Leczenie sanatoryjne: jest leczeniem kompleksowym- kąpiel mineralna, fizykoterapia, wypoczynek, kąpiele solankowe, siarczkowe, rodanowe.

Opieka pielęgniarska na pacjentem z chorobą układu krwiotwórczego

W funkcjonowaniu krwi biorą udział 3 główne składowe: krwinki, osocze (roztwór białek, cukrów, lipidów i lipidów), naczynia ( krwionośne i chłonne). Płytki krwi są fragmentami cytoplazmy kom

znajdujących się w szpiku. Rodzaje komórek wytwarzane są w szpiku kostnym kości płaskich -

miednica, mostek, czaszka, żebra, kręgi. Osocze jest to płynna części krwi, głównym białkowym składnikiem krwi jest albumina, która wraca z solami mineralnymi reguluję ciśnienie osmotyczne krwi oraz pełni funkcję transportową. Fibrogen jest głównym białkowym składnikiem osocza , jest on— czynnikiem 1 krzepnięcia krwi. Lipidy osocza krwi to cholesterol i tri glicerydy, najważniejszym 'cukrem osocza jest glukoza, osocze pozbawione czynnikiem krzepnięcia nazywa się surowica. Podstawowe funkcje krwi to krzepnięcie, odporność, transport.

Krzepnięcie: szereg reakcji enzymatycznych i zjawisk fizykochemicznych prowadzących do powstania skrzepu krwi i zatamowanie z przerwanych naczyń. Proces krzepnięcia krwi zostaje rozpoczęty przez płytki krwi tworząc czop trombocytarny w miejscu przerwania ciągłości naczynia. Jego formowania Można podzielić na 3 etapy: adhezja- przyleganie płytek do ściany naczynia w miejscu uszkodzenia śródbłonka. Sekrecja i uwalnianie- pod wpływem aktywacji spowodowanej uszkodzeniem naczynia krwionośnego płytki krwi wydzielają substancję wzmagające procesy adhezji i agregacji. Agregacja- proces łączenia się płytek krwi zachodzący przy udziale fibrynogenu.

W procesie krzepnięcia krwi bierze udział także 13 czynników obecnych w osoczu. Wyróżniamy 2 mechanizmy :

1. Wewnątrzpochodny mechanizm krzepnięcia krwi.

2. 2 zewnątrzpochodny mechanizm powstaje w wyniku kontaktu wynaczynionej krwi z uszkodzonymi tkankami.

Odporność- zespól mechanizmów które chronią organizm przed obcymi organizmami. Odporność nie swoista obejmuje mechanizmy zdolne do eliminacji drobnoustrojów bez ich szczegółowego rozpoznania, jest wrodzona. Odporność swoista opiera się na dokładnym rozpoznaniu danego drobnoustroju i precyzyjnym wyeliminowaniu tego drobnoustroju. Układ odpornościowy musi posiadać odporność swoistą w której udział biorą limfocyty T.

Transport: krew i naczynia krwionośne są odpowiedzialne za funkcję transportową krwi, obecne we krwi białka transportują hormony, cytokiny leki. Bardziej wyspecjalizowane białka to transferazy transportujące żelazo i transkobalmina przenosząca Wit B12, za transport gazów : tlenu do tk i C02 z tkanek do płuc odpowiadają erytrocyty.

Nowotworowe nadmiary krwinek białych : określą się ją białaczka, oznacza to nowotwór układu

krwiotwórczego lub objawy tej choroby - występowanie kom nowotw. We krwi. Nowotwory

mieloidalne części uk. krwiotwórczego najczęściej obejmują szpik jak i krew, zdarza sie ze rosną one w formie guza złożonych z kom białaczki – ziarniak. Nowotwory części limfoidalnej na ogół rosną w węzłach chłonnych lub w formie guzów a stosunkowo rzadko w postaci białaczki - Chłoniak

Nowotwory linii mieloidalnej - 1 ostre białaczki szpikowe, przewlekłe zespoły mieloproliferencyjne , zespoły mielodysplastyczne. Nowotwory linii limfoidalnej- ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze z kom B ( ostra białaczka limfocytowa/ Chłoniak z małych komórek B, Chłoniami grudkowe, Chłoniaki rozlane. Chłoniami nieziarnicze z kom T ( ostra białaczka limfo blastyczna T, przewlekła białaczka limfocytowa/ Chłonia z małych komórek T, Chłoniaki skóry, inne Chłoniami T- komórkowe)

Ostre białaczki— wywołują wiele objawów które wynikają z dysfunkcji szpiku kostnego - uporczywe zakażenie dróg odd, dróg moczowych lub gardła, których przyczyną jest brak granulocytów, są oporne na farrriaJ$otexapię. Trombocytopenia powoduję krwawienie z dziąseł, nosa przewodu pokarmowego, dróg rodnych oraz wybroczyny na skórze i bł śluzowych , bladość powłok skórnych, osłabienie, zawroty głowy, bóle w uk kostno-stawowym, niektóre typy białacz. krwywołują objawy neurologiczne:-

Białaczki przewlekłe- przebieg powolny, pierwsze obj- osłabienie, uczucie zmęczenia, bladość powłok skórnych, stany podgorączkowe, chudnięcie, poty nocne. Z czasem pojawiają się bóle kostne, objawy dyspeptyczne. uczucie pełności w jamie brzusznej, bóle pod lewym łukiem żebrowym- skutek powiększenia wątroby i śledziony, występują zasinienia, krwiaki, podatność na zakażenia.

Problem piel: zmniejszona odporność chorego na zak bak i wirusowe spowodowane dysfunkcją w układzie białkowo krwinkowym. Cel: zapobieganie infekcjom, wczesne wykrycie obj zakażenia. Interwencje- izolacja pacjenta w Sali ze śluzą ochronną, przestrzeganie reżimu sanitarnego, kontrola parametrów, zapewnienie spokoju i ciszy, pomoc w wykonywaniu czynności samoobsługowych, edukacja w zakresie ograniczeń dietetycznych (zabronione są surówki, surowe owoce, kefiry, serki homogenizowane. Dozwolone: pokarm gotowany, nabiał, soki owocowe ), udział w farmakoterapii, poinformowanie rodziny iż chory jest podatny na infekcję.

Problem: krwawienie z nosa, dziąseł, wybroczyny na skórze i bł śluzowych spowodowane zbyt mała liczbą płytek krwi. Cel: ochrona chorego przed urazami, zapewnienie pacjentowi poczucia bezpieczeństwa, utrzymanie higieny. Działania: kontrola parametrów, asystowanie w czasie przemieszczaniu się chorego, ochrona chorego przed urazami przez sprawne i delikatne wyk zabiegów higienicznych i leczniczych, podawanie choremu pokarmów stałych i płynów w temp pokojowej, częsta obecność przy pacjencie w celu zwiększenia poczucia bezp, edukacja pacjentów w zakresie stosowanie diety z ograniczeniem ostrych przypraw, potraw twardych, stosowanie miękkich szczoteczek.

Problem: osłabienie, zawroty głowy oraz duszność spowodowana niedokrwistością. Cel- zmniejszenie uczucia uczucia dusznością, zapewnienie bezpieczeństwa. Interwencję: obserwacja i ocena charakteru duszności, pomoc w czynnościach samoobsługowych, zapewnienie właściwego mikroklimatu, stosowanie tlenoterapii, podanie środków farmakologicznych, częsta obecność przy pacjencie

Problem piel: bole kości i stawów spowodowane naciekami białaczkowymi. Cel: zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawa samopoczucia. Interwencje: podawanie leków zgodnie ze zleceniem, pomoc w czynnościach, wsparcie psychiczne, delikatne i sprawne wykonywanie czynności przy chorym, stworzenie optymalnych warunków do snu i wypoczynku

Problem: wymioty spowodowane stosowaniem lekami cytotoksycznymi. Cel: zmniejszenie odruchów wymiotnych, nawodnienie pacjenta. Działania: uspokojenie chorego i wyjaśnienie, ze jest to jeden z objawów stosowania tego typu leków, zapewnienie środków do higieny jamy ustnej, edukacja chorego w zakresie przestrzegania diety- eliminację potraw tłustych , smażonych, wydzielających silne zapachy,; umożliwienie zmiany bielizny osobistej i pościelowej, zapewnienie dostępu do świeżego powietrza, podawanie leków na zlecenie, prowadzenie bilansu płynów

Pielęgnowanie chorych z ziarnicą i chłoniakami nieziarniczymi: Chłoniaki złośliwe stanowią gr chorób nowotworowych uk limfoidalnego. Dzieli się je na ziarnicę złośliwą i nieziarnicze Chłoniami złośliwe.

Ziarnica złośliwa- zwana chłoniakiem Hodgkina , rozwija się przede wszystkim w węzłach chłonnych a w bardziej zaawansowanych postaciach obejmuję inne narządy ( kości, macicę, pęcherz moczowy, mózg, rdzeń kręgowy). Charakterystyczne jest występowanie nieprawidłowychjym zwanych kom Reed Sternberga i kom Hodgkina, chorują osoby między 30 a 50 r.ż. przyczyny zachorowania są nieznane, być może zachorowanie związane jest z zakażeniem wirusami ( cytomegalia wirus, wirus Ebsteina Baara), narażeni na promieniowanie jonizujące lub leczenie immunosupresyjnym, istnieje również predyspozycja genetyczne. ”1

Obj ziarnicy złośliwej- utrata masy ciała, osłabienie, nadmierna męczliwość, poty nocne, gorączka, swędząca skóra, duszność, kaszel, niebolesne powiększenie węzłów chłonnych, powiększona wątroba, śledziona- bóle brzucha,"uczucie pełności w jamie brzusznej.

Badania- morfologia- cechy niedokrwistości, spadek płytek krwi wzrost białych krwinek. Biopsja szpiku i biopsja węzła chłonnego lub innej tk w której toczy się proces zapalny. W przypadku ziarnicy dochodzi do wzrostu aktywności LDH i fosfatazy zasadowej krwi. OB ulega przyspieszeniu . wykonuje się także RTG kl piersiowej, TK, badanie PET,, scyntygrafię, USG, trepanobiopsję, EKG, ECHO, obowiązkowa jest konsultacja stomatologa i laryngologa.

Postacie ziarnicy złośliwej--Stwardnienie guzkowe, mieszana, z zanikiem limfocytów, bogata w limfocyty, nieklasyczna guzkowa z przewagą limfocytów.

Nieziarnicze Chłoniaki złośliwe- wywodzą się z limf B- 80%, T- 20%. Podział zależy od pochodzenia kom nowotworowych, cech morfologicznych, stopnia dojrzałości i klinicznego przebiegu choroby. Objawy- powiększenie węzłów obwodowych, utrata masy ciała, poty, gorączka, zajęcie pierścienia chłonnego gardła, powiększenie wątroby i śledziony, węzłów śródpiersia i brzusznych, obi wynikające z niedokrwistości i małopłytkowości, częste inf. Zajęcie skóry, płuc, szpiku. OUN. Iadra, tarczycy, przewodu pok

Problem: utrata masy ciała . cel- normalizacja masy ciała, dostarczanie subst odżywczych.

Interwencje: kontrola masy ciała, dieta wysokoenergetyczna, podawanie posiłków w ciągu dnia, w małych ilościach, podawanie wg zlecenia leków wzmagających apetyt.

Problem: nadmierne pocenie się w nocy z powodu utrzymujących się stanów gorączkowych. Dział: kontrola parametrów życiowych, zapewnienie odpowiedniej ilość płynów, podawanie leków p/gorączkowych, zapewnienie choremu lekkiego okrycia, zadbanie o mikroklimat, zmiana bielizny

Problem: uporczywy świąd skóry związany z nim dyskomfort fiz i psychiczny. Interwencje: utrzymanie skóry w czystości, zapewnienie pacjentowi intymnych warunków w czasie wyk czynności piel, dostarczenie bielizny z Nat włókien, odwracanie uwagi chorego od dolegliwości przez zajęcie rozmową, stosowanie zgodnie z zaleceniem łagodnych środków uspokajających, które łagodzą świąd.

Pielęgnowanie chorego z niedokrwistością Niedokrwistość z niedoboru Wit B12

Wit. B12( kobalamina) wytwarzana jest przed drobnoustroje , a jej synteza w organizmie człowieka zachodzi dzięki licznym bak zasiedlającym jelito grube, nie ulega absorpcji, dlatego jej gł skł jest mięso- wątroba ,a w mniejszym stopniu produkty mleczne, ponadto wyst ona w drożdżach . posiada silne polarne struktury, które nie pozwalają na swobodne przenikanie przez bł śluzowe, zatem wchłanianie, magazynowanie oraz przemiany są możliwe dzięki wyst specjalnych białek zewnątrz i wewnątrzkom- czynnik wew Castlea i transkobalmina. Niedobór powoduję: niedokrwistość, przyczynia się do rozwoju miażdżycy, zakrzepicy żylnej, Alzhaimera. Wit B12 bierze udział w reakcji syntezy metioniny- niedobór- zaburzenia neurologiczne

Niedokrwistość z niedoboru żelaza: oznacza niedokrwistość powstałą na skutek zmniejszonej syntezy hemoglobiny i innych enzymów zawierających żelazo, z powodu obniżonego stężenia tego pierwiastka w surowicy krwi. To najczęstsza postać niedokrwistości u dorosłych i dzieci. W powstaniu niedokrwistości można wyróżnić 3 okresy: utajony niedobór żelaza w magazynach ustrojowych, tzw. Syderopoenia be z niedokrwistości, niedobór żelaza koniecznego do erytropoezy, niedokrwistość z niedoboru żelaza Pierwsze obj: osłabienie, bóle i zawroty głowy, brak łaknienia, w dalszym etapie dołącza się senność lub rozdrażnienie, apatia, szybkiee męczenie się, kołatanie serca. W badaniu przedmiotowym stwierdza się bladość skóry, śluzówek, jamy ustnej i spojówek, zmiany troficzne^- „nabłonków, łamliwość i kruchość paznokci, nadżerki w kącikach ust, przerzedzenie i łamliwość włosów, u dzieci może dojść do zahamowania wzrostu, przyrostu masy ciała. Niekiedy mogą pojawić się objawy długotrwałego niedoboru żelaza nie związane z niedokrwistością : wybiórczy apetyt ( np.

na kredę, krochmal, glinę), ból, pieczenie powierzchni języka, suchość skóry, prążkowanie i bladość paznokci, cienkie łatwo wypadające włosy.

Rozpoznanie: badanie kliniczne oraz badanie laboratoryjne w szczególności wskaźniki czerwonokrwinkowe - hemoglobina poniżej 10,0 g/d ( postać łagodna), obniżenie hematokrytu, spadek erytrocytów, niedokrw. Z niedoboru żelaza zaliczana jest do niedokrw, mikrocytowych- spadek obj krwinek czerwonych- MCV poniżej 80 fl, oraz hipochromicznych- średnie stężenie Hb - MCH < 27 pg. We krwi obwodowej stwierdza się leukopenię, obecność małych erytrocytów, poza tym zaznacza się poikilocytoza (różny kszt krwinek) i anizocytoza (różna wielkość krwinek). Szpik jest bogato komórkowy. Inne badania: zmniejszone stężenie ferrytyny, żelaza w surowicy, zwiększony poziom transferryny, zmniejszone wysycenie transferryny.

Podział skaz krwotocznych: naczyniowe wrodzone i wtórne. Pierwsza grupę stanowią : choroba Rendu- Webera- Oslera, plamice we wrodzonych zaburzeniach tk łącznej, jak zespół Marfana, choroba Ehlersa Danlosa czy wrodzona łamliwość. Spośród wtórnych skaz na uwagę zasługują: zespół

Schonleina- Henocha, plamice w przebiegu zakażeń, chorób autoimmunologicznych, plamice

mechaniczne, starcze, poIekowe.

Wrodzone choroby tk łącznej przebiegające ze skazą krwotoczną: zespół Marfana. zespół Ehlersa- Danlosa, wrodzona łamliwość)kości i różne inne genetyczne defekty kolagenu i elastyny. Skłonność,

do krwawień wynika z nadmiernej kruchości naczyń, nierzadko wyst duże podbiegnięcie krwawe i wylewy wew. Najniebezpieczniejsza skaza to pęknięcie tętniaka rozwarstwiającego

Skazy krwotoczne płytkowe:

-zaburzenia Czynności płytek zazwyczaj prawidłowej ich liczebności tzn te których przyczyną jest upośledzenie ich zdolności zlepiania się i skupiania się

- zmniejszona liczba płytek czyli małopłytkowość i wskutek tego ich niedoboru zarówno w procesie inicjowania czopu zakrzepowego jak też wtórnym niedoborem wszystkich płytkowych czynników krzepnięcia krwi

Wśród małopłytkowych wyróżnia się: małopłytkowość samoistną zwaną też pierwotną lub chorobą Werthofa; małopłytkowość wtórne.

Małopłytkowość samoistna( pierwotna) jej istotą jest znaczny niedobór płytek krwi i jego konsekwencję w postaci zaburzeń krzepnięcia krwi. W mechanizmach powstawania oprócz predyspozycji wrodzonej do upośledzonego dojrzewania megakariocytów i tworzenia płytek podkreśla się ostatnio coraz bardziej także rolę mechanizmów immunologicznych. Wskutek tworzenia przeciwciał skierowanych na niszczenie płytek dochodzi do małopłytkowości. Niszczenie płytek może odbywać się przez rozpad w naczyniach krwionośnych

Małopłytkowość wtórna ( objawowa) to gr skaz o analogicznym obrazie klinicznym ale będącym wtórnym objawem innych chorób, wśród których wymienić należy przede wszystkim niedobór płytek czego następstwem jest brak kom macierzystych płytek w szpiku kostnym.

Skazy krwotoczne osoczowe: zaburzenie krzepnięcia krwi uwarunkowane są niedoborem zawartych w osoczu czynników krzepnięcia krwi, nazywamy skazami krwotocznymi osoczowymi. Mają one char pierwotny, wrodzony, genetycznie uwarunkowany lub nabyty, jako następstwo upośledzenia wytwarzania takiego czy innego niezbędnego w procesie krzepnięcia, czynnika osoczowego.

Podstawą klinicznie ujawniającej się skazy zazwyczaj jest całkowity lub znaczny niedobór jednego lub więcej spośród osoczowych czynników krzepnięcia krwi lub nadmierna aktywność ciał hormonalnych hamujących ich działanie a tym samym krzepnięcie krwi

Pierwotne (wrodzone) osoczowe skazy krwotoczne:

- krwawiączka A ( hemofilia A) przyczyną jest niedobór globuliny p/krwawiączkowej, powodującej zwiększoną krwotoczność. Objawy hemofilii A wyst wyłącznie u mężczyzn, natomiast nosicielką jest kobieta

Objawy: skłonność do przedłużających się krwawień, upośledzona zdolność do tworzenia się prawidłowego tamującego krwawienie skrzepu, powtarzające się krwotoki do jam stawów, w konsekwencji dochodzi do zmian zapalno-zwyrodnieniowych i zesztywnień, stopień nasilenia obj zależny jest od stopnia niedobory globuliny.

Rozpoznanie: opiera się na stwierdzeniu : skłonności do krwawień, wydłużonego do kilku a nawet kilkunastu godzin czasu krzepnięcia krwi; niedoboru jednej mniej lub bardziej znacznym zmniejszeniu stężenia globuliny p/krwawiączkowej

Leczenie:,powinno odbywać się szpitalu, podaję się świeża krew lub preparaty krwiopochodne, wskazana jest kontrola stężenia globuliny, w razie wyst krwawienia wskazane jest podanie zimnego okładu, uciskowego opatrunku u unieruchomienie danej okolicy ciała, a następnie przewiezienie chorego do szpitala . zapobieganie: określenie stężenia globuliny p; krwawiączkowej, zapobieganie urazom, przeciążeń stawów.

Krwawiaczka B ( hemofilia B): niedobór osoczowego czynnika krzepnięcia tzw. Czynnik Christmasa, ma char wrodzony, objawy jak w hemofilii A, występuję rzadziej. Rozpoznanie: może ją ustalić lekarz, ciężkość uzależniona jest od stopnia niedobory czynnika Christmasa.

Choroba von Wilebranda: wrodzona osoczowa, ujawniająca się wczesnym dzieciństwie, niedobór osoczowego czynnika von Wjlenbranda, niezbędnego do prawidłowej syntezy globuliny oraz zaburzenia czynności płytek krwi. W badaniach [ab : wydłużenie czasu krwawienia przy prawidłowej Iiczbie płytek, dziedziczenre nie związane_z-pł,-

Objawy: skłonność do wyst sińców i krwawień z bł śluzowych, u kobiet obfite i przedłużone miesiączki, leczenie, pierwsza pomoc i profilaktyka taka sama jak w hemofilii A.

Wtórne (nabytej) osoczowe skazy krwotoczne: oceną charakt wótnych osoczowych skaz krwotocznych jest to m. In to, że w p/wieństwie do skaz krwotocznych, w których obj krwotoczności wyst. Często od dzieciństwa i są zwykle warunkowane brakiem osoczowych czynników krzepnięcia krwi.

Ich niedoborem może być: niedostateczna sytnteza określonego czynnika przez chory narząd, nadmiernego zużycia w przebiegu stanów chorobowych , wytwarzanie się mechanizmów hamujących czynności danego czynnika osoczowego., powstania na drodze mechanizmów immunologicznych kiedy to do niedoboru określonego osoczowego czynnika krzepnięcia krwi dochodzi na skutek wytwarzania się określonych przeciwciał blokujących działanie hemostatycznego danego czynnika.

Najczęstsze nabyte osoczowe skazy krwotoczne: wszystkie stany chorobowe powodujące hipoprtombitemię upośledzenie syntezy przez jakąś chorobę wątroby niezbędnej w procesie krzepnięcia krwi protrombiny; wszelkie niedobory Wit K niezbędnej przy jej syntezie;

Hemofilia

Problem piel- ból w stawie spowodowany wynaczynieniem krwi i uciskiem na okoliczne tk. Cel: eliminacja dolegliwości, unormowanie krzepnięcia krwi, zapobieganie trwałemu ograniczeniu ruchomości stawu. Działanie: podawanie preparatu czynnika krzepnięcia 8 lub 9 zgodnie ze zleceniem, obserwacja chorego pod kątem skutków ubocznych stosowanego leczenia, założenie zimnego okładu, podanie w razie konieczności środka p/bólowego, delikatne wyk czynności leczniczych i pielęgnacyjnych, pomoc przy czynnościach samoobsługowych, udział w usprawnianiu

Prob.:Krwawienie z bł śluzowej jamy ustnej spowodowanej uszkodzeniem lub uderzeniem. Cel: opanowanie krwawienia , zapewnienie bezp. Dział: zapewnienie dostępu do żyły obowodwej, podawanie koncentratu odpowiedniego czynnika krzepnięcia zgodnie ze zleceniem, pomiary parametrów, zalecenie leżenia w łóżku w takiej pozycji aby krew spływała po tylnej części gardłą, obserwacja krwawienia, informowanie lekarza o nasileniu krwawienia, edukacja pacjenta aby nie połykał krwi, zapewnienie miski nerkowatej, ligniny i chłodnego płynu do płukania jamy ustnej.

Prob.: ból w prawym dole biodrowym spow wylewem krwi do mięśnia biodrowo-lędźwiowego po str prawej. Cel: eliminacja bólu, zapewnienie bezp. Dział: zastosowania wygodnej pozycji, pomiar parametrów, udział w farmakoterapii, ocena natężenia bólu, stworzenie warunków do wypoczynku, obecność przy chorym.

Prob.: niechęć do podejmowania aktywności fiz z obawy o urazy. Cel: zachęcenie do aktywności. Dział: wyjaśnienie istoty choroby i zasad postępowania (wskazówki edukacyjne)

Wskazówki edukacyjne dla pacjentów ze schorzeniami układu krwiotwórczego: wskazówki należy przekazać:

W zakresie postępowania leczniczego; metod leczenia stosowanych w danej jednostce chorobowej, podawanych leków- dawkowanie, obj uboczne po zastosowaniu leków- leki cytostatyczne, antybiotyki, preparaty żelaza i Wit B12; konieczność kontynuowania leczenia w domu, unikanie infekcji; zasad stosowania leków p/bólowych i p/gorączkowych, których nie można stosować chorym na hemofilię, nauki wyk iniekcji dożylnych przez samego pacjenta lub członka rodziny, zakazu stosowania iniekcji i.m, konieczność dbania o uzębienie- kontrola stomatologiczna 2 razy w roku, konieczność kontroli u specjalistów mimo dobrego stanu zdrowia.

W zakresie postępowania dietetycznego: potrawy świeże, niedozwolone używanie półproduktów, produktów surowych, eliminacji potraw tłustych, smażonych, wydzielających silne zapachy, stosowania potrwa ostrych, zbyt słodkich. Przy niedokrwistości - spożywanie mięsa, Wit B12, spożywanie produktów bogatych w żelazo- warzywa strączkowe, kasze, owoce. Zwiększenie wypijanych płynów w ciągu doby do 3000 ml, zwiększona podaż błonnika pokarmowego- zapobiega zaparciom. Konieczność utrzymania masy ciała i niedopuszczanie do jej zwiększenia.

W zakresie postępowania pielęgnacyjnego: utrzymanie higieny ciała, u chorych których zastosowano radioterapię lub po jej ukończeniu zaleca się noszenie przewiewnych ubrań, najlepiej bawełnianych, mycie miejsc napromieniowanych letnia wodąz dodatkiem łagodnych środków myjących dopiero po ok. 6 tygodniach od zakończenia naświetleń , nie zaleca się stosowania kremów, dezodorantów, perfum na skórę w miejscu gdzie skóra była napromieniowana; używanie szczoteczek z miękkim włosiem do mycia zębów; zachowanie aktywności fiz, chorzy na hemofilię mogą uprawiać pływania połączone z płytkim nurkowaniem, wędkarstwo, niektóre rodzaje gimnastyki, eliminacja sportów podowujących urazy.

Opieka podczas przygotowania do badań:

Badanie krwi- najczęściej pobierana jest krew żylna, z pobranej próbki robi się rozmazy oraz badania krwinek czerwonych, hemoglobiny, krw białych

Przygotowanie chorego do badania: poinforowanie celu wyk badania, przygotowanie psychiczne, poinfrom. pacjenta aby pozostał na czczo. Postępowanie po Bad: nie ma specjalnych zaleceń, obserwacja miejsca wkłucia, podaniu posiłku i płynu po Bad.

Biopsja szpiku kostnego : służy do postawienia ostatecznej diagnozy, zwłaszcza w chorobach krwi o char rozrostowym, wyk się je wtedy gdy istnieją problemy diagnostyczne, może być wykonana również w celu kontroli przebiegu choroby w uk krwiotwórczym, szpik kostny pobiera się z kości płaskich ( mostek, talerze kości biodrowych, wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych).

Przygotowanie pacjenta do Bad: wyjaśnienie celu i przebiegu badania, zminimalizowanie leku, uzyskanie zgody, podanie przed Bad zgodnie ze zleceniem koncentratów czynników krzepnięcia (pacjenci z objawami skazy krwotocznej), odpowiednie ułożenie chorego w zależności od miejsca, z którego będzie pobierany szpik. Postępowanie po badaniu: obserwacja miejsca wkłucia pod katem wyst krwawienia i bólu.

Trepanobiopsia: należy do metod diagnostycznych, które uzupełniają biopsję aspiracyjną, miazgę krwiotwórczą pobiera się z grzebienia kości biodrowej w ok. tylnego górngo kolca.

Przygotowanie do badania- książka.'.

Odwrotna izolacja ma kilka etapów: (spr co to jest)

1. mycie i wyjaławianie rąk płynami na bazie etanolu oraz zakładanie maseczki chirurgicznej

2. dodatkowo obejmuję zmianę okrycia oraz obuwia oraz założenie na głowę czepka

3. zaleca się kąpiel i całkowitą zmianę odzieży

Przestrzeganie czystości na oddziale: przestrzeganie czystości toalet, sal, umywalek, okresowe wyjaławianie syfonów które mogą być źródłem Pseudmononas Aeuroginosa; kontrola pożywienia dostarczanego przez rodzinę, sale chorych muszą mieć specjalne systemy wentylacyjne.

Rola pielęgniarki w przetaczaniu krwi: pobiera się 10 ml krwi na skrzep w celu określenia gr krwi u pacjenta, na probówce wpisuję się nazwisko, imię, Pesel, numer księgi gł, datę pobrania, nazwę oddziału, na skierowanie na gr krwi wpisać wyżej wymienione dane oraz nazwisko pielęgniarki pobierającej krew, pobiera się również krew na próbę krzyżową ( próba zgodności), dodatkowo lekarz wpisuję zapotrzebowanie na preparaty krwi; bank krwi zawiadamia o odbiorze krwi, na oddział krew przynosi pielęgniarka i sprawdza: dane personalne, gr krwi, przygotowanie preparatu zgodnie ze zleceniem, termin ważności, krew i KKCz powinno się zacząc przetaczać w ciągu pół godziny od wyjęcia z chłodni, przetaczanie 1 jednostki nie powinno trwać dłużej niż 4 godziny, lekarz powinien być obecny przy rozpoczęciu przetaczania krwi, a pielęgniarka powinna obserwować pacjenta w trakcie przetaczania i po nim- pomiar temp, tętna i ciśnienia- zapisuję w karcie. Preparaty krwi podawane są przez jałowy zestaw jednorazowego użytku, do preparatów krwi nie można podawać leków, po przetoczeniu zestaw należy zabezpieczyć jałową igłą i przechowywać przez 72h

W przypadku gdy wyst: dreszcze, rumień, duszność, ból, gorączka, zaburzenia świadomości-należy przerwać przetaczanie!

Opieka pielęgniarska nad pacjentem z chorobami uk dokrewnego i zaburzeniami metabolicznymi

Niedoczynność tarczycy: zespół obj klinicznych spowodowanych zazwyczaj obniżonym wydzielaniem hormonów tarczycy. Objawy: osłabienie sprawności fizycznej i umysłowej, apatia, wyczerpanie, spowolnienie, zobojętnienie, depresja, zwiększona wrażliwość na zimno, zaburzenie gospodarki lipidowej, przyrost masy ciała, zaparcia, skóra szorstka, pogrubiała i chłodna, suche i kruche włosy, ochrypły głos, bradykardia, nadciśnienie tętnicze rozkurczowe, niepłodność.

Nadczynność tarczycy objawy: zaburzona tolerancja ciepła, pokrzywka, zwiększona potliwość, stany podgorączkowe, wzmożone napięcie mięśniowe, bezsenność, chwiejność emocjonalna, drżenie rąk, kołatanie serca, nadmierne pragnienie i łaknienie, częste biegunki, częstomocz

W badaniu przedmiotowym stwierdza się wilgotną, ciepłą, aksamitną skórę, cienkie włosy z tendencją do wypadania, łamliwe paznokcie, dod obj to: wytrzeszcz oczu naciekowo-obrzekowy, wole naczyniowe, obrzęk przedgoleniowy.

Przełom tyreotoksyczny: stan zagrożenia życia na skutek nasilenia obj nadczynności tarczycy. Obj: gorączka 38-40 C, niewydolność krążenia, biegunka, nudności, wymioty, zaburzenia ze str uk nerwowego ( niepokój, pobudzenie, śpiączka, ciężka psychoza, drżenie mięsni)

Prob. Piel u osób z niedoczynnością tarczycy: ograniczone funkcjonowanie w zakresie złożonych czynności życia codziennego spowodowane spowolnieniem psychoruchowym. Cel: zwiększona aktywności biopsychospołecznej pacjenta. Dział: określenie zdolności i potrzeb pacjenta w zakresie samo opieki, otoczenie chorego troską i opieką, wspieranie pacjenta w samodzielnym podejmowaniu celowych działań, organizowanie czasu wolnego, zachęcanie do aktywności fiz, włączenie rodziny do opieki, wyjaśnienie celu stosowania leków.

Prob.: niepokój i uczucie zawstydzenia spowodowane zmianami w wyglądzie. Cel minimalizacja niepokoju. Dział: wyjaśnienie przyczyn zmian w wyglądzie, kontrolowanie parmetrów życiowych : masa ciała, bilansu płynów; zachęcenie używania do mycia wody miękkiej z dod mydła bez barwnika, zachęcenie do nawilżania skóry oliwką, delikatne wyk czynności leczniczych i pielęgnacyjnych; stosowanie hormonoterapii oraz podawanie leków zgodnie ze zleceniem, dostosowani diety do zapotrzebowania kalorycznego, wpr diety wysokobiałkowej, zachęcenie do aktywności.

Prob.: możliwość wyst zaburzeń w postaci bradykardii, nadciśnienia tętniczego rozkurczowego, niewyd krążenia a nawet niewyd oddechowej. Cel: wczesne wykrycie zaburzeń ze str uk krążenia i idd oraz zapobieganie im. Dział: kontrola parametrów życiowych przynajmniej 2 razy dziennie, wyk Bad EKG w momencie przyjęcia do szpitala, zgłaszanie lekarzowi niepokojących obj, podawanie leków zgodnie ze zleceniem, włączenie chorego do samoobserwacji, prowadzenie bilansu płynów, ograniczenie soli.

Prob.: możliwość wyst zagrożenia życia w przebiegu ciężkiego niedoboru hormonów tarczycy. Cel: wczesne wykrycie niepokojących obj, wyrównanie podst. Parametrów życiowych. Dział: dokonywanie stałej obserwacji pacjenta, inf lekarza o niepokojących obj, wdrożenie farmakoterapii, po wyst hipotermii zab świadomości, hipowentylacji, bradykardii- umieszczenie chorego na OIOM,

Nadczynność tarczycy: prob.- szybkie męczenie się spowodowane obniżeniem siły mięśniowej, ogólnym osłabieniem i zab rytmu serca. Cel poprawa wyd fizycznej. Dział: