Akademia Górniczo – Hutnicza
im. Stanisława Staszica w Krakowie
Wiertnictwo
TEMAT:
Projekt konstrukcji otworu wiertniczego nr 114
Wykonali:
SZYMCZYK Katarzyna
GUCIK Marcin
MAJDAN Marcin
GiG I rok mgr
SPIS TREŚCI
Profil litologiczny otworu 2
Ciśnienie złożowe 2
Ciśnienie geostatyczne 3
Ciśnienie szczelinowania 7
Ciśnienie hydrostatyczne 9
Zestawienie gradientów 12
Wykres gradientów 13
Dobór średnic nominalnych 14
Kolumna eksploatacyjna 15
Kolumna techniczna 15
Kolumna prowadnikowa 16
Kolumna wstępna 16
Schemat zarurowania 17
Obliczenia wytrzymałościowe 18
Kolumna eksploatacyjna 18
Ciśnienie zgniatające 18
Siła rozluźniająca gwint 20
Ciśnienie rozrywające 24
Podsumowanie 28
Kolumna techniczna 29
Ciśnienie zgniatające 29
Siła rozluźniająca gwint 31
Ciśnienie rozrywające 34
Podsumowanie 38
Kolumna prowadnikowa 39
Ciśnienie zgniatające 39
Siła rozluźniająca gwint 41
Ciśnienie rozrywające 43
Podsumowanie 47
Kolumna wstępna 48
Cementowanie 48
Kolumna wstępna 48
Zestawienie 53
Kolumna prowadnikowa 54
Zestawienie 59
Kolumna techniczna 59
Zestawienie 65
Kolumna eksploatacyjna 65
Zestawienie 71
Profil litologiczny otworu wiertniczego nr 114
Głębokość zalegania warstwy [m] |
Litologia i właściwości skał | Gradient ciśnienia złożowego [MPa/m] |
0 – 120 120 – 300 300 – 1100 1100 – 2000 2000 – 2250 2250 – 2350 2350 – 2450 2450 – 2800 2800 – 2900 2900 – 3100 3100 – 3450 |
Utwory piaszczyste (por. 35%) Zlepieńce (por. 30%) Piaskowce gruboziarniste (por. 40%) Łupki Średnio i gruboziarniste piaskowce (por. 30%) Szare iły Margle (por. 5%) Wapienie (por. 6%) Iły Zlepieńce (por. 25%) Piaskowce drobnoziarniste (por. 20%) |
0,0085 0,0086 0,0095 0,0096 0,0098 0,0099 0,0099 0,01 0,01 0,011 0,012 |
Ciśnienie złożowe
H – głębokość spągu warstwy, dla której oblicza się wartość ciśnienia złożowego [m];
Gz – gradient ciśnienia złożowego w analizowanej warstwie [MPa/m]
Pz1 = 120 m ⋅ 0,0085 MPa/m = 1,02 [ MPa ]
Pz2 = 300 m ⋅ 0,0086 MPa/m = 2,58 [ MPa ]
Pz3 = 1100 m ⋅ 0,0095 MPa/m = 10,45 [ MPa ]
Pz4 = 2000 m ⋅ 0,0096 MPa/m = 19,2 [ MPa ]
Pz5 = 2250 m ⋅ 0,0098 MPa/m = 22,05 [ MPa ]
Pz6 = 2350 m ⋅ 0,0099 MPa/m = 23,27 [ MPa ]
Pz7 = 2450 m ⋅ 0,0099 MPa/m = 24,26 [ MPa ]
Pz8 = 2800 m ⋅ 0,01 MPa/m = 28,0 [ MPa ]
Pz9 = 2900 m ⋅ 0,01 MPa/m = 29,0 [ MPa ]
Pz10 = 3100 m ⋅ 0,011 MPa/m = 34,1 [ MPa ]
Pz11 = 3450 m ⋅ 0,012 MPa/m = 41,4 [ MPa ]
Ciśnienie geostatyczne i jego gradient
hi – miąższość poszczególnych warstw [m]
ρi – gęstość skał danej warstwy [kg/m3]
g – przyspieszenie ziemskie, g = 9,80665 [m/s2]
Utwory piaszczyste (por. 35%) ρ1 = 2150
Pg1 = 9,80665 m/s2 · 120 m · 2150 kg/m3 = 2,53 [ MPa ]
ΣPg1 = Pg1 = 2,53 [MPa] Gg1 = 0,0211 [ MPa/m]
Zlepieńce (por. 30%) ρ2 = 2215
Pg2 = 9,80665 m/s2 · 180 m · 2215 kg/m3 = 3,91 [ MPa ]
ΣPg2 = ΣPg1 + Pg2 = 6,44 [MPa] Gg2 = 0,0215 [ MPa/m]
Piaskowce gruboziarniste (por. 40%) ρ3 = 2160
Pg3 = 9,80665 m/s2 · 800 m · 2160 kg/m3 = 16,95 [ MPa ]
ΣPg3 = ΣPg2 + Pg3 = 23,39 [MPa] Gg3 = 0,0213 [ MPa/m]
Łupki
Gęstość dla skał plastycznych wyznaczamy w zależności od miąższości i stopnia ich skompaktowania. Aby wyznaczyć gęstość, należy:
- określić wartość ciśnienia geostatycznego, występującego na głębokości stropu skał plastycznych:
- dla danej wartości średniej gęstości nadkładu odczytujemy z wykresu krzywej sedymentacji (rys. 8.5) głębokość Hst , odpowiadającej jednorodnej serii łupków:
z wykresu Hst = 600[m]
- mając daną głębokość Hst, z kolejnego wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w stropie
ρst = 2330 [kg/m3]
- dla danej głębokości stropu Hst, wyliczamy głębokość spągu Hsp:
Hsp = Hst + h = 600 + 900 = 1500 [m]
- mając daną Hsp, z wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w spągu
ρsp = 2510 [kg/m3]
- obliczamy gęstość średnią warstwy ρ4
Pg4 = 9,80665 m/s2 · 900 m · 2420 kg/m3 = 21,36 [ MPa ]
ΣPg4 = ΣPg3 + Pg4 = 44,74 [MPa] Gg4 = 0,0224 [ MPa/m]
Średnio i gruboziarniste piaskowce (por. 30%) ρ5 = 2215
Pg5 = 9,80665 m/s2 · 250 m · 2215 kg/m3 = 5,43 [ MPa ]
ΣPg5 = ΣPg4 + Pg5 = 50,18 [MPa] Gg5 = 0,0223 [ MPa/m]
Szare iły
Gęstość dla skał plastycznych wyznaczamy w zależności od miąższości i stopnia ich skompaktowania. Aby wyznaczyć gęstość, należy:
- określić wartość ciśnienia geostatycznego, występującego na głębokości stropu skał plastycznych:
- dla danej wartości średniej gęstości nadkładu odczytujemy z wykresu krzywej sedymentacji (rys. 8.5) głębokość Hst , odpowiadającej jednorodnej serii łupków:
z wykresu Hst = 1100[m]
- mając daną głębokość Hst, z kolejnego wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w stropie
ρst = 2450 [kg/m3]
- dla danej głębokości stropu Hst, wyliczamy głębokość spągu Hsp:
Hsp = Hst + h = 1100 + 100 = 1200 [m]
- mając daną Hsp, z wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w spągu
ρsp = 2470 [kg/m3]
- obliczamy gęstość średnią warstwy ρ4
Pg6 = 9,80665 m/s2 · 100 m · 2460 kg/m3 = 2,41 [ MPa ]
ΣPg6 = ΣPg5 + Pg6 = 52,59 [MPa] Gg6 = 0,0224 [ MPa/m]
Margle (por. 5%) ρ7 = 2650
Pg7 = 9,80665 m/s2 · 100 m · 2650 kg/m3 = 2,6 [ MPa ]
ΣPg7 = ΣPg6 + Pg7 = 55,19 [MPa] Gg7 = 0,0225 [ MPa/m]
Wapienie (por. 6%) ρ8 = 2625
Pg8 = 9,80665 m/s2 · 350 m · 2625 kg/m3 = 9,01 [ MPa ]
ΣPg8 = ΣPg7 + Pg8 = 64,2 [MPa] Gg8 = 0,0229 [ MPa/m]
Iły
Gęstość dla skał plastycznych wyznaczamy w zależności od miąższości i stopnia ich skompaktowania. Aby wyznaczyć gęstość, należy:
- określić wartość ciśnienia geostatycznego, występującego na głębokości stropu skał plastycznych:
- dla danej wartości średniej gęstości nadkładu odczytujemy z wykresu krzywej sedymentacji (rys. 8.5) głębokość Hst , odpowiadającej jednorodnej serii łupków:
z wykresu Hst = 1650[m]
- mając daną głębokość Hst, z kolejnego wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w stropie
ρst = 2520 [kg/m3]
- dla danej głębokości stropu Hst, wyliczamy głębokość spągu Hsp:
Hsp = Hst + h = 1650 + 100 = 1750 [m]
- mając daną Hsp, z wykresu zależności gęstości łupków, iłów i iłowców od głębokości ich zalegania (rys. 8.4), wyznaczamy gęstość iłowców w spągu
ρsp = 2550 [kg/m3]
- obliczamy gęstość średnią warstwy ρ4
Pg9 = 9,80665 m/s2 · 100 m · 2535 kg/m3 = 2,49 [ MPa ]
ΣPg9 = ΣPg8 + Pg9 = 66,68 [MPa] Gg9 = 0,023 [ MPa/m]
Zlepieńce (por. 25%) ρ10 = 2300
Pg10 = 9,80665 m/s2 · 200 m · 2300 kg/m3 = 4,51 [ MPa ]
ΣPg10 = ΣPg9 + Pg10 = 71,19 [MPa] Gg10 = 0,023 [ MPa/m]
Piaskowce drobnoziarniste (por. 20%) ρ11 = 2400
Pg11 = 9,80665 m/s2 · 350 m · 2400 kg/m3 = 8,24 [ MPa ]
ΣPg11 = ΣPg10 + Pg11 = 79,43 [MPa] Gg11 = 0,023 [ MPa/m]
Ciśnienie szczelinowania i jego gradient
dla form sprężystych
przy warstwach plastycznych
Utwory piaszczyste (por. 35%)
Psz1 = Pz1 + 2/3 ⋅ (∑Pg1 – Pz1) = 1,02 MPa + 2/3 ⋅ (2,53 MPa – 1,02 MPa) = 2,03 [MPa]
Gsz1 = Psz1/ H1 = 2,03 MPa / 120 m= 0,0169 [MPa/m]
Zlepieńce (por. 30%)
Psz2 = Pz2 + 2/3 ⋅ (∑Pg2 – Pz2) = 2,58 MPa + 2/3 ⋅ (6,44 MPa – 2,58 MPa) = 5,15 [MPa]
Gsz2 = Psz2/ H2 = 5,15 MPa / 300 m = 0,0172 [MPa/m]
Piaskowce gruboziarniste (por. 40%)
Psz3 = Pz3 + 2/3 ⋅ (∑Pg3 – Pz3) = 10,45 MPa + 2/3 ⋅ (23,39 MPa – 10,45 MPa) = 19,07 [MPa]
Gsz3 = Psz3/ H3 = 21,46 MPa / 1100 m = 0,0173 [MPa/m]
Łupki
Psz4 = ∑Pg4 = 44,74 [MPa]
Gsz4 = Psz4 / H4 = 44,74 MPa / 2000 m = 0,0224 [MPa/m]
Średnio i gruboziarniste piaskowce (por. 30%)
Psz5 = Pz5 + 2/3 ⋅ (∑Pg5 – Pz5) = 22,05 MPa + 2/3 ⋅ (50,18 MPa – 22,05 MPa) = 40,8 [MPa]
Gsz5 = Psz5/ H5 = 40,80 MPa / 2250 m = 0,0181 [MPa/m]
Szare iły
Psz6 = ∑Pg6 = 52,59 [MPa]
Gsz6 = Psz6 / H6 = 52,59 MPa / 2350 m = 0,0224 [MPa/m]
Margle (por. 5%)
Psz7 = Pz7 + 2/3 ⋅ (∑Pg7 – Pz7) = 24,26 MPa + 2/3 ⋅ (55,19 MPa – 24,26 MPa) = 44,88 [MPa]
Gsz7 = Psz7/ H7 = 44,88 MPa / 2450 m = 0,0183 [MPa/m]
Wapienie (por. 6%)
Psz8 = Pz8 + 2/3 ⋅ (∑Pg8 – Pz8) = 28,0 MPa + 2/3 ⋅ (64,2 MPa – 28,0 MPa) = 52,13 [MPa]
Gsz8 = Psz8/ H8 = 52,13 MPa / 2800 m = 0,0186 [MPa/m]
Szare iły
Psz9 = ∑Pg9 = 66,68 [MPa]
Gsz9 = Psz9 / H9 = 66,68 MPa / 2900 m = 0,023 [MPa/m]
Zlepieńce (por. 25%)
Psz10 = Pz10 + 2/3 ⋅ (∑Pg10 – Pz10) = 34,1 MPa + 2/3 ⋅ (71,19 MPa – 34,1 MPa ) = 58,83 [MPa]
Gsz10 = Psz10/ H10 = 58,83 MPa / 3100 m = 0,019 [MPa/m]
Piaskowce drobnoziarniste (por. 20%)
Psz11 = Pz11 + 2/3 ⋅ (∑Pg11 – Pz11) = 41,4 MPa + 2/3 ⋅ (79,43 MPa – 41,4 MPa) = 66,75 [MPa]
Gsz11 = Psz11/ H11 = 66,75 MPa / 3450 m = 0,0193 [MPa/m]
Ciśnienie hydrostatyczne i jego gradient
a – współczynnik proporcjonalności zależny od głębokości;
a (1,5 – 2,0) przy H<1000 m, przyjąłem a = 1,5
a (1,05 – 1,1) przy H>1000 m, przyjąłem a = 1,1
Utwory piaszczyste (por. 35%)
PH1 = 1300 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 120 m = 1,53 [MPa]
GH1 = 1300 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0128 [MPa/m]
Zlepieńce (por. 30%)
PH2 = 1315 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 300 m = 3,87 [MPa]
GH2 = 1315 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0129 [MPa/m]
Piaskowce gruboziarniste (por. 40%)
PH3 = 1453 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 1100 m = 15,68 [MPa]
GH3 = 1453 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0143 [MPa/m]
Łupki
PH4 = 1077 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2000 m = 21,12 [MPa]
GH4 = 1077 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0106 [MPa/m]
Średnio i gruboziarniste piaskowce (por. 30%)
PH5 = 1099 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2250 m = 24,26 [MPa]
GH5 = 1099 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0108 [MPa/m]
Szare iły
PH6 = 1110 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2350 m = 25,59 [MPa]
GH6 = 1110 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0109 [MPa/m]
Margle (por. 5%)
PH7 = 1110 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2450 m = 26,68 [MPa]
GH7 = 1110 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0109 [MPa/m]
Wapienie (por. 6%)
PH8 = 1122 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2800 m = 30,8 [MPa]
GH8 = 1122 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,011 [MPa/m]
Iły
PH9 = 1122 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 2900 m = 31,90 [MPa]
GH9 = 1122 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,011 [MPa/m]
Zlepieńce (por. 25%)
PH10 = 1234 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 3100 m = 37,51 [MPa]
GH10 = 1234 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0121 [MPa/m]
Piaskowce drobnoziarniste (por. 20%)
PH2 = 1346 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 ⋅ 3450 m = 45,54 [MPa]
GH2 = 1346 kg/m3 ⋅ 9,80665 m/s2 = 0,0132 [MPa/m]
Zestawienie gradientów
Wszystkie gradienty ciśnień podane są w [MPa/m]
Lp. | Rodzaj warstwy | Gz | Gg | Gsz | GH |
---|---|---|---|---|---|
1. | Utwory piaszczyste (por. 35%) | 0,0085 | 0,0211 | 0,0169 | 0,0128 |
2. | Zlepieńce (por. 30%) | 0,0086 | 0,0215 | 0,0172 | 0,0129 |
3. | Piaskowce gruboziarniste (por. 40%) | 0,0095 | 0,0213 | 0,0173 | 0,0143 |
4. | Łupki | 0,0096 | 0,0224 | 0,0224 | 0,0106 |
5. | Średnio i gruboziarniste piaskowce (por. 30%) | 0,0098 | 0,0223 | 0,0181 | 0,0108 |
6. | Szare iły | 0,0099 | 0,0224 | 0,0224 | 0,0109 |
7. | Margle (por. 5%) | 0,0099 | 0,0225 | 0,0183 | 0,0109 |
8. | Wapienie (por. 6%) | 0,01 | 0,0229 | 0,0186 | 0,011 |
9. | Iły | 0,01 | 0,023 | 0,023 | 0,011 |
10. | Zlepieńce (por. 25%) | 0,011 | 0,023 | 0,019 | 0,0121 |
11. | Piaskowce drobnoziarniste (por. 20%) | 0,012 | 0,023 | 0,0193 | 0,0132 |
Wykres zależności gradientów ciśnień od głębokości zalegania warstw wraz ze wstępnym rysunkiem orurowania otworu wiertniczego
Kolumna wstępna rur okładzinowych umożliwiająca krążenie płuczki wiertniczej w otworze, zapewniająca stabilność ściany u wylotu otworu oraz zamykająca dopływ wód gruntowych zostanie zapuszczona na głębokość 30 m. Kolumna prowadnikowa zostanie zapuszczona do głębokości 1100 m. Ma ona na celu izolację poziomów wody ze względu na występowanie wysokiego gradientu ciśnienia hydrostatycznego na tym odcinku otworu wiertniczego. Jej ważnym zadaniem jest także nadanie pionowego kierunku całej długości otworu. Kolumna techniczna zostanie zapuszczona na głębokość 2900 m. Jej zadaniem jest odcięcie warstw plastycznych takich jak łupki, szare iły i iły. Kolumna ta stanowi również zabezpieczenie przeciwerupcyjne od warstw niżej leżących. Ze względu na występowanie anomalnie wysokich gradientów ciśnienia złożowego na poziomie 3100 – 3450 m należy na tym poziomie zastosować dociążenie płuczki, które będzie również stosowane w warstwie zlepieńców leżących powyżej. Tak więc ostatnia kolumna – kolumna eksploatacyjna będzie zapuszczona na 3450 m w głąb ziemi.
Dobór średnic nominalnych dla poszczególnych kolumn rur okładzinowych
Opracowanie schematów zarurowania otworu wiertniczego zaczynamy od dna otworu, czyli ustalamy najpierw średnicę eksploatacyjną kolumny rur okładzinowych. Kolumna eksploatacyjna ma średnice zewnętrzną Dz1 = 5”.
Po ustaleniu średnicy znamionowej kolumny rur okładzinowych, dobiera się średnicę świdra Do, którym ma być wiercony otwór dla zapuszczania tej kolumny rur:
Do = Dm + kz [m]
gdzie:
Do – średnica otworu wiertniczego (świdra) [m],
Dm – zewnętrzna średnica złączki (kielicha – mufy) rur okładzinowych [m],
kz – prześwit zewnętrzny;
kz ∈ [0,016 m ÷ 0,095 m] – dla otworów normalnośrednicowych.
Po obliczeniu średnicy świdra Do , obliczamy średnicę wewnętrzną kolumny rur zalegających wyżej.
Dw = kw + Do [m]
gdzie:
Dw – średnica wewnętrzna rury okładzinowej [m],
kw – prześwit wewnętrzny [m];
kw ∈ [0,002 m ÷ 0,012 m] – dla otworów normalnośrednicowych
KOLUMNA EKSPLOATACYJNA
Zewnętrzna średnica złączki rur z gwintami długimi o średnicy zewnętrznej Dz1=5”=0,1270 m, średnicy wewnętrznej Dw1=0,1086 m i grubości ścianki b=0,0092 m została określona z tablicy 8.1 i wynosi Dm1=0,1413 m. Najbliższa znormalizowana średnica świdra dla tej wartości została odczytana z tablicy 8.9 i wynosi ona Do1=0,1588 m. Jest to świder produkcji amerykańskiej. Dla tak przyjętych średnic wielkość prześwitu zewnętrznego wyniesie:
kz1 = Do1 – Dm1 = 0,1588 m – 0,1413 m
kz1 = 0,0175 m
Jak widać wartość ta mieści się w przedziale (0,016 m ÷ 0,095 m) więc prześwit jest prawidłowy. Na podstawie tablicy 8.1 stwierdzam, że najbliższa znormalizowana średnica wewnętrzna rur przez którą przechodzi dobrany przeze mnie świder wynosi 0,1683 m. A więc średnica zewnętrzna kolumny rur zalegających wyżej będzie wynosiła Dz2 = 0,1937 m czyli .
KOLUMNA TECHNICZNA
Zewnętrzna średnica złączki rur z gwintami długimi o średnicy zewnętrznej Dz2==0,1937 m, średnicy wewnętrznej Dw2=0,1683 m i grubości ścianki b=0,0127 m została określona z tablicy 8.1 i wynosi Dm2=0,2159 m. Najbliższa znormalizowana średnica świdra dla tej wartości została odczytana z tablicy 8.9 i wynosi ona Do2=0,2430 m. Jest to świder produkcji byłego Związku Radzieckiego. Dla tak przyjętych średnic wielkość prześwitu zewnętrznego wyniesie:
kz2 = Do2 – Dm2 = 0,2430 m – 0,2159 m
kz2 = 0,0271 m
Jak widać wartość ta mieści się w przedziale (0,016 m ÷ 0,095 m) więc prześwit jest prawidłowy. Dodatkowo obliczono prześwit wewnętrzny kolumny rur i wynosi on:
kw2 = Dw2 – Do1 = 0,1683 m – 0,1588 m
kw2 = 0,0095 m
Wartość ta mieści się w przedziale (0,002 m ÷ 0,012 m), a więc prześwit jest prawidłowy. Na podstawie tablicy 8.1 stwierdzam, że najbliższa znormalizowana średnica wewnętrzna rur przez którą przechodzi dobrany przeze mnie świder wynosi 0,2478 m. A więc średnica zewnętrzna kolumny rur zalegających wyżej będzie wynosiła Dz3 = 0,2730 m czyli .
KOLUMNA PROWADNIKOWA
Zewnętrzna średnica złączki rur z gwintami krótkimi o średnicy zewnętrznej Dz3==0,2730 m, średnicy wewnętrznej Dw3=0,2478 m i grubości ścianki b=0,0126 m została określona z tablicy 8.1 i wynosi Dm3=0,2985 m. Najbliższa znormalizowana średnica świdra dla tej wartości została odczytana z tablicy 8.9 i wynosi ona Do3=0,3200 m. Jest to świder produkcji byłego Związku Radzieckiego. Dla tak przyjętych średnic wielkość prześwitu wyniesie:
kz3 = Do3 – Dm3 = 0,3200 m – 0,2985 m
kz3 = 0,0215 m
Jak widać wartość ta mieści się w przedziale (0,016 m ÷ 0,095 m) więc prześwit jest prawidłowy. Dodatkowo obliczono prześwit wewnętrzny kolumny rur i wynosi on:
kw3 = Dw3 – Do2 = 0,2478 m – 0,2430 m
kw3 = 0,0048 m
Wartość ta mieści się w przedziale (0,002 m ÷ 0,012 m), a więc prześwit jest prawidłowy. Na podstawie tablicy 8.1 stwierdzam, że najbliższa znormalizowana średnica wewnętrzna rur przez którą przechodzi dobrany przeze mnie świder wynosi 0,3812 m. A więc średnica zewnętrzna kolumny rur zalegających wyżej będzie wynosiła Dz4 = 0,4064 m czyli .
KOLUMNA WSTĘPNA
Zewnętrzna średnica złączki rur z gwintami krótkimi o średnicy zewnętrznej Dz4==0,4064 m, średnicy wewnętrznej Dw4=0,3812 m i grubości ścianki b=0,0126 m została określona z tablicy 8.1 i wynosi Dm4=0,4318 m. Najbliższa znormalizowana średnica świdra dla tej wartości została odczytana z tablicy 8.9 i wynosi ona Do4=0,4699 m. Jest to świder produkcji amerykańskiej. Dla tak przyjętych średnic wielkość prześwitu wyniesie:
kz4 = Do4 – Dm4 = 0,4699 m – 0,4318 m
kz4 = 0,0381 m
Jak widać wartość ta mieści się w przedziale (0,016 m ÷ 0,095 m) więc prześwit jest prawidłowy. Dodatkowo obliczono prześwit wewnętrzny kolumny rur i wynosi on:
kw4 = Dw4 – Do3 = 0,3812 m – 0,3200 m
kw4 = 0,0612 m
Wartość ta nie mieści się w przedziale (0,002 m ÷ 0,012 m), jednak jest większa o wartości minimalnej równej 0,002 m, a więc prześwit jest prawidłowy. Jego wielkość jest tak duża ze względu na zastosowany przeze mnie świder, który nie może być mniejszy.
Schemat zarurowania otworu wiertniczego
Rodzaj kolumny | Średnica zewnętrzna Dz [m] |
Średnica wewnętrzna Dw [m] |
Średnica świdra Do [m] |
Głębokość H [m] |
---|---|---|---|---|
wstępna | 0,4064 | 0,3812 | 0,4699 | 30 |
prowadnikowa | 0,2730 | 0,2478 | 0,3200 | 1100 |
techniczna | 0,1937 | 0,1683 | 0,2430 | 2900 |
eksploatacyjna | 0,1270 | 0,1086 | 0,1588 | 3450 |
Obliczenia wytrzymałościowe
KOLUMNA EKSPLOATACYJNA
Zestaw gatunków stali przedstawia tabela:
Lp | Gatunek stali | Grubość ścianki b [mm] |
Ciśnienie zgniatające Pzg [MPa] |
---|---|---|---|
1 | C – 75 | 9,19 | 68,9 |
2 | L – 80 | 7,52 | 50,0 |
3 | C – 75 | 7,52 | 48,1 |
4 | J – 55 | 7,52 | 38,3 |
5 | 6,43 | 28,5 |
Wytrzymałość kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Dopuszczalna głębokość zapuszczania poszczególnych sekcji rur okładzinowych:
gdzie:
n - współczynnik bezpieczeństwa na zginanie - n =1,1
Pzgi - dopuszczalne ciśnienie zgniatające [MPa],
γp - ciężar właściwy płuczki wiertniczej (gradient hydrostatyczny) wypełniającej otwór przed orurowaniem [N/m3] - γp = 13,2
h1 = H0 – Hd2 = 3450 – 3444 = 6 [m]
h2 = Hd2 – Hd3 = 3444 – 3314 = 130 [m]
h3 = Hd3 – Hd4 = 3314 – 2638 = 676 [m]
h4 = Hd4 – Hd5 = 2639 – 1963 = 675 [m]
h5 = H0 – (h1 + h2 +h3 + h4)= 1963 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Obliczenia na siłę rozluźniającą połączenie gwintowe
gdzie:
li - dopuszczalna długość drugiej sekcji rur okładzinowych [m],
Pri - siła rozluźniająca połączenie gwintowe i-tej sekcji [N],
k - współczynnik bezpieczeństwa na rozluźnienie połączenia gwintowego - k = 1.6,
qi - ciężar jednostki długości w powietrzu i-tej sekcji rur okładzinowych [N/m],
∑Qj - ciężar odcinka kolumny rur okładzinowych w powietrzu, poniżej i-tej sekcji [N/m].
Pr1 = 1673 [kN] m1 = 26,8 [kg/m3]
Pr2 = 1312 [kN] m2 = 22,3 [kg/m3]
Pr3 = 1312 [kN] m3 = 22,3 [kg/m3]
Pr4 = 992 [kN] m4 = 22,3 [kg/m3]
Pr5 = 810 [kN] m5 = 19,4 [kg/m3]
dla I sekcji
Stal C – 75, grubość ścianki b = 9,19 [mm]
q1 = m1 ⋅ 9,80665 = 26,8 ⋅ 9,80665 = 262,82 [N/m]
l1 = 3978 [m] > h1 = 6 [m]
dla II sekcji
Q1 = h1 ⋅ q1 = 6 ⋅ 262,82 = 1,58 [kN]
Stal L – 80, grubość ścianki b = 7,52 [mm]
q2 = m2 ⋅ 9,80665 = 22,3 ⋅ 9,80665 = 218,69 [N/m]
l2 = 3742 [m] > h2 = 130 [m]
dla III sekcji
Q2 = h2 ⋅ q2 = 130 ⋅ 218,69 = 28,43 [kN]
Stal C – 75, grubość ścianki b = 7,52 [mm]
q3 = m3 ⋅ 9,80665 = 22,3 ⋅ 9,80665 = 218,69 [N/m]
l3 = 3612 [m] > h3 = 676 [m]
dla IV sekcji
Q3 = h3 ⋅ q3 = 676 ⋅ 218,69 = 147,83 [kN]
Stal J – 55, grubość ścianki b = 7,52 [mm]
q4 = m4 ⋅ 9,80665 = 22,3 ⋅ 9,80665 = 218,69 [N/m]
l4 = 2022 [m] > h4 = 675 [m]
dla V sekcji
Q4 = h4 ⋅ q4 = 675 ⋅ 218,69 = 147,62 [kN]
Stal J – 55, grubość ścianki b = 6,43 [mm]
q5 = m5 ⋅ 9,80665 = 19,4 ⋅ 9,80665 = 190,25 [N/m]
l5 = 617 [m] < h5 = 1882 [m]
Ponieważ dopuszczalna długość sekcji V jest mniejsza od h5 = 1963 [m] skracamy sekcję V do długości l5 = 950 [m] a pozostałą część 1013 [m] zostanie zarurowana odmianą wytrzymałościową stali sekcji l4.
dla VI sekcji
Q5 = h5 ⋅ q5 = 950 ⋅ 190,25 = 180,74 [kN]
Stal J – 55, grubość ścianki b = 7,52 [mm]
l6 = 545 [m] < h6 = 1013 [m]
Ponieważ dopuszczalna długość sekcji VI jest mniejsza od h6 = 1013 [m] skracamy sekcję VI do długości l5 = 545 [m] a pozostałą część 468 [m] zostanie zarurowana odmianą wytrzymałościową stali sekcji l3.
dla VII sekcji
Q6 = h6 ⋅ q4 = 545 ⋅ 218,69 = 119,19 [kN]
Stal C – 75, grubość ścianki b = 7,52 [mm]
l7 = 890 [m] > h7 = 545 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające i siłę rozluźniającą połączenie gwintowe.
Wytrzymałość na ciśnienie rozrywające kolumnę rur
Pz = Pz11 = 41,4 [MPa]
Zakładamy całkowite ciśnienie złożowe równe największemu ciśnieniu złożowemu występującemu w otworze.
Pw1 = 65,5 [MPa]
Pw2 = 57,2 [MPa]
Pw3 = 53,6[MPa]
Pw4 = 39,3[MPa]
Pw5 = 33,6 [MPa]
Sekcja I
stal C – 75 b = 9,19 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz1 = (H0 – h1) ⋅ γw = (3450 – 6) ⋅ 9806,65 = 33,77 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 3444 [m] wynosi
Po1 = Pz – Pz1 = 41,4 – 33,77 = 7,63 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja I spełnia warunek s1 > 1,1
Sekcja I może być zbudowana ze stali C – 75 o grubości ścianki b = 9,19 [mm]
Sekcja II
stal L – 80 b = 7,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz2 = (H0 – h1 – h2) ⋅ γw = (3450 – 6 - 130) ⋅ 9806,65 = 32,5 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 3314 [m] wynosi
Po2 = Pz – Pz2= 41,4 – 32,5 = 8,9 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja II spełnia warunek s2 > 1,1
Sekcja II może być zbudowana ze stali L – 80 o grubości ścianki b = 7,52 [mm]
Sekcja III
stal C – 75 b = 7,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz3 = (H0 – h1 – h2 – h3) ⋅ γw = (3450 – 6 – 130 – 676) ⋅ 9806,65 = 25,87 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 2638 [m] wynosi
Po3 = Pz – Pz3= 41,4 – 25,87 = 15,53 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja III spełnia warunek s3 > 1,1
Sekcja III może być zbudowana ze stali C – 75 o grubości ścianki b = 7,52 [mm]
Sekcja IV
stal J – 55 b = 7,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz4 = (H0 – h1 – h2 – h3 – h4) ⋅ γw = (3450 – 6 – 130 – 676-675) ⋅ 9806,65 = 19,25 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 1963 [m] wynosi
Po4 = Pz – Pz4= 41,4 – 19,25 = 22,15 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja IV spełnia warunek s4 > 1,1
Sekcja IV może być zbudowana ze stali J – 55 o grubości ścianki b = 7,52 [mm]
Sekcja V
stal J – 55 b = 6,43 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz5 = (H0 – h1 – h2 – h3 – h4 – h5) ⋅ γw = (3450 – 6 – 130 – 676 – 675 – 950) ⋅ 9806,65 = 9,93 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 1013 [m] wynosi
Po5 = Pz – Pz5= 41,4 – 9,93= 31,47 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja V nie spełnia warunek s5 < 1,1
Ze względu na to, że wartość współczynnika s jest mniejsza do 1,1 sekcję V należy skrócić. Minimalna głębokość zapuszczenia górnej części sekcji rur
Aktualna długość sekcji V
h5’ = h5 – H = 1963 – 1107 = 856 [m]
W celu zarurowania pozostałej długości otworu wiertniczego 1107[m] dobieramy rury ze stali J –55 o grubości ścianki b6 = b4 = 7,52 [mm]
Sekcja VI
stal J – 55 b = 7,52[mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz6 = (H0 – h1 – h2 – h3 – h4 – h5) ⋅ γw = (3450 – 6 – 130 – 676 – 675 – 950 – 856) ⋅ 9806,65 = 4,59 [MPa]
Po6 = Pz – Pz6 = 41,4 – 4,59 = 36,81 [MPa]
Pw6 = Pw4 = 39,3 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja VI nie spełnia warunek s6 < 1,1
Ze względu na to, że wartość współczynnika s jest mniejsza do 1,1 sekcję VI należy skrócić. Minimalna głębokość zapuszczenia górnej części sekcji rur
Aktualna długość sekcji VI
h6 = h5’ – H = 856 – 578 = 278 [m]
W celu zarurowania pozostałej długości otworu wiertniczego 578 [m] dobieramy rury ze stali C – 75 o grubości ścianki b7 = b3 = 7,52 [mm]
Sekcja VII
stal C – 75 b = 7,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz7 = 0
Po7 = Pz = 41,4 [MPa]
Pw7 = Pw3 = 53,6 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja VII spełnia warunek s7 > 1,1
Sekcja VII może być zbudowana ze stali C – 75 o grubości ścianki b = 7,52 [mm]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych zapuszczonych do głębokości 3450 [m] ze względu na ciśnienie zgniatające, siłę rozluźniającą połączenie gwintowe i siłę rozrywającą
PODSUMOWANIE KOLUMNY RUR EKSPLOATACYJNYCH
Kolumna rury eksploatacyjnej będzie się składać z siedmiu sekcji:
- sekcja pierwsza: L1 = 6 [m] stal C – 75 grubość ścianki b1 = 9,19 [mm]
- sekcja druga: L2 = 130 [m] stal L – 80 grubość ścianki b2 = 7,52 [mm]
- sekcja trzecia: L3 = 676 [m] stal C – 75 grubość ścianki b3 = 7,52 [mm]
- sekcja czwarta: L4 = 675 [m] stal J – 55 grubość ścianki b4 = 7,52 [mm]
- sekcja piąta: L5 = 856 [m] stal J – 55 grubość ścianki b5 = 6,43 [mm]
- sekcja szósta: L6 = 278 [m] stal J – 55 grubość ścianki b6 = 7,52 [mm]
- sekcja siódma: L7 = 829 [m] stal C – 75 grubość ścianki b6 = 7,52 [mm]
KOLUMNA TECHNICZNA
Zestaw gatunków stali przedstawia tabela:
Lp | Gatunek stali | Grubość ścianki b [mm] |
Ciśnienie zgniatające Pzg [MPa] |
---|---|---|---|
1 | C – 95 | 10,92 | 50,1 |
2 | 9,52 | 35,3 | |
3 | L – 80 | 9,52 | 33,0 |
4 | 8,33 | 23,4 | |
5 | C – 75 | 8,33 | 22,6 |
Wytrzymałość kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Dopuszczalna głębokość zapuszczania poszczególnych sekcji rur okładzinowych:
gdzie:
n - współczynnik bezpieczeństwa na zginanie - n =1,1
Pzgi - dopuszczalne ciśnienie zgniatające [MPa],
γp - ciężar właściwy płuczki wiertniczej (gradient hydrostatyczny) wypełniającej otwór przed orurowaniem [N/m3] - γp = 13,2
h1 = H0 – Hd2 = 2900 – 2431 = 469 [m]
h2 = Hd2 – Hd3 = 2431 – 2273 = 158 [m]
h3 = Hd3 – Hd4 = 2273 – 1612 = 661 [m]
h4 = Hd4 – Hd5 = 1612– 1556 = 56 [m]
h5 = H0 – (h1 + h2 +h3 + h4)= 1556 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Obliczenia na siłę rozluźniającą połączenie gwintowe
Pr1 = 4115 [kN] m1 = 50,2 [kg/m3]
Pr2 = 3616 [kN] m2 = 44,2 [kg/m3]
Pr3 = 2518 [kN] m3 = 44,2 [kg/m3]
Pr4 = 2144 [kN] m4 = 44,2 [kg/m3]
Pr5 = 2051 [kN] m5 = 39,3 [kg/m3]
dla I sekcji
Stal C – 95, grubość ścianki b = 10,92 [mm]
q1 = m1 ⋅ 9,80665 = 50,2 ⋅ 9,80665 = 492,29 [N/m]
l1 = 5224 [m] > h1 = 469 [m]
dla II sekcji
Q1 = h1 ⋅ q1 = 469 ⋅ 492,29 = 230,88 [kN]
Stal C – 95, grubość ścianki b = 9,52 [mm]
q2 = m2 ⋅ 9,80665 = 44,2 ⋅ 9,80665 = 433,45 [N/m]
l2 = 4681 [m] > h2 = 158 [m]
dla III sekcji
Q2 = h2 ⋅ q2 = 158 ⋅ 433,45 = 68,49 [kN]
Stal L – 80, grubość ścianki b = 9,52 [mm]
q3 = m3 ⋅ 9,80665 = 44,2 ⋅ 9,80665 = 433,45 [N/m]
l3 = 2940 [m] > h3 = 661 [m]
dla IV sekcji
Q3 = h3 ⋅ q3 = 661 ⋅ 433,45 = 286,51 [kN]
Stal L – 80, grubość ścianki b = 8,33 [mm]
q4 = m4 ⋅ 9,80665 = 39,3 ⋅ 9,80665 = 385,40 [N/m]
l4 = 1957 [m] > h4 = 56 [m]
dla V sekcji
Q4 = h4 ⋅ q4 = 56 ⋅ 385,40 = 21,58 [kN]
Stal C – 75, grubość ścianki b = 8,33 [mm]
q5 = m5 ⋅ 9,80665 = 39,3 ⋅ 9,80665 = 385,40 [N/m]
l5 = 1800 [m] > h5 = 1556 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające i siłę rozluźniającą połączenie gwintowe.
Wytrzymałość na ciśnienie rozrywające kolumnę rur
Pz = Pz11 = 41,4 [MPa]
Zakładamy całkowite ciśnienie złożowe równe największemu ciśnieniu złożowemu występującemu w warstwach do głębokości następnej kolumny (kolumny eksploatacyjnej).
Pw1 = 64,7 [MPa]
Pw2 = 56,4 [MPa]
Pw3 = 47,5 [MPa]
Pw4 = 41,5 [MPa]
Pw5 = 39,0 [MPa]
Sekcja I
stal C – 95 b = 10,92 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz1 = (H0 – h1) ⋅ γw = (2900 – 469) ⋅ 9806,65 = 23,84 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 2431 [m] wynosi
Po1 = Pz – Pz1 = 41,4 – 23,84 = 17,56 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja I spełnia warunek s1 > 1,1
Sekcja I może być zbudowana ze stali C – 95 o grubości ścianki b = 10,92 [mm]
Sekcja II
stal C – 95 b = 9,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz2 = (H0 – h1 – h2) ⋅ γw = (2900 – 469 - 158) ⋅ 9806,65 = 22,29 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 2273 [m] wynosi
Po2 = Pz – Pz2= 41,4 – 22,29 = 19,11 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja II spełnia warunek s2 > 1,1
Sekcja II może być zbudowana ze stali C – 95 o grubości ścianki b = 9,52 [mm]
Sekcja III
stal L – 80 b = 9,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz3 = (H0 – h1 – h2 – h3) ⋅ γw = (2900 – 469 – 158 – 661) ⋅ 9806,65 = 15,81 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 1612 [m] wynosi
Po3 = Pz – Pz3= 41,4 – 15,81 = 25,59 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja III spełnia warunek s3 > 1,1
Sekcja III może być zbudowana ze stali L – 80 o grubości ścianki b = 9,52 [mm]
Sekcja IV
stal L – 80 b = 8,33 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz4 = (H0 – h1 – h2 – h3 – h4) ⋅ γw = (2900 – 469 – 158 – 661 – 56) ⋅ 9806,65 = 15,26 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 1556 [m] wynosi
Po4 = Pz – Pz4= 41,4 – 15,26 = 26,14 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja IV spełnia warunek s4 > 1,1
Sekcja IV może być zbudowana ze stali L – 80 o grubości ścianki b = 8,33 [mm]
Sekcja V
stal C – 75 b = 8,33 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz5 = 0 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 0 [m] wynosi
Po5 = Pz – Pz5= 41,4 – 0 = 41,4 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja V nie spełnia warunek s5 < 1,1
Ze względu na to, że wartość współczynnika s jest mniejsza do 1,1 sekcję V należy skrócić. Minimalna głębokość zapuszczenia górnej części sekcji rur
Aktualna długość sekcji V
h5’ = h5 – H = 1556 – 606 = 950 [m]
W celu zarurowania pozostałej długości otworu wiertniczego 606[m] dobieramy rury ze stali L –80 o grubości ścianki b6 = b4 = 8,33 [mm]
Sekcja VI
stal L – 80 b = 8,33 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz6 = 0
Po6 = Pz = 41,4 [MPa]
Pw6 = Pw4 = 41,5 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja VI nie spełnia warunek s6 < 1,1
Ze względu na to, że wartość współczynnika s jest mniejsza do 1,1 sekcję VI należy skrócić. Minimalna głębokość zapuszczenia górnej części sekcji rur
Aktualna długość sekcji VI
h6 = H(5) – H = 606 – 375 = 231 [m]
W celu zarurowania pozostałej długości otworu wiertniczego 375 [m] dobieramy rury ze stali L – 80 o grubości ścianki b7 = b3 = 9,52 [mm]
Sekcja VII
stal L – 80 b = 9,52 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz7 = 0
Po7 = Pz = 41,4 [MPa]
Pw7 = Pw3 = 47,5 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja VII spełnia warunek s7 > 1,1
Sekcja VII może być zbudowana ze stali L – 80 o grubości ścianki b = 9,52 [mm]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych zapuszczonych do głębokości 2900 [m] ze względu na ciśnienie zgniatające, siłę rozluźniającą połączenie gwintowe i siłę rozrywającą
PODSUMOWANIE KOLUMNY RUR TECHNICZNYCH
Kolumna rury technicznej będzie się składać z siedmiu sekcji:
- sekcja pierwsza: L1 = 469 [m] stal C – 95 grubość ścianki b1 = 10,92 [mm]
- sekcja druga: L2 = 158 [m] stal C – 95 grubość ścianki b2 = 9,52 [mm]
- sekcja trzecia: L3 = 661 [m] stal L – 80 grubość ścianki b3 = 9,52 [mm]
- sekcja czwarta: L4 = 56 [m] stal L – 80 grubość ścianki b4 = 8,33 [mm]
- sekcja piąta: L5 = 950 [m] stal C – 75 grubość ścianki b5 = 8,33 [mm]
- sekcja szósta: L6 = 231 [m] stal L – 80 grubość ścianki b6 = 9,52 [mm]
- sekcja siódma: L7 = 375 [m] stal C – 95 grubość ścianki b6 = 9,52 [mm]
KOLUMNA PROWADNIKOWA
Zestaw gatunków stali przedstawia tabela:
Lp | Gatunek stali | Grubość ścianki b [mm] |
Ciśnienie zgniatające Pzg [MPa] |
---|---|---|---|
1 | C – 75 | 11,43 | 21,4 |
2 | K – 55 | 11,43 | 18,6 |
3 | J – 55 | 10,16 | 14,4 |
4 | 8,89 | 10,9 | |
5 | H – 40 | 8,89 | 9,8 |
6 | 7,09 | 6,1 |
Wytrzymałość kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Dopuszczalna głębokość zapuszczania poszczególnych sekcji rur okładzinowych:
gdzie:
n - współczynnik bezpieczeństwa na zginanie - n =1,0
Pzgi - dopuszczalne ciśnienie zgniatające [MPa],
γp - ciężar właściwy płuczki wiertniczej (gradient hydrostatyczny) wypełniającej otwór przed orurowaniem [N/m3] - γp = 11,0
h1 = H0 – Hd4 = 1100 – 991 = 109 [m]
h2 = Hd4 – Hd5 = 991 – 891 = 100 [m]
h3 = Hd5 – Hd6 = 891 – 555 = 336 [m]
h4 = H0 – (h1 + h2 + h3) = 555 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające
Obliczenia na siłę rozluźniającą połączenie gwintowe
Pr1 = 3363 [kN] m1 = 76,0 [kg/m3]
Pr2 = 2696 [kN] m2 = 76,0 [kg/m3]
Pr3 = 2193 [kN] m3 = 67,8 [kg/m3]
Pr4 = 1868 [kN] m4 = 60,3 [kg/m3]
dla I sekcji
Stal C – 75, grubość ścianki b = 11,43 [mm]
q1 = m1 ⋅ 9,80665 = 76,0 ⋅ 9,80665 = 745,31 [N/m]
l1 = 2820 [m] > h1 = 099 [m]
dla II sekcji
Q1 = h1 ⋅ q1 = 099 ⋅ 745,31 = 81,24 [kN]
Stal K – 55, grubość ścianki b = 11,43 [mm]
q2 = m2 ⋅ 9,80665 = 76,0 ⋅ 9,80665 = 745,31 [N/m]
l2 = 2152 [m] > h2 = 100 [m]
dla III sekcji
Q2 = h2 ⋅ q2 = 100 ⋅ 745,31 = 74,53 [kN]
Stal J – 55, grubość ścianki b = 10,16 [mm]
q3 = m3 ⋅ 9,80665 = 67,8 ⋅ 9,80665 = 664,89 [N/m]
l3 = 1827 [m] > h3 = 336 [m]
dla IV sekcji
Q3 = h3 ⋅ q3 = 336 ⋅ 664,89 = 223,41 [kN]
Stal J – 55, grubość ścianki b = 8,89 [mm]
q4 = m4 ⋅ 9,80665 = 60,3 ⋅ 9,80665 = 591,34 [N/m]
l4 = 1333 [m] > h4 = 555 [m]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych ze względu na ciśnienie zgniatające i siłę rozluźniającą połączenie gwintowe.
Wytrzymałość na ciśnienie rozrywające kolumnę rur
Pz = Pz9 = 29,0 [MPa]
Zakładamy całkowite ciśnienie złożowe równe największemu ciśnieniu złożowemu występującemu w warstwach do głębokości następnej kolumny (kolumny technicznej).
Pw1 = 37,9 [MPa]
Pw2 = 27,8 [MPa]
Pw3 = 24,7 [MPa]
Pw4 = 21,6 [MPa]
Sekcja I
stal C – 75 b = 11,43 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz1 = (H0 – h1) ⋅ γw = (1100 – 109) ⋅ 9806,65 = 9,72 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 991 [m] wynosi
Po1 = Pz – Pz1 = 29,0 – 9,72 = 19,28 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja I spełnia warunek s1 > 1,1
Sekcja I może być zbudowana ze stali C – 75 o grubości ścianki b = 11,43 [mm]
Sekcja II
stal K – 55 b = 11,43 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz2 = (H0 – h1 – h2) ⋅ γw = (1100 – 109 - 100) ⋅ 9806,65 = 8,74 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 891 [m] wynosi
Po2 = Pz – Pz2= 29,0 – 8,74 = 20,26 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja II spełnia warunek s2 > 1,1
Sekcja II może być zbudowana ze stali C – 95 o grubości ścianki b = 9,52 [mm]
Sekcja III
stal J – 55 b = 10,16 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz3 = (H0 – h1 – h2 – h3) ⋅ γw = (1100 – 109 – 100 – 336) ⋅ 9806,65 = 5,44 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 555 [m] wynosi
Po3 = Pz – Pz3= 29,0 – 5,44 = 23,56 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja III nie spełnia warunku s3 < 1,1
Obliczamy poniżej na jakiej minimalnej głębokości może zalegać ta sekcja
> od max głębokości ⇒ Sekcja III nie może być zbudowana ze stali J – 55 o grubości ścianki b = 10,16 [mm]
Sprawdzamy sekcję mocniejszą zbudowaną ze stali K – 55 i grubości ścianki b = 11,43
Pz3 = 5,44 [MPa]
Po3 = 23,56 [MPa]
Pw3 = Pw2 = 27,8 [MPa]
Sekcja III spełnia warunek s3 > 1,1
Sekcja III może być zbudowana ze stali K – 55 o grubości ścianki b = 11,43 [mm]
Sekcja IV
stal J – 55 b = 8,89 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz4 = (H0 – h1 – h2 – h3 – h4) ⋅ γw = (1100 – 109 – 100 – 336 – 555) ⋅ 9806,65 = 0 [MPa]
Różnica między ciśnieniem zewnętrznym a wewnętrznym w najwyższym punkcie sekcji tj. na głębokości 0 [m] wynosi
Po3 = Pz – Pz3= 29,0 – 0 = 29,0 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja IV nie spełnia warunku s4 < 1,1
Obliczamy poniżej na jakiej minimalnej głębokości może zalegać ta sekcja
> od max głębokości ⇒ Sekcja IV nie może być zbudowana ze stali J – 55 o grubości ścianki b = 8,89 [mm]
Sprawdzamy sekcję mocniejszą zbudowaną ze stali J – 55 i grubości ścianki b = 10,16
Pz4 = 0 [MPa]
Po4 = 29,0 [MPa]
Pw4 = Pw3 = 24,7 [MPa]
Sekcja IV nie spełnia warunku s4 < 1,1
Obliczamy poniżej na jakiej minimalnej głębokości może zalegać ta sekcja
> od max głębokości ⇒ Sekcja IV nie może być zbudowana ze stali J – 55 o grubości ścianki b = 10,16 [mm]
Sprawdzamy sekcję mocniejszą zbudowaną ze stali K – 55 i grubości ścianki b = 11,43
Pz4 = 0 [MPa]
Po4 = 29,0 [MPa]
Pw4 = Pw2 = 27,8 [MPa]
Sekcja IV nie spełnia warunku s4 < 1,1
Obliczamy poniżej na jakiej minimalnej głębokości może zalegać ta sekcja
Aktualna długość sekcji IV
h4’ = h4 – H = 555 – 380 = 175 [m]
W celu zarurowania pozostałej długości otworu wiertniczego 380[m] dobieramy rury ze stali C –75 o grubości ścianki b5 = b1 = 11,43 [mm]
Sekcja V
stal C – 75 b = 11,43 [mm]
Ciśnienie zewnętrzne panujące poza kolumną rur okładzinowych
Pz5 = 0
Po5 = Pz – Pz5= 29,0 – 0 = 29,0 [MPa]
Pw5 = Pw1 = 37,9 [MPa]
Współczynnik bezpieczeństwa na ciśnienie wewnętrzne
Sekcja V spełnia warunek s5 > 1,1
Sekcja V może być zbudowana ze stali C – 75 o grubości ścianki b = 11,43 [mm]
Schemat wytrzymałościowy kolumny rur okładzinowych zapuszczonych do głębokości 1100 [m] ze względu na ciśnienie zgniatające, siłę rozluźniającą połączenie gwintowe i siłę rozrywającą
PODSUMOWANIE KOLUMNY RUR PROWADNIKOWYCH
Kolumna rury prowadnikowej będzie się składać z pięciu sekcji:
- sekcja pierwsza: L1 = 109 [m] stal C – 75 grubość ścianki b1 = 11,43 [mm]
- sekcja druga: L2 = 100 [m] stal K – 55 grubość ścianki b2 = 11,43 [mm]
- sekcja trzecia: L3 = 336 [m] stal K – 55 grubość ścianki b3 = 11,43 [mm]
- sekcja czwarta: L4 = 175 [m] stal K – 55 grubość ścianki b4 = 11,43 [mm]
- sekcja piąta: L5 = 380 [m] stal C – 75 grubość ścianki b5 = 11,43 [mm]
KOLUMNA WSTĘPNA
Kolumna wstępna jest zapuszczona do głębokości h1 = 30 m.
Ponieważ długość kolumny wstępnej jest mniejsza niż 80 m, nie musimy jej sprawdzać, czy wytrzyma ona ciśnienia występujące w otworze. Jest to kolumna wstępna, więc nie jest konieczne użycie rur z dobrego gatunku stali. Ze względów ekonomicznych użyjemy rur okładzinowych zrobionych ze stali K – 55 i grubości ścianki b = 12,60 [mm].
Cementowanie kolumn rur
KOLUMNA WSTĘPNA
Obliczenie objętości zaczynu cementowego, który musimy wtłoczyć
gdzie:
V1 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy nieorurowaną ścianą otworu a rurami okładzinowymi
V2 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy rurami okładzinowymi
V3 - objętość korka cementowego wewnątrz kolumny rur
gdzie:
k - współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy - k =1,2
D0 - średnica świdra [m],
Dz - średnica zewnętrzna kolumny rur okładzinowych [m],
Ho - głębokość zapuszczenia kolumny rur [m]
Lp - głębokość zapuszczenia wcześniejszej kolumny rur [m].
gdzie:
Dwp - średnia średnica wewnętrzna poprzedniej kolumny rur okładzinowych [m]
gdzie:
Dw - średnica wewnętrzna ostatniego odcinka kolumny [m]
L - wysokość korka cementacyjnego [m]
Rodzaj kolumny rur okładzinowych | Wewnętrzna średnica kolumny [m] | Grubość ścianki rur [m] | Długość sekcji rur o jednakowej grubości ścianki [m] |
Wstępna Dz = 0,4064 [m] D0 = 0,4699 [m] |
0,3812 | 0,01260 | 30 |
k = 1,2 – współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy
Vzc = V1 + V3 = 3,6 + 1,7 = 5,3 [m3]
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia 1 m3 zaczynu
Obliczenie gęstości masy zaczynu cementowego
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia obliczanej objętości zaczynu
Mc = r1 ⋅ mc ⋅ Vzc = 1,0 ⋅ 1166,23 ⋅ 5,3 = 6181,02 [kg]
r1 – współczynnik na rozsyp
Masa cieczy (wody) zarobowej potrzebna do sporządzenia obliczonej objętości zaczynu dla założonego współczynnika wodno-cementowego, w = 0,54
Mw = w ⋅ Mc = 0,54 ⋅ 6181,08 = 3337,75 [kg]
Objętość płuczki wiertniczej (przybitki) potrzebnej do wytłoczenia obliczonej objętości zaczynu poza kolumnę rur
Wymagany strumień tłoczenia pomp agregatu cementującego zapewniający założoną prędkość przepływu zaczyny cementowego przestrzeni pierścieniowej otworu vz = 1,8 m/s
Q = Fpp ⋅ vz
Fpp – powierzchnia poprzeczna przekroju przestrzeni pierścieniowej
Q = 0,12 ⋅ 1,8 = 0,216
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = Prc + Phr + Phmr
gdzie:
Prc – ciśnienie potrzebne do pokonania ciśnień hydrostatycznych wynikających z różnicy ciężaru zaczynu cementowego i płuczki wiertniczej poza uszczelnioną kolumną rur i wewnątrz tej kolumny.
Phr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu cieczy wiertniczej wewnątrz kolumny rur okładzinowych
Phmr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów cieczy wiertniczej w przestrzeni pierścieniowej
Jako przybitkę stosujemy płuczkę wiertniczą o gęstości ρpp = 1200 [kg/m3]
Ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu
Dws = 0,3812
Przyjmujemy współczynnik strat natarcia
λp = 0,02
λzc = 0,035
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = 0,088 + 0,006 + 0,021 = 0,115 [MPa]
Dopuszczalne ciśnienie przy którym może pracować sprzęt cementacyjny określamy ze wzoru
P0 – ciśnienie dopuszczalne sprzętu cementacyjnego ze względów konstrukcyjnych
P0 = 37 [MPa]
b – współczynnik bezpieczeństwa b = ( 1,4 – 1,6 )
Z powyższych obliczeń wynika, że Pd > Pmax
Wybór agregatu cementacyjnego
Biorąc pod uwagę, że Q = 0,216 i Pmax = 0,115 [MPa] dokonano wyboru agregatu cementa
cyjnego typu 3 CA – 400 lub 3 CA – 320 posiadającego pompę o symbolu 10 T lub 9 T.
Liczba agregatów cementacyjnych przy wtłaczaniu zaczynu cementowego poza kolumnę rur
Zakładając średnicę tulei pompy agregatu cementowego 0,127 [m] określono, że ciśnienie tłoczenia pompy przy max. strumieniu objętości tłoczenia wynosi 7,75 [MPa] a strumień objętości tłoczenia zaczynu wynosi q = 33,0 ⋅10-3 [m3/s]. Dla tak przyjętych wartości liczbę aparatów cementujących określamy ze wzoru:
przyjmujemy 8 agregatów
Liczba pojemników cementacyjnych
Vzb – objętość pojemników cementacyjnych 2 SMN – 20 Vzb = 14,5 [m3]
ρnc – gęstość nasypowa cementu ρnc = 1210 [kg/m3]
Przyjęto 1 zbiornik na cement a w nim
Liczba agregatów cementacyjnych użytych do zatłoczenia zaczynu cementowego
W celu uzyskania wymaganego strumienia objętości tłoczenia Q = 0,216 należy zaczyn cementowy zatłaczać na IV biegu q = 33,0 ⋅ 10-3 [m/s] i P = 7,75
Sumaryczny czas cementowania
Czas wiązania
ZESTAWIENIE WYNIKÓW DLA KOLUMNY RUR WSTĘPNYCH
W wyniku obliczeń otrzymano następujące wskaźniki techniczne cementowania:
Objętość zaczynu cementowego Vzc = 5,3 m3
Objętość przybitki Vpp = 3,53 m3
Objętość cieczy zarobowej Vc = 3,34 m3
Masa suchego cementu Mc = 6181,02 kg
Liczba agregatów cementacyjnych nzc = 2 sztuk
Liczba pojemników n = 1 sztuk
Czas cementowania Tc = 703 s
Czas przetłaczalności Tw = 938 s
Maksymalne ciśnienie cementowania Pmax = 0,115 MPa
Maksymalny strumień tłoczenia Q = 0,216 m3/s
KOLUMNA PROWADNIKOWA
Obliczenie objętości zaczynu cementowego, który musimy wtłoczyć
gdzie:
V1 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy nieorurowaną ścianą otworu a rurami okładzinowymi
V2 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy rurami okładzinowymi
V3 - objętość korka cementowego wewnątrz kolumny rur
gdzie:
k - współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy - k =1,2
D0 - średnica świdra [m],
Dz - średnica zewnętrzna kolumny rur okładzinowych [m],
Ho - głębokość zapuszczenia kolumny rur [m]
Lp - głębokość zapuszczenia wcześniejszej kolumny rur [m].
gdzie:
Dwp - średnia średnica wewnętrzna poprzedniej kolumny rur okładzinowych [m]
gdzie:
Dw - średnica wewnętrzna ostatniego odcinka kolumny [m]
L - wysokość korka cementacyjnego [m]
Rodzaj kolumny rur okładzinowych | Wewnętrzna średnica kolumny [m] | Grubość ścianki rur [m] | Długość sekcji rur o jednakowej grubości ścianki [m] |
Wstępna Dz = 0,4064 [m] D0 = 0,4699 [m] |
0,3812 | 0,01260 | 30 |
Prowadnikowa Dz = 0,2730 [m] D0 = 0,3200 [m] |
0,2502 | 0,01143 | 1100 |
k = 1,2 – współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy
Vzc = V1 + V2 + V3 = 61,29 + 1,67 + 0,98 = 63,94 [m3]
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia 1 m3 zaczynu
Obliczenie gęstości masy zaczynu cementowego
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia obliczanej objętości zaczynu
Mc = r1 ⋅ mc ⋅ Vzc = 1,0 ⋅ 1166,23 ⋅ 63,94 = 74569 [kg]
r1 – współczynnik na rozsyp
Masa cieczy (wody) zarobowej potrzebna do sporządzenia obliczonej objętości zaczynu dla założonego współczynnika wodno-cementowego, w = 0,54
Mw = w ⋅ Mc = 0,54 ⋅ 74569 = 40268 [kg]
Objętość płuczki wiertniczej (przybitki) potrzebnej do wytłoczenia obliczonej objętości zaczynu poza kolumnę rur
Wymagany strumień tłoczenia pomp agregatu cementującego zapewniający założoną prędkość przepływu zaczyny cementowego przestrzeni pierścieniowej otworu vz = 1,8 m/s
Q = Fpp ⋅ vz
Fpp – powierzchnia poprzeczna przekroju przestrzeni pierścieniowej
Q = 0,57 ⋅ 1,8 = 0,1026
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = Prc + Phr + Phmr
gdzie:
Prc – ciśnienie potrzebne do pokonania ciśnień hydrostatycznych wynikających z różnicy ciężaru zaczynu cementowego i płuczki wiertniczej poza uszczelnioną kolumną rur i wewnątrz tej kolumny.
Phr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu cieczy wiertniczej wewnątrz kolumny rur okładzinowych
Phmr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów cieczy wiertniczej w przestrzeni pierścieniowej
Jako przybitkę stosujemy płuczkę wiertniczą o gęstości ρpp = 1200 [kg/m3]
Ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu
Dws = 0,2502
Przyjmujemy współczynnik strat natarcia
λp = 0,02
λzc = 0,035
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = 6,31 + 0,004 + 1,55 = 6,429 [MPa]
Dopuszczalne ciśnienie przy którym może pracować sprzęt cementacyjny określamy ze wzoru
P0 – ciśnienie dopuszczalne sprzętu cementacyjnego ze względów konstrukcyjnych
P0 = 37 [MPa]
b – współczynnik bezpieczeństwa b = ( 1,4 – 1,6 )
Z powyższych obliczeń wynika, że Pd > Pmax
Wybór agregatu cementacyjnego
Biorąc pod uwagę, że Q = 0,1026 i Pmax = 6,429 [MPa] dokonano wyboru agregatu cementa
cyjnego typu 3 CA – 400 lub 3 CA – 320 posiadającego pompę o symbolu 10 T lub 9 T.
Liczba agregatów cementacyjnych przy wtłaczaniu zaczynu cementowego poza kolumnę rur
Zakładając średnicę tulei pompy agregatu cementowego 0,127 [m] określono, że ciśnienie tłoczenia pompy przy max. strumieniu objętości tłoczenia wynosi 10,79 [MPa] a strumień objętości tłoczenia zaczynu wynosi q = 23,8 ⋅10-3 [m3/s]. Dla tak przyjętych wartości liczbę aparatów cementujących określamy ze wzoru:
przyjmujemy 6 agregatów
Liczba pojemników cementacyjnych
Vzb – objętość pojemników cementacyjnych 2 SMN – 20 Vzb = 14,5 [m3]
ρnc – gęstość nasypowa cementu ρnc = 1210 [kg/m3]
Przyjęto 5 zbiorników na cement a w nich
Liczba agregatów cementacyjnych użytych do zatłoczenia zaczynu cementowego
W celu uzyskania wymaganego strumienia objętości tłoczenia Q = 0,1026 należy zaczyn cementowy zatłaczać na III biegu q = 23,8 ⋅ 10-3 [m/s] i P = 10,79
Sumaryczny czas cementowania
Czas wiązania
ZESTAWIENIE WYNIKÓW DLA KOLUMNY RUR PROWADNIKOWYCH
W wyniku obliczeń otrzymano następujące wskaźniki techniczne cementowania:
Objętość zaczynu cementowego Vzc = 63,94 m3
Objętość przybitki Vpp = 55,71 m3
Objętość cieczy zarobowej Vc = 40,3 m3
Masa suchego cementu Mc = 74569 kg
Liczba agregatów cementacyjnych nzc = 10 sztuk
Liczba pojemników n = 5 sztuk
Czas cementowania Tc = 1454 s
Czas przetłaczalności Tw = 1939 s
Maksymalne ciśnienie cementowania Pmax = 6,429 MPa
Maksymalny strumień tłoczenia Q = 0,1026 m3/s
KOLUMNA TECHNICZNA
Obliczenie objętości zaczynu cementowego, który musimy wtłoczyć
gdzie:
V1 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy nieorurowaną ścianą otworu a rurami okładzinowymi
V2 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy rurami okładzinowymi
V3 - objętość korka cementowego wewnątrz kolumny rur
gdzie:
k - współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy - k =1,2
D0 - średnica świdra [m],
Dz - średnica zewnętrzna kolumny rur okładzinowych [m],
Ho - głębokość zapuszczenia kolumny rur [m]
Lp - głębokość zapuszczenia wcześniejszej kolumny rur [m].
gdzie:
Dwp - średnia średnica wewnętrzna poprzedniej kolumny rur okładzinowych [m]
gdzie:
Dw - średnica wewnętrzna ostatniego odcinka kolumny [m]
L - wysokość korka cementacyjnego [m]
Rodzaj kolumny rur okładzinowych | Wewnętrzna średnica kolumny [m] | Grubość ścianki rur [m] | Długość sekcji rur o jednakowej grubości ścianki [m] |
Prowadnikowa Dz = 0,2730 [m] D0 = 0,3200 [m] |
0,2502 | 0,01143 | 1100 |
Techniczna Dz = 0,1937 [m] D0 = 0,2430 [m] |
0,1770 0,1746 0,1718 |
0,00833 0,00952 0,01092 |
1006 1425 469 |
k = 1,2 – współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy
Vzc = V1 + V2 + V3 = 67,17 + 21,67 + 0,46 = 89,3 [m3]
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia 1 m3 zaczynu
Obliczenie gęstości masy zaczynu cementowego
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia obliczanej objętości zaczynu
Mc = r1 ⋅ mc ⋅ Vzc = 1,0 ⋅ 1166,23 ⋅ 89,3 = 104145 [kg]
r1 – współczynnik na rozsyp
Masa cieczy (wody) zarobowej potrzebna do sporządzenia obliczonej objętości zaczynu dla założonego współczynnika wodno-cementowego, w = 0,54
Mw = w ⋅ Mc = 0,54 ⋅ 104145 = 56239 [kg]
Objętość płuczki wiertniczej (przybitki) potrzebnej do wytłoczenia obliczonej objętości zaczynu poza kolumnę rur
Wymagany strumień tłoczenia pomp agregatu cementującego zapewniający założoną prędkość przepływu zaczyny cementowego przestrzeni pierścieniowej otworu vz = 1,8 m/s
Q = Fpp ⋅ vz
Fpp – powierzchnia poprzeczna przekroju przestrzeni pierścieniowej
Q = 0,031 ⋅ 1,8 = 0,0558
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = Prc + Phr + Phmr
gdzie:
Prc – ciśnienie potrzebne do pokonania ciśnień hydrostatycznych wynikających z różnicy ciężaru zaczynu cementowego i płuczki wiertniczej poza uszczelnioną kolumną rur i wewnątrz tej kolumny.
Phr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu cieczy wiertniczej wewnątrz kolumny rur okładzinowych
Phmr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów cieczy wiertniczej w przestrzeni pierścieniowej
Jako przybitkę stosujemy płuczkę wiertniczą o gęstości ρpp = 1200 [kg/m3]
Ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu
Przyjmujemy współczynnik strat natarcia
λp = 0,02
λzc = 0,035
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = 16,83 + 1,11 + 4,37 = 22,31 [MPa]
Dopuszczalne ciśnienie przy którym może pracować sprzęt cementacyjny określamy ze wzoru
P0 – ciśnienie dopuszczalne sprzętu cementacyjnego ze względów konstrukcyjnych
P0 = 37 [MPa]
b – współczynnik bezpieczeństwa b = ( 1,4 – 1,6 )
Z powyższych obliczeń wynika, że Pd > Pmax
Wybór agregatu cementacyjnego
Biorąc pod uwagę, że Q = 0,0558 i Pmax = 22,31 [MPa] dokonano wyboru agregatu cementa
cyjnego typu 3 CA – 400 lub 3 CA – 320 posiadającego pompę o symbolu 10 T lub 9 T.
Liczba agregatów cementacyjnych przy wtłaczaniu zaczynu cementowego poza kolumnę rur
Zakładając średnicę tulei pompy agregatu cementowego 0,127 [m] określono, że ciśnienie tłoczenia pompy przy max. strumieniu objętości tłoczenia wynosi 22,75 [MPa] a strumień objętości tłoczenia zaczynu wynosi q = 11,25 ⋅10-3 [m3/s]. Dla tak przyjętych wartości liczbę aparatów cementujących określamy ze wzoru:
przyjmujemy 6 agregatów
Liczba pojemników cementacyjnych
Vzb – objętość pojemników cementacyjnych 2 SMN – 20 Vzb = 14,5 [m3]
ρnc – gęstość nasypowa cementu ρnc = 1210 [kg/m3]
Przyjęto 6 zbiorników na cement a w nich
Liczba agregatów cementacyjnych użytych do zatłoczenia zaczynu cementowego
W celu uzyskania wymaganego strumienia objętości tłoczenia Q = 0,0558 należy zaczyn cementowy zatłaczać na I biegu q = 11,25 ⋅ 10-3 [m/s] i P = 22,75
Sumaryczny czas cementowania
Czas wiązania
ZESTAWIENIE WYNIKÓW DLA KOLUMNY RUR TECHNICZNYCH
W wyniku obliczeń otrzymano następujące wskaźniki techniczne cementowania:
Objętość zaczynu cementowego Vzc = 89,3 m3
Objętość przybitki Vpp = 71,84 m3
Objętość cieczy zarobowej Vc = 56,2 m3
Masa suchego cementu Mc = 104145 kg
Liczba agregatów cementacyjnych nzc = 12 sztuk
Liczba pojemników n = 6 sztuk
Czas cementowania Tc = 2858 s
Czas przetłaczalności Tw = 3811 s
Maksymalne ciśnienie cementowania Pmax = 22,31 MPa
Maksymalny strumień tłoczenia Q = 0,0558 m3/s
KOLUMNA EKSPLOATACYJNA
Obliczenie objętości zaczynu cementowego, który musimy wtłoczyć
gdzie:
V1 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy nieorurowaną ścianą otworu a rurami okładzinowymi
V2 - objętość przestrzeni pierścieniowej pomiędzy rurami okładzinowymi
V3 - objętość korka cementowego wewnątrz kolumny rur
gdzie:
k - współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy - k =1,2
D0 - średnica świdra [m],
Dz - średnica zewnętrzna kolumny rur okładzinowych [m],
Ho - głębokość zapuszczenia kolumny rur [m]
Lp - głębokość zapuszczenia wcześniejszej kolumny rur [m].
gdzie:
Dwp - średnia średnica wewnętrzna poprzedniej kolumny rur okładzinowych [m]
gdzie:
Dw - średnica wewnętrzna ostatniego odcinka kolumny [m]
L - wysokość korka cementacyjnego [m]
Rodzaj kolumny rur okładzinowych | Wewnętrzna średnica kolumny [m] | Grubość ścianki rur [m] | Długość sekcji rur o jednakowej grubości ścianki [m] |
Techniczna Dz = 0,1937 [m] D0 = 0,2430 [m] |
0,1770 0,1746 0,1718 |
0,00833 0,00952 0,01092 |
1006 1425 469 |
Eksploatacyjna Dz = 0,1270 [m] D0 = 0,1588 [m] |
0,1141 0,1120 0,1086 |
0,00643 0,00752 0,00919 |
856 2588 6 |
k = 1,2 – współczynnik uwzględniający zwiększenie średnicy
Vzc = V1 + V2 + V3 = 8,72 + 33,18 + 0,19 = 42,09 [m3]
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia 1 m3 zaczynu
Obliczenie gęstości masy zaczynu cementowego
Masa suchego cementu potrzebna do sporządzenia obliczanej objętości zaczynu
Mc = r1 ⋅ mc ⋅ Vzc = 1,0 ⋅ 1166,23 ⋅ 42,09 = 49087 [kg]
r1 – współczynnik na rozsyp
Masa cieczy (wody) zarobowej potrzebna do sporządzenia obliczonej objętości zaczynu dla założonego współczynnika wodno-cementowego, w = 0,54
Mw = w ⋅ Mc = 0,54 ⋅ 49087 = 26507 [kg]
Objętość płuczki wiertniczej (przybitki) potrzebnej do wytłoczenia obliczonej objętości zaczynu poza kolumnę rur
Wymagany strumień tłoczenia pomp agregatu cementującego zapewniający założoną prędkość przepływu zaczyny cementowego przestrzeni pierścieniowej otworu vz = 1,8 m/s
Q = Fpp ⋅ vz
Fpp – powierzchnia poprzeczna przekroju przestrzeni pierścieniowej
Q = 0,012 ⋅ 1,8 = 0,0216
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = Prc + Phr + Phmr
gdzie:
Prc – ciśnienie potrzebne do pokonania ciśnień hydrostatycznych wynikających z różnicy ciężaru zaczynu cementowego i płuczki wiertniczej poza uszczelnioną kolumną rur i wewnątrz tej kolumny.
Phr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu cieczy wiertniczej wewnątrz kolumny rur okładzinowych
Phmr – ciśnienie potrzebne do pokonania oporów cieczy wiertniczej w przestrzeni pierścieniowej
Jako przybitkę stosujemy płuczkę wiertniczą o zwiększonej gęstości ρpp = 1400 [kg/m3]. Zabieg ten został zastosowany gdyż w warstwach, do których dochodzi kolumna rur eksploracyjnych zostały wykryte anomalnie wysokie ciśnienia hydrostatyczne i złożowe.
Ciśnienie potrzebne do pokonania oporów przepływu
Przyjmujemy współczynnik strat natarcia
λp = 0,02
λzc = 0,035
Maksymalne ciśnienie głowicy cementacyjnej przy końcu cementowania
Pmax = 13,32 + 2,04 + 10,16 = 25,52 [MPa]
Dopuszczalne ciśnienie przy którym może pracować sprzęt cementacyjny określamy ze wzoru
P0 – ciśnienie dopuszczalne sprzętu cementacyjnego ze względów konstrukcyjnych
P0 = 37 [MPa]
b – współczynnik bezpieczeństwa b = ( 1,4 – 1,6 )
Z powyższych obliczeń wynika, że Pd > Pmax
Wybór agregatu cementacyjnego
Biorąc pod uwagę, że Q = 0,0216 i Pmax = 25,52 [MPa] dokonano wyboru agregatu cementa
cyjnego typu 3 CA – 400 lub 3 CA – 320 posiadającego pompę o symbolu 10 T lub 9 T.
Liczba agregatów cementacyjnych przy wtłaczaniu zaczynu cementowego poza kolumnę rur
Zakładając średnicę tulei pompy agregatu cementowego 0,127 [m] określono, że ciśnienie tłoczenia pompy przy max. strumieniu objętości tłoczenia wynosi 22,75 [MPa] a strumień objętości tłoczenia zaczynu wynosi q = 11,25 ⋅10-3 [m3/s]. Dla tak przyjętych wartości liczbę aparatów cementujących określamy ze wzoru:
przyjmujemy 3 agregatów
Liczba pojemników cementacyjnych
Vzb – objętość pojemników cementacyjnych 2 SMN – 20 Vzb = 14,5 [m3]
ρnc – gęstość nasypowa cementu ρnc = 1210 [kg/m3]
Przyjęto 3 zbiorniki na cement a w nich
Liczba agregatów cementacyjnych użytych do zatłoczenia zaczynu cementowego
W celu uzyskania wymaganego strumienia objętości tłoczenia Q = 0,0216 należy zaczyn cementowy zatłaczać na I biegu q = 11,25 ⋅ 10-3 [m/s] i P = 22,75
Sumaryczny czas cementowania
Czas wiązania
ZESTAWIENIE WYNIKÓW DLA KOLUMNY RUR EKSPLOATACYJNYCH
W wyniku obliczeń otrzymano następujące wskaźniki techniczne cementowania:
Objętość zaczynu cementowego Vzc = 42,09 m3
Objętość przybitki Vpp = 35,33 m3
Objętość cieczy zarobowej Vc = 26,5 m3
Masa suchego cementu Mc = 49087 kg
Liczba agregatów cementacyjnych nzc = 6 sztuk
Liczba pojemników n = 3 sztuk
Czas cementowania Tc = 2480 s
Czas przetłaczalności Tw = 3307 s
Maksymalne ciśnienie cementowania Pmax = 25,52 MPa
Maksymalny strumień tłoczenia Q = 0,0216 m3/s