Mózg// gdzie w człowieku znajduje się „człowiek”? czy mózg jest siedzibą jaźni?
Problemy badawcze:
Znajomość struktury ≠ znajomość funkcji
Problem z modelami zwierzęcymi
Czy można zbadać narzędzie korzystając tylko z niego samego?
Mózg a układ nerwowy: rdzeń, nerwy obwodowe; neuron - bardzo dobrze poznana budowa i działanie; dendryty (wejście informacji, która ma charakter chemiczny), ciało komórki, akson, osłonki mielinowe (to one twardnieją w stwardnieniu rozsianym), synapsy – zakończenie. Neurony to nie jednak kable, nie ma żadnych elektronów, jest przepływ jonów, ale nie jak prąd. Synapsy – dyfuzja cząsteczek, chemiczny przepływ informacji. W mózgu jest ok. 10 miliardów neuronów. Badanie pojedynczych komórek (skupisk komórek) niewiele mówi o funkcjonowaniu całości.
Mózg to nie tylko kora! Choć o niej najczęściej myślimy. Funkcje układu nerwowego: integracja informacji, sterowanie, regulacja. Mózg odpowiada za wszystkie funkcje życiowe:
Pień mózgu: oddychanie
Podwzgórze: termoregulacja, rytmy dobowe, sygnały o głodzie/sytości i pragnieniu
Przysadka: regulacja wydzielania hormonów
„funkcje na zewnątrz” – zachowania płciowe, odruch ucieczki
Kora: wyższe funkcje nerwowe
Odruchy:
Łuk odruchowy (cofnięcie ręki czy nogi przy ukłuciu itd.; pobudzenie nerwu bólowego od razu pobudza nerw mięśnia, droga jest bardzo krótka, zanim dojdzie do świadomości)
Odruch kroczenia (w rdzeniu kręgowym, głowa niepotrzebna)
Odruch źreniczny
Oddychanie (pień mózgu)
Hipoteza ośrodkowa: w mózgu istnieją ośrodki odpowiadające za określone funkcje. A: są to raczej pewne tryby przetwarzania informacji. Widać co się dzieje w uszkodzonym mózgu, ale nie wiadomo jak działa zdrowy - czy jak się coś popsuje, to znaczy że tam były neurony „odpowiadające” za coś, czy może to był tylko taki „tłumik”, który jak znika, to zaczyna coś działać.
Neurony lustrzane: zaobserwowane u rezusów; aktywne, gdy zwierzę wykonuje ruch lub go widzi, odpowiadają za powtarzanie; neurobiologiczne źródło empatii?
Drogi na skróty: rozpoznawanie twarzy, rozpoznawanie zagrożenia (to że się cofamy przed wężem czy pająkiem, to niekoniecznie wyuczone, za szybka reakcja, żeby przeszło przez korę mózgową)
Kora:
Integruje informacje
Związana z plastycznością reakcji
Odpowiada za funkcję związane z pamięcią (gdy rozwiążemy jakiś problem, to warto zapisać rozwiązanie); pamięć wydaje się być zakodowana w strukturze, w połączeniach między neuronami; zmienianie stanu w momencie przypominania – fałszywe wspomnienia.
Świadomość:
Różne poziomy:
Zdawanie sobie sprawy z istnienia otoczenia i samego siebie
Poprzez świadomość istnienia swojego życia psychicznego
„świadomość świadoma samej siebie”
Problemy:
Subiektywizm
Trudność porozumienia ze zwierzętami
Świadomość i maszyny: Wiaczesław Duch – w każdej dostatecznie złożonej strukturze pojawiają się zjawiska emergentne – świadomości (całość to więcej niż suma poszczególnych składników); test Turinga.