RUCH HOSPICYJNY
Programuje i realizuje opiekę hospicyjną dla chorego i jego rodziny, zajmując się także rodzinami osieroconymi
Odznacza się odpowiednią formacją duchową opartą na wartościach chrześcijańskich
Dba o formację organizując dni skupienia, rekolekcje i święta hospicyjne
Jest sprzeciwem wobec szerzącej się eutanazji
Stale uwrażliwia społeczeństwo na problemy związane ze śmiercią
Działa poprzez autonomiczne, samodzielne pod względem prawnym i finansowym jednostki organizacyjne odznaczające się różnorodnością w działaniu i organizacji
Współpracuje z wydziałami zdrowia i pomocy społecznej, krajowymi i zagranicznymi instytucjami o podobnym zakresie działania pozyskuje środki finansowe potrzebne do realizacji zadań hospicyjnych.
Medycyna paliatywna (łac. pallium – płaszcz) – dział medycyny, a także specjalność lekarska, która obejmuje leczenie i opiekę nad nieuleczalnie chorymi, którzy znajdują się w okresie terminalnym śmiertelnej choroby. Celem działań medycyny paliatywnej nie jest zatrzymanie procesu chorobowego oraz jego wyleczenie, ale poprawienie jakości życia osób w tej fazie choroby. Uzyskuje się to przez:
złagodzenie objawów choroby
eliminowanie bólu
wsparcie psychiczne i duchowe chorego i jego najbliższych
Dział medycyny paliatywnej obejmuje głównie chorych w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. Opieka paliatywna powinna być sprawowana przez wykwalifikowany zespół wielodyscyplinarny, posiadający bogate doświadczenie medyczne oraz niemedyczne.
Założenia medycyny paliatywnej powstały w Wielkiej Brytanii i także tam jest najlepiej rozwinięta. Pierwszy nowoczesny ośrodek opieki paliatywnej – Hospicjum Świętego Krzysztofa – założyła Cicely Saunders. W Polsce od lat 90. XX wieku następuje dynamiczny rozwój tej dziedziny. W kraju działa około 200 jednostek specjalizujących się w opiece paliatywnej. W 2002 r. powstało Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej zrzeszające specjalistów tej dziedziny medycznej.
opieka hospicyjna
Idea opieki hospicyjnej związana jest ze społecznym zjawiskiem przeżywania śmierci i procesu umierania. Przez wiele stuleci umieranie w obecności rodziny i bliskich było normą, ważnym elementem życia. Cmentarze mieściły się w centrach miast,[potrzebne źródło] w pobliżu kościołów, a świadomość i obecność śmierci była powszechna. Wiązało się to również z wielopokoleniowym modelem rodziny, w którym młodzi ludzie dorastali w obecności starszych, przeżywając wspólnie radosne i smutne chwile. Uwarunkowania ekonomiczne i społeczne spowodowały zaniknięcie wielu z tych elementów w nowoczesnych społeczeństwach zachodnich. Konsekwencją tego stał się między innymi strach przed śmiercią i uciekanie przed jej obecnością. Przyczyniało się do tego także usuwanie cmentarzy poza obręb miast czy instytucjonalizowanie obrzędów związanych ze śmiercią.[potrzebne źródło] Postęp medycyny zachęcał równocześnie do oddawania bliskich pod opiekę lekarzy. Ci z kolei niejednokrotnie traktują śmierć jako swoją porażkę, starając się ratować pacjenta za wszelką cenę. Dzieje się tak nawet w sytuacji, gdy dla chorego staje się jasne, że zbliża się do śmierci. Terapia uporczywa ma miejsce szczególnie często w przypadku nieuleczalnie chorych dzieci[potrzebne źródło]. Równocześnie działania lekarzy odsuwają chorego, w tak ważnym momencie, od kontaktu z bliskimi. Współczesna medycyna w dużej mierze radzi sobie z problemem uśmierzania przewlekłego bólu, występującego w końcowych stadiach chorób nowotworowych. Nie jest natomiast w stanie poradzić sobie często z innymi dolegliwościami oraz z poczuciem osamotnienia czy smutkiem, potrzebą ułożenia relacji z tymi, których się opuszcza. Często to właśnie jest przyczyną największego bólu odczuwanego przez pacjenta.[potrzebne źródło]
Opieka hospicyjna oznacza aktywną i wszechstronną opiekę nad osobami cierpiącymi na postępujące, przewlekłe choroby o niekorzystnym rokowaniu. Pojęcie opieki paliatywnej i jej rozwój mają stosunkowo krótką historię. Według powstałego w 1990 roku raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) opieka hospicyjna jest to „aktywna, dotycząca wszystkich sfer życia opieka nad pacjentem cierpiącym na schorzenie niepoddające się leczeniu przyczynowemu”.[potrzebne źródło] Definicja ta wskazywać może również na pomoc chorym nieznajdującym się w stanie terminalnym, z potencjalną możliwością wyleczenia. W późniejszym czasie opieka paliatywna została przez WHO określona jako „podejście poprawiające jakość życia pacjentów oraz ich rodzin w obliczu śmiertelnych chorób”.[potrzebne źródło] Współczesna idea opieki hospicyjnej nie wyrasta z niedostatków medycyny czy systemu opieki zdrowotnej, ale współpracuje z nimi i korzysta z ich osiągnięć. Jej zadaniem nie jest przyspieszenie czy opóźnienie śmierci chorego. Jest ona nakierowana na utrzymanie najwyższej możliwej jakości życia pacjenta.
Praca socjalna
Praca socjalna – interdyscyplinarna działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi[1]. Nieco inaczej praca socjalna definiowana jest przez Helenę Radlińską, określa ją ona mianem wydobywania i pomnażania sił ludzkich, na ich usprawnianiu i organizacji wspólnego działania dla dobra ludzi[2].
Kompleksową i bardzo szeroką definicję pracy socjalnej określa Komitet Rady Europejskiej.
Praca socjalna jest specyficzną działalnością zawodową, mającą na celu lepszą adaptację wzajemną osób, rodzin, grup i środowiska społecznego, w jakim żyją, oraz rozwijanie poczucia godności osobistej i odpowiedzialności jednostek na drodze odwoływania się do potencjalnych możliwości poszczególnych osób, do powiązań międzyprofesjonalnych, a także sił i środków społecznych[3].
Międzynarodowe Stowarzyszenie Szkół Pracy Socjalnej wypracowało ogólną międzynarodową definicję, określającą, że
praca socjalna wspiera zmiany społeczne, rozwiązywanie problemów w stosunkach międzyludzkich oraz wydobywanie z ludzi sił i wolności aby mogli osiągnąć dobrobyt. Używając teorii zachowań ludzkich i systemów społecznych praca socjalna oddziałuje tam, gdzie ludzie wchodzą w interakcje ze środowiskiem. Fundamentem pracy socjalnej są zasady praw człowieka i sprawiedliwości społecznej[4].
Środowisko zawodowe oddziela profesjonalną pracę socjalną, jako działalność nakierowaną na pomaganie innym, prace z drugim człowiekiem, skupienie się na rozwiązywaniu problemów jednostki, rodziny lub grupy społecznej od zjawiska błędnie w społeczeństwie utożsamianym z pracą socjalną – wypłacaniem zasiłków i świadczeń z pomocy społecznej[5]. W ramach profesji dokonuje się licznych działań mających na celu poprawę jakości życia społeczności lokalnej, animację środowiska lokalnego, pracę z rodzinami dysfunkcyjnymi a także realizującymi zadania pieczy zastępczej (rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze).
Grupa klientów
Ustawa o pomocy społecznej określa najważniejsze grupy osób podlegające profesjonalnej pracy socjalnej, są to osoby dotknięte problemem:
ubóstwa;
sieroctwa;
bezdomności;
bezrobocia;
niepełnosprawności;
długotrwałej lub ciężkiej choroby;
przemocy w rodzinie;
potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze;
trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
alkoholizmu lub narkomanii;
zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
klęski żywiołowej lub ekologicznej[1].
Metody pracy socjalnej
Klasyczne metody pracy socjalnej możemy sklasyfikować:
prace socjalną z jednostką (metoda indywidualnego przypadku)
prace socjalną z grupą/rodziną
prace socjalną ze środowiskiem lokalnym[6].
W oparciu o te podstawowe metody, metodyka szczegółowa pracy socjalnej przewiduje szereg działań dostosowanych do indywidualnych potrzeb klientów, jak na przykład: mediacje, poradnictwo, Konferencje Grupy Rodzinnej i inne.
Formy pracy socjalnej
Wśród form pracy socjalnej wymienia się:
Ratownictwo – mające charakter pomocy doraźnej w szczególnie nagłych przypadkach, wymagających natychmiastowego działania. Na gruncie praktyki pomocowej wykształciła się dziedzina interwencji kryzysowej.
Opieka – forma wspomagająca, wynikająca z dokładnej i długotrwałej diagnozy i analizy sytuacji potrzebującego. Bazuje na zależności podopiecznego od opiekuna, najczęściej w wyniku bezradności osoby, której udzielamy wsparcia.
Pomoc – działania wspierające pomyślny rozwój osób zagrożonych patologiami społecznymi, lecz także ogółu społeczności[7].
Pracownik socjalny
Osoba uprawniona do wykonywania profesjonalnej pracy socjalnej, w myśl ustawy o pomocy społecznej. Osoba chcąca pracować zawodowo w roli pracownika socjalnego winna spełnić następujące kryteria:
posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecznych;
ukończyła studia wyższe na kierunku praca socjalna;
do dnia 31 grudnia 2013 r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej do zawodu pracownika socjalnego na jednym z kierunków:
pedagogika,
pedagogika specjalna,
politologia,
polityka społeczna,
psychologia,
socjologia,
nauki o rodzinie[1].
Praca socjalna – kierunek nauczania na studiach wyższych
Praca socjalna to odrębna dziedzina naukowa, a także kierunek nauki zajmujący się naświetlaniem i zrozumieniem problemów socjalnych jak i przeciwdziałaniem im. To samo odnosi się także do ich przyczyn. Do niedawna w zakresie nauk socjologicznych była to specjalizacja stosowana.
Praca socjalna ma na celu wdrożenie rozwiązań społecznych jak i pomoc indywidualną. która umożliwia przywrócenie rodzinom ich naturalnej zdolności do samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb[8]. Pracownicy socjalni angażują się w pomoc osobom, rodzinom, organizacjom, grupom i nawet całym społecznościom. Praca socjalna jest zawodem, którego główną zasadą jest szerzenie sprawiedliwości społecznej, prowadzącej do podniesienia jakości życia, przez osiągnięcie pełnego potencjału każdego, każdej grupy i każdej społeczności w przekroju demograficznym czy kulturowym społeczeństwa.
1. Geneza i założenia pracy socjalnej
Praca socjalna-wieloznaczne pojęcie, działania o charakterze socjalnym. Działalność taka od wielu lat obecna jest na całym świecie, różni się w różnych krajach. Praca socjalna ukierunkowana jest na pomoc i opiekę. W Anglii w 1536 roku- prawo wymagające aby jałmużna zebrana w niedzielę była oddana biednym. W 1572 roku opiekunów biednych podniesiono do urzędników państwowych. W USA w 1662 roku pierwszy przytułek, urzędnicy zajmują się pomocą społeczną. Po wojnie secesyjnej- instytucje pomocowe, pomoc społeczna, praca socjalna- wspomaganie potrzebujących. W 1347 roku przepisy nad psychicznie chorymi. W wieku XVI okres demokracji szlacheckiej. A. Frycz- Modrzewski pisze o otoczeniu opieką przez państwo. W Polsce- bractwo zajmujące się pomocą społeczną, jedną z form pomocy społecznej jest praca socjalna. Początki praca socjalnej XIX- XX wiek. Kolebka pracy socjalnej jest USA. W 1917 roku w stanach zjednoczonych wprowadzono do obiegu pojęcie pracy socjalnej. Symbolicznym etapem było powołanie pierwszej szkoły 1988 r. dla pomocników socjalnych.. Duży wpływ na rozwój metodyki wywarły prace Mery Richmond (1922 r.)
Narzędzie diagnozy socjalnej- wywiad środowiskowy
W Chicago studia Uniwersyteckie w dziedzinie pracy socjalnej. Niemcy- kolebka pracy socjalnej- teorii i praktyki. Berlin- pierwsza szkoła pracy socjalnej. Polska- Halina Radlińska- koncepcja kształcenia służb społecznych. W 1925 r.- studium pracy społeczno- oświatowej. W 1945 roku szkoła rozwiązała się- względy polityczne. W XX wieku duże zapotrzebowanie na pracę socjalną. Udzielanie różnego rodzaju pomocy Cechy charakterystyczne pracy socjalnej: zinstytucjonalizowana forma pomocy, profesjonalna (oparta na teorii), świadoma pomoc wg pewnych metodyk. Jest to pomoc człowiekowi dotycząca funkcjonowania społecznego człowieka (role społeczne).
Praca socjalna- profesjonalna pomoc we wzbogacaniu, odbudowywaniu, tworzeniu zdolności, społecznego funkcjonowania jednostki, grupy i społeczeństwa,. Cele pracy socjalnej: Zapewnienie podstawowych warunków do życia tym, którzy są ich pozbawieni § Kompensacyjny- zaspokajanie potrzeb indywidualnych tym jednostkom, które nie zaspokajają potrzeb we własnym zakresie § Ochronny- minimalizowanie negatywnego wpływu tych czynników, które nie mogą być wyeliminowane § Promocyjny- wspomaganie w osiągnięciu bardziej satysfakcjonującego stylu życia P
raca socjalna realizuje się poprzez kontakt pracownika socjalnego i podopiecznego Pomoc socjalna zależy od: § Modelu polityki społecznej § Przygotowania zawodowego pracownika socjalnego § Hierarchii wartości klienta i pracownika Istotą pomocy socjalnej jest aktywność (musi doprowadzić do rozwiązania problemu i uruchomienia samodzielności podopiecznego, uruchomienia samorozwoju, zmiany sposobu myślenia i działania, poszerzenia horyzontów, dzielenia się wartościami)
Przestrzeń pomocy socjalnej- pracownik i klient
INTERDYSCYPLINARNY CHARAKTER PRACY SOCJALNEJ
1.Pedagogika społeczna a praca socjalna Praca socjalna uznaje jako podstawę pedagogikę społeczną (pedagogika wychowania człowieka w środowisku).
Pedagogika społeczna- wpływ człowieka na działalność człowieka. Próbuje diagnozować człowieka w środowisku społecznym. Stanowi podstawę teoretyczną wiedzy- pracy socjalnej. Tematem pracy socjalnej jest wychowanie. 2.Teorie socjologiczne a praca socjalna Wiedza socjologiczna dostarcza pracy socjalnej wiedzy na temat mechanizmów funkcjonowania, źródła ewolucji, przemian. a) funkcjonalizm i jego przydatności w pracy socjalnej Funkcjonalizm-Istotne zmiany pojawiające się w kulturze. Kulturę stworzył człowiek, aby zaspokajać swoje potrzeby- ewolucja potrzeb i kultury oraz zmian w kulturze. Kultura wyrasta z potrzeb, a potrzeby wyrastają z kultury. Twierdzenie Persona- system społeczny sam tworzy systemy adaptacji (mechanizmy łagodzące pewne zaburzenia) b) strukturalizm- jego istota i przydatność w pracy socjalnej. Ograniczona rola struktur w ograniczonym obszarze. c) kulturalizm- wyjaśniający procesy socjalizacji jednostek, rozpatruje socjalizację na różnych poziomach, przynależność do subkultury różnicuje socjalizację d) interakcjonizm symboliczny- Hoffman „życie jest teatrem, a każdy tworzy role”. To w jaki sposób wywiązuje się z roli- kil jest, jak chce tę rolę odgrywać zależy od osobowości e) teoria systemu identyfikująca jednostkę w interakcji z innymi systemami. Każdy z nas pozostaje i funkcjonuje w systemach i pozostaje w interakcji z innymi systemami np. prace z jednostką, która jest elementem rodziny 3. Teorie psychologiczne a praca socjalna a) psychoanaliza- koncepcja człowieka zależy od wnętrza, przeżycia, doświadczenia, mechanizmy obronne człowieka- wiedza potrzebna w pracy socjalnej. Modelowe działania z przypadkiem, psychodynamiczny model postępowania b) behawioryzm- koncepcja zachowania, zależy kar i nagród, wynik reakcji na bodźce otoczenia. Wykorzystywana do zmiany zachowań- model behawioralny- poprzez kary i nagrody zmieniamy zachowanie człowieka za jego zgodą c) teoria- analiza transakcyjna- Berne’a- podstawą działania są relacje w systemach i obszarach. Narzędzie analizy wspólnego życia z innym człowiekiem (niechętni do kontaktów, odosobnieni; kontakty formalne; otwarci, towarzyscy; ludzie szukający działań zaczepnych, podstępni; kontakty rzeczowe, realizacja działań, postawy działań wobec drugiego człowieka) 4. Antropologia filozoficzna i kulturowa w pracy socjalnej a) antropologia filozoficzna- mówi i wyjaśnia problemy człowieka co do sensu istnienia, w stosunku do działań własnych „rozważania sensu życia” b) antropologia kulturowa- wyjaśnia jak powinniśmy funkcjonować w kulturze, pracownik socjalny jest animatorem kultury, zaspokaja potrzeby kulturowe.
CIMIC (ang. Civil-Military Co-operation), oznacza współpracę cywilno-wojskową.
Jest to termin używany w ramach struktur NATO, służący określeniu strategii, zakładającej współpracę sił wojskowych z organami władzy cywilnej w ramach prowadzonych operacji.
Strategia CIMIC przejawia się m.in. w operacjach prowadzonych w ramach planowania obrony cywilnej w sytuacji zagrożeń (CEP) oraz wsparcia przez państwo-gospodarza (HNS).
Współpraca cywilno – wojskowa (CIMIC) jest to nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów pomiędzy dowódcami sojuszniczymi i narodowymi a narodowymi organami władzy (wojskowymi i cywilnymi) oraz ludnością cywilną na obszarze prowadzenia operacji lub na obszarze gdzie jest planowane rozmieszczenie sił wojskowych w zakresie czynników społecznych, politycznych, kulturowych, ekonomicznych, środowiskowych oraz humanitarnych. Współpraca ta, obejmuje także dokonywanie uzgodnień z organizacjami międzynarodowymi i krajowymi, rządowymi i pozarządowymi działającymi na obszarze prowadzenia operacji, lub gdzie taka operacja jest planowana.
Celem CIMIC jest zmniejszenie negatywnego wpływu, jakie środowisko cywilne może wywierać na prowadzoną operację oraz ustanowienie i utrzymanie pełnego współdziałania sił wojskowych z lokalną ludnością i instytucjami pozamilitarnymi. Podczas planowania, przygotowania i prowadzenia operacji dowódcy wszystkich szczebli powinni uwzględniać wszystkie aspekty środowiska cywilnego mogące mieć wpływ na prowadzenie działań.