1. Koncepcje zarządzania jakością:

1. Jakość według P.Crosby’ego

2. Jakość według J.Jurana

3. Jakość według Feigenbauma

4. Jakość według Deminga:

Jakość według P.Crosby’ego: Absoluty jakości i koncepcja Zero Defektów:Zero defektów - metoda zakładająca, że można dążyć do całkowitego wyeliminowania braków poprzez właściwą organizację procesów, kształcenie personelu, utrzymywanie infrastruktury.

* absoluty:1. Jakość określa się jako zgodność z wymaganiami, a nie jako dobry produkt. 2. Jakość osiąga się poprzez profilaktykę, a nie poprzez ocenienie, 3. Standard jakości oznacza brak usterek i nie ma tu miejsca na dopuszczalny poziom jakości.4. Jakość mierzy się kosztem braku zgodności ze specyfikacją, a nie wskaźnikami (czy metodami statystycznymi - przyp. autorzy)

* 14 kroków doskonalenia jakości:l. Wzbudź projakościową postawę menedżerów i ich zaangażowanie.2. Powołaj zespoły doskonalenia jakości. 3. Określ, gdzie mogą wystąpić potencjalne problemy z jakością. 4. Oszacuj koszty jakości lub niezgodności i wykorzystaj pomiar jako podstawowe narzędzie zarządzania. 5. Uświadom wszystkim pracownikom znaczenie jakości. 6. Podejmij działania, by skorygować rozpoznane problemy. 7. Powołaj komitet lub radę, których zadaniem będzie wprowadzenie filozofii wytwarzania bez braków.8. Zorganizuj szkolenie dla kadry kierowniczej, aby zagwarantować, że stanie się ona uczestnikiem procesu doskonalenia jakości. 9. Wyznacz dzień bez braków w celu uświadomienia wszystkim pracownikom, że zmiana jest możliwa, a osiągnięcie zerowego poziomu defektów jest realne. 10. Zachęcaj poszczególnych pracowników, by ustalili ambitne cele dla siebie i swojej grupy. 11. Zachęcaj pracowników do zgłaszania kierownictwu wszelkich problemów i przeszkód, jakie napotykają w trakcie realizacji swoich celów. 12. Okazuj uznanie wyróżniającym się pracownikom. 13. Powołaj rady lub grupy jakości, które mają być stałym miejscem przepływu i wymiany informacji. 14. Zrób wszystko jeszcze raz od początku, gdyż doskonalenie jakości nigdy się nie kończy.

Determinanty sukcesu organizacji:1. Ludzie przeważnie robią rzeczy dobrze za pierwszym razem. 2. Zmiana w otoczeniu jest przewidywana i wykorzystywana dla firmy. 3. Wzrost jest stały i opłacalny. 4. Nowe produkty i usługi "zjawiają się", gdy są potrzebne. 5. Każdy jest szczęśliwy, ze tu pracuje.

Jakość według J.Jurana:Niektórzy autorzy wskazują, że Juran był pomysłodawcą kół jakości wdrożonych przez Kaoru Ishikawę.Według dr Jurana zarządzanie jakością nie wymaga zmian rewolucyjnych, lecz jedynie nadania problemom jakości rangi równej randze problemów innych funkcji organizacyjnych . Najbardziej znaną jego koncepcją jest trylogia Jurana. Zgodnie z tą koncepcją zarządzanie powinno składać się z trzech etapów: planowania jakości, kontroli jakości oraz doskonalenia jakości. Jakościowa trylogia Jurana jest wyraźną analogią do trylogii '' procesów finansowych”. W analogii tej planowanie jakości to odpowiednik ustalania (planowania) budżetu, kontrola jakości to kontrola wydatków, a doskonalenie jakości to redukcja kosztów lub podnoszenie rentowności

* Kroki planowania jakości:1. Określ, kto jest Twoim klientem. Czasem może nam się wydawać, że doskonale wiemy, kto jest naszym klientem. Przecież wiemy, kto kupuje nasze produkty. Okazuje się jednak, że często się mylimy. Nie znamy dobrze naszych klientów. Spotkałem się z przypadkiem, gdzie za klienta uważano detalicznego nabywcę, a tymczasem zupełnie zapomniano o dystrybutorach. Skończyło się to dla firmy utratą rynku. 2. Określ potrzeby swoich klientów. W szerszym ujęciu należy określić wymagania, potrzeby i oczekiwania. 3. Przetłumacz te potrzeby na język organizacji. Może tu posłużyć np. QFD. 4. Opracuj produkt, który zaspokoi te potrzeby. 5. Zoptymalizuj właściwości produktu, aby, oprócz potrzeb klienta, zaspokajały także potrzeby firmy. Nie możemy zapominać, że TQM to nie altruizm. TQM to koncepcja, która ma doprowadzić organizację do rozwoju, przynieść zyski. Nie można zatem oferować nadjakości. Są też funkcje produktu, za które klient nie jest skłonny zapłacić, bo dają mu zbyt małą wartość, a dla firmy są dodatkowym kosztem produkcji. 6. Opracuj proces, który będzie zdolny do wyprodukowania produktu. 7. Zoptymalizuj go. Można tu korzystać z metod ilościowych, kaizen, czy działań doskonalących 8. Sprawdź, czy proces jest zdolny do wytworzenia produktu przy zastosowanych definicjach operacyjnych. Walidacja procesu pozwala znaleźć ewentualne błędy. 9. Przełóż proces na poszczególne operacje. W zależności od technologii i charakteru produktu przełożenie to może w efekcie dać np. procedury i instrukcje lub programy do sterowania maszynami.

* 10 kroków do TQM1. Uświadomienie potrzeby i szansy doskonalenia jakości. Bez świadomości i zaangażowania pracowników i kierownictwa trudno mówić o wdrażaniu jakiejkolwiek koncepcji. 2. Ustalenie celów ciągłego doskonalenia. Doskonalenie musi być ukierunkowane, stąd konieczne jest określenie jasnych i jednoznacznych celów. 3. Stworzenie organizacji, która pomoże w realizacji tych celów, poprzez powołanie rady do spraw jakości, określenie problemów, wybranie odpowiedniego projektu, stworzenie zespołów i wybór koordynatorów. 4. Przeszkolenie wszystkich pracowników. 5. Przydzielenie zadań problemowych. Każde zadanie, zgodnie z zasadami zarządzania, powinno mieć wskazaną osobę odpowiedzialną za jego realizację lub nadzór. 6. Informowanie o przebiegu prac. Pracownicy muszą wiedzieć co się dzieje w firmie - jasne sytuacje tworzą przyjaciół i klimat zaufania 7. Okazanie uznania. Uznanie motywuje. Metody motywowania muszą być dostosowane do specyfiki projektu. Ograniczenie się do nagród finansowych w przypadku wdrażania TQM jest poważnym błędem. 8. Ogłoszenie wyników. 9. Odnotowywanie sukcesów. 10. Włączenie usprawnień do normalnie stosowanych systemów i procesów firmy, co zapewnia podtrzymanie zapału pracowników.

2. Idea TQM.TQM czyli Total Quality Management, zarządzanie przez jakość (ZPJ). Jest to rodzaj systemu zapewnienia jakości polegający na tym, że każdy pracownik samodzielnie dba o wysoką jakość swojej pracy. Jednocześnie jakość staje się głównym celem przedsiębiorstwa, a pozostałe cele są widziane z jej perspektywy. Zarządzanie przez jakość zwykle jest wprowadzane po osiągnięciu certyfikatu ISO 9000. Jest to kolejny stopień rozwoju firmy w kierunku doskonałości produktu.Podstawowym założeniem idei TQM jest optymalne połączenie wszystkich procesów realizowanych w firmie przedsięwzięć w celu uzyskania wyniku, który zaspokoi potrzeby i wymagania klientów. TQM główną uwagę skupia na optymalizacji wszystkich procesów jednocześnie, usprawniając ich wzajemne współdziałanie.Aby wprowadzić TQM należy się skoncentrować na 8 Filarach Zarządzania przez Jakość:1. koncentracja na kliencie – spełnienie wymagań klientów, najważniejszy filar doskonalenia przez jakość2. wizja strategii i polityki przedsiębiorstwa – w celu spełnienia oczekiwań klienta firma musi mieć wizję rozwoju3. powszechne zaangażowanie pracowników – szczególnie w realizacji strategii i polityki. Aby to spełnić należy odpowiednio umotywować pracowników4. wykorzystanie potencjału przedsiębiorstwa – pozwala optymalizować wszelkiego rodzaju zasoby poprzez właściwe zarządzanie nimi5. zarządzanie procesami, mierzenie oraz ciągłe doskonalenie ZPJ 6. systematyczne wsparcie – poważne wdrażanie i doskonalenie rozpoczyna się wtedy gdy kierownictwo aktywnie angażuje się w doskonalenie jakości i zarządzanie przedsiębiorstwem7. współpraca z otoczeniem – odnosi się to do percepcji przedsiębiorstwa w oczach opinii publicznej, jak również do podejścia do ochrony środowiska i oszczędności zasobów naturalnych oraz współpracy z lokalną społecznością i władzą8. efekt końcowy - odnosi się do osiągnięć przedsiębiorstw w stosunku do założonych celów w zakresie całokształtu jego rozwoju oraz zaspokojeniu finansowym wszystkich zainteresowanych stron jego działalnością

3. ISO systemy zarządzania jakością SO 9000 opisuje podstawy systemu zarządzania jakością oraz stosowaną terminologię. Omówiony jest model systemu zarządzania wraz z podstawowymi elementami i zasadami jakimi powinna się kierować organizacja. Zmiany wprowadzone w normach serii ISO 9000 odzwierciedlają i uwzględniają potrzeby użytkowników norm i doświadczenie zdobyte podczas stosowania dotychczasowych norm. Mają na celu ułatwienie stosowania norm oraz uzyskanie maksymalnych korzyści dla stosujących je organizacji. Istnieje 8 zasad, które kierownictwo może wykorzystać do osiągnięcia swoich celów :1 PODEJŚCIE SYSTEMOWE DO ZARZĄDZANIA – zidentyfikowanie, zrozumienie i zarządzanie wzajemnie powiązanymi procesami jako systemem przyczynia się do zwiększania skuteczności i efektywności organizacji w osiąganiu celów.2PODEJŚCIE OD STRONY PROCESU – pożądany wyniki osiąga się z większą efektywnością wówczas, gdy działania i związane z nią zasoby są zarządzane jako proces.3PRZEWODZENIE – przywódcy ustalają jedność celu i kierunku działania organizacji. Zaleca się aby tworzyli oni i utrzymywali środowisko wewnętrzne, w którym ludzie mogli w pełni zaangażować się w osiąganie celów organizacji. 4WŁĄCZENIE PERSONELU – ludzie na wszystkich szczeblach są istotą organizacji i ich całkowite zaangażowanie pozwala na wykorzystanie ich zdolności dla dobra organizacji. 5SŁUCHANIE KLIENTA – organizacje są zależne od swych klientów i dlatego zaleca się, aby zrozumiały obecne i przyszłe potrzeby klienta, aby spełniały wymagania klienta oraz podejmowały staranie, aby wykraczać ponad jego oczekiwania.6WZAJEMNIE KORZYSTNE RELACJE Z DOSTAWCAMI – organizacja i ich dostawcy są od siebie zależni, a wzajemne korzystne powiązania zwiększają zdolność obu stron do tworzenia wartości. 7PODEJŚCIE OPIERAJĄCE SIĘ NA FAKTACH ( skuteczne decyzje ) –opierają się na analizie danych i informacji 8 CIĄGŁA POPRAWA – zaleca się aby ciągłe doskonalenie funkcjonowania całej organizacji stanowiło stały cel organizacji.

ISO 9001 ISO 9001 określa wymagania jakie musi spełniać organizacja. Wymagania te są pogrupowane w odpowiednie działy zgodnie z modelem funkcjonowania organizacji. Jednocześnie norma ta pozwala na stosowanie "wyłączeń" wybranych elementów z punktu 7 normy (np. procesu projektowania wyrobów) z zakresu certyfikacji jeżeli ma to odpowiednie uzasadnienie). Podstawowe elementy systemu jakości wg ISO 9001:- Polityka jakości (polityka jakości- ogół zamierzeń i ukierunkowanie organizacji dotyczące jakości formalnie wyrażone przez najwyższe kierownictwo).

- Audyty (audyt – systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu).

- Przegląd dokonywany przez najwyższe kierownictwo (najwyższe kierownictwo – osoba lub grupa osób, które na najwyższym szczeblu kierują organizacją i ją nadzorują).- Norma podkreśla rolę Klienta w systemieISO 9001 porusza problemy:1 Dokumentacji (informacja i jej nośnik).Hierarchia dokumentów jaką stosuje się w systemie zarządzania jakością może być przedstawiona za pomocą poniższego rysunku:Zapisy jakości, isntrukcje i procedury Ksiega jakości, cele dotyczące jakości, polityka jakości 2Odpowiedzialności kierownictwa: Kierownictwo organizacji odpowiada za właściwe jej funkcjonowanie. To właśnie kierownictwo ustala misję i politykę organizacji, następnie określa odpowiednie cele do osiągnięcia. Do realizacji tych celów opracowuje plan działań i przyznaje odpowiednie zasoby do ich realizacji. Następnie kierownictwo regularnie weryfikuje jak organizacja działa i czy spełnia stawiane jej cele (przegląd zarządzania). Na tej podstawie kierownictwo przydziela zasoby i podejmuje odpowiednie działania doskonalące. 3Zarządzania zasobami* Zasoby ludzkie (pracownicy i kierownictwo).* Infrastruktura (narzędzia, maszyny i urządzenia, instalacje i budynki).* Środowisko pracy (warunki pracy - oświetlenie, hałas drgania itp.) Funkcjonowanie każdego procesu wymaga zasobów. Zarówno zasobów ludzkich jak i niezbędnej infrastruktury. Dlatego właściwe zarządzanie zasobami jest istotnym elementem systemu zarządzania jakością. 4 Realizacji wyrobu Realizacja wyrobu to proces, który jest elementem systemu zarządzania jakością. Proces ten ma być spójny z innymi procesami w organizacji. Dlatego należy:- Określić cele jakościowe i wymogi dotyczące wyrobu.- Określić procesy (pod-procesy) oraz niezbędne zasoby (ludzkie i infrastrukturę).- Opracować odpowiednią dokumentację dla tych procesów.- Określić zasady realizacji procesu (kryteria weryfikacji i walidacji procesów, metody kontroli i badań, warunki odbioru itp.)- Określić, jakie zapisy są potrzebne, aby dostarczyć dowody, że procesy i wyroby spełniają wymagania. 5 Prowadzenia zakupów - Organizacja powinna oceniać i wybierać dostawców w oparciu o ich zdolności do dostarczania wyrobów zgodnie z wymaganiami organizacji,- Powinny być określone kryteria dla wyboru, oceny i ponownej oceny. Informacja dotycząca zakupów powinna opisywać wyrób i ujmować:* wymagania dotyczące przyjęcia wyrobu - procedury, procesy i wyposażenie,* wymagania dla kwalifikacji personelu,* wymagania dla systemu jakości.6Działań produkcyjnych - Organizacja powinna planować i prowadzić produkcję oraz dostarczanie usługi w warunkach nadzorowanych,- Nadzorowane warunki powinny obejmować:* dostępność informacji, które określają właściwości wyrobu,* dostępność instrukcji roboczych,* użycie odpowiedniego wyposażenia,* dostępność i stosowanie urządzeń do monitorowania pomiarów,* wdrożenie monitorowania i pomiarów,* wdrożenie działań związanych ze zwolnieniem, dostawą i po dostawie.7 Pomiar, analiz, udoskonalania- Organizacja powinna planować i wdrożyć monitorowanie, pomiary, analizy i procesy doskonalenia potrzebne dla: * wykazania zgodności wyrobu, * zapewnienia zgodności systemu zarządzania jakością, * doskonalenia w sposób ciągły systemu zarządzania jakością. - Należy określić stosowne metody, włączając techniki statystyczne oraz zasięg ichużycia.

ISO 9004.Podaje wytyczne w których bierze się pod uwagę skuteczność jak i selektywność systemu zarządzania jakością. Celem tej normy jest nieustanne doskonalenie funkcjonowania organizacji oraz zadowolenie klientów i innych stron zainteresowanych. Norma ta stanowi rozwinięcie normy 9001 i nie stanowi podstawy certyfikacji.

4.Zarządzanie środowiskiem według normy ISO 14001.Norma pozwala zbudować System Zarządzania Środowiskowego w oparciu o tzw. podejście procesowe. Jednym z najważniejszych elementów, podobnie jak w ISO 9001, jest uwzględnienie ciągłego doskonalenia w działaniach danej organizacji. Doskonalenie to prowadzone jest w oparciu o założenia tzw. pętli Demminga (PDCA). Zakłada ona cztery etapy działania: plan - planuj, do - wykonaj, check - sprawdź, act - działaj. ISO 14001 składa się z:- Wymagań Ogólnych - Polityki środowiskowej - Planowania - Wdrażania i funkcjonowania - Sprawdzania i działań korygujących - Przeglądu wykonywanego przez kierownictwoOznacza to, że: Identyfikujesz elementy swojej działalności, które mają wpływ na środowisko naturalne i uzyskujesz dostęp do odpowiednich przepisów prawnych dotyczących środowiska.Określasz cele usprawnień i program zarządzania prowadzący do ich osiągnięcia, prowadząc jednocześnie regularne analizy służące ciągłemu rozwojowi.Podstawowe wymagania określone w tej normie dotyczą takich zagadnień jak:- Rozwój polityki środowiskowej- Identyfikacja aspektów środowiskowych i ocena towarzyszących im wpływów na środowisko;- Identyfikacja i przestrzeganie odpowiednich wymagań legislacyjnych/prawnych.- Rozwój i utrzymanie realizacji zadań środowiskowych;- Wdrażanie udokumentowanego systemu, łącznie z elementami szkoleń i kontrolą działania- Monitorowanie i pomiar działań operacyjnych- Środowiskowy audit wewnętrzny- Przeglądy zarządzania systemem w celu zapewnienia ciągłości jego efektywnego oddziaływania.Do najczęściej wymienianych korzyści wprowadzenia ISO 14001 należą: - Doskonalenie działań środowiskowych i wpływ na poprawę stanu środowiska - Zmniejszenie kosztów związanych z ograniczeniem zużycia energii, zmniejszenia liczby odpadów - Ograniczenie wystąpienia ryzyka sytuacji kryzysowych - Pełne dostosowanie firmy do obowiązujących w zakresie środowiska naturalnego przepisów prawnych - Wzrost prestiżu i konkurencyjności - Lepsze postrzeganie firmy przez klientów - Wpływ na rozpowszechnianie myślenia ekologicznego.

5.Zasady programu Czystszej Produkcji (CP)Czystsza Produkcja (CP) jest prewencyjną strategią ochrony środowiska polegającą na zapobieganiu u źródła powstawaniu odpadów stałych, ścieków, gazów i pyłów oraz oszczędności energii, wody, paliw i innych zasobów naturalnych w procesach produkcyjnych, usługach oraz w każdej innej działalności. Czystsza Produkcja stosowana w sposób systemowy, za pomocą odpowiedniej procedury, staje się dobrowolnym, niesformalizowanym systemem zarządzania środowiskowego, pozwalającym każdej organizacji, niezależnie od wielkości i profilu działalności, osiągać w krótkim czasie wymierne korzyści ekologiczne i ekonomiczne oraz umacniać swoją pozycję na rynku.Metodyka wdrażania CP obejmuje pięć poziomów wtajemniczenia, prowadzących do osiągania wymiernych korzyści ekologicznych i ekonomicznych w wyniku wdrażania projektów CP oraz systemów zarządzania środowiskowego opartych o wymagania CP, ISO 14001.Poziom I - edukacja społeczeństwa Wdrażanie CP wspomaga szeroko zakrojona edukacja i promocja idei CP, adresowana do wszystkich grup społecznych.Poziom II - edukacja menedżerów i decydentów Przygotowaniem procesu wdrażania zasad CP w przedsiębiorstwach, w skali regionalnej i kraju są warsztaty dla kadry kierowniczej przedsiębiorstw, samorządów i administracji wszystkich szczebli oraz parlamentarzystów. Od świadomości ekologicznej tej grupy osób zależy osiąganie sukcesu w ochronie środowiska na poziomie lokalnym oraz wsparcie instytucjonalne w skali regionalnej. Poziom III - systemowe wdrażanie czystszych technologii Opanowanie procedury zarządzania środowiskowego opartej o zasady CP. Przy jej pomocy opracowuje i wdraża się w swoich organizacjach konkretne projekty CP, uzyskując wymierne efekty ekologiczne i ekonomiczne takie jak np. zmniejszenia zużycia materiałów, paliw, surowców i energii oraz redukcji ponoszonych opłat i kar środowiskowych z racji ograniczenia wytwarzania odpadów, zrzutu ścieków czy emisji gazów. Dokumentem potwierdzającym funkcjonowanie w danej organizacji Czystszej Produkcji jako systemu zarządzania środowiskowego jest wydawany od marca 1999 r. "Certyfikat uczestnictwa w programie CP. Wiedza zdobyta w Szkole CP pozwala zakładom zrobić następny krok i samodzielnie dojść do certyfikatu ISO 14001. Poziom IV - wdrażanie ISO 14001 Organizacje działające na rynku międzynarodowym często muszą przełamywać liczne bariery. Skutecznym na to sposobem jest wykazanie faktu wdrożenia sformalizowanego systemu zarządzania środowiskowego na podstawie wymagań międzynarodowej normy ISO 14001. Uzyskanie certyfikatu. ISO 14001 nie jest możliwe bez wdrożenia zasad Czystszej Produkcji. Dlatego zaleca się budowę systemu zarządzania środowiskowego od Czystszej Produkcji gdyż jest to najkrótsza i co ważne - najtańsza droga do certyfikatu ISO 14001. Efektem funkcjonowania systemu są uzyskiwane korzyści ekologiczne i ekonomiczne. Poziom V - wdrażanie regionalnych strategii zrównoważonego rozwoju Działania lokalne, podejmowane w przedsiębiorstwach, gminach i powiatach, wymagają wzajemnego skorelowania i wsparcia na szczeblu województw w postaci odpowiednich zapisów w strategiach rozwoju oraz przy pomocy niezbędnych instrumentów instytucjonalnych, prawnych, finansowych i organizacyjnych. Strategie rozwoju województw, powiatów i gmin można skutecznie wdrażać jeśli w województwach funkcjonować będą Regionalne Systemy Zarządzania Środowiskowego (REMAS).

6.Zasady programu Odpowiedzialność i Troska (RC).Program "Responsible Care" jest prostym programem zarządzania. Stanowi bowiem publiczne i dobrowolne zobowiązanie się przedsiębiorcy do realizacji działań dotyczących poprawy swej działalności w zakresie w ochrony środowiska, bezpieczeństwa procesowego oraz ochrony zdrowia pracowników.Przedsiębiorstwa, które wdrażają wytyczne programu i prowadzą swoją działalności zgodnie z wymogami zapewniającymi bezpieczeństwo i zdrowie ludności oraz przyjazny stan środowiska naturalnego zobowiązują się do: - Przyjęcia świadomej odpowiedzialności za bezpieczeństwo ludzi i stan środowiska w sposób całkowicie dobrowolny, nie wymuszony przez normy i przepisy prawne.- Uznania w pierwszej kolejności: aktywności osobowej ludzi, przemyślanych zmian organizacyjnych i umiejętnego zarządzania, za czynniki zasadnicze w osiągnięciu dostrzegalnej zmiany w podejściu do spraw bezpieczeństwa i ochrony środowiska.- Uznania za priorytet poszukiwania środków i ich przeznaczenia na stopniową modernizację zakładu prowadzącą do oszczędności energii, zmniejszenia produkcji odpadów, ścieków, emisji zanieczyszczeń do powietrza.- Wzajemnego powiązania zakładów i społeczności lokalnej w kierunku wypracowania systemu współpracy i współodpowiedzialności za bezpieczeństwo i właściwy stan środowiska.- Propagowania Programu "Odpowiedzialność i Troska" oraz zasad wiodących wśród jednostek produkcyjnych nie zrzeszonych w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego, a także na zewnątrz w pozostałych krajach Europy Środkowej i Wschodniej.

7. Zasady Zrównoważonego Rozwoju Def. Rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Zasady.1.zachowanie możliwości odtwarzania się zasobów odnawialnych, 2.efektywne użytkowanie zasobów nieodnawialnych i dążenie do ich zastępowania substytutami, 3.stopniowe eliminowanie z procesów gospodarczych oraz z innych zastosowań substancji niebezpiecznych i toksycznych,4.ograniczanie uciążliwości dla środowiska i nie przekraczanie granic wyznaczonych jego odpornością, 5.stała ochrona i odtwarzanie, jeżeli istnieje taka możliwość, różnorodności biologicznej na czterech poziomach: krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym,6.tworzenie podmiotom gospodarczym warunków do uczciwej konkurencji w dostępie do ograniczonych zasobów i możliwości odprowadzania zanieczyszczeń,7.uspołecznienie procesów podejmowania decyzji dotyczących zwłaszcza lokalnego środowiska,8.dążenie do zapewnienia poczucia bezpieczeństwa ekologicznego jednostkom ludzkim, rozumianego jako tworzenie warunków sprzyjających zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i społecznemu (tworzenie i kultywowanie więzi lokalnych).

8.Zarządzanie BHP i ocena ryzyka według norm serii ISO 18000Norma dotyczy tych czynników bezpieczeństwa i higieny pracy, które organizacja może nadzorować i na które może mieć wpływ. Norma nie zawiera szczegółowych kryteriów dotyczących efektów działań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.Norma 18001 ma zastosowanie w organizacjach do skutecznego zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Według normy "nadrzędnym" jej celem jest zapobieganie wypadkom przy pracy oraz sytuacjom potencjalnie wypadkowych a także spełnianie przez organizację wymogów prawnych i innych jej dotyczących. Wymagania sytemu zarządzania BiHP są traktowane jako część systemu zarządzania. Korzyści z certyfikacji systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy:Skuteczne wdrożenie SZBiHP (PN-N-18001) w przedsiębiorstwie ma wpływ na: - ustalenie celów zarządzania i planowanie działań w zakresie bhp; - identyfikację zagrożeń i ich ocenę; - kontrolowanie poziomu ryzyka przez podejmowanie działań profilaktycznych adekwatnych do stopnia zagrożenia; - dokonanie formalnej oceny realizacji celów polityki bhp; - poprawę wyników ekonomicznych firmy poprzez:* obniżenie składek ubezpieczeniowych; * korzystniejsze kontrakty spowodowane zwiększonym zaufaniem klientów i partnerów do firmy; * łatwiejsze pozyskiwanie dobrych pracowników dzięki renomie przedsiębiorstwa skutecznie dbającego o zdrowie swoich pracownikówPN-N-18002: Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy - Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowegoZakres normy:W normie podano ogólne zasady postępowania w każdym etapie oceny ryzyka zawodowego oraz przedstawiono zasady przygotowania oceny i doboru przeprowadzających ją osób. W normie nie ustanowiono szczegółowych kryteriów do oszacowania ryzyka zawodowego oraz zaznaczenia jego dopuszczalności dla poszczególnych czynników występujących w środowisku pracy.Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego: Ocena ryzyka zawodowego odgrywa istotną rolę w procesie monitorowania stanu BHP, dostarczając informacji niezbędnych do planowania działań korygujących i zapobiegawczych w stosunku do niezgodności zidentyfikowanych w tym procesie. Ogólne zasady przygotowania oceny ryzyka zawodowego: Zaleca się przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego okresowo i zawsze wówczas, gdy wykorzystywane do jego oceny informacje straciły swoją aktualność. Sposoby przeprowadzania i dokumentowania oceny ryzyka zawodowego zależy przede wszystkim od wielkości organizacji i rodzaju zagrożeń.Oszacowanie ryzyka zawodowego: Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z poszczególnymi zagrożeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:- Prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń,- Ciężkości szkodliwych następstw tych zagrożeń,Ocenia się to ryzyko w skali 3 stopniowej.

Audyt – ocena danej osoby, organizacji, systemu, procesu, projektu lub produktu. Audyt jest przeprowadzany w celu upewnienia się co do prawdziwości i rzetelności informacji, a także oceny systemu kontroli wewnętrznej. Celem audytu jest wyrażenie opinii na temat osoby / organizacji / systemu itd. w ramach oceny w oparciu o przeprowadzone testy. Ze względów praktycznych, celem audytu jest dostarczenie tylko racjonalnego zapewnienia, o braku istotnych błędów. Dlatego w audycie stosowane są często statystyczne metody doboru próby do badania.

Audit pierwszej strony Przeprowadzany jest z inicjatywy kierownictwa danej firmy dla własnych potrzeb i zwykle przez własnych pracowników. W trakcie audytu pierwszej strony następuje weryfikacja poszczególnych elementów systemu jakości w tym zwłaszcza ocena stopnia przestrzegania wcześniej założonych ustaleń. Ustalenia te muszą być spisane i udokumentowane między innymi w postaci procedur i instrukcji. Najważniejszym dokumentem który jest podstawowym odnośnikiem w trakcie przeprowadzania wszystkich rodzajów audytów systemu jakości jest Księga Jakości.

Audit drugiej strony Dane przedsiębiorstwo występując w roli zamawiającego przeprowadza audyt jakości u swoich aktualnych lub potencjalnych podwykonawców wykorzystuje do tego najczęściej własny zespół audytorów lub zleca wykonanie audytów wyspecjalizowanej firmie. Zgodnie z postanowieniami norm PN ISO serii 9000 firma zobowiązana jest do pełnienia skutecznego nadzoru nad systemami jakości swoich podwykonawców.

Audit trzeciej strony Wniosek o jego przeprowadzenie zgłasza do upoważnionej instytucji przedsiębiorstwo. Celem takiego audytu jest pragnienie podbudowania renomy lub ugruntowanie pozycji na rynku. Audyt może być także skutkiem żądań potencjalnego kontrahenta.Pozytywny rezultat audytu trzeciej strony pozwala na nadanie certyfikatu systemowi zapewnienia jakości w tym przedsiębiorstwie. Jest to oficjalny dokument stwierdzający, że system obowiązujący w danej firmie odpowiada wymaganiom jednej z norm podlegających certyfikacji.

PCA – Polskie Centrum akredytacyjne Polskie Centrum Akredytacji jest krajową jednostką akredytującą upoważnioną do akredytacji jednostek certyfikujących, kontrolujących, laboratoriów badawczych i wzorcujących oraz innych podmiotów prowadzących oceny zgodności i weryfikacje. PCA udziela akredytacji laboratorium tylko na taką działalność, do której dane laboratorium ma kompetencje i odpowiedni sprzęt. Akredytacja nie jest przyznawana na badania zlecane podwykonawcom ale i także na takie badania, na które laboratorium ma zawartą umowę na dorywcze wykorzystywanie wyposażenia pomiarowo – badawczego i pomieszczeń laboratoryjnych. Laboratoria akredytowane samodzielne wykonują badania w zakresie posiadanej akredytacji. Laboratorium może zlecić badania podwykonawcy (laboratorium badawczego) posiadającego akredytację na dane badania,

9. Zarządzanie jakością w laboratorium według ISO 17025 Norma PN-EN ISO/IEC 17025 "Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących" skierowana jest do tych laboratoriów, które chcą potwierdzić swoje kompetencje w zakresie realizowanych przez nie badań. Laboratoria te muszą wdrożyć system zarządzania zgodny z normą ISO/IEC 17025 oraz otrzymać certyfikat akredytacji wydane przez Polskie Centrum Akredytacji. W normie tej określone są zarówno wymagania odnośnie prawidłowego opracowania oraz wdrożenia systemu, a także warunki, które powinny zostać spełnione aby uznane zostały kompetencje laboratorium w zakresie wykonywania badań.Jednostka chcąca otrzymać akredytację na określone przez siebie pomiary, musi zapewnić, iż wymagania znajdujące się w standardzie PN-EN ISO/IEC 17025:2005 zostały spełnione. Akredytacja jest również zobowiązaniem organizacji do realizacji pomiarów w sposób bezstronny, rzetelny a także niezależny. Laboratorium powinno zgodnie z wymaganiami wykonywać wszelkie badania i pomiary według udokumentowanych procedur przy pomocy przygotowanej do sprawnego działania aparatury badawczej. System jakości Należy ustanowić, wdrożyć i utrzymywać system jakości właściwy dla zakresu działalności (polityka i księga jakości, procedury, instrukcje, specyfikacje – dostępne, zrozumiane i wdrożone przez personel) Nadzór nad dokumentami Należy ustanowić i utrzymywać procedury nadzoru nad Dokumentami Przegląd zamówień, ofert i umów Należy ustanowić procedury, trzeba określić jednoznacznie jakie są wymagania klienta, sprawdzić czy są zapewnione środki do spełnienia tych wymagań; wszystkie rozbieżności natychmiast wyjaśniać Podwykonawstwo badań i wzorcowań podwykonawca musi być kompetentny”, np. spełniający wymagania niniejszej normy, należy powiadomić klienta o podwykonawstwie i najlepiej uzyskać jego pisemna zgoda. Odpowiedzialność za zlecenie przejmuje lab zleceniujące Zakupy usług i dostaw W punktach od 1 do 4 zawarto wymagania dotyczące zakupów, a pozwalające na zapewnienie jakości badań. Obsługa klienta Laboratorium powinno umożliwić klientom taką współpracę, aby byli nią usatysfakcjonowani, ale jednocześnie nie naruszać interesów i poufności badan innych. Skargi Laboratorium powinno posiadać procedurę i politykę rozpatrywania skarg. Nadzorowanie niezgodnych z wymaganiami badań / wzorcowań powinna być polityka i procedury postępowania gdy jakikolwiek aspekt badania lub wynik nie odpowiada procedurom laboratorium lub uzgodnieniom z klientem Działania korygujące Laboratorium powinno ustanowić politykę i procedury działań korygujących w przypadku stwierdzenia niezgodności. Powinien się odbywać audit. Działania zapobiegawcze Należy określić niezbędne ulepszenia i potencjalne Niezgodności Nadzór nad zapisami Potrzebna jest procedura zawierająca zasady identyfikacji, gromadzenia, dostępu, przechowywania (sposób i okres), niszczenia – zapisów dotyczących jakości i zapisów technicznych Audyty wewnętrzne Wykonywać okresowo zgodnie z planem jakości dla sprawdzenia czy działania są nadal zgodne z wymaganiami systemu jakości i niniejszej normy Przeglądy zarządzania Należy wykonywać okresowo, zgodnie z planem jakości i procedurą: przegląd systemu jakości laboratorium i działalności w zakresie badań, aby zapewnić ich odpowiedniość, skuteczność i wprowadzić niezbędne zmiany Wymagania normy dotyczące wymagań technicznych Czynniki wpływające na prawidłowość i wiarygodność badań i wzorcowań:1) czynnik ludzki, 2) warunki lokalowe i środowiskowe, 3) metody badań i ich walidacja, 4) wyposażenie, 5) spójność pomiarowa, 6) pobieranie próbek, 7) postępowanie z obiektami badania / wzorcowania; Wymagania normy dotyczące zarządzania Organizacja - Laboratorium, albo organizacje, której laboratorium jest częścią, musi posiadać osobowość prawną; badania należy wykonywać zgodnie z wymaganiami niniejszej normy, z potrzebami klienta, a także organów stanowiących oraz udzielających uznania; system zarządzania musi obejmować wszystkie prace wykonywane w laboratorium i poza jego siedzibą.

10. Polityka jakości Zobowiązanie kierownictwa do spełnienia wymagań normy ISO 9001 Zobowiązanie do ciągłego doskonalenia (TQM, Model PDCA Deminga)Cele jakościowe1Stopniowe zmniejszanie reklamacji klientów 2Zadowolenie klienta 3Zmniejszenie strat wewnętrznych 4Doskonalenie jakości wykonania Wewnętrzne straty: 1Straty materiału 2Dodatkowa praca 3Wybrakowany towar (nie satysfakcjonująca praca) 4Spadek notowań firmy (towar niższej jakości) 5Rabaty 6Zmiany projektowe/ procesowe 7Utrata zdolności produkcyjnych (dodatkowe zatrudnienie) 8Finansowe zatory 9Czas poświęcony na zarządzanie Funkcje: 1Określa kierunki i metody zarządzania w sprawach jakości. Stanowi podstawę zarządzania przez cele 2Stanowi podstawę do tworzenia planów operacyjnych i podejmowania decyzji 3Stanowi podstawę do komunikacji wewnątrz przedsiębiorstwa pomiędzy wszystkimi pracownikami 4Jest zawsze umieszczana w Księdze Jakości 5Stanowi element promocji; służy prezentacji przedsiębiorstwa, buduje zaufanie Elementy: 1Relacja klient- przedsiębiorstwo (stałe badanie preferencji klientów) 2Poziom jakości (wyroby klasy wyższej niż konkurencja, ciągły wzrost jakości wyrobów 3Zaangażowanie kierownictwa w sprawy jakości 4Współpraca z dostawcami (wybieramy kwalifikowanych dostawców; wspieramy dostawców w wdrażaniu jakości) 5Szkolenie i podnoszenie kwalifikacji 6Znane pojęcie klienta wewnętrznego Osiągnąć to chcemy poprzez doskonalenie obszarów: 1Bezpieczeństwo pracy 2Zadowolenia klienta 3Ulepszenie jakości wyrobów 4Ochrona środowiska 5Redukcja kosztów 6Szkolenia pracowników

11.Elementy systemu zapewnienia jakości: cd11.Odpowiedzialność kierownictwa: --Istnienie polityki jakości (polityka jakości musi być powszechnie zrozumiana w całej organizacji i znana wszystkim pracownikom) -Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za SZJ, stworzenie odpowiednich warunków organizacyjnych i kadrowych do funkcjonowania systemu zapewnienia jakości -Ustalenie kompetencji między personelem, który bierze udział w zarządzaniu -Skuteczność działania na rzecz zapewnienia jakości (okresowa ocena przydatności i efektywności SZJ (weryfikuje prace mające wpływ na jakość) 2. System jakości: -Opracowanie procedury i instrukcji SZJ (zapis procedur i sprawdzanie czy postępowanie jest zgodne, zgodność procedur z wymaganiami normy) -Plany jakości (plan osiągnięcia celu) (jakie środki są konieczne, jak zdobyć środki, jak uaktualniać procedury) -Przygotowanie Księgi Jakości, opis elementów i procedur 3. Księga jakości opisuje politykę jakości i SZJ, dokumentuje zgodność systemu jakości z normami ISO 9001, tworzy podstawę do audytowania (???) systemu jakości. Księga jakości: Cechy:1Zgodna z polityką jakości2Zgodna z aktualnym stanem3Precyzuje elementy związane z systemem4Informuje5Charakter ogólny (uściślenie procedury i instrukcje)6Konkretna7Jednolita pod względem terminologii 4.Procedura:Cel i zakres stosowania Co powinno być zrobione i przez kogo? Kiedy, gdzie, jak czynność wykonac Jak należy zadzorować i zapisywaćProcedura zerowa (procedura opracowania i rozpowszechniania procedury) Zawiera zasady i tryb opracowania, opiniowania, zatwierdzania, drukowania, ewidencjonowania, rozpowszechniania, udostępniania, ochrony treści procedur, przeglądu i aktualizacji procedur, przeglądu i realizacji procedur, wprowadzania zmian w procedurach, zakres odpowiedzialności osób.5. Instrukcja:Podstawowa - opis szczegółowy działania poszczególnych osób (cel, zakres, definicje, dokumenty(formularze), odpowiedzialność, sposób wycofania, załączniki Wycinkowa - cel, odpowiedzialność, wykonanie 6. Przegląd umowy: Określenie, udokumentowanie, zweryfikowanie i przekazanie wymagań jakościowych do realizacji Zaplanowany, udokumentowany, przebieg i wyniki zapisane Przegląd umowy we współpracy z klientem na etapie oferty jak i zamówienia Realizowany przy udziale pracowników z wszystkich działów przedsiębiorstwa (zmiany w umowie odnoszą się do różnych komórek organizacyjnych w przedsiębiorstwie) 7. Sterowanie projektem: 75% cech jakościowych wyrobu określana na etapie projektowania Dane wejściowe do projektowania Działania związane z projektem:Zaplanowanie i udokumentowanie Procedury procesu projektowania uściślają kolejność poszczególnych etapów realizacji Organizacja pracy (zespoły, miejsce pracy, materiały, sprzęt), harmonogram -Współpraca między komórkami przedsiębiorstwa (marketingu, zaopatrzenia, transportu(opakowanie); zakres, forma i tryb współpracy ustalone) -Personel właściwie wykwalifikowany i wyposażony w środki Dokumentacja: -Ustalić kryteria przyjęcia dokumentacji -Kto i wg jakich kryteriów będzie aktualizował? -Kto ma dostęp w trakcie projektowania? -Czytelność dokumentacji dla technologów, kierowników wydziałów, kontrolerów, pracowników serwisu -Ustalić kryteria przyjęcia dokumentacji Weryfikacja - Badania poszczególnych rozwiązań -Czy spełnione będą wymagania stawiane wyrobom? -Czy właściwy wybór technologii? -Czy właściwe rozwiązanie problemu bezpieczeństwa? -Wpływ wyrobu na środowisko -Zaopatrzenie serwisu w części -Konieczny zapis metod weryfikacji Walidacja - Sprawdzenie czy zaprojektowany wyrób spełnia potrzeby klienta (badanie różnych grup klientów) Zmiany projektu (zmiany przepisów, poziomu wiedzy, wymagań klientów); procedury zmian i wpływ zmian na inne elementy wyrobu Ustalić procedury zmian i wpływ zmian na wyrób Zmiany do projektu wprowadzają osoby upoważnione Nadzór nad dokumentacją: 1Terminowe przygotowanie aktualnych, sprawdzonych i zatwierdzonych dokumentów. 2Dokumenty muszą być zatwierdzone przez uprawnione osoby 3Dokumenty muszą się znajdować w miejscach, w których są wykorzystywane 4Nieaktualne dokumenty musza być natychmiast wycofane 5Zasady nadzoru nad dokumentacją muszą być opisane procedurą Analiza jakości dostaw: -Zapoznanie z kryteriami oceny -Poinformowanie o badaniach wyrobów przeprowadzonych u nas -Możliwość weryfikacji jakości wyrobu u dostawcy Zakupy: Dostawy muszą być realizowane u sprawdzonych dostawców w oparciu o ustalone wymagania. Proces zakupów musi uwzględniać plan i instrukcje badań. Wyrób dostarczony przez nabywcę: Zapewnienie jakości wyrobu powierzonego przez zleceniodawcę Powierzone materiały są składnikiem własnych dostaw Materiały te nie mogą być zagubione lub uszkodzone

11.Elementy systemu zapewnienia jakości: cd2

8. Oznaczenie wyrobu i jego identyfikowalność: -Przyporządkowanie wyrobu do obowiązującej dokumentacji we wszystkich fazach produkcji, dostaw, montażu i eksploatacji -Oznakowanie zapewniające możliwość odtworzenia warunków i historii wytworzenia wyrobu (identyfikowalność) 9. Sterowanie procesami: 1Planowanie procesów produkcji 2Zapewnienie stabilnych warunków produkcji 3Metody i środki produkcji określone w formie Instrukcji Pracy 4Plany kontroli - miejsca, cechy i punkty krytyczne 10. Kontrola i badania: Kontrola i badania w różnych fazach powstawania produktu: Jakość materiałów użytych do produkcji Jakość wykonanych części Jakość produktu; zgodność z dokumentacją 11. Wyposażenie do kontroli i pomiarów: Posiada wymaganą dokładnośćPodlega sprawdzeniu i regulacji wokreślonych odstępach czasu Status wyposażenia do badań i kontroli w zakresie wzorcowania Ocechowanie wyposażenia 12. Status kontroli i badania:-Oznakowanie za pomocą: etykiety, pieczęci, przywieszek, kart obiegowych lub podpisów-Informacja - dany wyrób został poddany kontroli i zatwierdzeniu, wstrzymaniu do czasu podjęcia decyzji lub odrzuceniu-Status kontroli i badania - potwierdzenie spełnienia/ nie spełnienia wymagań jakościowychPostępowanie z wyrobem niezgodnym z wymaganiami: Dobry do naprawy braki Wyeliminowanie możliwości użycia wyrobów wadliwych Wyrób niezgodny -Identyfikacja: który wyrób, kiedy wyprodukowany, jaka partia, jakie urządzenie, jaki ciąg produkcyjny –Posegregowanie -Powiadomienie zainteresowanych stron 13. Działania korygujące: Reklamacje diagnozowane, opracowanie działań korygujących, zapobieganie ponownemu powstawaniu wad. Trwałe zapobieganie wadom14. Analiza kontroli i badań -Zapisy niezgodności -Monitorowanie procesu –Audity –Reklamacje –Serwis -Spostrzeżenia klientów Spostrzeżenia pracowników Spostrzeżenia podwykonawcy 15. Transport, przechowywanie, pakowanie, transport: Postępowanie z wyrobem po kontroli końcowej Wyznaczenie wydzielonych i chronionych magazynów Nadzorowanie przyjmowania i wydawania towarów Okresowe sprawdzanie towarów przechowywanych (zmiany?) 16. Zapisy dotyczące jakości: Dokumentowanie spełnienia wymagań jakościowych Optymalizowanie procesu zapewnienia jakości -Wyniki kontroli -Wyniki badań -Wyniki pomiarów -Dane dotyczące materiałów, zespołów, podzespołów, wyrobów Wewnętrzne audity jakości: Weryfikacja działań istotnych dla zapewnienia jakości Potwierdzenie skuteczności funkcjonowania Systemu Jakości 17. Sprawdzanie działań korygujących Auditor wewnętrzny (certyfikat audytora wewnętrznego) bada wybrane obszary Systemu Zarządzania Jakością, czyli np. sprawdza czy pracownicy postepują zgodnie z procedurami i instrukcjami stanowiskowymi, czy prowadzą odpowiednie zapisy. 18.Szkolenia: Procedury określenia potrzeb dotyczących szkoleń. Jakie umiejętności powinny być dostarczone w wyniki przeprowadzonych szkoleń? -Rola w systemie jakości -Wykonywane zadania, podtrzymywanie wymaganych kwalifikacji Dobieranie uczestników szkoleń Dobór wykładowców Tryb sprawdzania stopnia przyswajania materiału Przechowywanie zapisów dotyczących szkoleń Jakie SA mocne i słabe strony w odniesieniu do kompetencji sprzedawcy? Serwis: - usługa jest również wyrobem 19. Metody statystyczne: -Sterowanie procesem-Analiza problemów -Weryfikacja-Pomiary i ocena cech jakościowych

12.Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

Wartości NDS stanowią wytyczne dla projektantów nowych i modernizowanych technologii i wyrobów, kryteria oceny warunków pracy oraz podstawę do prowadzenia działalności profilaktycznej w zakładach pracy.

NDSP – wartość stężenie toksycznego związku chemicznego, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.

NDSCh – najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe – wartość średnia stężenia określonego, toksycznego związku chemicznego, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina

13. SYSTEM ZARZĄDZANIAHIGIENĄ I BEZPIECZEŃSTWEM PRACY to część ogólnego systemu zarządzania organizacją, która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialność, zasady postępowania, procedury, procesy i zasoby potrzebne do opracowania, wdrażania, realizowania, przeglądu i utrzymywania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy Systemowe zarządzanie bezpieczeństwem jest metodą, która pozwala uporządkować i usystematyzować wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy w firmie, a jej ideą jest pełne i udokumentowane zaangażowanie zarówno kierownictwa, jak i każdego pracownika w rzeczywiste działania na rzecz bezpieczeństwa pracy DZIAŁANIA W OBSZARZE BHP 1. opracowanie i ogłoszenie załodze polityki oraz celów w zakresie BHP, będących wyrazem zaangażowania najwyższego kierownictwa 2. określenie odpowiedzialności i uprawnień poszczególnych pracowników zakresie działań na rzecz BHP 3. zapewnienie właściwych szkoleń oraz motywowanie pracowników do bezpiecznej i higienicznej pracy 4. organizowanie sprawnego systemu komunikowania się w zakresie BHP 5. ocenianie ryzyka zawodowego 6. opracowanie zasad reagowania na wypadki przy pracy 7. wdrażanie działań korygujących i zapobiegawczych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy 8. monitorowanie i auditowanie systemu zarządzania BHP

14. POLITYKA BHP

Deklaracja organizacji dotycząca jej intencji i zasad odnoszących się do ogólnych efektów działalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określająca ramy do działania i ustalania celów organizacji dotyczących zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy Kierownictwo firmy mając na względzie zdrowie i bezpieczeństwo pracowników wdrożyło, utrzymuje i doskonali System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higiena Pracy zgodny z: -Wymaganiami normy PN-N-18001:2004 -Obowiązującymi przepisami prawnymi i wymaganiami BHP dotyczącymi (FIRMA) - Własnymi planami i programami doskonalenia BHP Kierownictwo firmy deklaruje, że: - Będzie dokonywać przeglądu polityki BHP, celów i zadań w celu weryfikacji w stosunku do zmieniających się warunków prowadzonej działalności - Analizuje wyniki auditów i prowadzonych działań zapobiegawczych oraz korygujących a także nadzoruje ustanowione zapisy i procedury * Dba o podnoszenie poziomu świadomości i kwalifikacji pracowników dotyczących BHP poprzez szkolenia oraz informowanie o możliwych zagrożeniach i związanym z nimi ryzykiem zawodowym * Prowadzi dialog z pracownikami mający na celu ich angażowanie na rzecz BHP * Prowadzi ciągłe działania doskonalące w zakresie BHP Niniejsza polityka jest znana, zrozumiała i realizowana przez pracowników firmy oraz udostępniana zainteresowanym stronom zewnętrznym. * Zapewni odpowiednie środki finansowe, technologiczne, techniczne i organizacyjne dla realizacji polityki BHP, celów i ustalonych zadań * Identyfikuje zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, monitoruje ich stopień i zapobiega wypadkom przy pracy oraz chorobom zawodowym * Ma opracowane procedury awaryjne w przypadku wystąpienia zdarzenia dotyczącego BHP