Makro i mikrohabitat pasożytów
PRZEWÓD POKARMOWY
| Jama ustna | Trichomonas tenax Entamoeba gingivalis |
Odczyn zasadowy |
|---|---|---|
| Żołądek | Larwy Anisakis | Silna perystaltyka, niskie pH, niestrawione części pokarmu nie sprzyjają pasożytom |
| Dwunastnica | Giardia lamblia Fasciolopsis buski Metagonimus yokogawai |
Odczyn kwaśny obniża się Pod wpływem enzymów rozkładane są związki złożone na prostsze- pokarm |
| Jelito cienkie | Giardia lamblia Isospora belli Diphyllobothrium latum Taenia solium Taenia saginata Hymenolepis nana Hymenolepis di minuta Diphylidium caninum Fasciolopsis buski Ascaris lumbricoides Strongyloides stercoralis |
Niski potencjał oksydoredukcyjny, wysokie stężenie CO2, odczyn zasadowy, niestrawione resztki- pokarm, obumarłe komórki jelita-pokarm |
| Wyrostek robaczkowy | E.coli E.histolytica Enterobius vermicularis |
|
| Jelito grube | E.histolytica E.coli Dienthamoeba fragilis Trichomonas hominis Balantidium coli Enterobius vermicularis Trichiuris trichiura |
Odczyn zasadowy Bakterie wytwarzają witaminy Wchłaniane są elektrolity, witaminy i aminokwasy |
| Wątroba i drogi żółciowe | E.histolytica Leishmania donovani Trypanosoma cruzi Plasmodium Giardia lamblia Acanthamoeba Fasciola hepatica Dicrocoelium dendriticum Echinococcus granulo sus E.multilocularis Taenia solium Strongyloides stercoralis |
Przystosowanie do życia w jelicie cienkim- A.lumbricoides- enzymy wydzielane do kutikuli chronią przed strawieniem; acetylocholinesteraza- wydzielana przez nicienie blokuje zakończenia nerwowe i zmniejsza skurcze mięśni jelita- utrzymanie się pasożyta
KREW I UKŁAD KRWIONOŚNY
| Krew | Plasmodium spp. Babesia spp. |
|
|---|---|---|
| Osocze | Trypanosoma brucei gambiense T.b.rhodesiense Wuchereria bancrofti Loa loa Mansonella spp. Brugia malayi |
Transportuje krew, składniki odżywcze I budulcowe |
| Sploty żylne pęcherza moczowego i miednicy mniejszej | Schistosoma haematobium | |
Sploty żyły krezkowej dolnej -II- górnej |
S.mansoni S.japonicum |
przystosowania:
- Plasmodium falciparum- wydzielają antygeny wiążące przeciwciała
-mikrofilarie niktowców- wydzielają prostaglandyny, które zmniejszają odczyny zapalne
Pigment- hemozoina, powstający w wyniku rozpadu hemoglobiny podczas inwazji zarodźców malarii gromadzi się w makrofagach i zaburza ich funkcje
UKŁAD ODDECHOWY
| Jama nosowa | Naegleria fowleri Acanthamoeba Castellani Roztocze Pyroglyphidae |
Silne ukrwienie błony śluzowej nosa stwarza dogodne ciepłe warunki dla trofozoitów N.fowleri |
|---|---|---|
| płuca | Acanthamoeba Castellani Entamoeba histolytica Fasciola hepatica Cryptosporidium parvum Strongyloides stercoralis Paragonimus westermani Echinococcus granulosus Ascaris lumbricoides hominis Toxocara canis Toxocara cati Loa loa Mansonella ozzardi |
Składniki odżywcze z krwi |
| przepona | Trichinella spiralis |
UKŁAD MIĘŚNIOWY
-Trichinella spiralis
-cysticercus Taenia solium
-Sarcocystis hominis
-Echinococcus granulosus
UKŁAD NERWOWY
| OUN | Trofozoity Naegleria fowleri Toxoplasma gondii Entamoeba histolytica Larwy Taenia solium I Taenia multiceps Larwy Toxocara spp. Strongyloides stercoralis |
|---|---|
| Gałka oczna | Trofozoity Toxoplasma gondii Acanthamoeba spp. Larwy Toxocara canis i cati Mikrofilarie Onchocerca volvulus Dorosłe postacie Loa loa Larwy Muchówek |
UKŁAD MOCZOWO-PŁCIOWY
-rzęsistek pochwowy
-Enterobius vermicularis
-Schistosoma haematobium
-Loa loa
-Leishmania braziliensis
Ochrona przed pasożytami:
-mocz spłukujący drogi moczowe
-warstwa śluzowa
-enzymy przeciwbakteryjne, glikoproteiny i glikany pochwy
-komensale pochwy
-niskie pH pochwy
SKÓRA I TKANKA PODSKÓRNA
-kleszcze – delikatna skóra
-świerzbowce – skóra pomiędzy palcami rąk i brzuch
-nużeńce Demodex spp. –tu gdzie łój, pot, sole mineralne, np. Demodex foliculorum- gruczoły skórne twarzy- czoło, nos, policzki, broda
-pediculus humanus capitis- skóra na głowie
-leishmania tropica, leiszmania braziliensis- miejsca odkryte
-larwy muchówek
NERKI I ŚLEDZIONA
-larwy Echinococcus granulosus
-schistosoma haematobium
TRZUSTKA
-przywry Clonorchis i Opisthorchis
-A. lumbricoides
Krążenie pasożytów w przyrodzie
Infrapopulacja –zbiór osobników jednego gatunku pasożyta bytujących w tym samym żywicielu, np. wszystkie osobniki Trichinella spiralis
Suprapopulacja- zbiór osobników żyjących w populacjach żywicielskich w ekosystemie, zbiór wszystkich infrapopulacji w ekosystemie
Ksenopopulacja/ metapopulacja- zbiór osobników żyjących w populacji danego gatunku żywiciela w ekosystemie, np. wszystkie osobniki Trichinella spiralis u ludzi
Zgrupowanie- zbiór pasożytów wszystkich gatunków zarażających populacje żywicieli, np. pasożyty w populacji ludzi
Ksenozgrupowanie- zbiór wszystkich pasożytów zarażających populację danego gatunku żywiciela
Źródła zarażenia pasożytami:
Zanieczyszczenie środowiska
-głównie w krajach o niskim stopniu rozwoju ekonomicznego
Ascaris lumbricoides
Trichuris trichiura
Strongyloides stercoralis
Taenia solium
Giardia intestinalis
Entamoeba histolytica
Trichomonas hominis
Cryptosporidium parvum
Naegleria fowleri
Acanthamoeba spp.
Ancylostoma duodenale
Mięso zwierząt
Toxoplasma gondii – cysty z bradyzoitamil; wieprzowe i wołowe
Przywra chińska(Clonorchis sinensis)- meta cerkarie; mięso ryb
przywra płucna(Paragonimus westermani)- meta cerkarie; mięso krabów
Opisthorchis felineus(przywra kocia)- meta cerkarie; mięso ryb
Taenia solium- larwa cysticercus cellulosae; mięso wieprzowe
Taenia saginata- larwa cysticercus bovis; mięso wołowe
Diphyllobothrium latum- larwa plerocerkoid; mięso ryb
Trichinella spiralis- larwa; mięso wieprzowe, dziczyzna
-zarażenie przez pokarm zanieczyszczony:
cystami – Giardia lamblia, Entamoeba histolytica
oocystami pierwotniaków – Toxoplasma gondii, Cryptosporidium parvum
metacerkariami przywr – Fasciola hepatica, Fasciolopsis buski
jajami tasiemców- Echinococcus granulosus, E.multilocularis
jajami nicieni- Ascaris lumbricoides, Trichuris trichiura, Toxocara canis i cati
Krwiopijne stawonogi
Trypanosoma cruzi – pluskwiaki z rodziny Reduviidae
Zwierzęta domowe i dzikie w otoczeniu człowieka
psy- E.granulosus, E.multilocularis, Dipylidium caninum, Taenia multiceps, Toxocara canis
koty- Toxoplasma gondii, Toxocara cati, E.miltilocularis
Drugi człowiek zarażony pasożytami
Trichomonas vaginalis
Trichomonas tenax
Entamoeba histolytica
Balantidium coli
Hymenolepis nana
Enterobius vermicularis
Ascaris lumbricoides
Trichuris trichiura
Pediculus humanus
Pthirus pubis
Sarcoptes scabiei
Demodex folliculorum
Demodex brevis