Budowa skóry :
naskórek
skóra właściwa
tkanka podskórna
Rana – to uszkodzenie ciągłości skóry, a często również głębszych tkanek lub narządów na skutek urazu mechanicznego. W zależności od siły urazu mogą zostać uszkodzone naczynia krwionośne, nerwy, mięśnie , kości , narządy wewnętrzne.
Rany powstają na skutek działania czynników :
mechanicznych ( rany cięte, rąbane, kłute, miażdżone, postrzałowe)
termicznych (oparzenia, odmrożenia)
chemicznych ( oparzenia chemiczne, martwica, rozpuszczenie tkanek)
elektrycznych (oparzenia i zwęglenia tkanek)
Rany dzielimy na :
otwarte – gdy doszło do przerwania ciągłości skóry , zwykle wtedy obserwuje się krwawienie
zamknięte – gdy skóra jest nienaruszona
Rany otwarte rozpoznajemy na podstawie takich objawów jak :
ból
przerwanie ciągłości skóry
krwawienie
W zależności od przyczyn powstawania ran i ich wyglądu dzielimy je na :
cięte ,
kłute,
postrzałowe ,
tłuczone,
szarpane,
kąsane
Rana cięta – działanie ostrych przedmiotów o gładkich ostrzach : noży, szkła, blachy , siekiery. Brzegi rany są gładkie, krwawienie obfite, goją się na ogół szybko
Rana kłuta – zadawana przedmiotami szpiczastymi, długimi (nóż , pilnik, szydełko, drut), brzegi blisko, niewielka powierzchnia na skórze, ale głęboko sięgające uszkodzenia, mogą wystąpić duże krwotoki wewnętrzne
Rana postrzałowa :
rana postrzałowa wlotowa – wlot ma brzegi gładkie i małą średnice
rana postrzałowa wylotowa – wylot jest duży i poszarpany, mogą być widoczne tkanki i odłamki kostne
Rana tłuczona – działanie przedmiotów tępych (kamień, młotek) brzegi rany zgniecione lub stłuczone z krwawymi podbiegnięciami, obrzękami i zasinione , towarzyszy im ból, goją się źle z powodu uszkodzonych tkanek wokół rany i zakażeń
Rana szarpana – powstaje na skutek gwałtownego, nadmiernego rozciągnięcia skóry lub rozdarcia jej ostrymi przedmiotami, kształt nieregularny, brzegi poszarpane, krwawienie umiarkowane, goją się źle w skutek łatwego dostępu zarazków, zostawiają duże blizny
Rana kąsana- pokąsanie przez zwierze domowe lub dzikie, mogą mieć charakter ran szarpanych, miażdżonych , kłutych, wiążą się z niebezpieczeństwem rozwinięcia się wścieklizny
Ogólne zasady postępowania ratowniczego podczas zabezpieczenia obrażeń tkanek miękkich :
zadbaj o bezpieczeństwo własne – załóż rękawiczki lateksowe
zabezpiecz poszkodowanego przed upadkiem, połóż, posadź
zlokalizuj, odsłoń miejsce rany, rozcinając lub rozdzierając odzież
dokonaj oceny rany , aby ustalić dalsze postępowanie
zastosuj odpowiedni rodzaj opatrunku
załóż jałowy lub czysty opatrunek, nie kładziemy na ranę waty, ligniny, chusteczek higienicznych
raz założony opatrunek nie zrywaj, jeśli przecieka stosuj metodę dokładania
rany nie oczyszczaj, nie dezynfekuj
nie usuwaj ciał obcych z ran
w przypadku wytrzewienia narządów, nie wkładaj ich z powrotem do środka, nie wpychaj do rany
utrzymuj kontakt słowny z osobą przytomną
u nieprzytomnego dbaj o drożność dróg oddechowych
zabezpiecz termicznie, chroń przed wstrząsem
zastosuj pozycje przeciwwstrząsową, o ile nie ma przeciwwskazań
Opatrunek uciskowy – polega na położeniu na ranę czystego opatrunku, osłaniającego w postaci jałowej gazy, uciśnięciu go wałkiem ze zwiniętego bandaża, ligniny waty itp. A następnie umocowaniu go opaską dociskową czyli bandażem.