Przedsiębiorstwa krajowe
3 etapy internacjonalizacji:
umiędzynarodowienie sfery wymiany (zawieranie transakcji, eksport, import, wymiana informacji dot. technologii, organizacji przedsiębiorstwa) wszystkie formy wymiany z podmiotami zagranicznymi. Na tym etapie są to przeważnie działania przypadkowe związane z handlem zagranicznym, czyli pojawia się szansa i jest ona wykorzystywana, uczenie się, zbieranie informacji o działaniu na rynkach zagranicznych, tj. zjawisko globalne - internacjonalizacja.
pełne wejście na rynki zagraniczne - tj. sytuacja, która oznacza zupełnie inną sytuację jakościową w porównaniu do pierwszego etapu, tzn. tworzenie własnych kanałów dystrybucyjnych, stworzenie firmy joint venture z podmiotem zagranicznym. W tej sytuacji powinno temu towarzyszyć opracowanie systemu działań na rynku zagranicznym.
globalizacja - czyli funkcjonowanie na rynku światowym. Globalizacja wpłynęła na prowadzenie biznesu międzynarodowego w postaci:
konkurencyjności na rynku międzynarodowym,
inny sposób patrzenia na budowanie konkurencji gospodarki narodowej.
Podział produkcji związanej z globalizacją:
eksportowana -- produkty trafiają i utrzymują się na rynku światowym (unikalność jakości, ceny, użyteczności)
eksportowalna - produkty trafiają na rynek krajowy, ale ze względu na swoją wysoką konkurencyjność mogą trafić i się utrzymać na rynku międzynarodowym.
Tylko produkty eksportowane czy eksportowalne pozwolą utrzymać się na rynku międzynarodowym.
Cztery poziomy konkurencyjności, które służą budowaniu silnej pozycji przez gospodarkę narodową i przedsiębiorstwa krajowe są ułożone od najwyższego:
konkurowania o przyszłe przewagi (praca na przyszłość),
zdolność do tworzenia przedsiębiorstw międzynarodowych,
konkurowanie w obrębie czynników produkcji (jaki wkład ma nasza firma, gospodarka narodowa w gospodarce światowej)
konkurowanie o przyciągnięcie inwestorów zagranicznych.
Jeśli nie jesteśmy w stanie spełnić któregoś z tych czterech punktów top zostajemy zepchnięci na dalszy tor w gospodarce światowej.
Globalizacja wymusiła zmianę postrzegania problemu jakości na rynku światowym i przeorientowała strategię konkurencyjności (utrata klientów przez firmy produkujące wadliwe towary np. SONY). Ponadto wpływa na standaryzację zachowań na świecie, skróciła cykl życia produktu, (wzorzec opracowany na rynkach USA, i Japońskim 4-2-2-4, która mówi, że przeciętny cykl trwa 12 m-cy, tj.: 4- na przygotowanie produktu, 2- wprowadzenie, 2- sprzedanie, 4- wyprowadzenie z rynku)
Globalizacja wpływa także na szanse rozwoju zawodowego i zarobki (model 50/50 zdezaktualizował się, teraz obowiązuje 20/80, który mówi że 20% ludzi korzysta z 80% zarobków i 80% ludności korzysta z 20% zarobków) wymusza to zmiany w kształceniu, są ludzie którzy są niepotrzebni i niskich kwalifikacjach zawodowych.
Przedsiębiorstwo międzynarodowe winno:
działać na terenie co najmniej dwóch krajów,
posiadać filię zagraniczną,
Przedsiębiorstwo międzynarodowe dzielimy także ze względu na strukturę własnościową:
Transnarodowe - są to przedsiębiorstwa, w których wszystkie aktywa należą do firmy macierzystej.
Wielonarodowe - są to przedsiębiorstwa, w których aktywa należą do różnych firm.
Zauważalna jest rosnąca pozycja przedsiębiorstw transnarodowych, gdzie kapitał ich jest porównywalny z budżetami średnich gospodarek narodowych.
Tworzenie wirtualnych korporacji mających na celu wzmocnienie konkurencyjności przeważnie dotyczą wąskich działów (np. badania naukowo-rozwojowe) i przez co uzyskuje się przewagę konkurencyjna w krótkim okresie czasu (na to mogą sobie pozwolić tylko bogate firmy, nie zawsze oznacza to duże).
Miara krytyczna tj. wielkość kapitału jaka jest potrzebna, aby wyprodukować, dystrybuować i utrzymać produkt na rynku.
Gospodarki narodowe ....
liberalizm - sprzyja procesowi internacjonalizacji, mniej barier w przepływie siły roboczej, kapitału, handlu zagranicznym. Spada znacznie narzędzi taryfowych natomiast wzrasta znaczenie barier poza taryfowych (normy techniczne, ochrona środowiska, które mogą być istotną barierą wymiany międzynarodowej)
Ugrupowania integracyjne - zachodzą procesy umiędzynarodowienia, UE szybka nauka internacjonalizacji, trzeba się nauczyć funkcjonować na rynku UE i nauczyć się pozyskiwania oraz wykorzystania środków UE.
NAFTA - trudnienie integracji (powód MEKSYK)
Międzynarodowe organizacje - Bank Światowy, Fundusz Walutowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Światowa Organizacja Handlu (WTO) - łączy je jeno - znoszenie barier w handlu międzynarodowym, równe traktowanie podmiotów krajowych i zagranicznych.
Motywy internacjonalizacji
rynkowe
czynniki, które sprawiają, że firma wchodzi na rynki zagraniczne lub zwiększa swoją obecność na rynkach na których jest już obecna
kosztowe
poprzez internacjonalizację swojej działalności chce obniżyć koszty działania. Szukanie miejsc na rynku światowym, gdzie jest tania siła robocza, niższe podatki, lepsze możliwości, korzystniejsze warunki kredytowania.
zaopatrzeniowe
Dostęp do czynników produkcji: (surowe, zasoby w postaci siły roboczej). Firma musi zabezpieczyć sobie dostęp do surowców, które są niezbędne do realizacji produkcji.
polityczne
czynniki wynikające z popierania eksportu, elementy handlowe, które prowadzi każdy kraj, akty prawne wynikające z polityki danego kraju i (kraj bogaty udziela pomocy krajom biednym, pomoc dla interesantów zagranicznych).
Bariery internacjonalizacji
ekonomiczne
Sytuacja na rynku międzynarodowym cały czas się komplikuje. Każdy kraj określa swoją sytuację rozwojową, przyjmuje swoją strategię.
technologiczne
Technologia jest tym elementem, który mówi czy firma osiągnie sukces na rynku, czy nie. Oprócz wysokiej jakości należy dysponować atrakcyjną ceną. Jest to istotny czynnik konkurencyjności. Firmy, które wydają duże sumy na prace badawczo-rozwojowe są liderami na rynku międzynarodowym. Takie firmy, które odstają technologicznie są zmuszone inwestować na mniej atrakcyjnych rynkach zbytu.
polityczno-prawne
Chodzi tutaj z jednej strony o formy prawne - pomoc państwa, z drugiej strony politykę handlową.
społeczno-kulturowe
Element ten jest często niedoceniany wręcz lekceważony. Jest on jednak istotny i może stanowić poważną barierę w wejściu na rynek. Są to problemy, które trudno poznać i zinterpretować (np.: kultura, etyka, religia). Są to czynniki niemierzalne. Religia jest elementem bardzo wrażliwym i wpływa na zachowanie wielu społeczeństw (np.: sposób ubierania się). Duże znaczenie ma również organizacja społeczna (rola mężczyzny i kobiety). Innym problem jest kultura techniczna.
Bariery może stanowić również to wszystko czym dysponuje firma np.: zasoby, rzeczowe, finansowe i ludzkie. Ich brak jest bardzo istotną barierą dla działalności firmy.
Strategie internacjonalizacji są opracowane, aby firma uzyskała przewagę nad konkurentami oraz dają możliwości rozwoju. Międzynarodowa orientacja państwa jest modelem zachowań. Wyróżnia się trzy modele:
orientacja etnocentryczna (jt. sytuacja, w której firma zdobywa doświadczenie)
orientacja policentryczna zwracanie uwagi na efektywność handlową na rynkach zagranicznych
orientacja globalna jednolity system działań konkurencyjnych na rynku światowym (korzyści- mniejsze koszty, np. taka sama reklama we wszystkich krajach; korzyści skali)
Orientacja dualna- połączenie orientacji policentrycznej i globalnej
Modele internacjonalizacji:
1) model Upsala- proces internacjonalizacji polega na stopniowym uczeniu się przedsiębiorstwa
2) model innowacyjny- proces internacjonalizacji jest innowacyjnym adaptacyjnym procesem działań