Systemy zapewnienia bezpieczeństwa żywności –wd1 08.10.2009
Co to znaczy zapewnić bezpieczeństwo żywności?
Zapewnienie że żywność nie spowoduje uszczerbku na zdrowiu konsumenta, jeśli jest przygotowana i/lub spożywana zgodnie z zamierzonym zastosowaniem.
Żywność bezpieczna – to produkty wolne od czynników zagrażających zdrowiu, chemicznych, fizycznych, biologicznych w tym mikrobiologicznych.
CECHY JAKOŚĆI
Środkiem spożywczym o niewłaściwej jakości zdrowotnej jest żywność:
Wykazująca szkodliwe oddziaływanie na organizm
Wykazująca zamiany chemiczne,
Upłynął termin przydatności do spożycia,
Cechy zepsucia, gnicia, pleśnienia,
Zawierają żywe lub martwe szkodniki
Pochodzą od zwierząt lub ze zwierząt którym podano substancje hormonalne lub antybiotyki bez zahamowania wymaganych warunków,
Zawierająca w ilościach większych niż dopuszczalne zanieczyszczenia chemiczce, składniki antywitaminowe,
Wykazujące zmiany organoleptyczne w stopniu uniemożliwiającym jej spożycie,
Wyprodukowana lub wprowadzona do obrotu bez stosowanego pozwolenia,
Wytworzona z udziałem pracowników chorych lub będących nosicielami drobnoustrojów chorobotwórczych,
Zawierająca niedozwolone mikroorganizmy w tym szczególnie chorobotwórcze dl a ludzi, względnie liczba mikroorganizmów przekracza odpuszczalne limity,
Wykazująca niedopuszczalny poziom szkodliwych substancji wytworzonych przez te mikroorganizmy (np. miko toksyny).
UBŻŻ - bezpieczeństwo żywności „ to ogół, warunków, które muszą być spełniane, dotyczących w szczególności:
Stosowanych substancji dodatkowych lub aromatów,
Poziomu substancji zanieczyszczających,
Pozostałości pestycydów,
Warunków napromieniowania żywności,
Cech organoleptycznych
I działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu w celu zapewnieniu zdrowia i życia człowieka”
OPDOWEIDZALNOŚĆ ZA BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
W świetle regulacji prawnych:
Unii europejskiej,
Nowego polskiego prawa żywnościowego
Pełni odpowiedzialność za bezpieczeństwo zdrowotne żywności ponosi je wytwórca lub wprowadzający żywność do obrotu handlowego.
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚĆI
Odpowiedzialność producenta za bezpieczeństwo żywności wyraża się przez:
Stosowanie się do obowiązującego prawa (UE i krajowego)
Stosowanie zasad GHP/GMP,
Wdrażanie i utrzymywanie systemu HACCP,
Działania w zakresie prawidłowej identyfikacji i identyfikowalności produktów,
Właściwą informację dla konsumentów (znakowanie).
Nadzór na bezpieczeństwem zdrowotnym żywności – 2 poziomy
System kontroli wewnętrznej – pracownicy w zakładzie (GMP, GHP, HACCP)
System kontroli zewnętrznej - prowadzony przez organy urzędowej kontroli żywności (PIS, IW, IH, SANEPID)
Przepisy w zakresie prawa żywnościowego
Uprawo żywnościowe (def.) – można zdefiniować jako zespół norm prawnych ustalających zasady wytwarzania i obrotu surowcami, produktami spożywczymi oraz przedmiotami użytku wchodzącymi w kontakt z nimi, w zakresie niezbędnym do ochrony zdrowia i zaspokojenia oczekiwać konsumentów.
Polskie firmy sektora spożywczego (w tym wszystkie zakłady żywienia zbiorowego) zobowiązane są przestrzegać:
Ustawodawstwa żywieniowego UE
Krajowych aktów prawnych,
Szczególne znacznie odgrywa dodatkowo Codex alimentarius
Codex alimentarius – jest podstawowym dokumentem, który podaje zasady HACCP i etapy jego wdrażania. podaje również definicje podstawowych pojęć odnoszących się do systemu. Jest on wiec głównym źródłem informacji określającym ramy systemu HACCP.
Prawo UE
Rozporządzenia – kierowane do wszystkich podmiotów i obowiązujące we wszystkich państwach Unii, (do wszystkich, klauzula wykonalności)
Dyrektywy – są adresowane do krajów członkowskich i są dla nich wiążące w zakresie celów jakie mają być osiągnięte. Sposób i metody. Zarządzenie wykonania na własny sposób i termin wdrażania pozostaje w gestii poszczególnych państw.
Decyzje – są obowiązujące w stosunku do podmiotów do których zostały odniesione, np. rządów, przedsiębiorców.
Opinie i zalecenia – nie mają charakteru wiążącego.
Trzy cechy prawa UE
Działa bezpośrednio w stosunku do wszystkich państw członkowskich i ich obywateli. Jest samoistnym systemem prawa,
Jest nadrzędne w stosunku do prawa krajowego członków,
Nie zastępuje praw krajów członkowskich jako całości.
ROZPORZĄDZENIE (WE) 178/2002
Parlamentu europejskiego i rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. bezpieczeństwa żywności ora ustalające procedury w zakresie bezpieczeństwa (z pożn. Zm.):
Definiuje szereg pojęć (np. def żywności
Ustanawia europejski urząd ds. Bezpieczeństwa żywności (EFSA)
Ustanawia system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF)
Wprowadza obowiązek stosowania prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności również do produktów importowanych oraz eksportowanych