Prawidłowy rozwój mowy dziecka
| WIEK DZIECKA | TO, CO POWINNO BYĆ | TO, NA CO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ |
|---|---|---|
| 0-1 mies. | * różne rodzaje krzyku, mlaskanie, cmokanie * głośny, nagły dźwięk wywołuje zmianę zachowania niemowlęcia |
|
| 2-4 mies. | * głużenie (gruchanie) * reaguje na różne dźwięki, głośno się śmieje |
Dźwięki wydawane przez najmłodsze dzieci brzmią na całym świecie podobnie, nie ma też istotnej różnicy w głużeniu dzieci słyszących i niesłyszących. |
| 4-6 mies. | * gaworzenie czyli pierwsze zabawy głosem, posługiwanie się prostymi sylabami | Gaworzenie będzie bardziej intensywne jeśli dorośli zwrócą na nie uwagę i będą naśladować swoje dzieci. |
| 6-7 mies. | *gaworzenie samonaśladowcze – powt. Identycznych sylab baba, mama, dada | Dzieci niesłyszące nie gaworzą w sposób samonaśladowczy; pojawiaja się ok. 7 mies, prototypy wyrazowe wypowiedzi przypominające wyrazy |
| 9-10 mies. | * echolalia – dziecko próbuje naśladować mowę dorosłych, jako wypowiedzi wielokrotnie powtórzonych sylab * rozumie kilka słów, np. imiona, nazwy zabawek |
Gaworzenie dzieci różnych narodowości upodabnia się w brzmieniu do danego języka. |
| 11-12 mies. | * wypowiedzi coraz bardziej przypominają brzmieniem wyrazy danego języka | Roczne dzieci wypowiadają ok. 6 słów, ale są i takie, które nie potrafią wymówić żadnego słowa i takie, które mówią 20 wyrazów. |
| 12-18 mies. | * jeden wyraz zastępuje zdanie np. „da” = daj misia, weź kółko | Pierwszy wyraz, który coś znaczy powinien pojawić się między 8 a najpóźniej 18 m. ż. |
| 18-23 mies. | * początek wypowiedzi dwuwyrazowych * dziecko używa przede wszystkim rzeczowników, czyli nazw |
20 – miesięczne dziecko wymawia średnio 170 wyrazów. |
| 2 lata | * pojawiają się liczebniki i rozróżnianie JA – TY, zaczyna używać zaimka się * coraz więcej pytań i przeczeń |
Przeważają zdania pojedyncze. |
| 3 lata | * poprawna wymowa: - samogłosek ustnych - spółgłosek nosowych (m, n, ń) - półspółgłosek (j, ł) - spółgłosek (h, f, w, t, d, p, b) |
Trzylatek ma jeszcze prawo mylić spółgłoski dźwięczne z niepełną dźwięcznością, a nawet bezdźwięczne! Pojawia się coraz więcej zdań złożonych. |
| 4 lata | * poprawna artykulacja spółgłosek (k, g, ś, ź, ć, dź) | Przed ukończeniem 3,8 m. ż. Wiele dzieci zamienia rl. Czterolatek nie powinien zamieniać k-g i t-d (i odwrotnie); może jednak zamieniać sz, ż, cz, dź - s, z, c, dz – ś, ź, ć, dź |
| 5 lat | * poprawna wymowa spółgłosek: sz, ż, cz, dż lub ich zastępowanie spółgłoskami s, z, c, dz *poprawna wymowa spółgłoski r lub zastępowanie jej głoską l |
5-latek tworzy własne wyrazy np. układacz=złodziej 35% dzieci 5-letnicj wymawia „r” prawidłowo |
| 6 lat | * poprawna wymowa spółgłosek: sz, ż, cz, dź | Większość dzieci poprawnie wymawia głoskę „r” zanim ukończy 6 lat. 20% dzieci ubezdźwięcznia głoski dźwięczne |
| 7 lat | * prawidłowa wymowa wszystkich samogłosek i spółgłosek języka polskiego |