CHÓD

Naprzemienna czynność kończyn dolnych w wyniku których przemieszczamy się z miejsca na miejsce.

Chód jest czynnością automatyczną, rytmiczną

Cykl chodu:

Rozpoczyna się od momentu dotknięcia piętą jednej nogi do momentu dotknięcia pięta tej samej nogi.

W czasie cyklu : - faza wykroku

- faza podporu

Faza Podporu: trwa dłużej zaczyna się kiedy pięta dotyka podłoża przy nodze wysuniętej do przodu. Kończy się przy oderwaniu palców od podłoża noga cofnięta do tyłu.

2 okresy:

hamowanie i przyspieszanie

Okres hamowania: trwa od momentu dotknięcia piętą do podłoża, do momentu gdzie środek ciężkości znajduje się nad stawem skokowym.

Okres przyspieszenia: kiedy środek ciężkości przechodzi nad stawem skokowym do momentu oderwania się palców od podłoża.

Faza wykroku:

zaczyna się – oderwanie palców od podłoża

kończy się – pięta dotyka do podłoża

fazy następują po sobie, faza podporu trwa dłużej.

Okres podwójnego podporu zanika kiedy zaczyna się bieg.

W chodzie są zjawiska:

- proces przekształcania ruchów obrotowych stawów w czynności posuwania stawów.

Skrócenie względem kończyn

-naprzemienne tracenie i odzyskiwanie równowagi . Równowaga jest tracona (tułów do przodu, środek ciężkości wykracza po za płaszczyznę podporu) i odzyskiwana ( dzięki siłą hamowania)

Przemieszczenie się środka ciężkości ciała odbywa się w dwóch kierunkach.

- planowo po łagodnej sinusoidalnej dwukrotnie w ciągu cyklu.

- poziomo za nogą obciążoną po krzywej sinusoidalnej

Faza wykroku –

M.krzyżowo grzbietowy i skośne brzucha powodują rotacje miednicy w stronę przeciwną do nogi wykrocznej.

M. Biodrowo lędźwiowy i czworoboczny lędźwi powoduje unoszenie miednicy po stronie nogi wykrocznej

Fazę wykroku zapoczątkowują:

M biodrowo lędźwiowy, napinacz powięzi szerokiej, krawiecki, czworogłowy ud, na początku f wykroku silnie działają m. zginające podudzie zwłaszcza dwugłowy uda które hamują wyrzut podudzia. Pod koniec f. wykroku silnie działają m. pośladkowy wielki, średni, przywodziciele i rotatory zewnętrzne. Pod koniec f. wykroku silnie działają m. zginające podudzie, które nie dopuszczają do przeprostu w stawie kolanowym. W Czasie f. wykroku działają mięśnie stopy – piszczelowy przedni prostownik palców, prostownik palucha, które zginają stopę grzbietowo.

F podporu na początku silnie działają mięśnie pośladkowe, m. pośladkowy wielki i zginacze podudzia hamują pochylenie miednicy do przodu i utrzymują miednice w równowadze. M. pośladkowy średni i mały oraz przywodziciele znoszą rotacje zewnętrzną i powodują rotacje wewnętrzną, M czworogłowy działa na początku f. podporu i hamuje zginanie stawu kolanowego następnie rozluźnia się i ponownie napina kiedy noga ustawiona jest w pionie m piszczelowy przedni prostownik palców i prostownik palucha działają na początku f. podporu i wykazują też słabe działanie pod koniec tej fazy.

M. trójgłowy łydki działa całą f. podporu i stabilizuje staw skokowy m. piszczelowy tylny zginacz palców zginacz palucha strzałkowy długi i krótki równoważą boczne wychylenia stopy w f. podporu.

Chód patologiczny:

Nadmierne opadanie i unoszenia miednicy oraz do nadmiernego obniżania barku po stronie nogi obciążonej – chód kołyszący.

Chód marynarski – podobny mechanizm lecz przy większym nasileniu ruch barku i miednicy

Chód majestatyczny – w czasie wykroku podudzie dostaje nadmierne przyspieszenie i prostuje się zanim pięta dotknie podłoża a tułów odchyla się do tyłu

Chód sztywny – nie porusza miednicą ani barkami – nadmierne zmniejszenie oscylacji barków i miednicy

Chód małymi kroczkami- nadmiernie zmniejszona długość kroków, charakterystyczny dla osób z „krótkimi” nogami.

Przy badaniu chodu sprawdzamy: ze wszystkich 4 stron, badamy sposób ustawienia stóp (czy są w odwiedzeniu, przywiedzeniu itp.) długość kroku prawego i lewego, szerokość kroku. Sposób obciążania nóg (czy obie nogi równocześnie, przemieszczanie środka ciężkości ciała)Sprawdzamy ruchy kończyn górnych.

Chody patologiczne:

Nie równa długość nóg – mech kompensacji – obniżenie miednicy po stronie nogi krótszej, ustawienie nogo krótszej w ustawieniu końskim, ugięcie nogi zdrowej, przeprost w stawie kolanowym, deformacje stopy (końska, szpotawa) zmniejszają płaszczyznę podparcia. Deformacje wydłużają lub skracają długość i zmienia ustawienia miednicy.

Sztywność lub bolesność palucha, w f. podporu następuje obciążanie krawędzi zewnętrznej i stopa porusza się jako całość.

Stopa końska opadająca – by nie haczyć stopą opadającą nadmiernie ugina staw kolanowy. Sztywność kolana w wyproście – sztywna noga unosi miednicę do góry jak wykonujemy wykrok to zginamy nogę w kolanie, niezgięta noga jest dłuższa i druga noga jest ustawiona na palcach (końskie ustawienie). Sztywność biodra w ustawieniu 0 tutaj ruchy będą kompensowane w odcinku L kręgosłupa, kolano pozostaje w wyproście, stopa styka się z podłożem całą powierzchnią.

Sztywność biodra z przykurczem w zgięciu – to wykrok jest pozornie normalny wyprost tylko przez kompensacje w odcinku lędźwiowym (pod warunkiem, że jest bardzo gibki), inaczej to chód z tzw. ukłonami.

Sztywność biodra z przykurczem w przywiedzeniu, noga jest przywiedziona i nie jest równoległa do drugiej. By to osiągnąć pacjent unosi miednicę po stronie przykurczonej i noga wówczas staje się za krótka funkcjonalnie ustawia na palcach lub ugina zdrową

Sztywność biodra z przykurczem w odwiedzeniu – pacjent unosi biodro (miednicę) po stronie zdrowej ustawia nogę na palcach.

Sztywność obu bioder w ustawieniu zerowym uniemożliwia to ruch kończyn i występuje bardzo mała długość kroku i brak zginania w kolanach.

Porażony m pośladkowy wielki – chód następuje cofnięcie tułowia i miednicy do tyłu wyrzut biodra do przodu i mocne prostowanie st. kolanowego w środkowej f. podporu

Brak m. pośladkowego średniego – f. podporu następuje opadnięcie miednicy na stronę zdrową (objaw Trendelenburga) i kompensacyjne przechylenie na stronę chorą objaw Duchenn’a.

Brak działania mięśnia biodrowo lędźwiowego następuje cofnięcie biodra i wykrok dookoła biodra zdrowego (wykrok dokonują mięśnie tułowia)

Brak działania m. czworogłowego powoduje, że cała faza podporu jest na wyprostowanym kolanie efektem negatywnym jest przeprost w stawie kolanowym.

Brak działania mięśni zginaczy stopy tutaj będzie nadmierne zginanie w stawie kolanowym i skokowym jest „klapnięcie” w momencie zetknięcia się z podłożem.

Pionizacja pacjenta:

P. długo leżący – wykonujemy stopniowo. Mocowanie pacjenta pasami do stołu pionizacyjnego i stopniowo zwiększamy kąt nachylenia i czas. W czasie pionizacji sprawdzamy tętno oraz akcje oddechową. W czasie pionizacji polecamy wykonywanie prostych ćw. oddechowych i KKG w celu odwrócenia uwagi pacjenta. Czas 15-30 min dziennie. Polecamy również sad na łóżku.

W czasie gdy nie mamy stołu do pionizacji to ćwiczymy w łóżku. Zaczynamy od unoszenia głowy, siad podparty, siad prosty bez podparcia, siad z opuszczonymi nogami, stawanie z balkonikiem przy łóżku.

Przed przystąpieniem do nauki chodzenia Ocena stanu pacjenta, zakresy ruchów, siłę mięśni KKD, koordynacje, ukł. Oddechowego.

Pomoce do nauki chodzenia transportery, balkoniki, trójnogi, kule, laski, drabinka.

Nauka upadania:

Nie bronić się przed upadkiem za wszelką cenę, odrzucić kule sterować upadkiem upadać na przód amortyzować poprzez zgięcie rąk w łokciach. Starać się oprzeć stopy o ścianę, przysunąć kule i wspiąć się na kulach unosząc miednicę.

Asekuracja:

Na równym terenie terapeuta idzie z tyłu ewentualnie lekko z boku, asekuracja nie polega na utrzymaniu za wszelką cenę w pionie. Jeżeli jest duże zachwianie należy chwycić pod pachy i sprowadzić na podłogę.

Asekuracja może być czynna lub bierna. Bierna terapeuta idzie przy pacjencie ale nie ma kontaktu. Czynna – kontakt rąk terapeuty z pacjentem.

Wchodzenie po schodach terapeuta idzie z tyłu poniżej, schodzenie terapeuta przed pacjentem poniżej.

Dobór wysokości kul:

Pacjent leży na plecach KKD wyprostowane, stopy w pozycji pośredniej. KKG lekko ugięte w stawie łokciowym około 20^o dłoń zaciśnięta w pięść odmierzamy 10cm od krawędzi bocznej stopy, długość kuli do krawędzi stopy do zaciśniętej pięści.

Chód o kulach

Chód dwutaktowy :

1. 2 kule – 2 nogi

2. Pr kula – pr. Noga; l. kula – l. noga

3. Na przemian l kula pr. Noga

4. 2 kule dostawianie nogi

Chód trzytaktowy:

Kula, kula 2 nogi

Kule noga , noga.

Cztero taktowy

1. Kula, kula, noga,noga

2. Kula prawa, noga lewa, i na zmianę