Polityka przemysłowa UE
Cel główny wspólnej polityki przemysłowej:
Poprawa konkurencyjnej pozycji przemysłu europejskiego, a przez to – sytuacji w zatrudnieniu.
Źródło: European Parliament, Progress towards European Integration. Survey of the main activities of the European Parliament. July 1987-June 1988.
dążenie do poprawy efektywności i konkurencyjności przemysłu wspólnotowego poprzez szerokie (horyzontalne) wykorzystanie instrumentów tej polityki: tzw. warunków wstępnych, katalizatorów i akceleratorów zmian
realizowanie w ramach tej polityki:
wspólnej polityki naukowo-badawczej, która ma szczególne znacznie przy rozwijaniu potencjału technologicznego i innowacyjnego przedsiębiorstw ,
polityki wspierania małych i średnich firm, która umożliwia im pozyskanie potencjału rozwojowego poprzez: dostęp do zaplecza technologicznego, pomocy finansowej oraz system szerokiej informacji o zasadach i warunkach rządzących wspólnym rynkiem,
polityki sektorowej
Środkami realizacji celów polityki przemysłowej są głównie:
parametry ekonomiczne – do najczęściej stosowanych zaliczają się:
Finansowanie/współfinansowanie B+R oraz kształcenia kadr i szkolenia zawodowego,
Rozwoju regionalnego,
Infrastruktury,
Ochrony środowiska,
Eksploracji kosmosu,
Zbrojeń,
Subwencje dla podupadających przedsiębiorstw i gałęzi,
instrumenty administracyjne, to przede wszystkim:
Zapożyczone z polityki handlowej stosowanie kwot importowych
(ilościowych i taryfowych),
Procedury antydumpingowe i antysubwencyjne.
Instrumenty polityki przemysłowej krajów UE:
finansowanie budżetowe
subwencje,
wspieranie finansowe programów badawczo-rozwojowych,
udziały w inwestycjach rozwojowych,
subsydia przeciwdziałające bezrobociu,
programy rozwoju przemysłu
Krajowe
Restrukturyzacji gałęziowej i regionalnej przemysłu,
Transferu technologii i modernizacji przedsiębiorstw
Rozwijania małych i średnich przedsiębiorstw
Zmniejszania energochłonności
Ograniczania zanieczyszczeń środowiska
system finansowo-podatkowy
stopa opodatkowania,
ulgi i zwolnienia,
stopa amortyzacji,
stopa oprocentowania oraz warunki i preferencje w udzielaniu kredytów,
subsydiowanie oprocentowania kredytów,
fundusze specjalnego przeznaczenia.
Instrumenty polityki przemysłowej krajów UE:
taryfy celne,
zamówienia publiczne i sterowanie sektorem publicznym,
promowanie przekształceń organizacyjnych przedsiębiorstw (kierunki nacjonalizacji i prywatyzacji),
szkolenie i przygotowywanie kadr dla przemysłu,
informacje o rynku, o postępie naukowo-technicznym,
doradztwo zmierzające do podwyższenia konkurencyjności przedsiębiorstw,
licencjonowanie importu,
standardy i normy techniczne,
marketing międzynarodowy i promowanie inwestycji zagranicznych oraz inwestycji krajowych za granicą,
ubezpieczenia i ochronę prawną eksportu oraz inwestycji zagranicznych.
Rolą władz publicznych jest przede wszystkim działanie w charakterze katalizatora i pioniera dla innowacji, co można by odnieść do ich funkcji sterowniczych.
Podstawową odpowiedzialność za konkurencję przemysłową muszą ponosić same przedsiębiorstwa, chociaż i one powinny móc oczekiwać od władz publicznych tworzenia jasnych i czytelnych warunków dla swojej działalności.
Cztery podstawowe wyzwania dla unijnego przemysłu w formie zdolności do:
dotrzymywania kroku międzynarodowej konkurencji przemysłowej,
efektywniejszego inwestowania w wyposażenie, w know-how, w szkolenie i w kwalifikacje,
kompleksowego opanowania dyfuzji innowacji technologicznych,
rozwijania zasobów ludzkich.
Instrumentami przyspieszenia dostosowań strukturalnych mają być:
rozwój zdolności technologicznych UE,
promowanie aktywnej polityki innowacyjnej,opartej na transferze wiedzy technologicznej (know-how) ze sfery badań podstawowych do zastosowań przemysłowych i rozwijania technologii przedkonkurencyjnych (łącznie z wystawiennictwem i demonstracją wyrobów),
ustanowienie wysokich standardów i wprowadzenie technologiczne zaawansowanych sieci połączeń,
umocnienie systemów inwestowania w kapitał ludzki i podwyższania kwalifikacji siły roboczej,
lepsze wykorzystywanie zasobów ludzkich,
dynamiczna polityka względem MŚP oraz dostarczanie firmom autentycznych wspólnorynkowych usług.
Z postępu naukowo-technicznego korzystają dzisiaj przede wszystkim kraje najbogatsze.
Podział krajów współczesnego świata na trzy grupy:
kraje innowacyjne,
kraje naśladowcze,
kraje pustyni technologicznej (brak warunków do wykorzystywania nowych technologii).
Kraje Unii Europejskiej mają niebywały potencjał innowacyjny.
Europa cieszy się wieloletnią tradycją tworzenia przełomowych wynalazków. Może czerpać z bogactwa, jakim są jej twórczy mieszkańcy, oraz korzystać z ich kulturowej różnorodności.
Wynalazki o przełomowym znaczeniu dla postępu technologicznego wywodzące się z Europy, to np.:
ANTYBIOTYKI,
RADAR,
REKOMBINACJA DNA,
MAGNETOFON,
MAGNETOWID,
TRANZYSTOR,
MIKROPROCESOR,
ŚWIATŁOWÓD,
POKOJOWE WYKORZYSTANIE ENERGII ATOMOWEJ.
Tradycyjnie działalność B+R dzieli się na:
Badania podstawowe,
Badania stosowane,
Rozwój eksperymentalny.
„…Innowacja nie polega na pomnażaniu dyliżansów, lecz na ich wyeliminowaniu przez wynalezienie i upowszechnienie kolei żelaznych.”
Joseph Schumpeter
Europa położyła fundamenty pod jeden z największych jednolitych rynków świata, gdzie innowacyjne produkty i usługi mogą zostać skomercjalizowane na wielką skalę.
Z historycznego punktu widzenia siłą Starego Kontynentu jest mocny i odpowiedzialny sektor publiczny, który należy przekształcić w kapitał.
Komisja Europejska opracowuje, wpływa na lub, jeśli trzeba, wprowadza w życie polityki i programy mające na celu zwiększenie innowacyjności Europy.
Komisja stara się dopilnować, by innowacje były w pełni zrozumiane, oraz by rozpatrywano je w wyczerpujący sposób, przyczyniając się tym samym do większej konkurencyjności, trwałości i tworzenia nowych miejsc pracy.