Ustroj w Stanach Zjednoczonych

Konstytucja Stanow Zjednoczonych (1787r), jest pierwsza konstytucja na swiecie. Jest ona aktem lapidarnym i posiadala tylko 7 artykulow, pozniej naniesiono poprawki. Konstytucja zawiera 3 cechy:

-reguluje stosunki-relacje miedzy organami wladz panstwowej

-jest uchwalona w specjalnym trybie( zawiera specjalny tryb zmiany)nie mozna bylo jej zmieniac

-posiada postanowienia wladz obywatelskich

Przywilej " Habeas corpus "-(1679r) angielski przywilej, ktory mowil, ze osoby osadzone w wiezieniu, beda zweryfikowane przez sad. Jest to wlasnie minimum,ktore przesadza o nowozytnym harakterze Konstytucji Stanow Zjednoczonych.

W 1791r naniesiono rowniez prawa obywatelskie, wczesniej nie bylo nawet katalogu praw o obywatelach. Ustanowiono: wolnosc slowa, druku, wypowiedzi, zgromadzen, praktyk religijnych,prawo posiadania broni i gwarantowano dla obywateli prawo do procesu z lawa przysieglych( w sprawach karnych i cywilnych). Ludziom przysluguje prawo z racji ,ze sa ludzmi, a nie ze ustawodawca takie prawo nadal.

Wzorowana jest na Monteskjuszowskim trojpodziale wladzy. Monseskiusz (XVIIIw)uwazal, ze najlepszym ustrojem jest monarchia umiarkowana, bo ulozyl tak podzial wladz, zeby ze soba wspolpracowaly a zarazem miarkowaly- wzajemnie hamowaly. Byla odrebnosc wladzy- wladza ustawodawcza,wykonawcza i sadownicza.

Wladza ustawodawcza:

Kongres ( organ dwuizbowy -Senat i Izba Reprezentantow )

- W Senacie zasiadaja reprezentanci poszczegolnych stanow ( na poczatku bylo ich 13-wiec zasiadalo 26 reprezentantow, a teraz jest ich 50- wiec zasiada 100 senatorow ) Kadencia obejmowala 6 lat ( co 2 lata zmieniala sie 1/3 skladu)

-Izba reprezentantow- wybierana byla na 2 lata w wyborach powszechnych i bezposrednich

W tej wladzy kongres decyduje o budrzecie panstwa, uchwala ustawy,decyduje o wojnie;

Procedura "imbiczmentu"(tak sie czyta!!!!)- oskarzenie wnosi Izba Reprezentantow a sadzi Senat - odwrotnie jak w Anglii. Procedura ta moze oskarzac Prezydenta i najwyzszych urzednikow St Zjednoczonych, kara jest usuniecie z urzedu. Jezeli nastapi zdrada Stanu, to nastepuje procedura sadowa , a kara jest taka,jaka przewiduje panstwo.

Wladza wykonawcza:

Prezydent, tylko on sprawuje te wladze. Nie ma tam ministrow, poslow... sa tylko sekretarze, ktorzy maja za zadanie sluzyc panstwu i prezydentowi. Prezydent wybierany jest na okres 4 lat, w wyborach powszechnych, ale posrednich - na kartach nie ma nazwiska prezydenta, tylko elektorzy, ktorzy maja wybierac prezydenta.

Uprawnienia prezydenta:

-Nie ma inicjatywy ustawodawcej, nie rozwiazuje kongresu, ma jedynie prawo do Veta (moze byc ono odrzucone przez kongres)

-Nominuje sedziow, urzednikow, ambasadorow i konsulow- te nominacje musza byc zaakceptowane przez Senat;

- Zawiera traktaty miedzynarodowe;

- Raz do roku przemawia, informuje, co sie dzieje w panstwie i jaka jest obecna sytuacja;

-Nie przysluguje mu prawo sankcji- ustawy sa przez niego podpisane, alema on prawo do dezaprobaty jakiejs ustawy i nie podpisze sie pod nia;

Wladza sadownicza:

Sady badaja zgodnosci ustaw w panstwie. Konstytucja,Ustawy Stanow Zjedn( Federalne), wszystkie traktaty St Zj, sa najwyzszym prawem calego panstwa i obowiazuja wszystkich sedziow, nawet jezeli postanowienie konstytucji stanowych lub praw sa odmienne. Wedlug St Zj, sady powszechne sa uprawnione do badania zgodnosci ustaw z konstytucja. Ale gdy sedzia znajdzie taka niezgodnosc w ustawie, to i takl nie ma prawa jej uchylic, tylko Kongres moze to zrobic! Sedziowie sadow federalnych sa mianowani dozywotnio. Musi wiec byc wspoldzialanie dwuch wladz, to prezydent mianuje sedziego, ale ta nominacja musi miec akceptacje Senatu wiekszoscia glosow.