Ad1. Antropologia jako nauka o człowieku

Antropologia - rozumieniem tego słowa jest słowo łacińskie antrophos -człowiek) logos- słowo- wiedza –mądrość –nauka. Łacińskie słowo pochodzi od greckiego andros czyli człowiek, Andros w j.greckim oznaczał tylko mężczyznę.

Od połowy XIX w. antropologia dzieli się na 3 podstawowe dyscypliny:

Antropologia fizyczna – zajmuje się szerszym gatunkiem homo sapiens, jest to nauka o fizycznym zróżnicowaniu człowieka w przestrzeni i w czasie.

Antropologia społeczna – nauka społecznej natury człowieka. Natura społeczna to chęć przebywania z innymi jest istotą struktur społecznych (zajmuje się strukturami społecznymi czyli jak ludzie się realizują, kogo otaczają przyjaciele. Obcy to nie jest człowiek).

Antropologia kulturowa – jest naturą człowieka, chodzi o przystosowanie do środowiska naturalnego. Główną zasada jest zasada podporządkowania się określonemu pojęciem walki o byt. Człowiek nie przystosowuje się do środowiska naturalnego. Człowiek różni się od zwierząt, środowisko dostosowuje do siebie.

Antropologia to nauka o człowieku i jego powiązaniach ze światem, o człowieku aktywnym. uczestniczącym, zmieniającym kulturę, zajmuje się ona wytworami człowieka

Antropologia w sposób całościowy patrzy na czlowieka, zajmuje się ona nim zarówno od strony fizycznej jak i socjokulturowej.

Wlasciwym przedmiotem antropologii jest czlowiek we swych wszystkich aspektach :spolecznym, kulturowym ,psychologicznym i fizycznym.

Ad 2. Kultura rozumiana atrybutywnie i dystrybutywnie.

Kultura jest sztucznym środowiskiem ,które człowiek sobie wytwarza ,po to aby przetrwać Jesteśmy słabo przystosowani do środowiska przyrodniczego i dlatego wytworzyliśmy sztuczne środowisko. Pierwotnie termin cultura wiązał się z uprawa roli lub hodowla i oznaczał przekształcanie poprzez ludzka prace naturalnego stanu przyrody w stan idealny, bardziej pożądany i użyteczny dla człowieka.Kultura to zachowanie ,wytwory tych zachowań ,ludzkie postawy ,nawyki ,wartości.Według atrybutywnego rozumienia kultury jest ona cecha stala i atrybutem ludzkosci jako calosci lub poszczegolnego czlowieka jako przedstawiciela gatunku homo sapiens. Można mówić o kulturze tylko w liczbie pojedynczej ,nigdy w liczbie mnogiej(np. O kulturach) ,atrybutywnie czyli kultura jako cecha stala ,artybut zycia ludzkiego. Mowi się o kulturze „tout court’ to znaczy o kulturze jako cesze stalej.Według dystrybutywnego rozumienia kultury jest ona rozumiana jako zbior cech kultury okreslonej zbiorowości np.Polakow ,gimnazjalistów . W tym wypadku można używać pojecia „kultury” ,gdyz jest ich wiele ,w sensie dystrybutywnym mozna mowic o konkretnym i typologicznym sposobie ujecia kultury,w znaczeniu dystrybutywnym to zbior cech i zjawosk wystepujacych w okreslonej zbiorowosci.

Kultura zwiazana jest z czlowiekiem ,jest to wzglednie zintegrowana calosc obejmujaca zachowanie ludzi przebiegajace wg.wspolnych dla zbiorowosci spolecznej wzorcow wyksztalconych i przyswojonych w toku interakcji .W 1871 r. opublikowana zostala pierwsza naukowa definicja kultury akceptowana przez wszystkich antropologów. Autorem był E.B.Tylor- kultura czyli cywilizacja jest to złożona calość ,która obejmuje wiedzę ,wierzenia sztukę, moralność, prawa ,obyczaje oraz inne zdolności i nawyki nabyte przez ludzi .

Ad 3. Kultura rozumiana jako system wartości

Dwa sposoby rozumienie kultury: kultura uniwersalna – wytwór działalności człowieka, kultura partykularna(ethnos) – specyfika danego ludu, styl życia, język, religia.

Kultura jest sztucznym środowiskiem, który człowiek sobie wytwarza po to aby przetrwać. Za rozróżnienie tych dwóch kultur kryje się kultura rozumiana jako system wartości. Wartościowanie kultury pojawiło się w XVIII w. w j. łacińskim (kultura jako uprawa ziemi). Pojęcie kultury jako uprawionej ziemi zostało przez Cycerona przeniesione na człowieka który ma kulturę czyli uprawionego ducha. Definicja uprawy ducha pierwsza słownikowa pojawiła się w słowniku Adelli w 1774r. kultura – jest to „uszlachetnienie lub wysubtelnienie wszystkich fizycznych i duchowych sił człowieka albo całego ludu, tak ze słowo oznacza zarówno oświecenie i uszlachetnienie rozumu poprzez wyzwolenie z przesadów jak też ogładę, uszlachetnienie i wysubtelnienie obyczajów. W tym momencie jest wartościujące pojęcie kultury”.

Wartosci – idee ,ktore dotycza celow naszego życia, postępowania (dobro, sprawiedliwość, godność. W zyciu kierujemy sie swoistym systemem wartosci,postepujemy wedlug pewnych norm praw ,zasad, ktore uwazamy za wazne i których przestrzegamy. To one sprawiaja, ze odrozniamy dobro od zla. Kultura to zlozona calosc ,która obejmuje także nasz system wartosci.

Ad 4. Kultura rozumiana jako styl życia.

Styl życia jest w bezpośredni sposób związany z kulturą i przez nią kształtowany. Codzienne zachowania jednostki są determinowane wyznawanymi przez nie wartościami i obowiązującymi w danej kulturze wzorami zachowań.

Styl życia – codzienne, powtarzające się zachowania, które układają się w pewne wzory specyficzne dla danych osób i grup.

Wyróżniki stylu życia Polaków (XX w):praca, rodzina, czas wolny, uczestnictwo w kulturze

Styl życia jako kategoria: Styl życia wiąże się z przynależnością do określonych grup społecznych, różnicuje się on w zależności od: poziomu i typu wykształcenia, zamożności, rodzaju wykonywanych prac.

Ad 5. Ethos – znaczenie tego pojęcia

Etnos – greckie słowo oznacza rasę ale w zrozumieniu ludu. W XIX w. oznaczało rasę czyli styl życia ludzie zamieszkujących dane terytorium. Mówi o odmienności kulturowej ludu, badają przyczyny tej odmienności. Homotetyczna Nomos zajmuje się odrębnością kulturową, szuka praw które nazywają się uniwersaliami czyli szuka tego co jest uniwersalne. Etnografia – jest nauką opisową a przedmiotem tego opisu jest Etnos czyli różnice kulturowe. Etnograf – przyjmuje że jeśli opisze daną kulturę to pozwoli ją poznać a etnolog bierze opis i szuka uniwersaliów.

Ethnos – to lud czyli specyfika danego ludu. Lud to taka rasa. Lud to ludzie zamieszkujący dane terytorium a rasa to różnice w wyglądzie ludzi, mamy 3 podstawowe rasy: biała, czarna, żółta. W XIX w. zastanawiano się jak kolor skóry wpływa na kulturę : biała nadaje się do panowania, czarna do pracy, a żółta do wojny.

W skład ethnosu wchodzą 4 elementy zjawisk:

1)     język – czyli to co zostało wypowiedziane i napisane, służy kontaktowi, sposób wyrażania myśli

2)     pamięć historyczna i więzi społeczna: wiedza na temat historii, wspólnota losów, wspólnota odczuwania historii

3)     obyczaje, zwyczaje – płaszczyzna zachowań, opartych na tradycji i interpretowane przez kulturę; zwyczaje – dobrze widziane, ale nie obowiązkowe

4)     wiara religijna – wiara rozumiana jako interpretacja rzeczywistości; oczywistość kulturowa to co wierzymy

Ad 6. Definicje kultury i ich typy.