Dyskusja okrągłego stołu
Należy do grupy metod problemowych kształcenia
Dyskusja okrągłego stołu
Inaczej dyskusja informacyjna, kierowana przez moderatora i oparta na zasadzie swobodnych wypowiedzi wszystkich uczestników
Polega na wymianie poglądów na określony temat
Daje możliwość formułowania dyskutowanych problemów i pytań, prezentowania własnych punktów widzenia w merytorycznie uzasadniony i zarazem logicznie spójny sposób oraz operowania dla obalenia kontrowersyjnych poglądów argumentami konkretnymi, trafiającymi do przekonania, czyli naukowymi
Stosowana zwykle po wykładach w celu swobodnej, nieformalnej wymiany zdań między uczestnikami
Jest zazwyczaj zagajana i prowadzona przez osobę przygotowaną, którą może być np. zaproszony specjalista w danej dziedzinie
Cechy rzeczowo prowadzonej dyskusji
Jasność i wyrazistość jej głównego problemu
Rzeczowość i zwięzłość wypowiedzi
Umiejętność syntetycznego podsumowania jej przebiegu i formułowania wniosków końcowych
Kulturalny sposób dyskutowania omawianych zagadnień z uwzględnieniem i uszanowaniem poglądów innych uczestników dyskusji
Przebieg dyskusji okrągłego stołu:
1. Przedstawienie celów dyskusji, omówienie problemu, zaproszenie do wypowiedzi przez moderatora, ukierunkowanie dyskusji (podanie podstawowych reguł) - 5 minut
2. Wypowiedzi uczestników w formie prezentacji referatu (wystąpienia) od 3-5 min każda. Prowadzący czuwa nad regułami i porządkiem prezentacji (czas trwania do ustalenia, w zależności od ilości referatów).
3. Pytania i odpowiedzi zadawane i udzielane przez dyskutantów. Moderator czuwa nad regułami dyskusji, dyscyplinując uczestników, aby jasno i rzeczowo zadawali pytania. Natomiast odpowiadający na pytania jest zobowiązany do odnoszenia się tylko do kwestii poruszanych w dyskusji. Każda wypowiedź nie powinna trwać dłużej niż 3 - 5 minut. Wskazane jest rejestrowanie postępu dyskusji.
4. Zakończenie dyskusji. Podsumowanie przez moderatora z nawiązaniem do celu lub przedstawionego na wstępie problemu - 10 minut
5. Uzgodnienie wniosków końcowych 10 minut
UMIEJĘTNOŚĆ PROWADZENIA DYSKUSJI
O prowadzeniu dyskusji decydują umiejętności społecznych interakcji i komunikowania się osób w niej uczestniczących.
Potrzebne jest także ukształtowanie w danej klasie norm społecznych, gwarantujących otwartą dyskusję i wzajemny szacunek.
Moderator ma obowiązek nadania dyskusji kierunku i utrzymania go pomimo dygresji czynionych przez uczestników.
Każda osoba zabierająca merytoryczny głos w dyskusji powinna być wysłuchana z uwagą (co stanowi jednocześnie zachętę do udziału w dyskusji)
Prowadzący dyskusję (moderator) powinien rejestrować dorobek dyskusji jeszcze w czasie jej trwania
STRATEGIE PROWADZENIA DYSKUSJI
„ słuchanie innych” - polega na umiejętności powtarzania własnymi słowami wypowiedzi poprzedników
wzajemny szacunek i zrozumienie, wyrażane w otwartym i szczerym komunikowaniu się. Zależy on przede wszystkim od umiejętności moderatora dyskusji.
dla uniknięcia tzw. „luki komunikacyjnej” przydatne są umiejętności komunikacji interpersonalnej, a mianowicie :
parafrazowanie - umiejętność upewniania się przy pomocy osób wypowiadających się, że rozumiemy myśl zawartą w ich wypowiedzi zgodnie z ich intencjami. Parafrazę stanowi każda informacja o tym, jak rozumiemy komunikat. Jest powtórzenie otrzymanego komunikatu.
opis zachowania – polega na relacjonowaniu przez jedną osobę obserwowanego zachowania się drugiej osoby bez oceniania i wnioskowania o motywach. Wypowiedź dotyczącą zachowania należy poprzedzać zwrotem „ ...zauważyłem , że .......” lub „... powiedziałeś , że ...”
opisywanie uczuć – gdy wyrażamy jasno nasze uczucia, związane z jakimiś sytuacjami możemy być pewni, że zostanie zrozumiane nasze takie, czy inne zachowanie wynikające np.: z zażenowania, itp. Unikamy w tych sytuacjach takich komunikatów, jak: „ zamknij się ...” ; „ pogniewałem się....” ; „nie chce z tobą już dłużej rozmawiać” . Używamy natomiast takich zwrotów , jak: „ czuję się zakłopotana” lub „ miło mi” .
weryfikowanie wrażeń – umiejętność ta stanowi uzupełnienie poprzedniej. Polega na kontrolowaniu trafności własnego sądu o tym, co dzieje się „wewnątrz” innej osoby. Opisujemy werbalnie zewnętrzne objawy uczuć partnera dyskusji (zamilknięcie, ton głosu, wyraz twarzy) i sprawdzamy na ile jest to opis trafny. Opis ten nie wyraża ani aprobaty ani dezaprobaty, a jedynie proste stwierdzenie : np. „ mam wrażenie , że twoje uczucia są .... , czym mam rację?”
ZASADY DYSKUSJI
dyskutowanie jakiegokolwiek tematu powinno być formą zespołowej pracy mającej zmierzać do rozwiązania zagadnień, a nie konfliktem
Uczestnicy dyskusji powinni być zdyscyplinowani, tzn. liczyć się z tym, że jeżeli ktoś mówi zbyt długo, to odbiera możliwość wypowiedzenia swych myśli innym dyskutantom,
Uczestnik dyskusji powinien ważyć swoje słowa, wypowiadać je z namysłem i nie w uniesieniu, pamiętając o tym, że wypowiedzenie najrozumniejszej myśli nie w porę i pod adresem niewłaściwych odbiorców może być czynem nierozumnym
Uczestnik dyskusji powinien zdobywać się na wysiłek dokładnego rozumienia tego, co twierdzi strona przeciwna, obejmując tym wysiłkiem nie tylko słowa, ale i intencję treściową słuchanej wypowiedzi
Uczestnik dyskusji powinien ściśle referować twierdzenia przeciwnika, nie deformując ich, nie wnosząc do nich żadnych obcych tym twierdzeniom akcentów
Uczestnik dyskusji, skupiając całą uwagę na tym, co twierdzi przeciwnik, nie powinien imputować mu kierowania się w swych wypowiedziach nie ujawnionymi, ubocznymi pobudkami. Jeżeli istnieją podstawy do takich przypuszczeń, to upada możliwość dyskusji
Uczestnik dyskusji nie powinien dawać się ponosić pędowi do efektywnych chwytów stylistycznych, nie wyżywać się w swadzie dyskusyjnej
Uczestnik dyskusji nie powinien chcieć dokuczyć przeciwnikowi (nawet tytułem rewanżu). Jednak nieszczerość i niedopowiadanie tego, co się myśli, wywołane obawą, że ktoś się poczuje dotknięty jest zachowaniem nieasertywnym
Uczestnik dyskusji nie powinien zabierać głosu w kwestiach zbyt mało sobie znanych (chyba, że prosi o głos by zadać pytanie).
Dyskusja dydaktyczna to metoda kształcenia polegająca na wymianie zdań między nauczycielem i uczniami lub tylko między uczniami.
Uczestnicy dyskusji prezentują własne poglądy lub odwołują się do poglądów innych osób.
Stosowanie tej metody zaleca się wtedy, gdy uczniowie reprezentują znaczny stopień dojrzałości i samodzielności w zdobywaniu wiedzy, w formułowaniu zagadnień, w doborze i jasnym przedstawianiu własnych argumentów oraz w rzeczowym przygotowaniu się do tematu dyskusji.
Dobrze przeprowadzona dyskusja uczy głębszego rozumienia problemu, samodzielnego zajmowania stanowiska, operowania argumentami i krytycznego myślenia. Uczy jednocześnie liczenia się ze zdaniem innych i uznawania ich argumentów, jeśli są trafne oraz lepszego rozumienia innych ludzi. Sprzyja klarowaniu się własnych przekonań i kształtowaniu własnego poglądu na świat.
Wyróżnia się następujące rodzaje dyskusji:
ü związana z wykładem
ü okrągłego stołu
ü wielokrotna
ü burza mózgów
ü panelowa
ü metaplan
Dyskusja związana z wykładem stanowi jeden z elementów wykładu konwersatoryjnego bądź jest jego kontynuacją.
Dyskusja okrągłego stołu to jedna z odmian dyskusji, której uczestnicy reprezentują odmienne, często przeciwstawne poglądy na określony temat. Jej celem jest znalezienie stanowiska słusznego, możliwego do przyjęcia przez obie strony.
Cechą charakterystyczną tej metody jest to, że uczestnicy dyskusji zasiadają wokół okrągłego stołu lub w kręgu. Takie usytuowanie dyskutantów zakłada z góry, że racje obu stron są jednakowo ważne, a celem spotkania jest wypracowanie wspólnych ustaleń możliwych do zaakceptowania przez obie strony.
Dyskusja okrągłego stołu
Dyskusja polegająca na swobodnej wymianie poglądów między uczestnikami zajęć, a nauczycielem, przedstawiającym pewien problem, jak również między samymi uczestnikami.
Charakterystyczną cechą dyskusji okrągłego stołu jest nieformalność i swoboda wypowiedzi wszystkich dyskutantów (bez względu na pozycję).