Formularz projektu

1. Teoretyczna struktura zagadnienia

1.1 Sztuka porozumiewania się – wprowadzenie do tematu

Każdy powinien mieć kogoś, z kim mógłby szczerze pomówić, bo choćby człowiek był nie wiadomo jak dzielny, czasami czuje się bardzo samotny

Ernest Hemingway

Należy przyznać, że już do dawna w społeczeństwie istnieje problem, jakim jest umiejętność prowadzenia dobrej rozmowy. Nie da się ukryć, że w dobie dzisiejszych czasów, po prostu nie ma czasu na rozmowę! Należy pamiętać, że rozmawiać warto ze względu na wychowanie dzieci, jak również na kontakt każdego z każdym. Sztuka porozumiewania się jest trudna, lecz można się jej nauczyć.

Rozmowa jest najpowszechniejszym i najbardziej podstawowym sposobem porozumiewania się( komunikacji), to nic innego, jak wymiana myśli, emocji czy wiedzy. Odbywa się ona na płaszczyźnie psychologicznej i emocjonalnej. Komunikacja jest podstawą utrzymywania dobrych kontaktów koleżeński, małżeńskich, czy też rodzinnych. Polega ona na nadawaniu informacji przez jedną osobę (nadawcę), a odbieraniu ich przez drugą (odbiorcę). Powinna być przede wszystkim otwarta i empatyczna. Można przedstawić schemat komunikacji, który wygląda następującą:

NADAWCA: ODBIORCA:

intencja komunikat odbiór interpretacja

Z wyżej umieszczonego schematu można wywnioskować, że aby komunikacja była udana, to komunikat powinien być podany odbiorcy, w sposób zrozumiały i zgodny z jego intencjami. Odbiorca musi, nie tylko usłyszeć słowa, ale zrozumieć je zgodnie z intencjami nadawcy. Należy pamiętać, że podczas prowadzonego dialogu rozmówcy zamieniają się rolami ( raz jesteśmy nadawcą, a raz odbiorcą). Ważne jest również to, że w komunikacji ogromne znaczenie ma również forma wypowiedzi np. ton głosu.

W psychologii mówi się, o tak zwanej przezroczystości komunikacji. Stanowi ona otwartość polegającą na zgodności informacji, które przekazujemy, z naszymi odczuciami i przeżyciami. Powinniśmy pokazywać się takim, jakim jesteśmy. Istotnym elementem niezakłóconego dialogu jest również empatia, czyli umiejętność wczuwania się w punkt widzenia (sytuację) partnera, z którym prowadzimy rozmowę. Odbiorca poprzez zrozumienie przekazywanych informacji powinien również współodczuwać stan nadawcy. Należy także wspomnieć, że aby w pełni posiąść zdolność poprawnego porozumiewania się trzeba wykazywać asertywność. Każdy rozmówca poprzez wyrażanie siebie w kontaktach z innymi wykazuję postawę asertywną. Zachowanie takiej osoby powinno ujawniać się w bezpośrednim, uczciwym oraz stanowczym wyrażaniu swoich czuć, czy opinii wobec drugiej osoby. Asertywność pozwala na działanie zgodne z własnymi zamierzeniami, korzystanie z własnych praw bez naruszania innych osób. Umiejętności tej można nauczyć się w różnych sytuacjach życiowych poprzez różny sposób przeżywania i reagowania.

1.2 Komunikacja w rodzinie

Aby komunikacja z dziećmi była otwarta i skuteczna, muszą one czuć, że rodzice naprawdę wysłuchują ich z pełną i szczerą uwagą. Jeśli dzieci obawiają się, że próba nawiązania rozmowy z rodzicem wywoła z jego strony potok krytycznych uwag, po prostu zrezygnują z takiej próby

Kevin Steede

Komunikacja oznacza przekazywanie i rozumienie informacji poprzez sygnały, znaki, mowę, a więc jest ona nieodzownym elementem życia człowieka. Co za tym idzie pozwala na porozumiewanie się jednostek we wszelkiego rodzaju sytuacjach życiowych. Współczesna psychologia powiada, że jedyną metodą, która umożliwia spotkanie świata jednej osoby ze światem drugiej, jest tak zwana efektywna komunikacja. Zaleca się ją nie tylko do stosowania w codziennych relacjach z najbliższymi, ale też jako sposób prowadzenia kontaktów zawodowych, towarzyskich czy dyskursu publicznego.

Z socjologii wiemy, że ludzie tworzą różnego rodzaju grupy, czyli zespoły związane ze sobą wspólnymi celami i wzajemnymi relacjami. Jedną z zasadniczych cech łączących zespół jest rozmowa. Jednak należy pamiętać, że używanie mowy może mieć różny charakter i nie zawsze jest rozmową! Najbliżej znaną nam małą grupą jest właśnie rodzina.

Rodzina to nic innego, jak grupa społeczna złożona z małżeństwa i dzieci, która pełni określone funkcje. Najważniejszym zadaniem rodziny jest zaspokojenie takich potrzeb człowieka, których nie mogą zaspokoić żadne instytucje czy urzędy. Do tych potrzeb należą przede wszystkim: potrzeba miłości, przynależności i szacunku, aby realizować te potrzeby konieczne są bezpośrednie więzy osobowe, jakie stworzyć może tylko rodzina. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że dzieci pozbawione wzrastania w atmosferze rodzinnej, mogą mieć w przyszłości trudności w nawiązywaniu relacji interpersonalnych, kontaktów przyjacielskich czy nawet założeniu własnej rodziny.

Rodzina powinna komunikować się w sposób otwarty, jednoznaczny, a przede wszystkim uczciwy. Małżonkowie i ich dzieci muszą mówić wprost o swoich marzeniach, życzeniach, czy zmartwieniach. Otwartość rozmów uwalnia od podświadomego napięcia, dzięki czemu nie ma szans na jakiekolwiek nieporozumienia. Ważne jest również, aby podczas rozmowy prawidłowo wyrażać swoją ekspresje zewnętrzną. Nasze spojrzenie, motoryka, gestykulacja pozwalają na ukazanie swojej prawdziwości, w trakcie nadawanego komunikatu. Okazuje się, że zachowanie odpowiednich warunków komunikacji nie jest takie łatwe, gdyż ciągle mamy do czynienia z sytuacjami konfliktowymi. Dzieci bardzo często są świadkami nieustannych kłótni związanych z sytuacją materialną w domu. Prawda jest taka, że wielu rodziców, tak naprawdę nie wie o czym rozmawiać z dzieckiem. Nie zdają sobie sprawy, że można porozmawiać z nimi o wszystkimi. Wystarczy tylko zrobić to w odpowiedni sposób. Ważny jest klimat domu: czy się rozmawia, czy są wspólne posiłki, czy w domu panuje atmosfera sprzyjająca dialogowi. Jeżeli rodzice omawiają przy stole różne sprawy związane z domem, z pracą, bieżącymi wydarzeniami, jeśli przy tym umieją się nawzajem słuchać i dzielić swoimi przemyśleniami, to dziecko też się tego uczy. A kiedy zawsze włączony jest telewizor, przed którym ojciec zasiada z gazetą, wtedy dziecko też będzie mniej skore do opowiadania o sobie. Tematem ich pozornych pogawędek nie musi być tylko i wyłącznie szkoła i pytania typu: jak było dzisiaj w szkole? Jaką ocenę dostałeś/aś? itd. Zdecydowanie można podjąć temat wydatków tak, aby dziecko było zorientowane w sytuacji finansowej rodziny. W ten sposób można uniknąć konfliktów związanych z drogimi zachciankami pociech. Należy również pamiętać o tym, że rodzic powinien również umieć słuchać własnego dziecka. Cały czas jednak za dużo do dzieci mówimy, zbyt wiele im tłumaczymy, a za mało z nimi rozmawiamy. Pamiętajmy, że rozmawiać można przy każdej nadążającej się okazji: podczas spaceru, zakupów, drogi do szkoły, czy przedszkola. Zwracajmy uwagę na to, aby podczas rozmowy z dzieckiem:

• nigdy nie unikać odpowiedzi,

• traktować dziecko tak, jakbyśmy chcieli żeby ono traktowało nas,

• zawsze dawać dziecku do zrozumienia, że je kochamy i wspieramy.

Bardzo ważnym czynnikiem szczęścia w rodzinie jest także dobre komunikowanie się małżonków – rodziców. Powinni oni posiąść zdolność wyrażania swoich osobistych intencji bez kwestionowania wspólnoty. Często bywa tak, że małżonkowie przestają ze sobą rozmawiać, w tak zwane ciche dni, gdy stosunku do dzieci ograniczają się tylko do wydawania poleceń. Rodzice w ciągu dnia musza podejmować wiele ważnych decyzji, które mają kluczowe znaczenie dla całej rodziny. Niestety, ale doskonale wiemy, że w takich sytuacjach powstaje wiele konfliktów. Komunikacja, w takich wypadkach wymaga m.in. :

• wyrażania wprost naszych oczekiwań,

• otwartego informowania o naszych napięciach i złościach,

• otwartego wypowiadania naszych obaw,

• wyrażania dobrych uczuć wobec swojego partnera,

• czasami kompromisu.

Psycholog Thomas Gordon opracował jedną z metod rozwiązywania konfliktów. Podzielił ją na kilka etapów:

1. Krok pierwszy – ROZPOZNANIE I NAZWANIE PROBLEMU - etap ten opiera się na słownym wyrażaniu własnych potrzeb, życzeń, dążeń. Autor proponuje organizowanie posiedzeń rodzinnych, podczas których wszyscy członkowie rodziny będą mieli okazję zgłosić swoje życzenia, a także odczucia związane ze sporem. Ważne jest wykluczenie wzajemnych oskarżeń!

2. Krok drugi – SFORMUŁOWANIE CELÓW DĄŻEŃ – każdy członek rodziny ma tu okazję ocenić swoje życzenia i plany pod kątem późniejszych celów, a także wyrazić swój punkt widzenia.

3. Krok trzeci - POSZUKIWANIE ROZWIĄZAŃ – na tym etapie gromadzone są wszystkie możliwe rozwiązania, które nie mogą być oceniane pod kątem wartości i realności. Ważne żeby było ich, jak najwięcej. Przedstawiane pomysły mogą być nieco zwariowane. Na tym etapie jeszcze nie oceniamy, lecz wszystko dokładnie notujemy. Warto kierować się tu rozsądkiem krytycznym.

4. Krok czwarty - OCENA PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ – dopiero teraz można przejść do oceniania wszystkich pomysłów pod kątem celów oraz realnych możliwości, które zostały sformułowane w poprzednich etapach. Jeżeli jakiekolwiek oczekiwania budzą sprzeciw, u któregoś domowników, to skreślamy je z listy.

5. Krok piąty – WYBÓR NAJLEPSZEGO ROZWIAZANIA – etap ten pozwala na ostateczne rozwiązanie problemu. Jednak może być tak, że problem wymaga dalszej modyfikacji ponieważ dotyczy sprawy bardziej skomplikowanej, dlatego też autor proponuje, aby w późniejszym czasie (np. za tydzień) przeprowadzić kolejne posiedzenie rodzinne.

Rozwiązanie konfliktu na podstawie proponowanej metody może być rozwiązane bez porażki dla któregokolwiek z członków rodziny. Takie rozwiązanie problemu powoduje również wyższy stopień motywacji ze strony dziecka ponieważ samo brało udział w dyskusji rodzinnej i również odpowiada za podjętą wspólnie decyzję. Dzięki takiej metodzie rozwiązywanie konfliktu nie musi być przesiąknięte wrogością, a raczej wzmocnionej miłością i więzią członków rodziny. Ważne jest zatem, aby problemy i konflikty między ludźmi były rozwiązywane, w taki sposób, by nie doszło do rozluźnienia więzi uczuciowych lecz ich zacieśnienia.

2. Problem rozwiązywany poprzez realizację projektu

• Jak prowadzić rozmowy w rodzinie?

Problemy szczegółowe:

• Czym jest komunikacja?

• Jak powinna wyglądać dobra komunikacja w rodzinie?

• Jak rozmawiać z dzieckiem?

• Jak powinni rozmawiać ze sobą małżonkowie – rodzice?

• Jak radzić sobie w sytuacjach konfliktowych?

3. Analiza SWOT

Mocne strony	Słabe strony
- szerokie grono zainteresowanych, w tym przede wszystkich rodziców oraz młodych małżeństw, - dobra opinia osób, które zabrały głos w sprawie realizacji projektu, - niskie koszty produkcji; - bardzo duży zasób materiałów dotyczących problemu; - dobry dostęp do badań oraz publikacji tego problemu opublikowanych przez znawców różnych dziedzin naukowych – w tym psychologii, - możliwość łatwego rozpowszechnienia produktu.	- niewielkie możliwości na pozyskanie środków niezbędnych do opracowania poradnika MOŻLIWE DZIAŁANIE: (zorganizowanie ciekawego przedstawienia, w którym ukazany zostałby nasz problem i przeznaczenie zebranych pieniędzy na materiały). - mało innowacyjna forma przekazu MOŻLIWE DZIAŁANIE: (zaprojektowanie krótkiej, ale treściwej formy poradnika) - ograniczony dostęp do odbiorców MOŻLIWE DZIAŁANIE: (możliwość uczestnictwa na zebraniach szkolnych, podczas których można by było zaprezentować pomysł; wykonanie plakatów promujących projekt i rozpowszechnienie je w miejscach pracy, bo przecież tam można znaleźć zapracowanych rodziców).
Szanse	Zagrożenia
- wprowadzenie konkretnych wskazówek, które mogą przyczynić się do konkretnych zmian w komunikowaniu się członków rodziny, - szansa na poprawę relacji rodzinnych, - szansa zrozumienia ważności rozmów rodzinnych, a za tym idzie możliwość lepszego poznania siebie nawzajem, - zmniejszenie konfliktów rodzinnych, - znalezienie dobrego sposobu rozwiązywania sporów.	- pomysł już istnieje, przez co tworzy się duża bariera w postaci konkurencji, a co za tym idzie - możliwość nieutrzymania się na rynku MOŻLIWE DZIAŁANIE: (zorganizowanie ciekawej kampanii społecznej, w której zostanie ukazana odrębność naszego projektu o tych istniejących) - trudna sytuacja materialna rodzin MOŻLIWE DZIAŁANIE: ( poradnik, ze względu na niewielki format byłby możliwy do zakupienia w dostępnej cenie).

4. Opis działań projektowych

Problem, który postanowiłyśmy podjąć w naszym projekcie dotyczy rodziny. Analizując wszystkie pomysły, uwzględniając przy tym sytuacje w dzisiejszych czasach, problem ten wydał się nam najbliższy. Postawiłyśmy sobie pytanie:

- Z jakimi problemami borykają się członkowie rodziny?

Oczywiście odpowiedzi było wiele, ale doszłyśmy do porozumienia, że brak rozmowy, a raczej brak umiejętności prowadzenia jej jest trafionym pomysłem. Istota naszego projektu jest stworzenie poradnika dla rodziców, w którym znajdzie się wiele istotnych wskazówek dotyczących prowadzenia dobrej komunikacji. Działania, jakie podjęłyśmy w celu stworzenia projektu przedstawia niżej zamieszony scenariusz.

SCENARIUSZ PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROJEKTOWYCH W CELU ROZWIĄZANIA PROBLEMU, CZYLI OPRACOWANIE PORADNIKA PRZEZ ZESPÓŁ PROJEKTOWY:

Zadanie	Podjęte działania
1. Analiza współczesnych problemów psychologii. 2. Wybór tematu oraz formy realizacji zadania. 3. Określenie głównego problemu. 4. Postawienie problemów szczegółowych.	Przeanalizowanie problemów współczesnego świata – wypisanie tych najbliższych nam na kartce. Dyskusja nad problemami i dokonanie wyboru tematu zgodnie z naszymi zainteresowaniami (temat: rodzina) oraz problemu (problem: rozmowa). Decyzja o stworzeniu poradnika dla rodziców. Postawienie głównego pytania (jak prowadzić rozmowy w rodzinie?), stanowiącego bazę do dalszej pracy oraz problemów szczegółowych określających zakres naszego tematu.
5. Zebranie materiałów związanych z tematem. 6. Opracowanie spisu treści. 7. Analiza materiałów. 8. Przypisanie obowiązków redakcyjnych.	Zorganizowanie materiałów: książek z różnego rodzaju dziedzin (psychologia, socjologia), w których poruszany jest problem rozmowy rodzinnej oraz konfliktów, poradników, aby zorientować się, jaką mają budowę, stron internetowych- fora dyskusyjne. Wspólne opracowanie treści, które miałyby zostać zawarte w poradniku. Podział obowiązków, materiałów oraz opracowanie ich przez poszczególne osoby. Podjęcie decyzji dotyczącej redagowania przez określone osoby wprowadzenia i zakończenia oraz poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów.
9. Zebranie gotowych już treści i dobranie do nich fotografii. 10. Nadanie tytułu poradnika. 11. Opracowanie okładki. 12. Oprawa gotowego poradnika.	Po opracowaniu wszystkich treści przejście do uzupełniania ich fotografiami przedstawiającymi opisane zdarzenia. Ostateczne przeanalizowanie treści zawartych w poradniku i nadanie tytułu – DOBRA KOMUNIKACJA W KLUCZEM DO SZCĘŚCIA WSZYSTKICH DOMOWNIKÓW. PRAKTYCZNE PORADY DOTYCZĄCE PROWADZENIA ROZMÓW RODZINNYCH . Na koniec graficzne opracowanie strony tytułowej poradnika i udanie się do pracowni introligatorskiej, w celu umieszczenia grafiki na stronie tytułowej oraz oprawienia egzemplarza.

5. Refleksja krytyczna dotycząca przygotowanego projektu

Po przeanalizowaniu wszystkich podjętych działań doszłyśmy do wniosku, że ciekawym pomysłem na rozwiązanie naszego problemu byłaby również kampania społeczna. Głównie chodzi nam o dostęp do odbiorców – na pewno byłby łatwiejszy (np. podczas zebrania z rodzicami w szkole). W takiej sytuacji możliwy jest bezpośredni kontakt z zainteresowanymi, a to ma ogromne znaczenie, w przypadku przekazywania istotnych informacji, wskazówek. Odbiorca jest w stanie lepiej zrozumieć, chociażby dlatego, że może zapytać prezentera w razie wątpliwości związanych z przedstawianym zagadnieniem.

6. Zakres odpowiedzialności poszczególnych osób

Zadanie	Realizacja	Odpowiedzialna osoba
1. Burza mózgów – wybranie problemu głównego oraz problemów szczegółowych.	- zebranie wszystkich pomysłów proponowanych przez zespół projektowy, przedyskutowanie ich, a następnie postawienie problemu: Jak prowadzić rozmowy w rodzinie? Ustalenie treści, jakie powinny znaleźć się w teoretycznej części poprzez postawienie problemów szczegółowych.	- Natalia Wiktorowicz - Benia Szczygielska - Milena Liersz - Joanna Ciemny
2. Zebranie odpowiednich materiałów oraz opracowanie teoretycznej struktury zagadnienia.	Zgromadzenie materiałów książkowych oraz ich opracowanie przez poszczególne osoby. Zredagowanie teoretycznej części zagadnienia/ problemu.	- Joanna Ciemny – Sztuka porozumiewania się – wprowadzenie do tematu. - Natalia Wiktorowicz – Komunikacja w rodzinie.
3. Uzupełnianie formularza projektowego.	Podział obowiązków między osoby zaangażowane w realizację projektu i wypełnianie formularza.	- Natalia Wiktorowicz – pkt. 5 - Benia Szczygielska – pkt. 3 - Milena Liersz – pkt. 4 - Joanna Ciemny – pkt. 6
4. Przystąpienie do wykonania prezentacji multimedialnej.	Wykonanie zarysu prezentacji oraz przedyskutowanie zagadnień i treści, które mają zostać umieszczone na slajdach.	- Natalia Wiktorowicz - Benia Szczygielska - Milena Liersz - Joanna Ciemny

7. Efekty edukacyjne projektu

Imię i nazwisko	Efekty w zakresie wiedzy	Efekty w zakresie umiejętności	Efekty w zakresie kompetencji personalnych i społecznych	Ocena końcowa
1. Natalia Wiktorowicz	- odpowiedniej komunikacji w rodzinie oraz rozwiązywania konfliktów, - planowania swoich działań/zamierzeń.	-wydobywania najważniejszych informacji z tekstu.	- współpraca w grupie,
2. Benia Szczygielska	- odpowiedniej komunikacji w rodzinie oraz rozwiązywania konfliktów, - planowania swoich działań/zamierzeń.	-dokonywanie analizy SWOT.	- współpraca w grupie;
3. Milena Liersz	- odpowiedniej komunikacji w rodzinie oraz rozwiązywania konfliktów, - planowania swoich działań/zamierzeń.	- krytycznego spojrzenia na swoje działania.	- współpraca w grupie;
4. Joanna Ciemny	- odpowiedniej komunikacji w rodzinie oraz rozwiązywania konfliktów, - planowania swoich działań/zamierzeń.	-wydobywania najważniejszych informacji z tekstu.	- współpraca w grupie;