WYSTĘPOWANIE WĘGLI BRUNATNYCH W POLSCE.
Węgle brunatne występują w kilku formacjach geologicznych(trias-jura-trzeciorzęd)
-w triasie(dolne piętro jury) powstały węgle, które obecnie nie mają przemysłowego znaczenia ze względu na małą grubość pokładów i niewielkie zasoby
-trzeciorzęd obejmuje formację brunatnowęglową środkowej Europy. Obejmuje on w Polsce, Niemczech, Białorusi, Litwie i krajów Beneluksu.
W Polsce wyróżnia się następujące rejony:
-Rejon Dolnośląski (Turów, Legnica, Scinawa)-50%
-Rejon Wielkopolski (Pątnów, Adamów, Władysławów, Trzcianka)-10%
-Rejon Lubuski- złoża niezaburzone (Gabin, Cybinka)-10%
-Rejon Łudzki (Bełchatów, Rogożno)-30%
BAZA ZASOBOWA WĘGLI BRUNATNYCH W POLSCE
Udokumentowanych jest 80 złóż węgla brunatnego. Ich zasoby geologiczne (łącznie) wynoszą 14287 mln ton. Zasoby przemysłowe - 2213.32 mln ton. Zasoby pozabilansowe- 4952.17 mln ton.
WYKORZYSTANIE W. BRUNATNYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE.
W. brunatny przeznaczony jest do celów energetycznych i produkcji polew syntetycznych. W Polsce wykorzystywany jest jedynie do celów energetycznych (najmniej efektywne).
W. brunatne przyczyniły się w decydującym stopniu do złagodzenia napiętego bilansu energetycznego w kraju. Węglem brunatnym są opalane elektrownie: Turów, Konin, Adamów, Pątnów. Elektrownie opalane w. brunatnym wytwarzają ponad 40% energii elektrycznej produkowanej w Polsce. Energetyka zużywa obecnie w Polsce ok. 70% wydobywanego węgla brunatnego. Reszta idzie na eksport, na produkcję brykietów oraz na lokalne zużycie do celów opałowych.
Dodatkowo na świecie wykorzystuje się w. brunatny do produkcji paliw syntetycznych:
-benzyna
-oleje
-smary.
TORF JAKO KOPALINA UŻYTECZNA.
Torf- osad pochodzenia biogenicznego, powstały w warunkach bardzo wysokiej wilgotności, nawodnienia terenu i dostępu tłenu. Budują go przeważnie szczątki organiczne i humus.
Torf jest najniższym ogniwem węgli kopalnych i ma charakter osadu niezintegrowanego. Zawiera on w stanie bezwodnym ok. 50% węgla (w składzie pierwiastkowym). Jest używany jako niskogatunkowy materiał opałowy i jako ściółka dla bydła. Przetwarzany jest także na płyty izolacyjne. Ztorfu wyrabia się brykiety i używa do napedu maszyn parowych w żegludze. Stosowany jest do produkcji wełny torfowej, papieru opakowaniowego. Z suchej destylacji otrzymuje się benzynę, oleje silnikowe, metan, kwas octowy, parafinę. Stosowany jest także w lecznictwie, garbarstwie i ogrodnictwie.
BAZA ZASOBOWA TORFÓW W POLSCE.
W Polsce występuje bardzo duża ilość torfowisk (8 miejsce na świecie).
Torfowiskiem nazywamy warstwę o grubości co najmniej 0,5 m w stanie nieodwodnionym. Jeśli torfowisko nadaje się do opłacalnej eksploatacji jest złożem torfu. Opłacalność jest uzależniona nie tylko od grubości warstwy torfu, lecz od wielkości zajmowanej przez nią powierzchni, a także od jakości materiału torfów. Powierzchnia torfowisk właściwych w Polsce szacuje się na 20 mld m3 co stanowi 4 mld ton.
Największe ilości torfowisk występują w województwach: białostockim, lubelskim, olsztyńskim, poznańskim, szczecińskim. W największych torfowiskach grubość torfu dochodzi do 10 m. Torfowiska niskie stanowią do 80% ogólnej powierzchni torfowisk. Występują one przede wszystkim w zabagnionych dolinach rzecznych Narwi, Biebrzy, Noteci,dolnej Odry i innych. Torfowiska wysokie zajmują drobną część ogólnej powierzchni torfowisk. Występują na Podhalu, na pojezierzu Pomorskim i w Wielkopolsce.