Przedsiębiorczość - rezultat szczególnych warunków gospodarczych. Skąd biorą się przedsiębiorcy ekonomia odwołuje się do szczególnych cech pewnych ludzi, którzy są predysponowani do pełnienia tych funkcji. Przedsiębiorczość to psychologiczna cecha jednostek.
Tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu konkurencyjności jako podstawa rozwoju gospodarczego i przeciwdziałania bezrobociu, rozwój sektora MŚP.umiejętność dostrzeżenia i wykorzystania nowych możliwości otoczenia, dających szansę na duży efekt, działając w warunkach zagrożenia wynikającego z braku pewności co do sukcesu realizacji owych możliwości.
Przedsiębiorczość - akt realizacyjny, a przedsiębiorca to podmiot działający(agent), który realizuje nowe kombinacje czynników produkcji.
Mamy 5 kategorii tych czynników:
1)Wytwarzanie nowych dóbr tzn. nie są one znane w określonym kręgu konsumentów
2)Wprowadzenie nowej metody produkcji tj: nie jest ona znana w danej branży przemysłowej lub handlu
3)Zdobywanie nowych rynków zbytu
4)Nowe surowce
5)Realizacja nowej organizacji produkcji funkcjonuje zgodnie z zasadami wolnej konkurencji
we wszystkich elementach teorii przedsiębiorca odgrywa najbardziej istotną rolę w samej konstrukcji firmy, natomiast cecha przedsiębiorczości jest uważana za konieczny składnik współczesnych firm.
Przedsiębiorczość wyrażająca się w innowacyjności, aktywnej strategii i reagowaniu na pojawiające się okazje staje się jednym z samodzielnych celów firmy i jednocześnie istotnym miernikiem skuteczności działania. Jest to Edna z cech szczególnie eksponowanych przez tzw. nową ekonomię przemysłu.
Od połowy lat 70-tych notujemy zainteresowanie przedsiębiorcą i przedsiębiorczością. Ma to szereg przyczyn:
-W latach 70-tych wiele wielkich korporacji okazało się „dinozaurami”, które nie potrafiły się przystosować do nowych warunków w gospodarce światowej, zwłaszcza znacznych podwyżek cen energii. Tak jak przedtem nadzieje wiązano powszechnie z wielkimi firmami i koncentracją produkcji, tak obecnie hasłem stało się „małe jest piękne”;
-Rozkwit nowych rodzajów działalności w których małe przedsiębiorstwa i „nowi przedsiębiorcy” odgrywają decydującą rolę. Współczesna rozwinięta gospodarka opiera się przede wszystkim na sektorze usług, a te nie wymagają wcale wielkich firm;
-Wiele innowacji zostało wprowadzonych na rynek w małych przedsiębiorstwach, które wykazały przewagę innowacyjną nad wielkimi firmami, niektóre z nich (Microsoft) stały się błyskawicznie duże.
-Masowa zmiana modelu kariery i preferencji. Bardzo wielu ludzi, zwłaszcza wykształconych, nie chce obecnie wiązać się z dużymi firmami, gdzie mogą pełnić tylko funkcje wykonawcze i woli podjąć ryzyko i założyć własną firmę;
-Świadoma polityka szeregu rządów (USA, Wlk. Brytania, Niemcy) w latach 80-tych popierania i ułatwiania zakładania nowych firm.
W Pl funkcjonuje dziś ok. 2,5 mln firm prywatnych, w tym ok. 2 mln firm o skali mikro.
przedsiębiorcą wg J. A. Schumpetera, nie jest wynalazca, ale ten kto wprowadza jakiś wynalazek do produkcji.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Cel strategiczny nr 1. -Efektywne i optymalne wykorzystanie zasobów własnych regionu- potencjału gospodarczego, myśli naukowo-technicznej, kapitału ludzkiego i finansowego.
Cel strategiczny nr 2. - Stworzenie sprzyjających warunków dla zwiększenia napływu inwestycji.
Istota przedsiębiorczości
- pewien szczególny proces myślenia, wyrażający się ciekawością, potrzebą poznania i działania;
- aktywność wynikająca z myślenia przedsiębiorczego;
- rezultat powyższych działań w jej instytucjonalnym wyrazie (przedsięwzięcie gospodarcze, firma)
- sposób zachowania, którego podstawą jest wiedza nie intuicja i który prowadzi do działań nadających zasobom nowe możliwości tworzenia bogactwa
ISTOTA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, DWA PUNKTY WIDZENIA INDYWIDUALNEGO I SPOŁECZNEGO
Indywidualny:
-Forma realizacji
- Test sprawności
-Inspiracja do działań aktywnych
-Czynnik pomnażający, pomysły, zasoby, kompetencje i okazje
-Szansa na sukces
-Źródło ryzyka
Społeczny:
-Forma walki z bezrobociem
Czynniki:
a)aktywizujący społeczności lokalne
b) wymuszający rozwój infrastruktury
c)stwarzający i wykorzystujący lokalne okazje
Fazy procesu przedsiębiorczości
1)Innowacyjny pomysł
2)Motywacja
3)Środki realizacji
4)Działania związane z realizacją pomysłu
5)Osiągnięcie efektu rynkowego
Cechy charakterystyczne usług:
- Niematerialność
- Nierozdzielność
- Nietrwałość
- Różnorodność
Jakość usługi - zdolność organizacji do zaspokojenia oczekiwań klienta lub wykraczania poza te oczekiwania.
Oczekiwania klienta - ich pragnienia oraz wyobrażenia o tym co ich zdaniem powinien oferować dostawca usługi.
Wpływ dobrej motywacji personelu i wydanych systemów na jakość usługi:
- dostosowanie zadań do pracownika
- komunikacja, wiedza i zrozumienie
- warunki pracy
-zrozumienie i integracja w ramach organizacji
- ukierunkowanie zarządzania
Pięć subsektorów usługowych:
- tradycyjny o stosunkowo niskiej wydajności pracy i małej możliwości substytucji siły roboczej przez kapitał
-uprzemysłowiony związany ze sfera produkcji
-biurokratyczny związany z usługami państwa
- nastawiony na rozwój osobowości człowieka
- grupujący usługi z obszaru doradztwa ekonomicznego i prawnego, badań naukowych oraz implementacji technologii
Funkcjonowanie rynku usług, cechy:
- sprzedaje się świadczenia na tym rynku, przedmiot sprzedaży nie ma charakteru materialnego;
- oferta sprzedażowa stanowi gotowość do obsługi nabywcy, której podstawę tworzą ludzie i czynniki materialne;
- występuje lokalny charakter świadczenia usług;
- przedmiotami rynku są przedsiębiorstwa i instytucje świadczące usługi oraz usługobiorcy indywidualni i zbiorowi;
- występują specyficzne czynniki równowagi rynkowej.
Wg kryterium podmiotu organizacyjnego konsumpcji i sposobu e realizacji wyróżnić można konsumpcję:
- indywidualną (rynkowa i naturalna)
- zbiorową w wymiarze ogólnospołecznym,
- osobistą, stanowiącą sumę konsumpcji indywidualnej i społecznej
Funkcje usług w kształtowaniu równowagi
- Absorbowanie funduszy podstawowych ludności (przez sprzedaż usług zaspokajających podstawowe potrzeby)
- Absorbowanie funduszy swobodnej decyzji (dokonującego się przez sprzedaż usług nakierowanych na zaspokajanie potrzeb ponadpodstawowych)
- Kreowanie popytu na dobra i usługi komplementarne
Kryteria determinujące postrzeganie jakości usług:
-Profesjonalizm, kwalifikacje
-Postawa i zachowanie
- Dostępność i elastyczność
-Solidność i wiarygodność
-Systemy szybkiego reagowania
Działalność produkcyjna (produkt materialny)
Produkt jest najczęściej konkretny
W trakcie procesu zakupu następuje przeniesienie prawa własności.
Produkt może być odsprzedany.
Produkt może być zademonstrowany
Produkt może być magazynowany przez sprzedających i kupujących
Proces konsumpcji jest poprzedzony procesem produkcji.
Produkcja, sprzedaż i konsumpcja są lokalizacyjnie zróżnicowane.
Produkt może być transportowany.
Sprzedawca/producent tworzy produkt.
Między przedsiębiorstwem a klientem jest możliwy jedynie kontakt pośredni.
Działalność usługowa
-Usługa jest niematerialna.
-Prawo własności generalnie nie jest przenoszone.
-Produkt nie może być odsprzedany.
-Produkt nie może być demonstrowany.
-Produkt nie może być magazynowany.
-Produkcja i konsumpcja zazwyczaj zbiegają się w czasie.
-Produkcja, konsumpcja i często nawet sprzedaż są przestrzennie połączone.
-Produkt nie może być transportowany.
-Kupujący/klient bierze udział w procesie wytwarzania.
-W większości przypadków kontakt bezpośredni jest niezbędny
Największy udział w międzynarodowym handlu usługami mają:
- transport
-usługi turystyczne
- wybrane usługi dla biznesu
Zasoby - reprezentują wkład, od którego uzależniony jest zakup środków produkcji niezbędnych we wszystkich etapach procesu rozwoju przedsiębiorczości.
- materialne,
- pieniężne,
-surowców,
-wiedzy.
Wiążą się z:
-dostępnością kapitałową,
- kapitałem ludzkim,
-stosunkami społecznymi,
-zaufaniem,
-partnerstwem.
do 9 osób- mikro
10-49 osób- małe
osób- średnie
250 i więcej- duże
Na początku lat 70-tych XXw.udział usług w tworzeniu produktu w procesie produkcji zawierał się w przedziale 7-15%, dziś udział przekracza 25%.
MAŁE PRZEDSIĘBIORSTWA-
- tworzą one podstawową populację przedsiębiorstw w gospodarkach rynkowych.
- tworzą zdecydowaną większość miejsc pracy, np.: w USA firmy zatrudniające poniżej 20 pracowników oferują 98% nowych miejsc pracy, podczas gdy w krajach UE ok. 70%.
- populacja ich jest bardzo niestabilna, ciągle powstają nowe ale też wiele z nich upada
- wykazują największą elastyczność, kreatywność i innowacyjność na rynku- są rezerwuarem przedsiębiorczości.
- maksymalizacja zysku dotyczy małych firm, kolosy międzynarodowe mogą sobie pozwolić na strategie wzrostu i przetrwania.
- przedsiębiorca jest na ogół istotą z krwi i kości a nie koncepcją ekonomiczną.
Zeswienie zalet małych firm
Indywidualna motywacja, łatwość podejmowania ryzyka, wykorzystywanie okazji i gotowość do działań, elastyczność w dostosowywaniu się do zmieniającej się sytuacji, bezpośredniość w kontaktach z klientem, wczesna komercjalizacja, wyszukiwanie rezydualnych rynków, wysoka elastyczność zaspokajania tzw. nisz popytowych, opierania swojej siły na rozproszeniu działalności.
Zróżnicowana oferta rynkowa stwarza im większe możliwości absorpcji rynku, większa odporność na niepowodzenia czy groźbę wyeliminowania z rynku, większa otwartość na dyfuzję wiedzy i technologii w zakresie istniejących innowacji, mniejsze potrzeby inwestycyjne dla uruchomienia działalności ekonomicznej, wykorzystanie marginalnych zasobów pracy żywej, adaptacyjne wykorzystywanie zasobów istniejących na terenach wiejskich.
Lokalizacja głównie w pobliżu aglomeracji miejskich, co ułatwia zatrudnienie potencjalnej siły roboczej oraz stwarza dostęp do dużych, nie tylko lokalnych, rynków zbytu.
Zestawienie zalet dużych firm
Czerpią swoją moc za skali posiadanych zasobów, źródeł surowców, ekspertyz rynkowych, ustalonych kanałów dystrybucyjnych, mają przewagę w skali działania, ekspansji, mogą korzystać ze wsparcia naukowo-badawczego, reklamy o wielkiej skali, opierają swoją siłę na interesie dużych grup pracowników i konsumentów.
Znacznie bardziej sprawne w organizacji kreowania nowych wynalazków, zainteresowane są w maksymalnym przedłużaniu ich istnienia na rynku.
Zestawienie porównawcze wad małych i dużych firm MAŁE |
|---|
| Mniej sprawne w organizacji i kreowaniu nowych wynalazków, siła a zarazem słabość drobnej przedsiębiorczości opiera się na możliwościach wynikających z osobowości poszczególnych osób kreujących małe firmy, ich niezależności od istniejących wkładów organizacyjnych oraz małej skali działalności gospodarczej |
DUŻE
Mniej odporne na niepowodzenia czy groźbę wyeliminowania rynku, mniej otwarte na dyfuzję wiedzy i technologii w zakresie istniejących już innowacji
Przedsiębiorczość MŚP zależy czynników zewnętrznych wobec przedsiębiorstwa, tworzą je warunki otoczenia, część natomiast pochodzi z samego przedsiębiorstwa i są one określane przez warunki panujące w przedsiębiorstwie.
Na warunki otoczenia składają się wszystkie obiekty otoczenia danego przedsiębiorstwa oraz czynniki jego makrootoczenia tj demograficzne, ekonomiczne, naturalne, technologiczne, polityczne i prawne, społeczne i kulturowe.
Warunki wewnętrzne przedsiębiorstwa wynikają ze stanu i zmian jego materialnych i niematerialnych zasobów. Tworzą one możliwość do formułowania i skutecznej realizacji wybranej strategii. Zalicza się do nich: ilość i jakość zasobów materialnych, liczbę i kwalifikacje kadr, rozmieszczenie i wykorzystanie posiadanych zasobów, doświadczenie badawcze i marketingowe, skuteczność systemów informacji, motywację i kulturę organizacyjną.
Skłonność MŚP do przedsiębiorczości to gotowość do tworzenia i wprowadzania czegoś odmiennego z uwagi na jego wartość oraz uzyskanie zysków pod wpływem warunków zewnętrznych oraz warunków środowiska wewnętrznego. Skłonność do przedsiębiorczości, jak również sama przedsiębiorczość, zależy więc od różnych czynników pochodzących z otoczenia oraz z samego przedsiębiorstwa.
Czynniki te mogą stymulować ale również w przypadku niekorzystnego oddziaływania mogą ograniczać skłonność przedsiębiorstw do przedsiębiorczości.
Typ otoczenia
-warunki ekonomiczne
-rynek
-kultura narodowa
-technika
-surowce
Typ organizacji
-pozycja na rynku
-produkty
-technologia
Cechy organizacji
-wielkość
-lokalizacja
-strategia
-struktura
-styl zarządzania
-kultura organizacji
Cechy uczestników
-wartości
-postawy
-wiek
-doświadczenie
-wiedza
W strukturze oddziaływań zewnętrznych szczególnie ważne są warunki ekonomiczne, które stwarza stopa inflacji, stopa wzrostu gospodarczego, bilans handlu zagranicznego oraz stopień interwencji państwa w działalność organizacji. Każdy z tych elementów wpływa na warunki działania MŚP oraz na postawy i zachowania ich uczestników.
Podobnie rynek i dokonujące się na nim zmiany wyznaczają przedsiębiorcze zachowania MŚP. Takie czynniki jak zmiana potrzeb preferencji klientów, postęp w zakresie produktów i technologii, rosnąca konkurencja czy też dostępność informacji tworzą skłonność przedsiębiorstw do przedsiębiorczości np.: do kreowania nowych produktów.
Technika i jej poziom wiąże się z innowacjami oraz postępem techniczno-organizacyjnym. Z kolei poziom techniki określa zakres podejmowanych działań w przedsiębiorstwach i ich skłonność do przedsiębiorczości.
W związku z rozpatrywanym znaczeniem przedsiębiorczości pojawił się termin zarządzania przez przedsiębiorczość. Wymaga ona przede wszystkim umiejętności percepcyjnych. MSP szybciej dostrzegają nowe okazje, ale może wystąpić np.: brak zasobów finansowych potrzebnych do pełnego wykorzystania zmiany w otoczeniu i realizacji większości zamierzeń. Większość tych realizowanych zamierzeń wiąże się z:
- zwiększeniem efektywności
- przezwyciężeniem ograniczonych zasobów
- wprowadzeniem nowych wyrobów, usług
- wchodzeniem na nowe rynki.
W porównaniu z dużymi, małe organizacje cechuje na ogół niższy poziom pracy, mniejsza liczba reguł i przepisów, co w rezultacie ma sprzyjać przedsiębiorczości. Ponadto MŚP mieszczę się głownie w pobliżu aglomeracji miejskich. Koncentracja dużej liczby MŚP wokół dużych miast ułatwia zatrudnienie dużej siły roboczej oraz stwarza dostęp do dużych, nie tylko lokalnych rynków zbytu.
Przedsiębiorczość MŚP w największym stopniu zależy od strategii w 57,5% .
Jako 2 wskazano na skłonność menedżerów do twórczego myślenia43,5%
Lokalizacja firmy 36,5%
Najmniej rozmieszczenie zasobów 10%
Skłonność społeczeństwa do zmian 10,5%
Czynnikiem zapomnianym w oddziaływaniu na przedsiębiorczość MŚP wydaje się być kultura organizacyjna (tylko 13,5%)
Bez względu na wielkość firmy strategia działania jest czynnikiem najsilniej oddziałującym na przedsiębiorczość.
W największym stopniu dotyczy to małych przedsiębiorstw 58,7%. Ponadto w małych przedsiębiorstwach istotny jest również wpływ lokalizacji firmy 44,4%.
Przedsiębiorstwa średnie zatrudniające 151-250 osób uzależniają przedsiębiorczość przede wszystkim od strategii działania firmy 57,4% oraz skłonności menedżerów do twórczego myślenia 54,4%.
Warunkiem uruchomienia firmy odnoszącej sukces i będącej źródłem satysfakcji i korzyści materialnych są:
- Dobry pomysł
- Rozpoznanie konkurencji
- Dobry plan marketingowy
- Posiadanie własnych środków
- Dobre metody zarządzania
- Dobra lokalizacja
- Plan finansowy, ukazujący potencjalny przepływ gotówki
ATUTY przedsiębiorstwa małej skali
- Społeczne koszty prowadzenia małego przedsiębiorstwa są niższe od przedsiębiorstwa dużej skali
- Umożliwiają one harmonię życie społecznego i gospodarczego z warunkami przyrodniczymi
- Łączą pryncypia ekonomiczne, socjalne i etyczne z bezpieczeństwem ekologicznym
- Zabezpieczają obecne potrzeby społeczne bez szkodzenia przyszłym pokoleniom
Przesłanki przewagi przedsiębiorstw małej skali :małe jest bardziej sprawne”
1.Przewaga innowacyjna- innowacja to konieczny warunek skuteczności we współczesnej konkurencji
2.Rozwinięta gospodarka rynkowa opiera się przede wszystkim na sektorze usług, a te nie wymagają wielkich firm
3.Zmienia się model kariery preferencji- młodzi wykształceni ludzi ie chcą pełnić w dużych firmach funkcji wykonawczych, lecz wolą podjąć ryzyko i założyć własną firmę.
4.Małe firmy są środkiem pobudzania konkurencji.
5.Małe firmy dają szanse zwiększania zatrudnienia.
Cechy szczególnie małych przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej
-Tworzą główną populację przedsiębiorstw
-Tworzą olbrzymią większość miejsc pracy
- ich populacja jest bardzo niestabilna
- wykazują największą elastyczność, kreatywność i innowacyjność na rynku
- ich głównym celem jest maksymalizacja zysku
- określają właściwą rolę przedsiębiorcy
-mają konkretnego przedsiębiorcę
Firmy do 250 os. te potrafią skutecznie wchodzić w tzw. nisze rynkowe i szybko przystosowywać się do potrzeb i wymagań klientów.
Promocji zatrudnienia:
-poprawę warunków życia i pracy, tak aby umożliwić ich wyrównanie z jednoczesnym zachowaniem postępu
-odpowiednią ochronę socjalną
-dialog między partnerami społecznymi
-rozwój zasobów ludzkich pozwalający podnosić i utrzymać poziom zatrudnienia oraz przeciwdziałający wyłączeniu.
UE zobowiązała się do:
- umacniania ducha innowacji przedsiębiorczości, który umożliwia gospodarce europejskiej sprostanie wyzwaniom
- ukształtowanie struktur regulacyjnych, podatkowych i administracyjnych, sprzyjających działalności przedsiębiorczej
- zapewnienia dostępu do rynków przy min. uciążliwych wymaganiach, spójnych z nadrzędnymi celami polityki w sferze publicznej
-ułatwienia dostępu do najlepszych badań i technologii
- poprawy dostępu do środków finansowych przez cały okres funkcjonowania przedsiębiorstwa
działania pomocowe UE na rzecz MP :
- kształcenie i szkolenie z zakresu przedsiębiorczości
- mniejsze koszty i szybsze rozpoczęcie działalności
- sprawniejsze ustawodawstwo i lepsze przepisy
- dostępność umiejętności
- usprawnienie dostępu w trybie online
- szersza działalność wychodząca poza jednolity rynek
- kwestie opodatkowania i wsparcia finansowego
- zwiększenie możliwości technologicznych małych przedsiębiorstw
- skuteczne modele handlu elektronicznego
- rozwijanie silniejszej i skuteczniejszej reprezentacji interesów małych przedsiębiorstw na szczeblu UE i poszczególnych państw.
utrudniony dostęp do kapitałubrak możliwości trwałego rozwoju firm a w skrajnych przypadkach ich bankructwa. wsparcie UE na zapewnienie lepszego dostępu do finansowania i innowacyjnych technik inżynierii finansowej.
zasady kształtowania relacji pomiędzy administracją publiczną a przedsiębiorcami:
- organ administracji publicznej nie może żądać, ani uzależniać swej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych nieprzewidzianych ustawą;
- państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji;
- organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają mikroprzedsiębiorców i MŚP;
- organy administracji publicznej są zobowiązane do rozpatrywania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki;
- wykonując swe zadania, organy administracji publicznej współdziałają z organizacjami pracodawców, pracowników, przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi.
Usługa odgrywa rolę rewitalizującą przez:
- efekt łagodzenia- nowa usługa ma za zadanie pokazać bariery utrudniające adaptację funkcjonującego już produktu/usługi; przykładem tego jest rozbudowana instrukcja użytkowania produktu udostępniona telefonicznie.
- Efekt usprawnienia działania- np. nowe oprogramowanie zwiększające funkcjonalność istniejących urządzeń techniki obliczeniowej
- Efekt funkcjonalności- nowa usługa umożliwia inny od dotychczasowych sposób użytkowania produktu/usługi (np.: zdjęcia diagnostyki wykorzystywane do e-konsultacji medycznych bez konieczności wywoływania klisz)
Istotna rola usług w procesie konsumpcji innowacji zwłaszcza przez umożliwienie klientowi interakcji z przedsiębiorstwem produkcyjnym i skuteczne wdrażanie n owych rozwiązań produktowych. Określa się to mianem serwicyzacji sektora przemysłu czego rezultatem jest zjawisko tworzenia i dostarczania wartości przez aktywność usługową. W konsekwencji usługi a nie możliwości produkcji stają się atrybutem wyznaczającym pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa na rynku.
ISTOTA INNOWACJI
Przedsiębiorstwa chcąc się rozwijać dynamicznie potrzebują innowacji z kilku obszarów. Dotyczą one zarówno nowych produktów jak też procesów sfery usług oraz metod zarządzania. Innowacje są podstawowym czynnikiem rozwoju przedsiębiorstw dlatego firmom, które nie wprowadzają innowacji grozi stagnacja a nawet wykluczenie z rynku. Każde przedsiębiorstwo przez wprowadzanie innowacji może reagować na zmiany na rynku i dostosowywać się do wymagań odbiorców. Co więcej przez innowacje firma może także tworzyć nowe potrzeby konsumentów.Po raz pierwszy pojęcie innowacji do nauk ekonomicznych wprowadził Schumpeter.
1)Wprowadzenie nowego towaru, z jakim konsumenci nie mieli jeszcze do czynienia, lub nowego gatunku jakiegoś towaru
2)Wprowadzenie nowej metody produkcji, jeszcze nie wypróbowanej praktycznie w danej praktycznie w danej sekcji przemysłu
3)Otwarcie nowego rynku, tj rynku, na którym dany rodzaj przemysłu danego kraju nie był uprzednio wprowadzony, bez względu na to czy rynek ten istniał wcześniej czy nie
4)Zdobycie nowego źródła surowców lub półfabrykatów, niezależnie od tego czy źródło to już istniało czy też musiało być dopiero stworzone
5)Przeprowadzenie nowej organizacji jakiegoś przemysłu n: stworzenie bądź złamanie monopolu.
W rezultacie innowacje zaczęto również definiować w szerokim znaczeniu, określa się ją jako każdą zmianę w produkcji polegającą na przyswajaniu uzyskanej wiedzy. Natomiast innowacje ścisłym znaczeniu rozumie się jako zmiany w metodach wytwarzania i produktach oparte na nowej lub niewykorzystanej dotychczas wiedzy.
innowacje jako nowoczesność Drucker - celowe i zorganizowane poszukiwanie zmian oraz systematyczną analizę okazji do społecznej lub gospodarczej innowacji.
Kofler natomiast podszedł innowacje odniósł do dobra, usługi, pomysłu, które są postrzegane przez kogoś jako nowe.
W najszerszym rozumieniu jest to proces innowacyjny obejmujący działalność badawczo-rozwojową, rozwijanie idei nowego produktu czy metody, który kończy się wraz z pierwszym wdrożeniem innowacji.
- innowacje antropocentryczne tzn dotyczące różnych przejawów życia jednostek ludzkich
- innowacje społeczne dotyczące organizacji stosunków międzyludzkich
- innowacje biotyczne- w zakresie przyrody
- innowacje techniczne- zmiany w technice i technologii
W naukach ekonomicznych najważniejszy jest podział innowacji technicznych na:
produktowe(gdy wprowadza się na rynek nowe produkty służące do zaspokojenia nowych potrzeb lub udoskonala się wyroby już wytwarzane)
procesowe(wprowadzanie nowych sposobów wytwarzania lub zastosowania istniejących dóbr)
organizacyjne – (zmiany w funkcjonowaniu organizacji wprowadzane w celu podniesienia sprawności działania (nowe metody zarządzania czy marketingu))
Wg kryterium stopnia złożoności innowacji dzielimy je na:
- Sprzężone- wynik wysiłku pewnej liczby osób, organizacji, konieczne jest przy tym uzgodnienie poczynań wszystkich współpracujących i zainteresowanych osób
- niesprzężone- wytwór pracy jednego twórcy w wyniku działalności pionierskiej i naśladowczej, bez skutków jego działalności dla innych osób
Innowacje – to wszelkie możliwe zmiany w produkcji i dystrybucji towarów, wprowadzenie na rynek zupełnie nowego produktu lub usługi, ale także zmiana produktu istniejącego, która zwiększa jego jakość , użyteczność, wprowadzenie nowej metody produkcji( pozwalające zmniejszyć koszty, może być to owa metoda oparta na nowych odkryciach i wynalazkach jak i ulepszeniach opartych na istniejącej wiedzy), znalezienie i rozwój nowych rynków, wykorzystanie nowych surowców lub podzespołów (także zmniejszających koszty), nowe formy organizacji firmy – zarówno wewnątrz (np. nowa struktura operacyjna), jak i między firmami (np. koncern, holding)
Wpływ innowacji na rozwój gospodarki :
- z reguły wymagają modernizacji istniejących przedsiębiorstw bądź budowy nowych. Zwykle, bowiem zakłady istniejące zostały zbudowane wg założeń technicznych, które stają się przestarzałe
- oczekiwania wysokiego zysku zachęcają do inwestycji, zwiększają ogólną produktywność i ożywiają koniunkturę
-ułatwiają przetworzenie oszczędności w inwestycje , a poprzez stworzenie nowej użyteczności (nowe atrakcyjne towary) zwiększają popyt, rozszerzają rynek i dalsze możliwości inwestycji.
Ekonomiczne i gospodarcze skutki innowacji
1)Twórcze zakłócenie równowagi rynkowej
2)Rozpowszechnienie nowych metod produkcji
3)Zwiększenie dochodu i konsumpcji
4)Wymagają modernizacji istniejących przedsiębiorstw bądź budowy nowych
5)Ułatwiają przetworzenie oszczędności w inwestycji
6)Są związane z reguły z włączeniem się w życie gospodarcze nowych ludzi, którzy wprowadzają nową kulturę przedsiębiorczości
7) Mają charakter komplementarny
8) Nie pojawiają się ze stałą regularnością, ale zwykle w sposób skokowy
9) Wymagają zwykle poważnych nakładów
10) Muszą zapewnić stopę zysku większą od stopy procentowej kredytu
Czynniki sukcesu innowacji :
1) Stałe poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań- wymaga to otwartości na innowacje i rozumienie potrzeby celowości ich wprowadzania
2) Tworzenie bazy informacyjnej o innowacjach
3) Określenie kierunków działalności innowacyjnej –zdefiniowanie problemów wymagających rozwiązań, które dają potencjalne możliwości korzystnych i możliwych do wykonania pomysłów
4) Stworzenie odpowiednich warunków do działalności innowacyjnej o charakterze finansowym i organizacyjnym,
5) Stworzenie struktur organizacyjnych sprzyjających innowacyjności- promowanie innowacji wymaga likwidacji balastu administracyjnego, skomplikowanych systemów sterowania i kontroli
6) Pobudzenie innowacji i przedsiębiorczości pracowników
7) Włączenie pracowników w proces zmian
8) Doskonalenie umiejętności kierowania, tworzenie „generacji” innowacyjnych kierowników
9) Unikanie nadmiaru i pseudo nowości- zmiany w systemie pracy nie powinny być zbyt częste i mało znaczące
Typy innowacji:
- Technologiczne –uważane za najważniejsze, gdyż przynoszą największą wartość dodaną oraz najwyższe dochody przedsiębiorcy, ( przy czym są kosztowne. Oparte są najczęściej na wynikach prac naukowych i działalności badawczej. Przyczyniają się do rozwoju produktów i usług
- Organizacyjne- polegają na zmianie w sposobie funkcjonowania przedsiębiorstw, zmianie organizacji pracy i zarządzania. Mają często charakter bez kosztowy.
- Procesowe- powiązane są z wprowadzeniem innowacji technicznych. Dotyczy wdrożenia zmiany w procesie produkcji lub sposobie świadczenia usług
- Marketingowe- dotyczą sfer sprzedaży i dystrybucji gotowych produktów i usług, są to np. nowe opakowania, formy reklamy czy strategie cenowe
Krajowe instytucje wspierające, sieci krajowe i UE
Instytucje wspomagające
- Agencje Rozwoju Regionalnego (Rzeszowska ARR)
- Parki Naukowo-Technologiczne
- Parki przemysłowe
- Inkubatory Technologiczne
- Inkubatory Przedsiębiorczości
- Centra Transferu i Technologii
- Centra Doskonałości
Regionalne instytucje i instrumenty finansowania innowacji
- Regionalne Fundusze Inwestycyjne ( fundusze venture capital, seed capital)
- Fundusze Strukturalne UE
- Środki innych Programów UE
- Środki własne firmy
- Środki dostępne na rynku kapitałowym i inne
Sektory wysokiej szansy w woj. Pod. są:
- rolnictwo ekologiczne i przemysł spożywczy
- usługi w tym szczególnie usługi turystyczne i informatyczne
- p. chemiczny, w tym farmaceutyczny
- p.mineralny
- p.elektromaszynowy, w tym szczególnie rolniczy, sprzęt AGD, maszyn budowlanych
- p. naftowy
- p. szklarski
- p. hutniczo-metalurgiczny