupresyjne, zaburzenia pp, skóry, neuro Odp za ch u ludzi – żywieniowa toksyczna aleukia (alimentary toxic aleukia) Obj klin:Utrata wagi, słabe przybieranie na wadze Krwawe biegunki Martwice skóry Krwotoki Spadek prod mleka i jajek Obj klin u świń: 1-8 mg/kg paszy Zmniej lub całk zaniechanie pobierania paszy ,Biegunki, wymioty Ostre zap bł śluz , 10-12 mg/kg Zaham przyrostów m.c. Mało liczne mioty, niska masa urodzeniowa prosiąt, Poronienia Zm anatomopatol: Wybroczyny w żołądku, jelitach, sercu, płucach, pęch mocz, Obrzęk tk podskórnej Przy długotrwałym podaw paszy z trichotecenami – uszkodz ukł immunol, spadek odporności Diag: próbki zbrylonej paszy lub porażone pleśnią zboża . próbki surowicy, kału, tkanek chorych zwierząt (nerki i wątroba) Możli ogranicz zawart mykotoksy-nie mamy wpływu na war klimat - wybór odmian mniej podatnych oraz prawidłową agrotechnikę -wczesne rozp ch a nast jej ogranicz poprzez kompleks ochronę roślin - zwalczać też szkodniki i gryzonie – uszkadzają ziarno stwarzając możl porażenia przez grzyby -przeprowadz zbiorów w opt terminie dojrzałości ziarna - monitor temp i wilgot podczas przechow (poniżej 15%) -dod do pasz dod ogran możl namnażania grzybów lub wiążących mykotoksyny

Zatrucia mykotoksynami u małych zw; Aflatoksyna, Womitoksyna (deoksyniwalenol) (Fusarium spp.), Penitrem A (Penicillium crustosum), Rokwefortyna (Penicillium roqnefortii), Nie potwierdzono zatruć mykotoksynami u kotów U psów: młode samce i samice w ciąży, zatrucia ostre Obj.klin – zatrucie ostre:Osłabienie, depresja ,zaburzenia żołądkowo-jelitowe,Krwotoki Żółtaczka ,śmierć Obj klin – zatrucia przewlekłe brak apetytu, depresja,wymioty, biegunka zaburz krzepnięcia .żółtaczka Bad lab: najcz nieprawid p en wątrobowych (alat, aspat, ap), hipoalbuminemia, hiperbilirubinemia, hiperbilirubinuria, wydł czasu krzepnięcia, anemia, trombocytopenia bad karmy, Lecz: zapob dalszej absorpcji, dieta białkowa wys jak, wit k, b12, dextroza

Zatrucia womitoksyną u psów: Deoksyniwalenol (DON)– karma z zaniecz kukurydzy, jęczmienia, pszenicy, owsa Obj klin:Wymioty Biegunka Bolesność brzucha Diag: Analiza karmy Lecz: Zm karmy Wysokiej jakości ,Lecz obj

Zatrucia penitremem A i rokwefortyną u psów: spleśniały ser, chleb, orzechy włoskie, być może penitrem A jest antagonistą glicyny Obj klin: w ciągu 30 min pobudzenie, utrudnione oddych, nadmierne ślinienie, drgawki, nadwrażliwość na bodźce zewn, hipertermia, wyczerpanie, odwodnienie, kw metaboliczna, rabdomioliza Lecz:wywołanie wymiotów / płukanie żołądka węgiel akt. diazepam barbiturany dożylne nawadnianie przez pierwsze 24h

Zatrucia czekoladą

Metyloksantyny (alkaloidy purynowe): teobromina , kofeina, Ilość zal od źródła-najwię. w proszku kakaowym, gorz. czekoladzie, mniej w mlecznej i białej. Były przyp zgonów zw Toksyczna dawka Teobromina, śm dla psów – 100-250 mg/kg m.c. Psy i koty- LD50- 100-250 mg/kg, może być zatr przy niższ -zal od wieku, stanu fizjo, prowadzenia równoczesnego leczenia zw.

Ilości subst/zatr:

Gorzka czekolada do pieczenia – 7 g/kg m.c

Mleczna czekolada – 56 g/kg m.c.

Biała czekolada – 11,6 kg/kg m.c

Mechanizm działania toksycznego metyloksantyn

1. selektywnie antagonizuja kom receptory adenozynowe powod. pobu. OUN, zwęż. naczyń krw. i częstoskurcz 2. hamują komórkową fosfodiesterazę, pow wzrost cAMP, zwiększając uwalnianie katecholamin, zwiększając napływ wapnia i ham jego magazynowanie w sarkoplazmatycznej siateczce, zw kurczliwość mięśni (szkieletowe i mięsień serca)3.ham rec benzodiazepinowe w mózgu

W zatruciu metyloksantyną wyst charakt objawy pobudz OUN i nadm akt serca i ukł odd

Metabolizm teobrominy:

1. wchł. teobrominy u psów jest powolne (pełna absorpcja ok. 10h)2.podlega krążeniu wątrobowo-jelitowym 3.wydalana jest z moczem 4. metab. o charakterze zasadowym–szybciej są wydzielane,gdy mocz jest zakwaszony

Objawy zatrucia: W ciągu 24 h, najczęściej 4 h po spożyciu Najczęściej :

wymioty, biegunka,

ból brzucha, zwiększone pragnienie, ślinienie

pobudzenie, nadmierna aktywność. W cięższych przypadkach: sztywność mm, przysp odd, nietrzymanie moczu, krwiomocz, hipertermia, tachykardia, arytmia, przedwczesne skurcze komorowe, wzrost wrażl na bodźce, ataksja, drgawki, śpiączka. Śmierć- 18-24 h (arytmia, niewydolność układu oddechowego), kilkanaście dni (ostra niewydolność krążenia)

Badania laboratoryjne Obecność metyloksantyn w zawartości żołądka, surowicy, moczu, wątrobie Np. Teobromina w surowicy- wykrywalna 3-4 dni od ekspozycji *Oznaczenia metodą chromatograficzną – HPLC

Leczenie – zaleca się, jeżeli zwierzę zjadło więcej niż 20 mg/kg m.c. teobrominy lub produktów zawierających równoważną ilość tego składnika:*Zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych*Zmniejszenie dalszej adsorpcji * Zwiększenie wydalania alkaloidu

Leczenie objawowe. Nie ma odtrutek.*U zwierząt bez objawów chorobowych – środki wymiotne i adsorbenty – do 3 h od spożycia*Sztuczne oddychanie*Płyny dożylnie *Emetyki - maks. do 2 h jeśli nie ma przeciwwskazań (np. objawy nerwowe, śpiączka), pozajelitowo, jeżeli wcześniej podano adsorbenty *Węgiel aktywny – powtarzanie dawki z uwagi na recyrkulację wątrobowo-jelitową *Przyspieszenie diurezy- płyny i.v., korekcja zaburzeń elektrolitowych * Drgawki - diazepam – może być nieskuteczny ze względu na blokowanie receptorów benzodiazepinowych - barbiturany

Monitorowanie funkcji serca- *przedwczesne skurcze komorowe- lidokaina , dawka początkowa 1-2 mg/kg i.v. *Tachykardia- beta-blokery np. metoprolol, dawka początkowa 0,1 mg/kg 3 x dz. *Bradykardia- atropina 0,04-0,08 mg/kg i.m. lub s.c.

Nie powinno się stosować kortykosterydów i erytromycyny- niekorzystnie wpływają na wydalanie metyloksantyn

Rokowanie Objawy zwykle trwają 12-36 h. Rokowanie dobre, jeśli leczenie wcześnie podjęte. U pacjentów z arytmią lub drgawkami- ostrożne

Zatrucia winogronami i rodzynkami

Najcz. u psów, u kotów nie było w pełni potwierdzonych przypadków

Oszacowana dawka toksyczna:

Rodzynki i winogrona - 11-31 g/kg, do 57 g/kg

Wg raportów toksykologicznych:

Przypadki zatrucia (ostra niewydolność nerek) przy najniższych oszacowanych dawkach: 2,8 mg/kg m.c. - rodzynki

Jamnik o wadze 8,2 kg po zjedzeniu 4-5 winogron.

1 przypadek kliniczny –brak obj. ostrego zatrucia u psa po zjedzeniu ok. 1 kg rodzynek. Duża zmienność w tolerancji tych owoców przez psy, jednak niezależna od wieku, rasy czy płci. Nie stwierdzono różnic w toksyczności winogron i rodzynek w zależności od koloru, typu, sposobu przetwarzania.

Mechanizm toksycznego działania nie jest określony!!!!

Hipotezy obejmują:

*nietolerancję przez psy tanin *zanieczyszczenia owoców: mykotoksynami, pestycydami, metalami ciężkimi *przeciążenie cukrem prowadzące do wstrząsu *reakcja anafilakt na substancje zawarte w owocach *spożycie nadmiaru witaminy D

Objawy kliniczne: wymioty do 24 h od zjedzenia (jako wynik działania winogron, ich toksyn lub na skutek uremii przy niewydolności nerek)Biegunka, bóle brzucha, brak apetytu, nadmierne pragnienie, anoreksja, letarg, Objawy trwają od kilku dni do kilku tyg.

W ciągu 24 h- kilkanaście dni- może wystąpić ostra niewydolność nerek * I faza – zwiększenie częstości i ilości wydalanego moczu *II faza - oliguria, anuria, azotemia *Ostra niewydolność nerek- śmierć lub eutanazja

Badanie krwi wykazuje: wysokie stężenie mocznika i kreatyniny, wysokie stężenie wapnia i fosforu Zmiany anat-pat: martwica kanalików nerkowych, obecność niezidentyfikowanego brązowego pigmentu w komórkach nerek

Leczenie *Oczyszczanie przewodu pokarmowego (wymioty, płukanie żołądka), węgiel akt. *Płyny dożylnie- minimum 48 h *Badania surowicy pod kątem objawów niewydolności nerek- minimum 72 h 1. Monitorowanie

ciśnienia krwi i ilości wydalanego moczu ( kontrola ilości podawanych płynów) 2.Furosemid, mannitol- jeśli jest niewydolność nerek

3.Hemodializa, dializa otrzewnowa

Amatoksyny Grupa cyklicznych peptydów (zawierają mostek siarkowy, którego rozerwanie powoduje ich dezaktywację), wspólnie z falotoksynami odpowiedzialne są za silnie toksyczne właściwości grzybów z rodzaju Amanita

Muchomory- m.in. sromotnikowy (A. phalloides, jadowity (A. virosa), wiosenny (A. verna)Hełmówka obrzeżona (Galerina marginata) Amatoksyny (amanina, amanulina, kwas amanulinowy itp.) - uszkadzają hepatocyty, powodując martwicę wątroby, są odpowiedzialne za rozpad chromatyny w jądrze komórkowym. Substancje trwałe nawet podczas gotowania , rozkładają się w temp. 245O C,

Po spożyciu przez ludzi zwykle jest okres utajenia, który trwa kilkanaście godzin. Następnie typowe objawy z przewodu pokarmowego: mdłości, wymioty, biegunka, silny ból i skurcze żołądka i - kilkanaście godzin Toksyczność dla psów:

Piorunująca niewydolność wątroby – żółtaczka, Niewydolność nerek, Anuria, Śmierć w przeciągu kilku dni lub kilku godzin od spożycia, Hiperglikemia, hipoglikemia, Poważne krwotoki z wielu narządów, Odwodnienie, zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowe, Ataksja, drgawki , Tachykardia, spadek ciśnienia krwi, Badania laboratoryjne: wzrost poziomu AspAt, AlAt, LDH, mocznika, bilirubiny, kreatyninyamatoksynę można wykryć we krwi metodami immunoenzymatycznymi, ale toksyna znika szybko z krwi (2-36 godz u ludzi) Leczenie

Oczyszczenie przewodu pokarmowego- (płukanie żołądka, wymioty, węgiel aktywny w wielokrotnych dawkach- krążenie wątrobowo-jelitowe). Podstawa- dobra terapia podtrzymująca- obserwacja i leczenie niewydolności nerek, śpiączki wątrobowej, nieprawidłowości kwasowo-zasadowych, krwawień, hipoglikemii, odwodnienia. Możliwe konieczne iniekcje Wit. K, transfuzje krwi. Eksperymenty u zwierząt wykazały, że Penicylina G zmniejsza wchłanianie toksyny przez wątrobę. Sylimaryna- hamuje przenikanie amatoksyny do komórek wątrobowych. Średnio podawane przez 4-5 dni, często penicylina G i sylimaryna są podawane razem,

Wymuszona diureza

Orellina, Orellanina. Alkaloid występujący w owocnikach zasłoniaka rudego nie rozpuszcza się w wodzie, dlatego gotowanie nie zmniejsza toksyczności grzyba. Jest oporny na działanie kwasów i zasad, a także soków trawiennych.

Rozkłada się w temp. 262O C. Oczyszczenie przewodu pokarmowego- użyteczne jeśli rozpoznanie do kilku godzin po spożyciu. Nie ma specyficznych odtrutek. Przy małych dawkach nerki wolno podejmują pracę. Pomocna dializa podczas fazy niewydolności nerek.

Muscymol (muscimol, panteryna) i kwas ibotenowy

muscymol i kwas ibotenowy – psychotropowe pochodne 3-hydroksyizoksazolu, wywierające działanie podobne do atropiny. Muchomor czerwony (Amanita muscaria), Muchomor plamisty (Amanita pantherina), Muchomor szyszkowaty (Amanita strobiliformis), Przewód pokarmowy i CUN. Najczęstsze objawy u psów: Letarg, Oszołomienie, Skomlenie, Dyszenie, Pobudzenie, Zawroty głowy, Nie ma antidotum ani leczenia przyczynowego, leczenie objawowe i podtrzymujące

Muskaryna Czwartorzędowa zasada amoniowa, substancja trująca. W małych ilościach – w muchomorach np. plamistym

W znacznych ilościach w grzybach z rodzaju: lejkówka odbielona (Clitocybe dealbata), strzępiak poszarpany (Inocybe lacera), dzwonkówka szara (Entomoloma rhodopolium). Pobudza receptory muskarynowe.Objawy cholinergiczne zwykle 0,5-2 h po spożyciu. Aby wystąpiły objawy kliniczne, grzyb musi zawierać minimum 0,01% MUSKARYNY. Nieostre widzenie, Zwężenie źrenic , Nadmierne pocenie, ślinienie, łzawienie , Bradykardia, Obniżenie ciśnienia krwi, Wzrost perystaltyki jelit , Zaburzenia krążenia płucnego, Śluzotok oskrzelowy , Parcie na mocz, Wydzielina z nosa, Duszność

Nadmierne pocenie, ślinienie, łzawienie- ważny element diagnostyczny- generalnie tylko w zatruciach tym rodzajem grzybów.Może wystąpić także: Rozszerzenie naczyń obwodowych, Wymioty, wodnista biegunka, ból brzucha

Leczenie: Wywoływanie wymiotów (czas!), węgiel akt. Atropina- rozpocząć od jednorazowej, testowej dawki, jeśli brak efektów, powtórzyć. Zakończyć nie po rozszerzeniu źrenic, ale po ustaniu objawów zwiększonego wydzielania (np. ślinotoku)

Psylocybina, psylocyna- Alkaloidy halucynogenne występujące w owocnikach grzybów z rodzajów Psilocybe: Kołpaczek - Panaeolus , Łysak – Gymnopilus, Stożkówka –Conocybe

Halucynacje (CUN) Objawy zwykle rozpoczynają się 20-60 minut po spożyciu, czasem dopiero po 3 godzinach.

U ludzi objawy (halucynacje) utrzymują się 2-4 godziny.

Rozszerzenie źrenic- 18 h, Nadciśnienie- 18 h, Senność- 24 h, Halucynacje, Pocenie się (u ludzi), Ziewanie, Uderzenia gorąca, Brak koordynacji, Ruchy przymusowe, Wymioty i biegunka w 20% przypadków. Efekt długoterminowy – Flasbacks – reminiscencja – nieświadome wspomnienie, refleksja ( u zwierząt niewiadomo).Podobny wpływ na serotoninę jak LSD (strukturalne podobieństwo do serotoniny) Leczenie: Objawowe, ograniczenie stymulacji, diazepam w przypadku reakcji panicznych