lp | Rodz. pol | Rodz.łac | łodyga | kwiaty | owoce | liścia | inne |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | Jaskrowate | Ranunculaceae | - | Zwykle promieniste, o silnie wypukłym dnie kwiatowym, zróżnicowane na kielich i koronę. Posiadają najczęściej wiele pręcików i słupków (zbudowanych z 1 owocolistka). Słupkowie apokarpiczne, pręciki i słupki ułożone są spiralnie. Część pręcików często przekształca się w miodniki wydzielające nektar. | Otwierające się mieszki, rzadziej mięsiste jagody lub niełupki o charakterze drobnego orzeszka. | Ułożone skrętolegle, bez przylistków, blaszki podzielone lub silnie powcinane. | zawierają silnie trujące substancje - glikozydy i alkaloidy. |
2. | Różowate | Rosaceae | Często są kłujące | O symetrii promienistej, obupłciowe, wolnopłatkowe, liczba pręcików jest najczęściej wielokrotnością 5. | Zazwyczaj tzw. owoc zbiorowy. Nasiona bezbielmowe. | Pojedyncze lub złożone, przeważnie z przylistkami, ustawione skrętolegle. | Rodzina różowate dzielona jest na 4 podrodziny: różowe, jabłkowe,śliwowe |
3. | Motylkowate (bobowate) |
Fabaceae | - | Są grzbieciste, zebrane w grona. Działek kielicha jest 5, zrośniętych ze sobą. Płatki korony ustawione w układzie zstępującym nadają "motylkowaty" pokrój kwiatu. Płatki różnią się od siebie – płatek górny jest największy i jest nazywany żagielkiem, dwa boczne płatki ze względu na ich kształt są nazywane wiosełkami lub skrzydełkami a dwa dolne tworzą łódeczkę.Słupek jest 1,u nasady którego znajdują się miodniki | Strąk, suchy, wielonasienny, pękający dwoma szwami. Nasiona bezbielmowe. | Osadzone na pędzie skrętolegle, z przylistkami.W liściu pierzastozłożonym listek szczytowy lub kilka listków są często przekształcone w wąsy czepne |
Rośliny O dużym znaczeniu użytkowym dla człowieka.Korzenie są palowe,głębokie z brodawkami korzeniowymi,zawierają białko. Użyźniają gleby i poprawiają jej strukturę. |
4. | Kapustowate, Krzyżowe (Cruciferae) |
Brassicaceae | U wielu łodyga z liśćmi odziomkowymi. | Promieniste, czterokrotne, w obfitych gronach. 6 pręcików czterosilnych; 4 wewnętrzne dłuższe od 2 zewnętrznych, płatki korony – 4, działki kielicha – 4 (2+2)-w dwóch okółkach. Słupek jest górny zbudowany z dwóch owocolistków. Zalążnia dwukomorowa z fałszywą przegrodą. | Długa wielonasienna łuszczyna lub krótka łuszczynka. Nasiona bezbielmowe obfite w tłuszcz i białka zawarte w liścieniach. Często zawierają trujące glikozydy siarkocyjanowe | Lirowate, tworzące rozetki, ułożone skrętolegle, bez przylistków, często siedzące.Blaszki liściowe często pokryte włoskami. | Bardzo ważna rodzina z punktu widzenia gospodarki człowieka. Zawiera wiele gatunków mających znaczenie w rolnictwie (rośliny olejodajne i paszowe), ogrodnictwie (warzywa) jak i ważne gatunki zielarskie. |
5. | Selerowate, baldaszkowate(Umbelliferae) |
Apiaceae | Puste międzywęźla i wyraźne węzły. | Drobne, zebrane w baldach złożony z wielolistnymi pokrywami u nasady baldachów i pokrywkami u nasady baldaszków. Kwiaty na brzegu baldacha są większe i często grzbieciste. Kielich zredukowany do małych ząbków. Słupek dolny z krążkiem miodnikowym umieszczony nad zalążnią. | Rozłupnia rozpadająca się na dwie niełupki, zawieszone na wiązkach przewodzących, powstałych z kolumienki w słupku. Nasienie bielmowe. | Pierzasto złożone, 2-3-krotne, często z rozdętymi pochwami. Ulistnienie skrętoległe. | W łodygach, liściach i owocach znajdują się przewody wypełnione olejkami eterycznymi, które nadają roślinom silny zapach. Posiadają także żywicę i alkaloidy. Znaczenie gospodarcze mają warzywa i przyprawy z tych roś. Trujący jest np.:bekot pospolity. |
6. | Komosowate | Chenopodiaceae | - | Wiatropylne, zredukowane, drobne i niepozorne, zielonkawe lub białawe. Zebrane w kwiatostany. Kwiaty i owoce zrastają się po kilka razem tworząc tzw. kłębki. | Orzeszki lub torebki. | Ułożone skrętolegle o blaszkach niepodzielnych ,nierzadko mięsistych lub zredukowanych | Przedstawiciele tej rodziny rosną zazwyczaj w miejscach obfitujących w substancje odżywcze, suchych i przeważnie zasolonych-halofity |
7. | Rdestowate | Polygonaceae | ---- | Niepozorne, obupłciowe, wiatropylne lub owadopylne. Kwiaty zredukowane, 3–krotne. Okwiat jest pojedynczy lub podwójny, barwny lub zielony, słupek 1, pręcików 5–6. | Trójgraniasty orzeszek. | U nasady ogonka liściowego występuje tzw. gatka – pochewka powstała ze zrośnięcia przylistków. | Zawierają garbniki oraz kwas szczawiowy. |
8. | Goździkowate | Caryophyllaceae | --- | Promieniste, najczęściej 5-krotne, często zróżnicowane na kielich i koronę. Płatki korony są zwężone czasem u nasady w tzw. paznokieć. Bez korony,najczęściej są owadopylne,pręcików jest zwykle 10 ułożonych w 2 okółkach,czasami w kwiecie spotyka się przykonek,który znajduje się na granicy paznokcia i blaszki płatka korony | Przeważnie torebki, rzadziej orzeszki lub jagody. | Liście pojedyncze, całobrzegie, ułożone naprzeciwlegle, wyrastające ze zgrubiałych węzłów. Bez przylistków | Wyróżnaimy 3 podrodziny:paznokciowe,mokrzycowe,lepnicowe |
9. | Szorstko listne, (Ogórecznikowate) |
Boraginaceae | pokryte są sztywnymi włoskami. | Kwiaty przeważnie promieniste, tylko rzadko niewyraźnie grzbieciste, np. u żmijowca. Korona kwiatu najczęściej z osklepkami (łuskami zamykającymi jej gardziel). Występuje tu pięć pręcików. Słupek górny, zalążnia dwukomorowa, podzielona już w czasie kwitnienia przez fałszywą przegrodę na 4 jednonasienne, wypukłe gniazda, pomiędzy którymi pośrodku, we wgłębieniu, osadzona jest szyjka słupka. Korona barwna. Kwiaty zebrane są w spiralne sierpiki lub skrętki. | Czterodzielna rozłupnia, rozpadająca się na 4 pojedyncze owocki. | Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, zwykle szorstko owłosione.Często zbiegające po łodydze | Są to rośliny miododajne, chwasty, lecznicze, ozdobne |
10. | Jasnotowate, wargowymi (Labiateae) |
Lamiaceae | Zwykle 4-kanciasta, krawędzie są wzmocnione pasmami zwarcicy (kolenchymy). | Mniej więcej wyraźnie grzbieciste lub prawie promieniste. Kielich zrosłodziałkowy, dwuwargowy lub promienisty, 5-ząbkowy. Korona 2-wargowa, warga górna 2-dzielna, powstała ze zrośnięcia 2 płatków; warga dolna 3-dzielna, powstała przez zrost 3 płatków; niekiedy tylko 1 warga – dolna jest dobrze wykształcona. 4 pręciki, nierównej długości, dwusilne (wyjątkowo u szałwii i rozmarynu występują tylko 2 pręciki). Słupek zwykle 2-krotny, zalążnia złożona z 2 owocolistków, już w czasie kwitnienia głęboko przedzielona fałszywą przegrodą na 4 guzki, w środku których osadzona jest szyjka słupka o 2-dzielnym znamieniu. U podstawy zalążni znajduje się pierścieniowaty miodnik. Kwiatostany w postaci wierzchotek dwudzielnych lub skrętek podwójnych, często zebrane w kłosowate lub w główkowate skupienia. | Czterodzielna rozłupnia, rozpadająca się na cztery pojedyncze rozłupki. | Ulistnienie nakrzyżległe, liście gruczołowato owłosione, aromatyczne. | Wiele gatunków z tej rodziny zawiera wonne olejki eteryczne, które znalazły zastosowanie w medycynie, kosmetyce, a nawet kuchni. |
11. | Psiankowate | Solanaceae | --- | Przeważają kwiaty o symetrii promienistej, często okazałe i efektownie barwione, korona zrosłopłatkowa, pięciokrotna. Kwiaty zebrane zwykle w kwiatostan typu wierzchotka. Nitki pięciu pręcików przyrastają do rurki korony, słupek dwukrotny górny. | Jagoda lub torebka (u tytoniu) | Ułożone skrętolegle, mogą być proste lub złożone. | Rośliny zielne lub zdrewniałe, zawsze występują wiązki bikolateralne. Zawierają różne alkaloidy, np. atropinę, skopolaminę, hioscyjaminę. |
12. | Trędownikowate | Scrophulariaceae | ---- | Obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, dwuwargowe. Słupek górny, zbudowany z 2 owocolistków. | Wielonasienne torebki, rzadko jagody lub pestkowce. | Liście pojedyncze, ogonkowe; blaszki niepodzielone, ząbkowane.Ulistnienie skrętoległe, czasem naprzeciwległe, rzadko okółkowe. | Zawierają trujący glikozyd rinantynę |
13. | Astrowate, złożone (Compositae Gis.) |
Asteraceae | MorfologiaNajbardziej charakterystyczną cechą tej rodziny jest budowa ich kwiatów i kwiatostanów. Kwiaty na ogół drobne, zebrane są w kwiatostan zwany koszyczkiem na rozszerzonym szczycie pędu – płaskim lub wypukłym osadniku, przez co powstają bardzo gęste kwiatostany imitujące kwiat, otoczone okrywą listków zwykle łuskowatych. Kielich jest zredukowany, niezielony i przeważnie w postaci licznych włosków[2]. Występują 2 rodzaje kwiatów: kwiaty języczkowe mające koronę o symetrii grzbiecistej i kwiaty rurkowate o symetrii promienistej. U niektórych gatunków w koszyczku znajdują się wyłącznie kwiaty rurkowate, jak np. u ostów, u innych wyłącznie kwiaty języczkowe, jak np. u mniszka lekarskiego. Najczęściej jednak w koszyczkach występują równocześnie obydwa rodzaje kwiatów; na zewnętrznym obrzeżu kwiaty języczkowe, zwykle większe i imitujące płatki korony, w środku koszyczka kwiaty rurkowate[2]. Pręciki zrośnięte są zawsze pylnikami w rurkę, nitki wolne. Budowę kwiatów określa wzór kwiatowy: KnC(5)A(5)G(2)[2]. Kwiaty mogą być dwupłciowe, jednopłciowe lub płone (tymi ostatnimi najczęściej są kwiaty języczkowe na obrzeżu koszyczka). Są one zazwyczaj przedprątne. Owocem jest niełupka zrośnięta ze ścianą owocni i często wyposażona w puch kielichowy. Nasiona są bezbielmowe z dobrze wykształconymi liścieniami[2]. |
Liście mają bardzi różne kształty | |||
14. | Liliowate | Liliaceae | Charakterystyka [edytuj]Geofity obejmujące dwie grupy różniące się morfologią i ekologią. Liliowate preferujące siedliska otwarte (światłolubne) (podrodzina Lilioideae) to rośliny cebulowe, ze zwykle okazałymi kwiatami, z liśćmi mocno wydłużonymi, owocami są torebki. Gatunki leśne (podrodzina Streptopoideae) to zwykle rośliny kłączowe, z kwiatami niepozornymi, owocami są jagody. Cecha wspólną jest 6 wolnych listków okwiatu, z pylnikami osadzonymi po zewnętrznej stronie nitki, z zalążnią górną[1]. |
owocami są torebki,lub jadoda | |||
15. | turzycowate | Cyperaceae | 3-kanciasta,bez kolanek,wewnątrz pałna | Obupłciowe (sitowie, ponikło, wełnianka) lub rozdzielnopłciowe (turzyca), wiatropylne, zebrane w kłosokształtne kwiatostany. Pręciki są zwykle trzy, słupek jeden zbudowany z trzech owocolistków, ale o jednym zalążku. | Orzeszek | Charakterystyczne, trawiaste, otaczające łodygę zamkniętą pochwą. Liście nasycone są krzemionką. U ponikła i oczeretu zamierające w trakcie ontogenezy. | Tzw. ,,trawy kwaśne” biorą udział w tworzeniu pokładów torfu |
16. | trawy | Gramineae | Zebrane w kłoski, u nasady kłoska są przysadki zwane plewami. Kwiaty są trójkrotne, przeważnie obupłciowe, ze zredukowanym okwiatem, zazwyczaj 3 pręcikami o długich nitkach i słupkiem z dwoma znamionami. Kłoski zebrane są kwiatostany typu kłos złożony lub wiecha złożona. Łodyga Nazywana źdźbłem, obła, pusta w międzywęźlach, a przegrodzona w węzłach. Tkanka twórcza znajduje się w dolnej części każdego międzywęźla, dzięki czemu pasące się zwierzęta nie przerywają wzrostu. W plemieniu bambusowych łodygi są zdrewniałe (u innych zielne). W plemieniu palczatkowych i kukurydzowych łodygi są pełne. Rośliny często wytwarzają rozłogi |
Ziarniaki (owoce suche niepękające) zawierające bielmowe nasienie. | Dwurzędowo ustawione, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, żyłkowanie równoległe. W miejscu złączenia blaszki liściowej z pochwą najczęściej występuje języczek, a czasami także uszka obejmujące łodygę. Niektóre gatunki utwardzone są krzemionką, co ma zniechęcić pasące się zwierzęta. |
Dwa rodzaje: wyrastające z ziarniaka delikatne korzenie zarodkowe i wyrastające z węzłów trwałe korzenie przybyszowe (wiązkowy system korzeniowy). |