1. Rodzaje izolacji

a) prezygotyczna

izolacja sezonowa(rozmnarzanie w innych porach roku)

izolacja siedliskowa (zajmowane są różne siedliska)

izolacja mechaniczna (odmiennie zbudowane ograny rozrodcze)

izolacja gametyczana (dotyczy struktury budowy gamet, niedopasowanie gamet)

izolacja etologiczna (dotyczy gatunków zwierząt rózniących się zachowaniami godowymi. Samice

odczytują tylko sygnały godowe wysyłane przez samce swojego gatunku)

b) postzygotyczna

nieżywotność mieszańców

niepłodność mieszańców

depresja mieszańcowa (mieszańce mogą się krzyżować ale w kolejnych pokoleniach następuje ich

eliminacja

Izolacja prezygotyczna: zapobiega powstawaniu potomstwa mieszańcowego, np. poprzez unikanie kojarzeń międzygatunkowych

Izolacja postzygotyczna: letalność lob sterylność mieszańców (lub ich obniżona

płodność/przeżywalność)

Mechanizmy powstawania izolacji rozrodczej

Niepłodność hybrydów przy poliploidyzacji

Dryf genetyczny może przyczyniać się do szybszego różnicowania się pul genowych izolowanych populacji

Dobór płciowy może prowadzić do szybkiej ewolucji cech epigamicznych samców i preferencji samic, prowadząc do izolacji pre-zygotycznej

Antagonistyczna koewolucja między genami o ekpresji zależnej od płci (tzw. konflikt międzypłciowy) powoduje szybką ewolucję cech związanych z reprodukcją

Pasożyty wewnątrzkomórkowe mogą powodować izolację rozrodczą

Wzmocnienie izolacji prezygotycznej izolacji rozrodczej przy wtórnym kontakcie populacji, u których wykształciła się izolacja post-zygotyczna

Teorie powstania komórki eukariotycznej:

TEORIA ENDOSYMBIOZY zakłada, że mitochondria i chloroplasty są przekształconymi w procesie ewolucji mikroorganizmami, które dostały się do wnętrza komórki praeukariotycznej drogą fagocytozy, przy czym nie uległy

stawieniu, ecz przekształciły się w wymienione wcześniej organella. Mitochondria i plastydy zawierają własną informację genetyczną w postaci DNA. Analiza sekwencyjna białek mitochondrialnych i plastydowych wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo z prokariotami.

TEORIA KOMPARTMENTACJI: jeden ze sposobów wyjaśnienia procesu powstawania komórki eukariotycznej; głosi, że organelle tego typu komórki (jądro komórkowe, mitochondria i chloroplasty) wykształciły się w toku ewolucji przez komplikację budowy komórki prokariotycznej, na drodze stopniowego podziału funkcji (kompartmentacja, występujący w → komórkach eukariotycznych rozdział poszczególnych procesów przemiany materii między różne otoczone błonami wewnątrzkomórkowe przedziały (kompartmenty) lub organelle (→ retikulum endoplazmatyczne).

Teoria Telomowa

Telom - pojedyncze widlaste rozgałęzienie u roślin zielonych np. kuksonia (Cooksonia). Telom zawsze zawiera centralnie położoną prymitywną tkankę przewodzącą. Na szczytach telomów znajdują się kuliste zarodnie lub skupiska gametangiów.

Telomowa teoria - teoria wyjaśniająca powstanie organów żywych z systemów telomów, czyli jednoosiowych odgałęzień sporofitu, bezlistnych, widlasto rozgałęzionych i posiadających nierozgałęzioną wiązkę przewodzącą. Szybszy wzrost jednego z telomów mógł spowodować powstanie pędu głównego, a dalsze rozgałęzienie telomów bocznych, ustawianie ich w jednej płaszczyźnie i spłaszczenie mogło wykształcić liście.

Koncepcja biologiczno-genetyczna (na temat definicji gatunku):

grupa org mających wspólną pulę genową tzh, zbiór osobników zdolnych potencjalnie do wzajemnej wymiany genów lub inaczej zbiór osobników należących do jednej puli genetycznej.

Koncepcja biologiczna:

grupa naturalnych, krzyżujących się populacji, izolowanych rozrodczo od innych takich grup

Ograniczenia biologicznej koncepcji gatunku:

odnosi sie wyłącznie do organizmów rozmnażających sie płciowo nie moze być zastosowana do form partenogenetycznych (nie zachodzi wymiana genów), nie moze być wykorzystana do form kopalnych

odnosi sie tylko do organizmów żyjących w stanie dzikim, zwykle opiera się na przypuszczeniach

KLADYSTYKA

Kladystyka to sposób klasyfikacji oparty tylko i wyłącznie na pokrewieństwie. Kladystyka jako dziedzina nauki wyodrębniła się z systematyki organizmów żywych, ale obecnie jej metody bywają stosowane również w stosunku do języków czy memów. Podstawowym pojęciem w kladystyce jest klad, czyli organizmy mające wspólnego przodka. W ujęciu ortodoksyjnym klady rozdzielają się dychotomicznie, tworząc drzewo dychotomiczne. W praktyce rzadko udaje się

udowodnić realność takich rozgałęzień ze wględu na powszechne w ewolucji zjawisko radiacji adaptacyjnej.

W klasycznej systematyce grupy organizmów (taksony) mogą być:

monofiletyczne - dla każdych dwóch członków grupy zawarci są wszyscy ich wspólni przodkowie, dla każdego członka zawarci są wszyscy jego potomkowie. Np. ssaki

parafiletyczne - dla każdych dwóch członków zawarci są wszyscy ich wspólni przodkowie, jednak

nie wszyscy potomkowie niektórych członków należą do grupy. Np. gady, ponieważ ptaki są potomkami organizmów zaliczanych do gadów lecz same nie są zaliczane do gadów.

polifiletyczne - istnieje dwóch członków grupy, których wspólny przodek jest poza grupą. Np. "stałocieplne kręgowce latające" - nietoperze i ptaki mają oczywiście wspólnego przodka, który żył gdzieś w późnej erze paleozoicznej, jednak nie jest on zaliczany do "stałocieplnych kręgowców latających".

W kladystyce nie dopuszcza się grup polifiletycznych ani parafiletycznych, co jest postulatem skądinąd słusznym, ale trudnym do realizacji w praktyce - prowadzi do systematyki nadmiernie rozbudowanej, rewolucyjnie niezgodnej z

dotychczasowo przyjętą, a więc mało użytecznej w praktyce. Kladystyka stanowi teoretyczną podstawę współczesnej systematyki, ale praktyka często jest za nią daleko w tyle.

Podział glonów ze zwgledu na barwniki

Glaukofity: chlorofil a i fikobiliny

Tobołki: barwniki karotenowe, chlorofile a i c

Eugleniny: chlorofile a i b

Chryzofity: chloromonady: głównie chlorofil a

Kryptofity: chlorofile a i c

Brunatnice: chlorofile a i c

Krasnorosty: fikobiliny

Glony dzielimy ze względu na kryteria:

Budowa i skład błony komórkowej, Barwniki, Substancje zapasowe, sposób rozmnażania

PODZIAŁ GLONÓW

sinice, glaukofity, zielenice, krasnorosty, złocienice, brunatnice, bruzdnice, kryptofity, eugleniny

TOKSYNY GLONÓW

Hepato(wątoba), Neuro(uk. nerwowy, oddychanie), Dermato(skóra), Cyto(tkanki)

ENDOSYMBIOZA

Organelle powstały na drodze endosymbiozy:

- bakterie (spirocheta) - wić

- sinice lub prochlorofity - chloroplasty

- bakterie tlenowe - mitochondria

KOMPARTMENTACJA

Stopniowa komplikacją budowy komórek procaryota, Zwielokrotnienie materiały genetycznego, Stopniowe odgradzanie cześci mat. gen. przez zaginanie sie do wewnątrz błon komórkowych

Podstawowe założenia teorii HOMOLOGICZNEJ (IZOMORFICZNEJ)

- glony które dały początek roślinom lądowym miały dobrze wykształconą (izomorficzną) przemianę pokoleń

- gametofit i sporofit roślin lądowych ewoluowały równocześnie

- na początku ewolucji roślin lądowych znajdują sie "psylofity" zgodnie z teorią izomorficzną ewolucja roślin lądowych rozpoczela sie od "psylofitów" i przebiegała w dwóch zasadniczych kierunkach

- rosliny u których pokoleniem dominującym jest sporodit

- rośliny u których pokoleniem dominyjącym jest gametofit czyli szereg ewolucyjny mszaków i paproci

Podstawowe założenie teorii INTERKALACYJNEJ (ANTYTETYCZNA)

- początek rośliną lądowym dały zielenice bez przemiany pokoleń

- sporofit jest wytworem ewolucji roślin lądowych a w pierwszych fazach jego rozwoju związany jest z gametofitem tworząc zarodek

- naturalnym przedłużeniem ewolucji zielenic ramienicowych są mszaki. Zgodnie z założeniem teorii interkalacyjnej najbardziej spokrewnionym z roślinami lądowymi jest tarczowłos (Colechoeta sp.) z zielenic ramienicowych

- gametofit w formie plechy o średnicy 1 mm

- zapłodniona komórka jajowa pozostaje na roślinie macierzystej po zapłodnieniu otacza sie płonnymi nicmi

- zawiera sporopoleinę - substancje typową dla roślin lądowych. zgodnie z teoria interkalacyjną ewolucja roślin lądowych rozpoczyna się od organizmów z dominującym gametofitem

POLIMORFICZNA koncepcja pochodzenia okrytozalążkowych:

- słupki o łożyskach brzeżnych powstały z liści zarodnionośnych

- słupki o łożyskach centralnych wyewoluowały z liści płonnych

- rośliny okrytozalązkowe pochodzą od różnych grup roślin nagozalążkowych

HOLOTYP

termin w taksonomii roślin i zwierząt; wybrany pojedynczy okaz wzorcowy, wyznaczony jako okaz typowy dla danego taksonu, osobnik, na podstawie którego opisano i nazwano nowy gatunek; wszystkie inne osobniki serii typowej

nazywane są paratypami.

CORDAITOPSIDA pochodzą bezpośrednio od dewońskich pranagozalążkowych z rzędu archeopterydowców (Archaeopteridales).

GLEWIKI (Anthoceropsida) - klasa roślin należąca do typu (gromady) mszaków. Najbardziej prymitywna grupa mszaków licząca około 330 gatunków. Niekiedy glewiki traktowane są jako oddzielna podgromada Anthocerophytina.

Charakterystyka

Charakteryzuje je wiele cech wskazujących na znaczną odmienność zarówno od mszaków jak i wielu innych roślin lądowych. Ich specyfika dotyczy głównie budowy i rozwoju sporofitu.

Tak jak u mszaków, jest on trwale połączony z gametofitem, Przez całe życie pozostaje zielony i zachowuje zdolność wzrostu (tak jak u paprotników). Sporofit nie wykształca sety ("łodyżki" na której osadzona jest puszka) natomiast między stopą a zarodnią nieprzerwanie produkowane są elementy budujące zarodnię, w tym kolumienkę (wewnątrz zarodni) i tkankę zarodnikotwórczą. Skutkiem tego zarodnia zróżnicowana jest na szeregi poziomów dojrzałości zarodników. Pęknięcie jednej części i uwolnienie dojrzałych zarodników nie hamuje procesu produkcyjnego pozostałych mejospor. Zjawisko to jest unikalne wśród wszystkich roślin lądowych.

Glewiki są gatunkiem pionierskim, występują na odkrytej, gliniastej glebie na wilgotnych skarpach, polach, rowach itd. Ich plecha osiąga 0,5-1,5 cm szerokości.

Takson monofiletyczny - takson, który obejmuje wszystkich potomków wspólnego przodka. Przykładami są ssaki lub gąbki.

Nagonasienne wielkolistne (Cycadophytina Cronquist) - podgromada roślin należąca do typu (gromady) nagonasiennych.

Systematyka

Klasa: benetyty (Bennettitopsida) (rośliny kopalne)

Klasa: sagowcowe, sagowce (Cycadopsida Brongn.)

Czasem do nagonasiennych wielkolistnych zalicza się także paprocie nasienne (Pteridospermopsida), które w świetle najnowszych badań stawia się w radze typu (gromady).

Widłaki różnozarodnikowe (Isoёtopsida) - klasa widłaków.

Charakterystyka

Przedstawiciele tego taksonu charakteryzują się tym, że tworzą dwa rodzaje zarodników, z których wyrastają dwupienne gametofity (przedrośla). Sporofit ma skróconą, bulwiastą łodygę. Liście są długie, ostre, na górnej powierzchni mają

płatowaty wyrostek zwany języczkiem. Plemniki są wielowiciowe.

Systematyka

Pozycja w systemie Reveala

Królestwo rośliny, gromada widłaki, podgromada Lycopodiophytina, klasa widłaki

różnozarodnikowe.

podklasa: Isoetidae Reveal

rząd: poryblinowce, porybliny (Isoetales Prantl)

Rząd: † lepidofity, lepidodendrowce, łuszczydłowce (Lepidophytales,

Lepidodendrales)

Rząd: † pleurmejowce (Pleuromeiales)

Rząd: poryblinowce, porybliny (Isoёtales)

Rząd: widłaki nasienne (Lepidokarpales) R

euploidy - organizmy o pojedynczym lub zwielokrotnionym zestawie chromosomów

aneuploidy - organizmy wzbogacone lub zubozone o jeden lub wiecej chromosomów

autopoliploidy - polipliody wewnątrzgatunkowe

allopoliploidy - poliploidy międzygatunkowe (mieszańce

eupliody - xn x>=1

aneupliody - n+-1 2n+-3 itp.

allopoliploidy 2(n+n')

autopoliploidy – xn

13) Fenomen słupka.

Słupek jest organem, który występuje tylko u okrytozalążkowych (Magnoliophytina=Angiospermale). Powstaje on ze zrośnięcia się owocolistków, które tworzą najbardziej wewnętrzny okółek kwiatu. Jest on na pewno progresywnym osiągnięciem ewolucyjnym roślin.Słupek okrywa całkowicie zalążki, tak, że nie komunikują się one bezpośrednio z

otoczeniem. Nawet ziarna pyłku nie dostają się bezpośrednio do zalążka, lecz kiełkują na znamieniu słupka, wytwarzając tzw. łagiewkę pyłkową. Pełni więc on funkcję osłaniającą i izolacyjną przed negatywnymi czynnikami zewnetrznymi.

Po podwójnym zapłodnieniu z zalążka powstaje nasienie, ze słupka zaś (a właściwie jedynie z jego dolnej części, zwanej zalążnią) różnorodnie wykształcony twór, zawierający wewnątrz nasiona, zwany owocem. Owoc jest także tworem

występującym jedynie u okrytonasiennych i pełni funkcję ochronną (np.zdrewniała owocnia orzecha chroni przed roślinożercami), jak również bierze udział w rozprzestrzenianiu się nasion (zoochory).Słupek ma znaczenie w biologii zapylania. Występuje tzw. różnosłupkowość (heterostylia), polegająca na dwojakim sposobie wykształcenia słupka. W

zależności od budowy aparatu gębowego owadów zapylających słupek może mieć długa lub krótką szyjkę, co ma kolosalne znaczenie w zapyleniu krzyżowym ( a więc rekombinacji genów i większymi możliwościami przystosowawczymi!). poza różnosłupkowością występują inne mechanizmy ułatwiające korzystne zapłodnienie krzyżowe. Jest nim m.in. przedsłupność, czyli gotowość słupka do zapylenia i zapłodnienia przed osiągnięciem dojrzałości pręcików tego samego osobnika.Jak widać, budowa i funkcjonalność słupkowia ma determinujący wpływ na kluczowy proces zapewniający przetrwanie gatunku – Jednocześnie jego budowa zapewnia podtrzymanie tego procesu irozmnażanie wymianę genów między osobnikami w sposób bardzo skuteczny, co decyduje o fenomenie ewolucyjnej zdobyczy okrytonasiennych, jakim jest wytworzenie słupka.

20) Jakie rośliny powstają wg. teorii szyszkokwiatowej i kwiatostanowej?

Teoria szyszkokwiatowa (= antostrobilowa = hipoteza euancjum): kwiat okrytozalążkowych powstał z jednoosiowego końcowego odcinka pędu, niosącego organy rozmnażania w postaci liści zarodnionośnych. Był to więc niewątpliwie

strobil. Omawiane strobile były utworami obupłciowymi, na szczycie ich znajdowały się żeńskie liście zarodnionośne (makrosporofile), pod nimi – męskie liście zarodnionośne (mikrosporofile), a dalej – liście płonne. W świetle tej teorii

kwiat jest skróconym pędem, a jego części przekształconymi liśćmi. Ponadto, wg tej hipotezy, kwiaty jednopłciowe (tj. rozdzielnopłciowe) są zjawiskiem wtórnym wśród okrytozalążkowych. Wobec tego za prymitywne należy uznać te kwiaty,

które wykazują jeszcze dość wyraźnie charakter pędowy, cechując się przy tym obupłciowością. Wg tej teorii podklasa Magnoliidae (magnoliowe) byłby najprymitywniejszymi współczesnymi okrytozalążkowymi. Stanem pierwotnym jest zoidiogamia (pyłek przenoszony przez zwierzęta). Z prymitywnych przedstawicieli tej podklasy żyjących najprawdopodobniej w pierwszej połowie okresu kredowego rozwinęło się kilka szeregów rozwojowych obejmujących wszystkie znane nam rośliny okrytozalążkowe, nie wyłączając jednoliściennych.

Teoria kwiatostanowa (hipoteza pseudancjum): zwolennicy zwracają uwagę na fakt, że ogromna większość nagozalążkowych ma kwiaty jednopłciowe, zebrane w mniej lub więcej gęste kwiatostany. Takie jednopłciowe kwiatostany miały stanowić punkt wyjścia dla powstania kwiatu okrytozalążkowych. Odbyło się to prawdopodobnie drogą redukcji poszczególnych kwiatów męskich i żeńskich do ich najistotniejszej części, tj. do pręcików czy zalążków. W świetle tej hipotezy pierwotne okrytozalążkowe miały kwiaty jednopłciowe. Kwiaty obupłciowe pojawiły się natomiast poprzez wytworzenie zalążków w szczytowych partiach prymitywnych kwiatostanów męskich. Głównym założeniem tej hipotezy jest

przyjęcie istnienia rozdzielnopłciowych kwiatów u przodków okrytozalążkowych. Są nimi przede wszystkim głównie gatunki australijskiego kazuaryna (Casuarina) oraz wiatropylne drzewa o rozdzielnopłciowych kwiatach (orzechy, buki, brzozy,

dęby itd.). Wg tej teorii wiatropylność jest stanem pierwotnym.

Workowce- Charakterystyczną cechą workowców jest wytwarzanie specjalnych zarodników workowych, zwanych askosporami, wewnątrz komórek zwanych workami (ascus}, po wcześniej odbytym procesie płciowym (por. rys. 134B). U

większości gatunków worki powstają w owocnikach o różnych kształtach, co stanowi cechę diagnostyczną przy wyróżnianiu niższych jednostek systematycznych w obrębie klasy. Owocniki mają postać., maleńkich, kulistych otoczni lub większych, kilkucentymetrowych miseczek.

Podstawczaki- Do podstawczaków należą grzyby wyłącznie lądowe, prowadzące saprofityczny lub pasożytniczy tryb życia. Podobnie jak workowce mają one wielokomórkową budowę grzybni. Wyróżniają “ się specjalną formą zarodników

podstawkowych, zwanych basidiosporami, które są wytwarzane na specjalnych strzępkach, zwanych podstawkami (bas/dium). Powstawanie basidiospor następuje po procesie płciowym.

Cykle rozwoju:

Workowce (Ascomycetes)

- kopulują całe organy płciowe (gametangia)

- wielojądrowa plemnia styka się z wielojądrową lęgnią i przelewa do niej swą zawartość

- w lęgni jądra męskie i żeńskie układają się parami

- jako tzw. jądra sprzężone przechodzą do strzępek wyrastających z zapłodnionej lęgni

- strzępki rozrastają się

- do zlania jąder sprzężonych dochodzi dopiero w ich szczytowych komórkach gdzie tworzą się zarodnie z zarodnikami

- w konsekwencji zlania jąder sprzężonych powstaje jądro zygotyczne

- przechodzi ono mejozę i mitozę

- w wynik tego tworzy się osiem haploidalnych jąder, a z nich formuje się osiem zarodników

- komórka w której powstają zarodniki nazywamy workiem

Podstawczaki (Basidiomycetes)

- brak organów płciowych

- kopulują różnoimienne jednojądrowe strzępki haploidalne

- podczas kopulacji dochodzi tylko do plazmogammi (zlania się cytoplazmy) obu kopulujących komórek grzybni

- jądra tworzą jądra sprzężone

- rozrastająca się grzybnia ma teraz komórki dwujądrowe

- strzępki grzybni splatają się gęsto i tworzą owocniki

- w części owocnika gdzie mają się wytworzyć podstawki dochodzi do zlania jąder sprzężonych

- powstaje jądro zygotyczne, które dzieli się mejotycznie

- komórka zygotyczna przekształca się w podstawkę

- tworzą się na niej cztery wyrostki, do których wnikają poszczególne jądrapowstałe po podziale jądra zygotycznego formując w ten sposób cztery zarodniki podstawkowe

cykl zyciowy gatunku ginacego bezpowrotnie

1. narodziny (powstanie nowego gatunku)

2. ekspansja (poszerzenie areału)

3. stabilizacja

4. Regresja (zmniejszenie areału)

5. stadium reliktowe

6. Ekstyncja (zanik gatunku)

Różnicujący się:

narodziny

ekspansja

stabilizacja

różnicowanie się

fragmentacja zasięgu

narodziny nowego gatunku

Taksonomia to:

-badanie i opis zmienności organizmów

-rozpatrywanie przyczyn i konsekwencji tej zmiennosci

-tworzenie systemu kwalifikacji

taksis- porządek, układ

nomos- prawo

takson- jednostka takonomiczna- jeden z poziomów w systematyce organizmów żywych, utworzony ze zbioru osobnikow wydzielonego w naturalny sposób sposrod organizmów zywych....

Fazy rozwoju takosonomii:

1 odkrywcza (obejmuje ograniczony podział gatunków)

2 systematyczna

3 biosystematyczna (badania genetyczne)4 encykolpedyczna (łączy wiedze zgromadzaną w 3 poprzednich fazach alfa taksonomia 1i 2 omega taksonomia 3i4 ( jak wyzej)

ZMIENNOŚĆ

Zmienność - dla organizmów żywych jest to zróżnicowanie cech osobników w obrębie jednej populacji lub gatunku; może być uwarunkowane czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Miarą zmienności jest różnorodność cech genotypowych i fenotypowych organizmów.

* środowiskowa (modyfikacyjna, fluktuacyjna, niedziedziczna-kodyfikacyjna)

* genetyczna (dziedziczna):

- rekombinacyjna (mieszanie się materiału genetycznego - nie powstają nowe geny, ale nowe kombinacje genów), wynika ona z 3 źródeł: zjawiska crossing over, niezależnej segregacji chromosomów oraz łączenia się gamet różnych osobników,

- mutacyjna (mutacja - nagła zmiana w materiale genetycznym).

ŹRÓDŁA ZMIENNOŚCI

czynniki fizyczne: temp., UV,

czynniki chemiczne: amoniak

odziaływanie środowiska: stres, specjacja, dobór

błędy w procesach genetycznych: replikacja, transkrypcja, translacja

ALLO-EU-ANEUPLOIDY

aneuploidy(2n+1) - określa się osobniki, u których prawidłowy zestaw chromosomów (typowy dla danego gatunku i płci) we wszystkich komórkach somatycznych został wzbogacony lub zubożony o jeden lub więcej chromosomów

alloploidy(n1+n2) - organizmy o genotypie powstałym przez połączenie się gamet dwóch różnych gatunków.

euploidy(3n) - organizmy, u których zostaje zwielokrotniony cały garnitur chromosomów

INTROGRESJA

długofalowy proces polegający na włączaniu puli genów jednego gatunku do puli genów innego gatunku poprzez krzyżowanie hybrydy międzygatunkowej z jednym z jego rodziców. Może doprowadzić do specjacji.

RODZAJE KLASYFIKACJI

* fenetyczna – opierająca się na relacjach podobieństwa między klasyfikowanymi obiektami.

* filogenetyczna – opierająca się na relacjach pokrewieństwa klasyfikowanych obiektów.

RODZAJE TAKSONÓW

takson - grupa organizmów filogenetycznie spokrewniona posiadająca wspólną cechę wyróżniającą ją od innych grup

* monofiletyczne – grupa obejmująca wspólnego przodka i wszystkich jego potomków.

* parafiletyczne – grupa obejmująca wspólnego przodka i nie wszystkich jego potomków.

* polifiletyczne – istnieje dwóch członków grupy, których wspólny przodek jest poza grupą.

DIAGNOZA

wykaz najważniejszych cech lub kombinacji cech taksonu

TYPY NOMENKLATORYCZNE

– w systematyce biologicznej organizm wiązany z określonym taksonem i określający zakres jego stosowania.

* holotyp – typ nomenklatoryczny wskazany przez autora nazwy naukowej taksonu, na podstawie którego opisano nowy gatunek

* izotyp – dublety holotypu,

* syntyp – jeden z okazów lub taksonów wymienionych przez autora nazwy naukowej, który nie wskazał holotypu,

* paratyp - okaz wymieniany w protologu, który nie jest ani holotypem, ani izotypem, ani jednym z syntypów

* lektotyp – okaz lub takson wybrany spośród syntypów lub izotypów mający służyć jako typ nomenklatoryczny,

* neotyp – typ nomenklatoryczny wybrany wobec braku wszystkich powyższych.

ROŚLINY

Organizmy z reguły samożywne, zawierające barwniki asymilacyjne w obrębie cytoplazmy lub chloroplastach, zbudowane z komórek zaopatrzonych w ścianę.

KAMIENIE MILOWE

15mld - wszechswiat, 4,5mld - ziemia, 3,8mld - prokariotyczne, 1,5mld - chloroplast, 400mln - rośliny lądowe, 120mln - kwiatowe ze słupkiem

HIPOTEZA POCHODZENIA ROŚLIN LĄDOWYCH

plechowate zielenice z ramienicowych wyszły na ląd przekształcając się w rośliny telomowe

KULTYWAR

Wyraźnie odrębna, jednorodna i trwała odmiana uprawna (hodowlana) rośliny wyróżniająca się walorami użytkowymi lub estetycznymi (określoną cechą lub kombinacją cech), uzyskana w wyniku zabiegów hodowlanych.

ATRYBUTY GATUNKU

historia, zasięg, siedlisko

RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA JAKO PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA

taksonomia, biosystematyka, genetyka, ewolucjonizm, biogeografia, ochrona przyrody, ekologia

SYSTEM FORM ŻYCIOWYCH ROŚLIN RANKUIERA

fanero(jawno)-chame(nisko)-hemi(naziemno)-geo(ziemno)-tero(jednoroczne)-helo(błotno)-hydrofity(wodnopączkowe)

TYPY STEL

proto, syfono(paprocie), eu(dwuliścienne), atakto(jednoliścienne)

RANGI

Domena, Królestwo, Typ, Gromada, Rząd, Rodzina, Rodzaj, Gatunek, Podgatunek, Odmiana, Forma

ROŚLINY TELOMOWE

-obejmują wszytskie rośliny lądowe(wtórnie wodne)

-wspólny typ przemiany pokoleń, dominacja 2n (poza mszakami)

-sporofit ma budowe osiową

-gametofit przeważnie plechowaty, drobny(poza mszakami)

-sporofit wytwarza zarodnie dającą mejospory dające gametofity

-gametofit wytwarza rodnie i plemnie(przekształcony u roślin wyższych)

KUKSONIA

najprostrza roślina lądowa, przedstawiciel ryniofitów

3 LINIE ROZWOJOWE PSYLOFITÓW

ryniofity - łodyga widlasto rozgałęziona, rozgałęzienia zakończone zarodnianmi

trymerofity - pędami, rozwidlającymi się pseudomonopodialnie (dychotomicznie lub nawet trychotomicznie, ale jedno z rozgałęzień było bardziej rozwinięte od drugiego), tworząc coś w rodzaju osi głównej, zarodnie na odgałęzieniach bocznych

zosterofylofity - pastorałkowato skręcone pędy rozgałęziały się dychotomicznie z wyraźną tendencją do tworzenia osi głównej, na bokach pędu na krótkich trzonkach, nerkowate zarodnie

PAPROCIE GRUBO A CIENKOZARODNIOWE

cienko- zarodnie mają jednowarstwową sciankę i są otwierane są za pomocą pierscienia, ułożone w kupki

grubo- zarodnie mają grubą często wielowarstwową scianę, nie posiadają charakterystycznego pierścinia, pękają bezwładnie

ISOETAS - WIDŁAKI RÓŻNOZARODNIKOWE

Przedstawiciele tego taksonu charakteryzują się tym, że tworzą dwa rodzaje zarodników, z których wyrastają dwupienne gametofity (przedrośla). Sporofit ma skróconą, bulwiastą łodygę. Liście są długie, ostre, na górnej powierzchni mają płatowaty wyrostek zwany języczkiem. Plemniki są wielowiciowe.

KLASY NAGONASIENNYCH

#Wielkolistne - paprocie nasienne, sagowce, benetyty, gniotowe

#Drobnolistne - miłorzębowe, kordiaitowe, szpilkowe

NAGONASIENNE WIELKO A DROBNOLISTNE

WIELKO - duże silnie podzielone liście, drewno manoksyliczne, tworzenie strobilu

DROBNO - zdrewniałe łodygi, silny przyrost na grubość, przeważnie nie podzielone liście

dały początek szpilkowym, posiadały jednopłciowe, kotkowate kwiatostany, komory powietrzne, drewno typu araukariowego

pochodzą bezpośrednio od dewońskich pranagozalążkowych z rzędu archeopterydowców

są pomiędzy miłorzębowymi a szpilkowymi na drzewie genezy (należą do nagonasiennych)

LEPIDOFITY

wytworzyły merystemy boczne, przyrastają na grubość, wytwarzają poduszki lisciowe, zarodnie umieszczone doosiowo, kanał powietrzny

RODZAJE PLECH U POROSTÓW

#homo/heteromeryczna

#skorupista, listkowata, krzaczkowato-listkowata, krzaczkowata

RODZAJE MCHÓW

plagiotropowe, ortotropowe