Zadanie 3.
Transakcyjny popyt na pieniądz wynosi 5% PKB w ujęciu nominalnym. Podaż pieniądza jest równa 400 mld zł. Na podstawie poniższej tabeli oraz zakładając, że nominalny PKB wynosi 3000 mld zł określ stopę procentową zapewniającą rynkowi pieniężnemu stan równowagi
Stopa procentowa: 5,4,3,2
Popyt Spekulacyjny (mld zł): 150,200,250,300
Odp: Rynek pieniężny będzie w stanie równowagi gdy stopa procentowa doprowadzi do wyrównania całkowitego popytu na pieniądz i całkowitej podaży pieniądza. Wiemy, że popyt transakcyjny = 5% x 3000 = 150 mld zł, a podaż pieniądza wynosi 400 mld zł. Aby rynek był w stanie równowagi popyt spekulacyjny powinien wynosić 250 mld zł, a to odpowiada stopie procentowej równej 3%. |
Zadanie 4.
Rezerwy gotówkowe banków komercyjnych wynoszą 100 tys zł co stanowi 10% wkładów czekowych. Wiedząc, że w obiegu pozabankowym znajduje się 500 tys. zł gotówki oraz, że banki całkowicie wykorzystują możliwości kreacji pieniądza, określ:
Bazę monetarną i podaż pieniądza :
M0 = 100 + 500 = 600 (tys. Zł)
M1 = 500 + 1000 = 1500 (tys. Zł) Obecny mnożnik pieniądza oraz mnożnik uwzględniający wycofanie z obiegu 200 tys zł gotówki, które przeznaczono na depozyty w bankach oraz stałość minimalnej stopy rezerw:
re = Re /D
re = 100/1000 = 0,1
cu = Cu/D
cu = 500/1000 = 0,5
mm = (cu +1)(cu + re )
mm = 1,5 /0,6 = 2,5
mnożnik po zmianach: cu = 300/1200 = 0,25
mm = 1,25 /0,35 = 3,57 Podaż pieniądza w całej gospodarce po dokonaniu zmian zgodnie pkt. B)
Wielkość M0 nie zmienia się, a zatem M1=M0 x mm = 600 x 3,57 = 2142 (tys. Zł) |
Zadanie 5.
PNB wynosi 25 mld zł. Ilość pieniądza w obiegu w tym roku wynosi 5 mld zł. Oblicz dochodową prędkość obiegu pieniądza.
ODP: V = (P x y) / M
V = 5 mld. |
Zadanie 6.
Na podstawie bilansu banku Lemur określ:
Ile wynosi nadwyżka rezerw w tym banku, jeśli bank centralny wyznaczył minimalną stopę rezerw na poziomie 10%
re = Re/D
re = 200/1000 = 20%
Rezerwy SA za wysokie o 100 jednostek Zakładając, że pozostałe banki mają rezerwy dokładnie odpowiadające stopie rezerw obowiązkowych a ludzie nie trzymają gotówki w banku określ o ile zmieni się podaż pieniądza w całej gospodarce jeżeli bank Lemur ustali rezerwy na poziomie stopy rezerw obowiązkowych.
100 x (1/re ) = 100 x 10 = 1000
Podaż pieniądza wzrośnie o 1000 jednostek
Bilans banku Lemur:
AKTYWA: Rezerwy 200, Kredyty 800
PASYWA: Wkłady na żądanie: 1000 |
Zadanie 7
Stopa rezerw obowiązkowych wynosi 25%. W banku komercyjnym zostaje złożony depozyt gotówkowy w wysokości 5000zł. Na podstawie powyższych informacji określ jaki kredyt będzie mógł maksymalnie udzielić bank.
Odp: 75% x 5000 = 3750,00 zł. |
Zadanie 8.
Wiedząc, że: cały system bankowy tworzy pięć banków. Stopa rezerwy obowiązkowej jest stała i wynosi 10%, depozyt początkowy w banku nr 1 wynosi 20 000zł, a nadwyżka depozytów jest przeznaczana na udzielanie kredytów :
Określ w każdym przypadku depozyty na żądanie, rezerwy obowiązkowe i nadwyżkowe oraz kreację pożyczek:
| 1 |
20.000 |
2.000 |
18.000 |
18.000 |
| 2 |
18.000 |
1.800 |
16.200 |
16.200 |
| 3 |
16.200 |
1.620 |
14.580 |
14.580 |
| 4 |
14.580 |
1.458 |
13.122 |
13.122 |
| 5 |
13.122 |
1.312.20 |
11.809.80 |
11.809.80 |
Oblicz ile wyniosą depozyty całkowite:
Dc = 1/R x D0 = 1/0,1 x 20.000 = 200.000 Podaj ile wyniesie kreacja pieniądza kredytowego przez system bankowy
qb = 1/re = 1/0,1 = 10,
Rn = 20.000 – 2.000 = 18.000
Kreacja pożyczek: 18.000 x 10 = 180.000 zł |
Zadanie 9.
Banki komercyjne utrzymują stopę rezerw gotówkowych na poziomie 20%.
Kiedy bank będzie mógł zdecydować się na utrzymanie wyższej od minimalnej stopy rezerw gotówkowych?
Odp: jeśli spodziewają się konieczności zaciągnięcia zbyt drogich kredytów w banku centralnym (np. w przypadku zagrożenia płynności) Na jaką sumę bank będzie mógł otworzyć dodatkowe wkłady dla klientów jeżeli zostanie w nim złożony depozyt w wysokości 2.000 zł?
Odp: qb = 1/re, qb = 5
Zmiana M1 = 2.000 x 5 = 10.000
Ban będzie mógł otworzyć dodatkowe wkłady dla klientów na sumę 8.000 zł Jak zmieni się sytuacja gdy stopa rezerw gotówkowych będzie wynosiła 12,5%?
Odp: qb = 1/re , qb = 8
Zmiana M1 = 2.000 x 8 = 16.000
Bank będzie mógł otworzyć dodatkowe wkłady dla klientów na sumę 14.000 |
Zadanie 10.
Na tropikalnej wyspie członek plemienia Tonga Bonga Biała Stopa prowadzi hodowlę węży, które sprzedaje za 50 muszli Bladej Twarzy zajmującemu się przetwórstwem węży. Blada Twarz sprzedaje skóry garbarzowi za 100 muszli, który po wyprawieniu sprzedaje je producentowi torebek za 160 muszli. Producent szyje torby i sprzedaje klientom za 230 muszli. Oblicz:
Dochody jakie osiągnęli właściciele czynników wytwórczych Całkowitą wielkość wydatków finalnych
| Biała stopa |
Blada twarz |
Wąż |
50 |
50 |
| Blada twarz |
Garbarz |
Skóry |
100 |
50 |
| Garbarz |
Producent |
Wyprawione sk. |
160 |
60 |
| Producent |
Klienci |
Torebki |
230 |
70 |
Odp: a) = 230 b) = 230
|
Zadanie 11.
wyobraź sobie 2 gospodarstwa domowe prowadzone przez P. Mrówkowskich i P. Lemurkowskich i określ o ile za ich sprawą wzrośnie PKB: Lemurkowscy spożywają posiłki w restauracji Syrenka, która musi w tym celu w ciągu roku zakupić towary za 4.000 zł. Przygotowaniem potraw dla P. Lemurkowskich zajmuje się Halina Mrówkowska i średnio przeznacza na to 150 h. 1 h pracy Haliny jest warta 10.00 zł. Państwo Mrówkowscy stołują się w domu. W celu przyrządzenia posiłków kupują w ciągu roku art. Spożywcze za 4.000 zł. Przygotowaniem zajmuje się Pani Halina, która jest wykwalifikowaną kucharką w restauracji syrenka i średnio przeznacza na to 150 h.
odp: Δ PKBL = 4.000 + 150 h x 10.00 zł = 5.500 zł. ΔPKB M =4.000 zł |
Zadanie 12.
Oblicz PKB, PNB, PNN na podstawie podanych:
C (konsumpcja) = 90 IB (inwestycje brutto) = 40
IN (inwestycje netto ) = 10 G (wydatki rządu ) = 50
DW (dochody netto z tytułu własności za granicą) = 5
Ex (eksport) = 60 Im (import) = 70
A (amortyzacja) = 30
PKB = C + IB + G + Nx
Nx = Ex + Im
PKB = 90 + 40 + 50 + (60 – 70 ) = 170
PNB = PKB + Dw
PNB = 170 + 5 = 175
PNN = PNB – A
PNN = 175 – 30 = 145
|
Zadanie 13.
Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących:
| C (wydatki konsumpcyjne) |
300.000 |
| I (inwestycje) |
182.000 |
| G (wydatki państwa) |
95.000 |
| Nx ( subsydia) |
10.000 |
| Te (podatki pośrednie) |
65.000 |
| Dw (doch. Netto zagr.) |
12.000 |
| Ex (eksport) |
90.000 |
| Im (import) |
120.000 |
| A (amortyzacja) |
50.000 |
OBLICZ:
PKB w cenach rynkowych: PKBwcr = C + IB + G + Nx
Nx = Ex + Im
PKBwcr = 300.000 + 182.000 + 95.000 + (90.000 – 120.000 ) = 547.000
PKB w cenach czynników wytwórczych: PKBwccw = PKBwccw – Te + (subsydia, dotacje)
PKBwccw = 547.000 – 65.000 + 10.000 = 492.000
PNB w cenach rynkowych: PNBwcr = PKB + Dw
PNBwcr = 547.000 + 12.000 = 559.000
PNB w cenach czynników wytwórczych: PNBwccw = PKBwccw + Dw
PNBwccw = 492.000 + 12.000 = 504.000 |
Zadanie 14.
Na początku 1997 roku zasoby siły roboczej w danej gosp.wynosiły 40 mln osób z czego 6 mln stanowili bezrobotni. W ciągu 1997 na rynku pracy wystąpiły nast. Sytuacje: a) 1 mln osób zostało zwolnionych z pracy i zarejestrowało się w urzędach Zatrudnienia b) 0,55 mln osób pracujących przeszło na emeryturę c) 0,7 mln osób zrezygnowało z pracy i zarejestrowało się w urzędach Zatrudnienia d) 0,4 mln osób zrezygnowało z poszukiwania pracy e) 0,6 mln absolwentów szkół średnich i wyższych zostało zatrudnionych f) 0,3mln absolwentów szkół średnich i wyższych nie znalazło Zatrudnienia i zarejestrowało się w urzędach Zatrudnienia.
Ile osób zasiliło a ile opuściło w ciągu tego roku zasób siły roboczej?
Zasiliło: (5 i 6): 0,6+0,3 = 0,9
Opuściło: (2 i 4) = 0,55 + 0,4 = 0,95 Ile osób zasiliło a ile zmniejszyło zasób bezrobocia?
Zasiliło: (1,3 i 6): 1 + 0,7 + 0,3 = 2
Opuściło: (4) = 0,4 Jaka było wielkość zasobu siły roboczej i zasobu bezrobocia pod koniec roku?
Siły roboczej: 40 + 0,09 – 0,95 = 39,95
Bezrobocia: 6+ 2 = 0,4 = 7,6 |
Zadanie 15
W państwie Mrówkolandia wielkości popytu i podaży siły roboczej przy różnych stawkach godzinowych przedstawia tabela:
| 1 |
100 |
20 |
80 |
| 2 |
80 |
40 |
90 |
| 3 |
60 |
60 |
100 |
| 4 |
40 |
80 |
110 |
| 5 |
20 |
100 |
120 |
Zakładając, że na rynku pracy występuje równowaga:
a)przedstaw graficznie sytuację na rynku pracy. Ile wynosi płaca i wielkość Zatrudnienia w stanie równowagi?
b)określ bezrobocie dobrowolne i przymusowe w sytuacji równowagi rynkowej. Dobrowolne: 100 – 60 = 40
Przymusowe = 0. |
Zadanie 16.
ZADANIE 1
W tabeli poniżej przedstawiono składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących:
Wydatki konsumpcyjne
Inwestycje
Wydatki państwa na produkty i usługi
Subsydia
Podatki pośrednie
Dochody netto z własności za granicą
Eksport
Import
Amortyzacja |
400000
220000
140000
20000
95000
18000
110000
150000
65000 |
Oblicz:
PKB w cenach rynkowych,
PKB w cenach rynkowych = konsumpcja + inwestycje + wydatki państwa na produkty i usługi + eksport – import = 720000
PKB w cenach czynników produkcji,
PKB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach rynkowych – podatki pośrednie + subsydia = 645000
PKN w cenach rynkowych,
PNB w cenach rynkowych = PKB w cenach rynkowych + dochody netto z własności za granicą = 738000
PKN w cenach czynników produkcji,
PNB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach czynników produkcji + dochody netto z własności za granicą = 663000
PNN (dochód narodowy).
PNN (dochód narodowy) = PNB w cenach czynników produkcji – amortyzacja = 598000 |
Zadanie 17.
Stopa rezerw obowiązkowych banków komercyjnych (r) wynosi 10 %; banki nie utrzymują rezerw dobrowolnych. Baza monetarna (M0) wynosi 30 mld PLN. Stopa ubytku gotówki z systemu bankowego (g) jest równa 0,5. Oblicz:
wielkość podaży pieniądza (M1)
Mnożnik kreacji pieniądza
k = M1/M0 = g+1 / r+g
k = 0,5 + 1 / 0,1 + 0,5
k = 2,5
Podaż pieniądza:
M1 = k x M0
M1 = 2,5 x 30
M1 = 75 [mld PLN]
ile wyniesie podaż pieniądza, jeżeli bank centralny wykorzysta operacje otwartego rynku i zmniejszy bazę monetarną o 5 mld PLN. Pozostałe wielkości są niezmienione,
M1 = k x M0; M1 = 2,5 x 25 = 62,5 [mld PLN]
ile wyniesie podaż pieniądza, jeżeli bank centralny podniesie poziom rezerw obowiązkowych banków komercyjnych o 5 % (tj. do wysokości 15 % wkładów). Pozostałe wielkości są niezmienione.
M1 = k x M0; M1 = 2,3 x 30 = 69 [mld PLN] |
Zadanie 18
W Hipotencji funkcjonuje 50 banków komercyjnych. Do pierwszego z nich (Bank I) wpłacono 5000 jednostek pieniężnych (j.p.) jako wkład na żądanie. Stopa rezerw obowiązkowych ® wynosi 10 %, natomiast środki pieniężne z udzielonych kredytów są lokowane w kolejnych bankach. Uzupełnij poniższą tabelę. Ile pieniądza wykreuje cały system bankowy?
Bank I
Bank III
bank III
bank IV
bank V
bank VI |
|
|
|
Odp:
Bank I
Bank III
bank III
bank IV
bank V
bank VI |
5000,00
4500,00
4050,00
3645,00
3280,50
2952,45 |
4500,00
4050,00
3645,00
3280,50
2952,45
2657,20 |
500,00
450,00
405,00
364,50
328,05
295,25 |
Wielkość kreacji pieniądza przez cały system bankowy oblicza się korzystając ze wzoru na współczynnik depozytów kdp = 1/r
kdp = 1/0,1
kdp = 10
Oznacza to, że wielkość całkowitej sumy depozytów (D) w systemie bankowym jest 10 razy większa od depozytu pierwotnego i wynosi 50000 (kdp x D). Kreacja pieniądza bankowego zatem to depozyty całkowite – depozyt pierwotny. Stąd wielkość kreacji pieniądza przez cały system bankowy wyniesie 45000 j.p.
|
Zadanie 19.
W danej gospodarce znajduje się w obiegu 6000 mld PLN (M). Szybkość obiegu pieniądza (V) wynosi 4. Dochód narodowy w ujęciu realnym (Y) wynosi 300 mld. Oblicz poziom cen, jaki ukształtuje się w tej gospodarce
Z równania Fishera:
M x V = P x Y
wyznacza się poziom cen
P = M x V / Y
P = 6000 x 4 / 300
P = 80 |
Zadanie 20
Jan Mrówkowski jest właścicielem pól uprawnych, na których rośnie zboże. Plony sprzedaje za 50tys zł Lemurkowskiemu, który mieli zboże uzyskując z tego mąkę. Lemurkowski sprzedaję mąkę hurtowni za 80 tys zł. Hurtownnia dostarcza mąkę za 110 tys zł do sieci sklepów baja bongo, skąd trafia do konsumentów za 120 tys. Zł
Oblicz: a) dochody właścicieli czynników wytwórczych 120 tys zł
b)całkowitą wartość transakcji 360 tys zł
c)wydatki na dobra finalne 120 tys zł
d)wartość dodaną wytworzoną przez wszystkich producentów 120 tys zł
|
Zadanie 21.
Piekarnia aby wyprodukować chleb kupuje od rolnika zboże płacąc mu 100 zł. Do produkcji chleba zużywa energię wartą 50 zł i drożdże za 2 zł. Po chleb przyjeżdża hurtownik – właściciel supermarketu i płaci za niego piekarzowi 200 zł. Chleb następnie zostaje zakupiony przez właściciela sklepiku osiedlowego za 210 zł i trafia do ostatecznego użytkownika w cenie 213 zł. Oblicz wielkość produkcji metodą sumowania wartości dodanej obserwując drogę chleba od rolnika poprzez piekarza, zakład energetyczny producenta drożdży, hurtownika do detalisty i klienta. ODP: PKB = 100 + 100 + 10 + 3 = 213 |
Zadanie 22
Na pewnej wyspie akceptowaną formą pieniądza są muszle. PKB tego kraju wynosi 1500 muszli. C = 800 muszli, G = 300,Nx= - 100, A = 50, X = 100. Na tej podstawie oblicz ile wynoszą: oszczędności: S = 500 muszli. , PKN = 1450 muszli, inwestycje netto = 450 muszli , dochód do dyspozycji YD = 1300 muszli, import.= Z = 200 muszli.
|
Zadanie 23.
Na wyspie Szura Bura zbiera się rocznie 1200 kokosów w cenie 1 muszli, łowi 100 tuńczyków, z których każdy jest wart 50 muszli i wytwarza900 naszyjników z pereł po 2 muszle. W tej gospodarce: * koszt Zatrudnienia = 5000 muszli; * przychód z dzierżawy lasów = 800 muszli; * procenty bankowe = 200 muszli, * podatek pośredni = 500 muszli.
Oblicz: a) ile wynosi zysk z zaangażowanego kapitału? Zysk = 1500 b) PKB kraju Szura Bura metodą dochodową: PKB = 8000 c) PKB kraju Szura Bura metodą wydatkową wiedząc, że spożycie stanowi zaledwie połowę produktu: C = 4000, PKB = 8000 |
Zadanie 24.
Dysponujesz następującymi danymi:
konsumpcja 1200 zmiana stanu zapasów – 100 zakupy rządowe 300 podatek dochodowy 300 import 40 dochód netto z tytułu wł za granicą 120 podatki pośrednie 350 odsetki od długu publicznego 50 eksport 120 inwestycje w kapitał trwały 600 płatności transferowe 300
OBLICZ:
PKB metodą wydatkową: PKB = 2080 PNB, PNB = 2200 Oszczędności prywatne Sp , Sp = YD – C = 700 (YD = 2000 – 350 + 300 + 50 – 300 = 1900) Oszczędności państwa SG, SG = 0 (SG = 300 + 350 – (300 + 50 + 300 ) Oszczędności reszty świata, Sz = - 200 (Sz = - (80 +120)) Oszczędności całkowite Sc = 500 Uzasadnij czy mamy do czynienia z równowagą w danej gospodarce? W gospodarce został spełniony warunek równowagi I = S |
Zadanie 25.
Dysponujesz danymi:
Konsumpcja 1000 Inwestycje 600 Zakupy rządowe 400 Podatko ogółem 800 Import 80 Renta 120 Wpływy z tytułu własności za granicą 100 Wypłaty z tytułu własności za granicą 150 Podatki od towarów i usług 350 Odsetki od długu publicznego 50 Eksport 60 Dochody z pracy najemnej 100 Nierozdzielne zyski firm 300 Płatności transferowe 220 Dotacje do produkcji 80 Amortyzacja 50 Obowiązkowe płatności niepodatkowe (mandaty, kary, alimenty) 30
OBLICZ:
saldo bilansu handlowego: Nx = -20 PKB w cenach rynkowych: PKB = 1980 PKB w cenach czynników wytwórczych: PKBw.c.cz.w. = 1710 PKN w cenach czynników wytwórczych: PKNw.c.cz.w . = 1660 PNN w cenach rynkowych: PNN = 1880 PNB w cenach czynników wytwórczych: PNBw.c.cz.w. = 1660 Dochód narodowy: Y = 1610 Dochód do dyspozycji oraz oszczędności prywatne: YD = 1100, Sp = 100 Inwestycje netto: In = 550 |
Zadanie 26.
Mamy dane: a) gotówka w obiegu = 200 mld zł, b) wkłady a`Vista = 500 mld zł c) gotówka w kasach banków i wkłady w banku centralnym = 20 mld zł. Oblicz wartość agregatu M1.
ODP: V = (Pxy) / M
V = 5 mld zł
|