KSIĘGA I

Dedykowana jest arcybiskupowi i reszcie episkopatu polskiego oraz kanclerzowi Michałowi

Skrót dotyczy okoliczności narodzin Bolesława Krzywoustego , ojciec Władysław Herman pielgrzymował do klasztoru św. Idziego w Prowansji, dzięki czemu jego żona, Judyta urodziła syna

Przedmowa zawiera podstawowe wiadomości geograficzne o Polsce i jej sąsiadach. Gall oświadcza, że jego zamiarem jest pisać o Polsce, przede wszystkim o Krzywoustym, ale chce też wspomnieć o niektórych sławnych czynach jego przodków – motyw drzewa, przodkowie to korzeń, Bolesław to gałąź.

Książę Popiel nie chciał przyjąć dwóch tajemniczych wędrowców podczas uroczystości postrzyżyn swych dwóch synów. Przybyli oni do domu ubogiego Piasta i jego żony Rzepki. Zdarzył się tam niby cud – piwo się rozmnożyło, natomiast na dworze Popiela wszystkie naczynia stały się puste. Książę przyszedł wtedy do domu Piasta.

Synowi Piasta dano na imię Siemowit, na wróżbę przyszłych losów. Rósł on w zacność do tego stopnia, że Bóg za powszechną zgodą ustanowił go księciem. Popiela zaś i jego krewnych usunął z kraju, gdzie cierpiał on prześladowania od myszy, został zagryziony.

Po śmierci Siemowita na tron wstąpił Lestek , a później Siemomysł.

Synem Siemomysła był Mieszko, który urodził się ślepy. Odzyskał wzrok w dniu swoich 7 urodzin. Tłumaczono to później, że Polska była ślepa, a zostanie oświecona dzięki chrześcijaństwu, które Mieszko przyjmie.

Mieszko pojął za zonę Dąbrówkę z Czech. Urodził się im Bolesław zwany Sławnym lub Chrobrym.

Gall wspomina zasługi Bolesława, ujarzmienie sąsiednich plemion pogańskich, podboje Czech, Moraw. Mówi o św. Wojciechu i zjeździe gnieźnieńskim, gdzie Bolesław dostał włócznię św. Maurycego, a Otto Rudy ramię Wojciecha.

Bolesław podbił Ruś, bo tamtejszy książę nie chciał mu dać za żonę swej siostry. Chrobry uderzył mieczem w Złotą Bramę.

Bolesław walczył jeszcze później z Rusinami, którzy go obrażali wyzywając od grubasów.

Bolesław zasłynął 3 cnotami: sprawiedliwością, pobożnością i bezstronnością. Nie grabił też chłopów kiedy podróżował wraz ze swoją drużyną.

Bolesław miał bardzo mądrą żonę, niewymienioną z imienia, która potrafiła załagodzić gniew księcia i uratować przed śmiercią wielu ludzi, których ona na nią skazał, choć później żałował.

Kiedy Bolesław umarł ze złotego wieku zrobił się wiek ołowiany i wszyscy byli w żałobie. Gall ułożył pieśń o śmierci Bolesława.

Mieszko II pojął za żonę siostrę cesarza Ottona III, z którą miał syna Kazimierza (imię pogańskie) tj. Karola (imię chrześcijańskie). Mieszko II miał pecha, bo wszyscy sąsiedzi mścili się na nim za krzywdy doznane od jego ojca.

Kazimierz mieszkał na Węgrzech i w Czechach. W tym czasie podniesiono bunt w Polsce przeciw chrześcijaństwu, a także książę czeski Brzetysław złupił Polskę tak, ze dzikie zwierzęta zamieszkały katedrze gnieźnieńskiej.

Kazimierz Odnowiciel miał za żonę ruską księżniczkę, z która miał synów: Bolesława Śmiałego, Władysława Hermana, Ottona i Mieszka.

Kazimierz walczył z Miecławem na Mazowszu, a także z Pomorzanami.

Bolesław Szczodry był bardzo zuchwały, kiedy spotykał się z ruskim księciem nie zszedł z konia, lecz wytargał księcia za brodę.

Czesi również wywiedli w pole Bolesława, podlizując się mu, dzięki czemu uciekli bez bitwy.

Podczas bitwy z Pomorzanami Polacy przestali nosić kolczugi, bo tam byli bagna, a oni jako zaciężni żołnierze potopili się.

Legenda o szczodrości skończyła się tak, że kleryk odszedł wraz z płaszczem Bolesława, mimo że krzyczał, iż kark mu pęknie, tak się nie stało, kleryk tylko się wzbogacił.

Później wygnano go na Węgry, a Gall pisze, że sam będąc pomazańcem nie powinien innego pomazańca czyli biskupa karać taką śmiercią.

Mieszko III syn Szczodrego umarł bardzo młodo i cały lud go opłakiwał bo był zacnym młodzieńcem

Władysław Herman ożenił się z Judytą i urodził im się Bolesław po tym jak posłali do klasztoru św. Idziego