Zasoby naturalne, powietrze, woda i gleba tworzące wraz z biomasą i zasobami surowców mineralnych, naturalne środowisko życia człowieka (i innych organizmów).Podział:
Zasoby naturalne dzielą się na odnawialne (np. produkcja roślinna) i nieodnawialne (zasoby złóż mineralnych). Moment wyczerpania zasobów nieodnawialnych może być przesunięty w nieskończoność przy ścisłej ich ochronie, racjonalnym użytkowaniu i wprowadzeniu materiałów zastępczych.
Obieg wody-woda jest w ciągłym obiegu. spada na ziemie jako deszcz, paruje, zamarza- staje się śniegiem lub gradem. wsiąka w ziemię. woda nie zanika, tylko zmienia ciągle stan skupienia.
Gospodarka komunalna – dział gospodarki narodowej, której celem jest zaspokojenie bieżących i nieprzerwanych potrzeb dla ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych wynikających z zamieszkania ludności. Do głównych zadań gospodarki komunalnej należą: usługi administracyjne związane z rejestracją prowadzeniem ewidencji, np. wydawanie dokumentów, wprowadzanie do rejestrów, wydawanie zezwoleń, wydawanie decyzji administracyjnych, transport publiczny – usługi transportowe transportu zbiorowego, transport specjalny (osoby niepełnosprawne), dbanie o stan infrastruktury transportowej (drogi, tory), gospodarka wodna: zaopatrzenie w wodę oraz kanalizacja, gospodarka odpadami: składowanie odpadów, utylizacja,
Odpady komunalne – odpady związane z nieprzemysłową działalnością człowieka. Ten rodzaj odpadów (zwanych także bytowymi) występuje w postaci odpadów płynnych i stałych.
Metal-Puszka po konserwie rozkłada się w wilgotnej ziemi około 10 lat. Więcej czasu potrzebują większe przedmioty, np. nadwozie samochodu - około 100 lat. Tyle samo rozkłada się puszka aluminiowa po różnych kosmetykach i napojach. To dużo zważywszy, że w Polsce zużywa się około 400 mln puszek rocznie. Przyczyną jest aluminium, które z uwagi na znacznie mniejszą podatność na korozję rozkłada się wolniej. W przypadku metali szlachetnych (złoto, srebro, rod) teoretycznie rozkład nie występuje.
Szkło-4000 lat to czas rozkładu szkła, chociaż właściwie raz wyprodukowane, nigdy nie ulegnie rozpadowi. Ważne jest natomiast, że może być przetwarzane nieskończoną ilość razy.
Papier-Chusteczka higieniczna czy bilet autobusowy rozkładają się 3 – 4 miesiące. Są one jednymi ze śmieci, które najczęściej zanieczyszczają nasze środowisko, ponieważ wyrzucamy je byle gdzie. Degradację biletu wydłuża jego grubość, farba i pasek magnetyczny.
Pamiętajmy, że aby wyprodukować 1 tonę papieru potrzeba aż 17 drzew.
Wpływ polimerów- pomimo wielu korzystnych właściwości, wykorzystywanych w różnych dziedzinach życia przez człowieka, tworzywa sztuczne charakteryzują się jednym, dość istotnym, mankamentem. Ulegają powolnemu naturalnemu rozkładowi zanieczyszczeń. W czasie spalania tworzywa sztuczne wytwarzają szkodliwe, trujące substancje. Kraje rozwinięte powoli zaprzestają stosować opakowania uzyskane z tworzyw sztucznych. Są zastępowane szkłem, które można ponownie użyć. Tworzywa sztuczne stosowane w takich celach ulegają rozkładowi bardzo długo (nawet 500 lat). W czasie rozkładu wydzielają szkodliwe związki metali ciężkich.
Gospodarka wodami – to wszelkie działania z zakresu planowania, rozwijania, dystrybuowania i zarządzania optymalnym zużyciem wody. Zrównoważone planowanie w obszarze gospodarki wodami uwzględnia konkurencję o zasoby w taki sposób, by przyczynić się do sprawiedliwej alokacji wody, która w całości zaspokoi popyt i różnorodne rodzaje przeznaczenia wody.
Mechaniczne oczyszczalnie- w której oczyszczanie ścieków zachodzi jedynie w wyniku procesów fizycznych, takich jak rozdrabnianie, cedzenie, filtrowanie czy sedymentacja; często nazywana oczyszczalnią wstępną. Na tym etapie ze ścieku eliminuje się tłuszcze – przez wykorzystanie separatora tłuszczu i piasek przy wykorzystaniu piaskownika
Biologiczne oczyszczanie- odbywa się na drodze procesów biochemicznych, które mają na celu zmniejszenie ilości związków azotu, fosforu i zawiesin.
ochrona atmosfery, ograniczanie ilości lub usuwanie substancji wprowadzanych do powietrza atmosferycznego (emisja zanieczyszczeń) przez zakłady produkcyjne i usługowe, pojazdy mech., hałdy, wysypiska i in. źródła zanieczyszczeń oraz zapobieganie przekraczaniu w powietrzu atmosferycznym dopuszczalnych stężeń substancji zanieczyszczających (imisja zanieczyszczeń).
Biologiczne zanieczyszczenia. Istotne dla organizmu człowieka jest biologiczne zanieczyszczenie powietrza (bakterie chorobotwórcze, saprofity, wirusy oraz cząstki pleśni, glony, płytki kwiatów i nasion). Najbardziej niebezpieczne są układy w postaci pyłów bakteryjnych, powstające po wyschnięciu cząstek śluzu, śliny.
Kwaśne deszcze. Dwutlenek siarki i tlenek azotu tworzą w kontakcie z wodą silne kwasy: siarkowy i azotowy. Dzieje się tak, gdy tlenki te rozpuszczają się w kropelkach wody w atmosferze. Gdy następnie pada deszcz lub śnieg, zanieczyszczenia spadają na ziemię i na roślinność w postaci opadu zwanego “depozycją mokrą”. Tlenki te mogą osiadać na cząsteczkach pyłu zawieszonego w powietrzu, które to cząsteczki z czasem opadają.
Aerozole i pyły. Bardzo często pod pojęciem „pył” rozumie się dwa różne materiały:
- pył atmosferyczny – zwany także aerozolem atmosferycznym,
- pył powierzchniowy (kurz) – materiał podlegający akumulacji na powierzchni dróg publicznych, w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt stały ludzi oraz na stanowiskach pracy. Pyły powszechnie uznawane są za mało groźne zanieczyszczenie. W rzeczywistości jednak stanowią poważny czynnik chorobotwórczy. W zależności od stopnia ich rozdrobnienia oddziaływują na cały organizm ludzki – oczy, drogi oddechowe i płuca oraz skórę. W zależności od ich aktywności dzieli się je na pyły o działaniu:
- zwłókniającym – pyły pochodzenia mineralnego, zawierają głównie krystaliczną SiO (w postaci kwarcu lub innej odmiany krystalicznej jak krystobalit czy trydynid) oraz niektóre krzemiany (jak azbest, kaolin, bentonin, szkło kwarcowe itp.); pyły pylicotwórcze,
- alergizującym – głownie pyły pochodzenia organicznego jak: bawełny, lnu, konopii, tytoniu, herbaty, zboża, jedwabiu, sierści zwierzęcej itp.,
- drażniącym – pyły pochodzące z nierozpuszczalnych ciał stałych, jak np. pyły korundu, karborundu, szkła, węgla kamiennego, rudy żelaza (o ile nie zawierają wolnej krzemionki), apatytów i fosforytów,
- toksycznym – związki pochodzące głównie z syntezy chemicznej, rozpuszczalne w płynach ustrojowych organizmu ludzkiego oraz aerozole pyłu siarkowego, niektórych związków fluoru, ołowiu, rtęci, miedzi, arsenu, cynku itp.,
- radioaktywnym – głównie aerozole zawierające pierwiastki promieniotwórcze.
Fluorowodór. Silnie toksycznymi, zanieczyszczającymi powietrze atmosferyczne substancjami o właściwościach kumulacyjnych są związki fluoru, a głównie fluorowodór (HF). Emitowanie fluoru i jego związków związane jest z produkcją aluminium, nawozów sztucznych oraz z działalnością przemysłu szklarskiego i ceramicznego
Związki siarki. Związek ten (H2S) emitowany głównie przez przemysł wiskozowy, koksownie, garbarnie i gazownie może być przyczyną porażenia układu nerwowego. Podobne działanie na organizm wykazuje dwusiarczek węgla (CS2), powstający przy produkcji tworzyw sztucznych oraz włókien wiskozowych. Znaczne stężenie CS2 może być przyczyną ślepoty albo nawet śmierci.
Oczyszczanie gazu-Separatory mokre Separatory mokre służą do usuwania z gazu zanieczyszczeń stałych, ciekłych lub gazowych. W przypadku tego procesu, zanieczyszczenie odpływa wraz z cieczą myjącą będącą w ruchu i wraz z nią zostaje odseparowane od gazu. W celu przeprowadzenia tej czynności stosowane są między innymi przegrody i cyklony. Separatory mokre są stosowane zwykle przy usuwaniu cząstek o rozmiarach ziarna od 0.1 do 50 μm i przy przepływach gazów do 30000 m3/h. Są one zaprojektowane specjalnie tak, by móc oddzielać cząstki łatwopalne lub kleiste, przeprowadzać równoczesną niebezpieczną absorpcję gazu, chłodzenie gazu oraz oczyszczanie gazów odlotowych zawierających iskry.
Hałas - występujące w środowisku dżwięki niepożądane, dokuczliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka przenoszone za pośrednictwem powietrza do organu słuchu.
Rodzaje hałasu- Hałas ustalony - poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się podczas obserwacji nie więcej niż 5 dB, Hałas nie ustalony - poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się podczas obserwacji więcej niż 5 dB, Hałas impulsywny - składa się z jednego lub więcej impulsów dźwiękowych, z których każdy trwa krócej niż 1 s.
Eliminacja hałasu- zmianie technologii, wymianie maszyny na cichszą, wyciszeniu maszyny u źródła np. w przestrzeni roboczej maszyny, zastosowaniu tłumików na wylotach mediów, zastosowaniu w konstrukcji maszyny materiałów tłumiących drgania i hałas. odizolowaniu maszyny od podłoża, zastosowaniu kabin dźwiękoizolacyjnych dla obsługi, stosowaniu ochronników słuchu.odpowiednie rozplanowanie zakładu.
Monitoring Środowiska – system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania wyników badań i oceny elementów środowiska
Monitoring składowiska obejmuje: fazę przedeksploatacyjną - okres do dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie składowiska odpadów
fazę eksploatacji - okres od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie składowiska do dnia uzyskania zgody na zamknięcie składowiska
fazę poeksploatacyjną - okres 30 lat, licząc od dnia uzyskania decyzji o zamknięciu składowiska
badania fizykochemiczne wód podziemnych, odciekowych i powierzchniowych,
pomiary osiadania i stateczności skarp
badania gazów,
badania składu i struktury masy składowiska
badania osiadania powierzchni i stateczności zboczy składowiska
Odnawialne źródła energii to zasoby naturalne które pomimo stałego zużywania powstają na nowo, ponieważ procesy ich wytwarzania trwają krótko i nadal istnieją warunki, by zachodziły one w przyrodzie. Do zasobów odnawialnych należą wszystkie żywe składniki przyrody.Człowiek nauczył sie wykorzystywać te żródła by przekształcać je w energie.
Odnawialne źródła energii to:-Energetyka słoneczna -Energetyka wodna -Podmorskie młyny -Energia fal -Energia Wiatru -Energia Ziemi
Elektrownie fotowoltaiczne ogniwo fotowoltaiczne, ogniwo fotoelektryczne, fotoogniwo – element półprzewodnikowy, w którym następuje przemiana (konwersja) energii promieniowania słonecznego (światła) w energię elektryczną w wyniku zjawiska fotowoltaicznego, czyli poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n, w którym pod wpływem fotonów o energii większej, niż szerokość przerwy energetycznej półprzewodnika, elektrony przemieszczają się do obszaru n, a dziury (zob. nośniki ładunku) do obszaru p. Takie przemieszczenie ładunków elektrycznych powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego.
Elektrownia wiatrowa składa się z wirnika i gondoli umieszczonych na wieży. Najważniejszą częścią elektrowni wiatrowej jest wirnik, w którym dokonuje się zamiana energii wiatru na energię mechaniczną. Osadzony jest on na wale, poprzez który napędzany jest generator. Wirnik obraca się najczęściej z prędkością 15-20 obr/min, natomiast typowy generator asynchroniczny wytwarza energię elektryczną przy prędkości ponad 1500 obr/min. W związku z tym niezbędne jest użycie skrzyni przekładniowej, w której dokonuje się zwiększenie prędkości obrotowej. Najczęściej spotyka się wirniki trójpłatowe, zbudowane z włókna szklanego wzmocnionego poliestrem. W piaście wirnika umieszczony jest serwomechanizm pozwalający na ustawienie kąta nachylenia łopat (skoku)
Gospodarowanie odpadami – działania polegające na zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu odpadów, jak również nadzorze nad miejscami unieszkodliwiania odpadów.
Kierunki zbiurki odpadów –recykling, utylizacja, składowanie, Recykling-przetważanie odpadów do postaci w której nadają się do ponownego wykorzystania, składowanie-przetrzymywanie w miejscach do tego wynaczonych odpadów których nie da się poddać recyklingowi oraz mogą być szkodliwe dla otoczenia.
Zarządzanie odpadami – działania polegające na zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu odpadów, jak również nadzorze nad miejscami unieszkodliwiania odpadów.
należy zapobiegać powstawaniu odpadów,
ograniczać ilość odpadów,
ograniczać negatywne oddziaływanie odpadów na środowisko,
zapewnić zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk,
zapewnić zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi.
Zarządzanie środowiskiem oznacza zarządzanie użytkowaniem, ochroną i kształtowaniem środowiska, czyli zarządzanie ochroną środowiska w szerokim tego słowa znaczeniu - w sposób bezpośredni i pośredni, na "końcu rury", w procesach produkcyjnych oraz w czasie pozaprodukcyjnej aktywności społeczeństwa i pojedynczych osób. Zarządzanie środowiskiem zintegrowane z ogólnym systemem zarządzania np. w przedsiębiorstwie lub gminie, nazywa się zarządzaniem środowiskowym lub proekologicznym.
INSTRUMENTY EKOLOGICZNE:
- opłaty za emisję zanieczyszczeń do środowiska,
- opłaty za dokonywanie zmian w środowisku (w tym za wykorzystywanie zasobów naturalnych),
- opłaty za korzystanie z walorów przyrodniczych,
- kary za przekraczanie wymagań ochrony środowiska,- ulgi, zwolnienia i zróżnicowania podatkowe i celne,- subwencje dla przedsięwzięć proekologicznych,- gwarancje kredytowe dla przedsięwzięć proekologicznych,- ekologiczne opłaty produktowe,- depozyty ekologiczne,- ubezpieczenia ekologiczne,- handel pozwoleniami na emisję zanieczyszczeń.