do drukowania

Psychologia Kliniczna 13.10.2012r.

Psyche – dusza

Logos – nauka

Typy wiedzy psychologicznej

Psychologia : naukowe badanie zachowania jednostek i ich procesów psychicznych.

Psychologia zajmuje się :

Opisem
Wyjaśnianiem
Przewidywaniem
Kierowaniem

Ludzkiego zachowania w taki sposób aby móc :

Polepszyć jakość życia

Czym zajmują się psychologowie

Badania podstawowe w psychologii
Psychologia stosowana

Nieterapeutyczna Terapeutyczna

Dziedziny badań podstawowych

Poznawcza – przetwarzanie informacji przez człowieka wybiórczość uwagi, pamięć

Rozwojowa – rozwój człowieka w ciągu zycia rozwój intelektualny, emocjonalny

Społeczna – stosunki z innymi postawy spostrzeganie innych

Porównawcza – zachowanie zwierząt a ludzi instynkt więzi

Fizjologiczna – mózg a zachowanie się układ nerwowy obszary mózgu

Psychometryczna – różnice indywidualne inteligencja , osobowość.

Działy psychologii

Teoretyczna:

Osobowość i róznice indywidualne , p. rozwoju, p. emocji i motywacji, procesy poznawcze, p społeczna

Stosowana

Kliniczna , wychowawcza , organizacji i zarządzania

… elementy różnych np. p penitencjarna, p sportu, p. kultury, p reklamy, p. marketingu.

Metody badań psychologicznych

Podejście monotematyczne – badania grup

- uogólnienie próby na ogół populacji

- brak możliwości przewidzenia zachowania jednostki.

- jednostka traci indywidualność

Podejście idiograficzne – pogłębienie studia jednostki.

- koncentracja na sobie i poznanie jej indywidualności.

- poznajemy jedna osobę,

Metody badań psychologicznych.

- eksperyment

- obserwacja

- sondaż

- stadium przypadku
- badania psychometryczne.

Eksperyment badacz rozmyślnie izoluje i zmienia jeden czynnik ( zmieniają niezależną) aby móc obserwować wpływ tej zminy na inny czynnik ( zmienna zależną)

Bez zakłócającego wpływu zmiennych ubocznych

Eksperyment laboratoryjny
_’’_ polowy
-”- esperyent naturalny

Obserwacja

Metoda badawcza zakładająca brak manipulacji zmiennych

Obserwacja kontrolowana
Obserwacja naturalna
Obserwacja uczestniczaca

Sondaż

Metoda oparta o szeroki zestaw pytań, które zadaje się reperezentatywnej próbce z właściwej populacji

Stadium przypadku

Zebranie jak najbardziej kompletnego materiału dotyczącego danej jednostki

Jej historii
Pochodzenia
Wyników testów
Wywiadów

Metoda najczęściej stosowana w psychoterapii.

Badania psychometryczne

Opracowanie i stosowanie testów mierzacych własności psychologiczne np. inteligencję temperamentu osobowość , twórczość

Cechy testów

Rzetelność
Trafność
Standaryzacja

Dziedziny psychologii klinicznej

- psychologia kliniczna człowieka dorosłego
- psychologia kliniczna dzieci i młodzieży

- interwencja w sytuacji traumy, katastrofy.

- psychoprofilaktyka

- promocja zdrowia.

Przedmiot psychologii klinicznej

Zaburzenia zdrowia , funkcji psychicznych , somatycznych i zachowania
Przyczyny i mechanizm biopsychospołeczny zdrowia i zaburzeń
Teoretyczno-metodologiczne podstawy diagnozy psychologicznej
Promocja i ochrona zdrowia , prewencja zaburzeń, pomoc psychoterapeutyczna

Psychologia kliniczna

Dziedzina psychologicznych badań i zastosowań , która zajmuje się opisem, wyjaśnianiem zdrowych i zaburzonych form zachowania , przezycia i funkcjonowania somatycznego, określeniem ich przyczyn oraz wypełnianiem zadań praktycznych polegających na diagnozie zdrowia i / lub zaburzeń w celu zastosowania profesjonalnych psychologicznych form pomocy i interwencji.

Norma społeczno – kulturowa

Składają się na nią dwa pojęcia

Normalnie jest to powszechne , typowe dla danej kultury, zgodne ze zwyczajami. – człowiek normalny jest typowy dla danej kultury, odchylenie od wzorców społeczno – kulturowy to dewiacja.

Normalne jest to co zgodne ze skodyfikowanymi normami moralnymi i prywatnymi.

Norma ilościowa

Wynik pomiaru , odzwierciedla rozkład danej cechy w populacji, określaną za pomocą procedur statystycznych

Wynik przeciętny ; uzyskany przez 2/3 osób w badanej w populacji

Dotyczy cech

Biologicznych – wysokość i masa ciała, poziom cukru we krwi, tętno wskaźnik BMI.
Psychologicznych - poziom inteligencji , pojemność pamięci

Norma rozwojowa

Wskaźnik określający poziom rozwoju czynności psychicznych i ruchowych najczęściej spotykany w danej grupie wiekowej.

Norma teoretyczna

- punktem odniesienia s ą ogólne prawidłowości lub twierdzenia naukowe.

- o stanie normalnym wnioskuje się porównując obserwowane wskaźniki z teoretycznymi modelami.

- wzorzec normy jest wzorcem idealnym czyli modelem.

Zdrowie pełny dobrostan fizyczny , psychiczny i społeczny a nie tylko brak choroby lub niedomagania.

Biomedyczny model zdrowia

- rozdzielenia ciała i psychiki.

- zdrowie jest brakiem choroby.

- lekarz jest odpowiedzialny za diagnozę stanu zdrowia i stosowanie form leczenia.

- pacjent poddaje się leczeniu – usuwaniu objawów i niekiedy ich przyczyn.

- od człowieka nie oczekuje się aktywności prozdrowotnej

Holistyczny model zdrowia

Medycyna psychosomatyczna

- powiązanie ciała I psychiki.

- zdrowie to proces stałego dynamicznego równoważenia potrzeb człowieka i wymagań otoczenia.

- świadoma aktywność prozdrowotna.

Socjoekologiczny model zdrowia

Człowiek to całościowy system funkcjonujący, biologicznie, umysłowo i duchowo.

Zdrowie – proces dynamicznej równowagi pomiędzy podsystemami.

Człowiek posiada własne pojęcie zdrowia. Zdrowie – zdolność do osiągania pełni własnych możliwości.

Uwarunkowania zdrowia

- czynniki biologiczne

- zachowania związane ze zdrowiem

- środowisko fizyczne

- środowisko społeczno-kulturowe

Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka

Zespół kryteriów zdrowia

- pozytywna postawa wobec samego „ ja”

- zdolność do rozwoju i samoregulacji

- integracja

- realistyczne spostrzeganie rzeczywistości

- radzenie sobie z wymaganiami otoczenia

Dobrostan psychiczny

- rozumienie obiektywne

Zespół warunków życia i działania człowieka

- środowisko fizyczne

- środowisko materialne

- środowisko społeczno – kulturowe

Rozumienie subiektywne.

Wynik oceny i wartościowania życia i jego sfer

- poczucie satysfakcji – ocena poznawcza

- poziom zadowolenia z życia i jego sfer – ocena emocjonalno- przeżyciowa

Podejście etipatogenetyczne

- co jest przyczyna choroby

- poszukiwanie związków czynnika chorobotwórczego z procesem chorobowym

Wieloczynnikowa etiopatogeneza zaburzeń

- czynniki endogenne

* predyspozycja genetyczna

_ czynniki somatogenne

Czynniki toksyczne ( alkohol, leki)
Czynniki infekcyjne

_ czynniki psychogenne

Czynniki sytuacyjno-środowiskowe
Zmienne osobowościowe

Podejście salutogenetyczne

Dlaczego pomimo działania stresorów ( patogenów) zachowujemy zdrowie. Noralnym stanem funkcjonowania człowieka jest brak równowagi. Zdrowie to wykorzystywanie dostępnej energii by sprostać wymaganiom. Wyjaśnienie procesów zachowania rozwoju i przywracania zdrowia.

Czynniki wyznaczające poziom zdrowia:

- uogólnione zasoby odpornościowe

* czynniki społeczno-kulturowe ( wsparcia, religia, sztuka, filozofia, opieka zdrowotna)

- Stresory

Wymagania , dla których nie ma gotowych reakcji adaptacyjnych

- poczucie koherencji

poczucie zrozumiałości
poczucie zaradności
sensowności

- zachowania , styl życia

DSM – IV

Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych

Oś I – zespoły kliniczne

Zaburzenia nastroju, schizofrenie, zaburzenia urojeniowe, zaburzenia lękowe, ograniczenie zaburzenia psychiczne, zaburzenia spowodowane substancjami psychoaktywnymi.

Os II – zaburzenia rozwojowe , zaburzenia osobowości i upośledzenia umysłowe

Oś III – stany ogólnomedyczne

Główną rolę odgrywa tu czynnik zaburzeń somatycznych – zarówno jakokonsekwencja patogennych mechanizmów , jak i uwarunkowanie zaburzeń psychicznych

Oś IV – problemy społeczne i środowiskowe

Życiowy stres społeczny, obciążenia psychiczne

Oś V – poziom przystosowania

Ocena poziomu zdrowia lub zaburzenia u badanego.

ICD - 10

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych

ograniczenie zaburzenia psychicznie włącznie z zespołami objawowymi
zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych
schizofrenia , zaburzenia typu schizofrenii i zaburzenia ustrojeniowe
zaburzenia nastroju
zaburzenia nerwicowe , związane ze stresem i pod postacią somatyczną
zaburzenia behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi
zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
upośledzenie umysłowe
zaburzenia rozwoju psychicznego, całościowe zaburzenia rozwoju – autyzm
zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się w dzieciństwie i wieku młodzieńczym.

Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży.

Dzieci to mali dorośli.

- diagnoza ,metodą cofnięcia w czasie. Do lat 50 – tych brak systemu klasyfikacji zaburzeń specyficznych dla dzieci

Pomijanie wpływu czynników środowiskowych. Brak odniesienia zaburzeń do prawidłowości poszczególnych okresów rozwoju.

Szczególna podatność dzieci

- brak całościowego realistycznego poglądu na świat.

- brak ustalonego poczucia tożsamości.

- brak sposobów radzenia sobie sobie z trudnościami.

- brak zrozumienia sytuacji

- brak zrozumienia konsekwencji zachowań

Psychologia Kliniczna Dziecka

Dzieci To mali dorośli

- diagnoza metodą „ cofnięcia w czasie”

- do lat 50 brak systemu kwalifikacji zaburzeń specyficznych dla dzieci

- pomijanie wpływu czynników środowiskowych

- brak odniesienia zaburzeń do prawidłowości poszczególnych okresów rozwoju.

Szczególna podatność dzieci

- brak całkowitego, realistycznego poglądu na świat

- brak ustalonego poczucia tożsamości

- brak sposobów radzenia sobie z trudnościami

-brak zrozumienia sytuacji

- brak zrozumienia konsekwencji zachowań

Metody klasyfikacji zaburzeń okresu dzieciństwa

- określenie kategorii – na podstawie zebranych diagnoz dotyczących zachowania danej klasy dzieci ustala się klasę lub kategorię opisową ( DSM, ICD)

- określenie wymiaru – statystyczna analiza wyznaczająca wymiary szerokiego spektrum objawów manifestowanych

Jednostka nozologiczna

Jednostka chorobowa ściśle określona przez etiologię i patogenezę, którą wywołuje zawsze ta sama przyczyna ( czynnik etiologiczny) , jej przebieg jest z reguły podobny, poza pewnymi odchyleniami wynikającymi z różnic indywidualnych

ICD – 10

Zaburzenia rozwoju psychicznego ( F80-F89)

- specyficzne zaburzenia rozwoju języka i mowy

- specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

- specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych

- mieszanie specyficzne zaburzenia rozwojowe

- całościowe zaburzenia rozwojowe

- inne zaburzenia rozwoju psychicznego

- nieokreślone zaburzenia rozwoju psychicznego

ICD – 10

Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym ( F90-F98)

- zespoły nadpobudliwości psychoruchowej

- zaburzenia zachowania

- zaburzenia zachowania i emocji

- mieszanie zaburzenia zachowania i emocji

- zaburzanie emocjonalne rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie

- zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym

-tiki

- inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym

DSM – IV

Zaburzenia diagnozowane w dzieciństwie lub adolescencji

- upośledzenie umysłowe

- zaburzenia uczenia się

- zaburzenia motoryczne

- zaburzenia komunikacji

- uogólnione zaburzenia rozwojowe

- nadpobudliwość psychoruchowa

- zaburzenia jedzenie i odżywiania się

- tiki

- zaburzenia objawowe

- inne zaburzenia diagnozowane w dzieciństwie lub adolescencji

Zaburzenia okresu dzieciństwa

-nadpobudliwość psychoruchowa

-zaburzenia zachowania

-zaburzenia lękowe

- depresja okresu dzieciństwa

- zaburzenia objawowe

-autyzm

Zaburzenia zachowania

Zaburzenia dotyczące stosunku do norm społecznych i reguł zachowywania się

Zaburzenia opozycyjno – buntownicze

- pojawiają się ok. 6r.ż trwają 6 miesięcy

- zachowania negatywistyczne, nieposłuszeństwo, wrogość przeciw autorytetom

Zaburzenia zachowania

- pojawiają się ok 9 r.ż

- powtarzające się łamanie zasad ( wrogość) nieposłuszeństwo, agresja, kłótliwość, kradzieże

- nieliczenie się z prawami innych

Samonapędzający się mechanizm zaburzeń zachowania

Podłoże genetyczne

- niska inteligencja werbalna

- łagodne problemy neuropsychiczne

- trudności tempera mentalne

Czynniki środowiskowe

- kontekst rodzinny – niejasny „obraz” głównego opiekuna, niespójne zasady, brak konsekwencji

- kontekst społeczny – poszukiwanie grupy akceptującej i naśladowanie jej zachowań

Zaburzenia lękowe

Zachowania lękowe w formie skrajnej

Zaburzenia separacyjne

- skrajny lęk przed rozłąką z „ obiektem głównym”

- nieśmiałość, wrażliwość, uległość, płaczliwość

Mutyzm wybiórczy

-niemożność mówienia w specyficznych sytuacjach

- zaburzenia trwa min. Miesiąc i nie jest to pierwszy miesiąc szkoły

Przyczyny zaburzeń lękowych

- wrażliwość konstytucjonalna – łatwe uwarunkowanie się na bodźce awersyjne

- lekowość wywołana przebytymi wcześniej chorobami

- nadmiernie lekowi i nadopiekuńczy rodzice

- obojętność i brak zaangażowania rodziców

-narażenie na przemoc – brak kontroli nad negatywnymi czynnikami środowiskowymi

Depresja okresu dzieciństwa

Objawy

- wycofanie

-płacz

- unikanie kontaktu wzrokowego

-skargi na dolegliwości fizyczne

- brak łaknienia

- zachowania agresywne

- niekiedy samobójczo

Przyczyny depresji okresu dzieciństwa

Czynniki biologiczne

- depresja w rodzinie

Czynniki związane z uczeniem się

Zachowania wyuczone jako efekt złej adaptacji

- wzorzec relacji matka-dziecko

- przypisywanie pozytywnych wydarzeń czynnikom a doświadczeń negatywnych predyspozycjom stałym

Depresja anaklityczna

Faza protestu

- nieustanny płacz

- wzmożona lękliwość – reagowanie lękiem i krzykiem na obce osoby, odmowa jedzenia i płaczu

Faza rozpaczy

- zmniejszenie aktywności izolacja od otoczenia

- dotychczasowa aktywność poznawcza zamiera

- dziecko zaczyna się ruszać stereotypowo – monotonnie ruchy kiwania się, kręcenia głową

Faza odcięcia od związków emocjonalnych

-apatia

-brak odpowiedzi na bodźce zew.

- autyzm

- objawy somatyczne , utrata wagi i łaknienia, bezsenność , wymioty, osłabienie , odporność na zakażenia - śmierć

Zaburzenia objawowe

-zaburzenia wydalania ( moczenie się mimowolne, zanieczyszanie kałem)

- sennowłóctwo

- tiki

Moczenie się mimowolne (enurezja)

Występuje po 5 roku życia, występuje ze zmienną częstotliwością

Przyczyny

Organiczne

- zaburzenia kontroli pęcherza na poziomie mózgu

- zmniejszona pojemność pęcherza

Nieprawidłowo przeprowadzony trening czystości

Niedojrzałość związana z problemami emocjonalnymi

Zaburzenia interakcji w rodzinie

Stresujące wydarzenie

Zanieczyszczanie się kałem (encopresis)

- występuje po 4 roku życia

- często współwystępuje z moczeniem się

- oddawanie stolca w miejscach do tego nieodpowiednich wg norm kulturowych

Przyczyny

- brak lub utrata kontroli nad zwieraczami

-nieprawidłowo przeprowadzony trening czystości

-wynik wali rodzice-dziecko

Sennowłóctwo

-występuje między 6-12 rokiem życia

-opuszczanie łóżka i spacerowanie bez świadomości

-brak pamięci o zachowaniu po przebudzeniu.

- normalne zasypianie i budzenie się około godziny2-4.

- w fazie NERM

Tiki

Uporczywe nieregularne drgania lub skórcze ograniczone zazwyczaj do określonych grup mięśni

Tiki przemijające

-nie trwają dłużej niż 12 miesięcy

-mrugania grymasy twarzy lub drgania głowy

Przewlekłe tiki ruchowe lub głosowe (wokalne)

-trwają dłużej niż rok

-tiki ruchowe lub głosowe

Zespół tików głosowych i ruchowych (zespół Gillesa de la Tourette’a)

-tiki głosowe i ruchowe

-tiki głosowe mają charakter eksplozywny często obscenicznych

-tiki ruchowe mogą mieć charakter wulgarny (kopropraksja)

Całościowe zaburzenia rozwojowe

-autyzm

- zespół Retta

-zespół Aspergera

-dziecięca zaburzenie dezintegracyjne

Autyzm

Całościowe zaburzenia rozwoju, w którym wystepuje nieprawidłowe funkcjonowanie we wszystkich spośród trzech sfer

-interakcje społeczne

-komunikacja

-powtarzający się repertuar zachowań

Ponadto

-występuje 3-5 razy częściej u chłopców

-ujawnia się przed 36 miesiącem

-brak okresu prawidłowego rozwoju.

Interakcje społeczne w autyzmie

-niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, mimiki, postawy ciała , gestów , w celu regulowania interakcji społecznych

- brak kształtowania adekwatnych do wieku związków z rówieśnikami.

- brak reakcji na uczucia innych ludzi, słaba integracja zachowań społecznych

- brak odwzajemnienia społecznego

Komunikacja w autyzmie

-opóźnienie lub całkowity brak rozwoju języka mówionego, pomimo zdolności do mówienia

- osłabienie zdolności nawiązywania i podtrzymywania rozmowy z innymi

- stereotypowe i powtarzające się posługiwanie językiem (np. echolalia)

- brak spontanicznych zabaw symbolicznych („na niby”) lub naśladowczych

Stereotypowe wzorce zachowań w autyzmie

-pochłonięciem jednym lub większą liczbą zachowań stereotypowych i ograniczonych nieprawidłowe pod względem intensywności i stopnia koncentracji.

- kompulsywne przywiązanie do specyficznych niefunkcjonalnych czynności lub rytuałów

-stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe

- uporczywe zafascynowanie częściami przedmiotów.

Przyczyny autyzmu

- biologiczne uwarunkowania nadwrażliwość psychiczna

- czynniki genetyczne

-zespół kruchego chromosomu X

- nieprawidłowości w rozwoju mózgu ok. 30 tygodnia życia głodowego

Zespół Retta

- występuje wyraźny okres prawidłowego rozwoju

-częściowa lub całkowita utrata mowy, umiejętności lokomocyjnych i manipulacyjnych

- zahamowanie wzrostu czaszki pomiędzy 7 a 24 miesiącem życia

- od 4 r.ż pionowa ataksja i apraksja

- prowadzi zawsze do upośledzenia umysłowego

- występuje u dziewczynek

Etapy rozwoju Retta

Etap I

Wczesny początek choroby- -od 6 miesiąca do1,5 roku żcyia

Etap II

Nagły niszczący -od 1,5 do 4

Etap III

Pozornej stagnacji – przedszkolny do szkolnego

Etap IV

Pogorszenie ruchów motorycznych – wiek po III etapie 5-15-25 rok życia

Wczesny początek choroby od 6 miesiąca życia do 1,5r.ż.

- często niezauważalny, ponieważ objawy pojawiają się bardzo niewyraźnie;

- niemowlę może okazywać mniejszy kontakt wzrokowy i słabe zainteresowanie zabawkami

- często określane jako dobre dziecko, cichutkie i spokojne

- mogą wystąpić opóźnienia rozwoju motorycznym

- jeszcze nie pojawiają się oznaki wykręcenia rączek, ale może już następować spowolnienie wzrostu głowy

Etap nagły niszczący – od 1-4 r.ż

-może mieć ostry przebieg na początku, bądź bardziej łagodny

- dziewczynka traci umiejętności całkowitego posługiwania się rączkami i język werbalny

- zaczynają pojawiać się stereotypowe ruchy rąk i często obejmuje to ruch wkładania ręki do ust, jak również wykręcanie mycie…itp.

- stereotypie trwają ciągle po przebudzeniu , a ustają pod czas mu

- zatrzymywanie oddechu i hiperwentylacja, oddychanie jest normalne podczas snu.

- niektóre dziewczynki mają objawy podobne do autystycznych – tracą zainteresowanie otoczeniem i komunikowaniem się

- poruszanie się jest niestabilne

- zaburzenia równowagi i trudności w inicjowaniu, jak również planowaniu ruchów motorycznych

- zmniejszenie obwodu główki jest zwykle zauważalne od 3 miesiąca do 4 roku życia.

Pozorna strategia – wiek przedszkolny do szkolnego

- problemy motoryczne jak również ataki sa bardziej wyraźne , jednakże poprawa jest widoczna w zachowaniu dziecka i następuje mniejsza irytacja, mniej płaczu i cech autystycznych

- dziewczynka wykazuje większe zainteresowanie otoczeniem, poprawia się jej gotowość do porozumiewania się z otoczeniem i koncentracja uwagi

- wiele dziewczynek z RS pozostaje na III etapie przez większość czasu.

Pogorszenie ruchów motorycznych

- zwykle zaczyna się po 10 roku życia i charakteryzuje się zmniejszoną stabilnością

- niektóre dziewczynki przestają chodzić (podczas gdy inne nie chodziły)

- nie ma zmniejszenia umiejętności poznawczych, komunikowania się i poruszaniu rękami

- ruchy powtarzające dłoni mogą się zmniejszyć

- decydującą główną cechą jest skolioza

- kontakt wzrokowy i spojrzenie zwykle się poprawia

- charakterystyczna jest szczytność i dystonia mięśni

* dystonia – zwiększenie napięcia mięśni z nietypowymi pozycjami ciała

- okres dojrzewania zaczyna się w oczekiwanym wieku.

Zespół Aspergera

- znacznie i długotrwałe zaburzenia w zakresie interakcji społecznych

- powtarzające się wzorce zachowań

- brak opóźnienia mowy

- brak upośledzenia rozwoju poznawczego

- wstępuje u chłopców.

Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne

- wystepuje wyraźny okres prawidłowego rozwoju.

- utrata nabytych umiejętności w ciągu kilku miesięcy i rozwiniecie się pełnych objawów autyzmu.

- deficyty społeczne

- deficyty porozumiewanie się

- znaczne upośledzenie umysłowe

- występuje częściej u chłopców

Nadpobudliwość psychoruchowa wśród dzieci i młodzieży

Różnorodność terminologiczna

-zespół nadpobudliwości psychoruchowej

- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

- zespół hiperkinetyczny mózgu

- zespół minimalnego uszkodzenia mózgu

- zespół minimalnej dysfunkcji mózgu

- zespół zaburzeń hiperkinetyczno-odruchowych

- zaburzenie z deficytem uwagi i hiperaktywnością

-nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi

-lekka encefalopatia

-wczesnodziecięcy zespół psychoorganiczny

-ZDUN- zespół deficytu uwagi i nadruchliwości

DSM-IV (314.01)

Zespół zaburzeń uwagi z nadaktywnością

Attention deficyt / hyperactivity disorder – AD/HD

Zaburzenie cechujące się trudnościami z koncentracją uwagi, nadruchliwością I impulsywnością w stopniu utrudniającym funkcjonowanie dziecka, bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju.

Sześć lub więcej objawów zaburzeń koncentracji uwagi oraz sześć lub więcej objawów nadruchliwości impulsywności musi utrzymać się przez przynajmniej 6 miesięcy.

GRUPY OBJAWÓW ADHD

-Zaburzenia uwagi

-Nadmierna impulsywność

-nadruchliwość

Zaburzenia koncentracji uwagi DSM – IV TR (1)

Dziecko nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych, pracy lub podczas wykonywania innych czynności. Popełnia błędy wynikające z niedbałości.
Dziecko ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach.
Często wydaje się, że dziecko nie słucha tego, co się do niego mówi.

Nadruchliwość i impulsywność DSM –IV TR (1)

Nadruchliwość

Dziecko ma często nerwowe ruchy rąk lub stóp bądź nie jest w stanie usiedzieć w miejscu.
Dziecko wstaje z miejsca w czasie trwania lekcji lub w innych sytuacjach wymagających spokojnego siedzenia.
Dziecko chodzi po pomieszczeniu lub wspina się na meble w sytuacjach, gdy jest to zachowanie niewłaściwe.
Dziecko często ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem.
Dziecko często jest w ruchu; „biega jak nakręcone”.
Dziecko często jest nadmiernie gadatliwe.

Nadruchliwość i impulsywność. DSM – IV TR (3)

Dziecko wyrywa się odpowiedzą zanim zostanie sformułowane pytanie
Dziecko często ma kłopoty z czekaniem na swoją kolej
Dziecko często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmowy lub zabawy)

Pozostałe kryteria diagnostyczne

-objaw musi się utrzymywać przez 6 lub więcej miesięcy w stopniu utrudniającym funkcjonowanie dziecka.

-objawy są stałą cechą występującą od lat, powinny były ujawnić się przed siódmym rokiem życia.

-objawy muszą powodować pogorszenia funkcjonowania.

-nasilenie objawów musi być większe niż normalny obraz danej cechy u dziecka w tym samym wieku.

-objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej nie są częścią innego zaburzenia.

Termin zespół nadpobudliwości psychoruchowej nie jest synonimem:

Niespokojnego dziecka
Żywego temperamentu
Zaburzeń zachowania
Agresji
Celowego łamania norm

Nadpobudliwość ruchowa a płeć

Stosunek dziewczynek do chłopców 1:4 a nawet 1:9

Dziewczynki

Typ ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi bez nadmiernej ruchliwości i impulsywności

Chłopcy

Mieszany podtyp ADHD, bądź podtyp z przewagą objawów nadmiernej ruchliwości i impulsywności
W Stanach Zjednoczonych 1%-12%
W Anglii mniej niż 1%
W Chinach od 2%-13%
W Polsce 3%-12%

Występowanie na różnych poziomach wieku

3-5% dzieci w wieku szkolnym (1:25)
2% młodzieży (1:50)
0,8% 20-laków (1:125)
0,2% 30-latków (1:500)
0,05% 40-latków (1:2000)

Główne cechy dziecka ADHD

Nieustępliwość
Niskie poszanowanie własnej godności
Okresowo występująca depresja
Niedojrzałe zachowanie
Zaburzenia snu

-wczesne budzenie się

-trudności z zaśnięciem

-niespokojny sen

-lunatykowanie lub mówienie przez sen (somnambulizm)

-koszmary nocne

Zaburzenia apetytu

-przejadanie się

-wybredność

Specyficzny gust smakowy

Różnice w nasileniu objawów w różnych grupach wiekowych

Dzieci do 4 r.ż

-nadmierna ruchliwość jako wariant prawidłowego rozwoju psychoruchowego.

Przedszkolaki

-obecne objawy nadruchliwości i impulsywności, rzadko obserwowane objawy zaburzeń uwagi.

Dzieci w wieku szkolnym

-obecne objawy nadruchliwości i impulsywności z możliwą zmniejszającą się intensywnością, nasilone objawy zaburzeń koncentracji uwagi.

Dorastający

-dominujące uczucie wewnętrznego niepokoju, łatwe nudzenie się .

ADHD u dzieci w wieku od 0-3 lat

Nadmierna ruchliwość, której nie można opanować
Zakłócenia rytmu snu i czuwania
Trudności z jedzeniem
Nadmierna drażliwość przejawiająca się trudnym do przewidzenia płaczem bądź krzykiem, który nie jest łatwo ukoić