KRAJOWE

1.Program Natura się O[D]PŁACA

Cały program ma na celu ukazanie pozytywnej strony Natury 2000, dzięki której można wypromować sposoby zagospodarowania przestrzeni w sposób nieingerujący w środowisko przyrodnicze. Program ma na celu także dowartościowanie społeczności lokalnej, która będzie żyła w zgodzie z Naturą 2000, oraz ukazanie całej Polsce że można nie tylko pogodzić się z sąsiedztwem obszaru chronionego, ale wykorzystywać jego walory przyrodnicze dla promocji i lokalnego rozwoju.

Działania: gminia Cisna- powołanie ostoi Natura 2000 Bieszczady koliduje z planami budowy wyciągu narciarskiego na Jasło- zaproponowanie utworzenia parku w którym turyści będą mogli obserwować żyjące w stanie półdzikim niedźwiedzie, wilki, rysie. Tym samym Bieszczady pozostają krainą gdzie żyją europejskie drapieżniki i mają swoje ostoję na wolności, a ostoja Dolina Dolnej Skawy projekt Ekomuzeum Karpia i Ślepowrona.

Cele projektu

• Promocja Natury 2000 jako europejskiej sieci obszarów chronionych.

• Promocja pozytywnych przykładów wykorzystania walorów ostoi Natura 2000 w kraju i za granicą, promocja projektów związanych z utworzeniem sieci Natura 2000.

• Zainicjowanie nowych działań związanych z wykorzystaniem walorów przyrodniczych ostoi Natura 2000, wykorzystanie potencjału poszczególnych ostoi Natura 2000 i całej sieci dla lokalnego ekorozwoju.

• Wykorzystanie doświadczeń wnioskodawcy we wdrażaniu sieci Natura 2000 na poziomie lokalnym.

Problemy: Stworzenie pozytywnego wizerunku sieci Natura 2000. Wypromowanie pozytywnych przykładów harmonijnego współżycia społeczności lokalnych z Naturą 2000.

Z jednej strony wzmocnienie regionów, które uważają, że są poszkodowane w związku z utworzeniem ostoi Natura 2000, z drugiej „dowartościowanie” i wypromowanie regionów, które wspierały tworzenie sieci Natura 2000 lub co najmniej nie były temu przeciwne. Wypromowanie Natury 2000 jako europejskiej sieci obszarów chronionych i zasad jej ochrony.

2.Projekt Planu Zadań Ochronnych Ostoi Stawiany

W 2012 powstał Projekt Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Ostoja Stawiany w województwie świętokrzyskim. Koordynatorem planu był dr Alojzy Przemyski; członkowie Towarzystwa – Maciej Bonk, Roman Maniarski i Joanna Przybylska wykonywali część faunistyczną opracowania. Najważniejszą kwestią ochrony fauny obszaru, w tym silnych populacji płazów, jest zabezpieczenie zbiorników wodnych przed zasypywaniem, przekształcaniem w stawy rybne i eutrofizacją. Zaproponowane działania mają chronić zbiorniki wraz ze strefami buforowymi. Zwrócono także uwagę na kondycję siedlisk łąkowych, w tym łąk świeżych i zmiennowilgotnych, z którymi związane są modraszek telejus i czerwończyk nieparek; obecnie tereny otwarte w znacznym stopniu zarastają trzciną.

Przedmioty ochrony to między innymi: wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi, starorzecza i naturalne zbiorniki wodne, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, kwaśne buczyny oraz polepszenie warunków ekologicznych.

Problemy: przypadek wydm śródlądowych z murawami napiaskowymi- szybkie procesy sukcesyjne,

Warunki ekologiczne( siedlisko 2330)- przemieszczanie się piasków z dym- zasypywanie roślin, deficyt wody przez co ubożenie krajobrazu.

Zbiorniki wodne- eutrofizacja spowodowana działalnością człowieka, pojawiają się maty glonowe, spadek różnorodności biologicznej.

3.DOLINA GÓRNEJ PILICY- WALORYZACJA PRZYRODNICZA Wiosną i latem 2010 roku członkowie Towarzystwa Badań i Ochrony Przyrody wykonywali waloryzację przyrodniczą (część zoologiczna) doliny rzeki Pilicy na odcinku od Szczekocin do granic województwa śląskiego z wyłączeniem uregulowanego fragmentu w obrębie miejscowości Koniecpol. W realizacji zadania współpracowano z firmą "Usługi Ekologiczne" zajmującą się m.in. opracowaniem części botanicznej projektu. Waloryzacja została wykonana na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.

Głównym celem prowadzonych badań było:

• szczegółowe rozpoznanie wartości przyrodniczych i krajobrazowych wyznaczonego fragmentu doliny rzeki Pilicy, 

• ocena stanu zachowania populacji gatunków zwierząt i ich siedlisk, dokonanie diagnozy warunków zachowania lub przywrócenia właściwego stanu ochrony siedlisk i gatunków,

• identyfikacja roli doliny rzeki Pilicy jako elementu łącznikowego warunkującego zapewnienie spójności sieci NATURA 2000.

Członkowie towarzystwa prowadzą obserwacje przyrodnicze w dolinie Pilicy od blisko 20 lat, dzięki czemu posiadają bardzo dobre rozpoznanie wartości przyrodniczych wyżej wymienionego obszaru.

Na badanym terenie stwierdzono występowanie 673 gatunków zwierząt (2 gatunki minogów, 23 gatunki ryb, 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 217 gatunków ptaków, 46 gatunków ssaków i około 368 gatunków owadów). Tak duża różnorodność gatunkowa świadczy o znacznej wartości przyrodniczej tego obszaru.

Z uwagi na występowanie gatunków zwierząt, roślin oraz siedlisk, wymienionych w Dyrektywie Siedliskowej, na części obszaru objętego pracami inwentaryzacyjnymi w latach wcześniejszych powołano Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Suchy Młyn”, kolejny projekt SOO ,, Dolina Górnej Pilicy’’ zgłoszony w 2009 roku do Komisji Europejskiej. Niezależnie od tego, ze względu na znaczne walory ornitologiczne, badany obszar włączono do projektowanej ostoi ptasiej IBA „Niecka Włoszczowska”. Teren ten odpowiada kryteriom ostoi ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce.

Problemy: przedstawiono zagrożenia dla omawianego odcinka rzeki, wskazano także zalecenia ochronne dla poszczególnych gatunków zwierząt, omówiono działania edukacyjne, mające na celu propagowanie wiedzy o wartości przyrodniczej opisywanego obszaru i potrzebie jego ochrony. Wyróżniono strefy, w których nie dopuszcza się możliwości inwestowania, te, w których można inwestować po spełnieniu określonych warunków, jak również takie, gdzie mogą być prowadzone inwestycje.

4. Udostępnienie Obszarów Chronionego Krajobrazu: Doliny Raduni oraz Żuław Gdańskich dla turystyki kajakowej poprzez budowę infrastruktury turystycznej na rzece Raduni.

Przedmiotem projektu była budowa elementów infrastruktury kajakowej na rzece Raduni wzdłuż Szlaku Elektrowni Wodnych. W ramach projektu wybudowano pięć przenosek kajaków przy elektrowniach wodnych na rzece Raduni oraz dwa place manewrowe z miejscami do wodowania/wyjmowania kajaków. Wykonano także sześć tablic edukacyjno-promocyjnych, przeprowadzono akcję szkoleniową i promocyjną projektu. Ponadto zostało przeprowadzone zarybianie wód rzeki Raduni ośmioma gatunkami ryb: szczupak, lin, troć wędrowna, jaź, boleń, brzana, lipień, świnka. 

Cele: Do dyspozycji turystów został oddany nowy produkt turystyczny, dający nie tylko możliwość aktywnego spędzenia czasu, ale również zwiedzenia unikalnych i nadal działających elektrowni wodnych na Raduni. Możliwa stała się organizacja spływów kajakowych na odcinku od Straszyna do centrum Gdańska, dwiema rzekami: Radunią do Krępca, a następnie Motławą.

Proekologiczny i edukacyjny charakter tego produktu turystycznego sprawił, że nowa oferta turystyczna stała się szczególnie atrakcyjna dla dzieci i młodzieży, która uzyskała możliwość ciekawego i aktywnego spędzenia czasu, poznając swoją „małą ojczyznę”. Ponadto ze względu na położenie rzeki Raduni w pobliżu Trójmiasta, szlak kajakowy stanowi idealną propozycję nie tylko dla mieszkańców aglomeracji i okolic, lecz także dla odwiedzających region turystów chcących aktywnie spędzić czas. Szlak umożliwi obcowanie z walorami cennych przyrodniczo terenów rzeki Raduni i Żuław Gdańskich. Wytrwali kajakarze mogą również dopłynąć do centrum Gdańska i podziwiać jego zabytki z perspektywy Motławy.

ZAGRANICZNE

1.Komunikat Komisji z dnia 22 maja 2006r. ,, Zatrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej do roku 2010 i w przyszłości- Utrzymanie usług ekosystemowych na rzecz dobrobytu człowieka’’.

Działania przeprowadzone w obrębie granic Unii Europejskiej. Zatrzymanie niszczenia ekosystemów, ochrona natury.

Cele: Większa zgodność rozwoju terytorialnego i regionalnego z bioróżnorodnością biologiczna w UE wzmożenie podstaw wiedzy w celu ochrony bioróżnorodności, zachowanie ważnych siedlisk i gatunków.

Oprócz celów na 2010 r. określonych przez plan działań Komisja proponuje debatę na temat długoterminowej wizji różnorodności biologicznej oraz ram politycznych. Zgodnie z tym podejściem w opracowywaniu i wdrażaniu polityk wspólnotowych powinna być uwzględniana współzależność człowieka i przyrody, podobnie jak potrzeba osiągnięcia nowej równowagi między rozwojem gospodarczym i społecznym a ochroną świata przyrody.

Plan określa także cztery kluczowe działania wspierające (finansowanie, podejmowanie decyzji, tworzenie partnerstwa i edukacja, podnoszenie świadomości i uczestnictwo obywateli) oraz działania dotyczące kontroli, oceny i przeglądu. Adresatem planu działania jest zarówno UE, jak i państwa członkowskie.

Problemy: duże tempo degradacji siedlisk, zmiany klimatyczne zmuszają do migracji organizmy zdolne do poruszania się, zanieczyszczanie naturalnych ekosystemów .

2.Program Operacyjny współpracy transgenicznej Litwa- Polska- Rosja 2007-2013

Ma na celu określenie prognozy wpływu na środowisko, ocenę spójności celów i priorytetów strategicznych w zakresie ochrony środowiska.

Cele: Priorytet 1 to działania o charakterze inwestycyjnym z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, ochrony wód, powietrza, źródeł energii oraz monitoringu oraz ochronę środowiska przyrodniczego oraz kulturowego, promowanie ekoetykietowania i certyfikacji ekologicznej. Projektowanie i wykonanie przejść granicznych- szczególnie turystycznych oraz drobnej infrastruktury transportowej. Priorytet 2 ma na celu rozwój infrastruktury turystycznej ( punkty informacji turystycznej, ścieżki rowerowe), produkty turystyczne, renowacja obiektów dziedzictwa kulturowego; Edukacja- wspólne programy działania dla nauczycieli i naukowców, aktywizacja społeczności lokalnych w kierunku tworzenia społeczeństwa obywatelskiego i wzmożenie ochrony zdrowia. Wdrażanie i opracowywanie wspólnych planów przestrzennych i społeczno-gospodarczych obejmujących sąsiadujące regiony przygraniczne. Ominięcie obszarów szczególnie chronionych ( parki narodowe, rezerwaty, krajobrazowe, obszary NATURA 2000) przy zachowaniu zasad ochrony przyrody i środowiska np., przy inwestycjach drogowych.

3.Różnorodność krajobrazowa Chorwacji podstawą atrakcyjności turystycznej. Sosnowiec 2010 rok.

Chorwację odwiedza corocznie ponad 10 mln turystów. Jest to liczba dwa i pół razy przewyższająca liczbę mieszkańców. Obecnie wpływy z turystyki tworzą jedną czwartą wartości chorwackiego produktu krajowego brutto. Tezą przewodnią artykułu jest założenie, iż podstawą atrakcyjności turystycznej jest wyjątkowa różnorodność krajobrazowa. Na tle głównych jednostek fizjograficznych omówiono walory przyrodniczo-krajobrazowe na przykładzie ośmiu parków narodowych. Porównano frekwencję turystyczną w parkach narodowych w ostatnich pięciu latach.

Analiza: W podsumowaniu wskazano na proces rozprzestrzeniania się ruchu turystycznego w obszary przyrodniczo cenne, wzrost dostępności komunikacyjnej miejsc o najwyższych walorach oraz zagrożenia wynikające z rosnącej penetracji turystycznej. W grupie najpopularniejszych czterech parków można zauważyć niepokojącą tendencję do „przeinwestowania” turystycznego. Antropopresja stale się nasila w parkach można się kąpać w wodospadach, jest rozbudowana infrastruktura turystyczna. Artykuł wyraża też apel o konieczność pilnego wprowadzenia zasad turystyki zrównoważonej w Chorwacji.