Przemoc w rodzinie może nosić znamiona zarówno przestępstwa jak i wykroczenia; wykroczeniem nazywamy czyny karalne o mniejszej szkodliwości społecznej, zaś przestępstwo rozumiemy w polskim prawie: "czyn człowieka, zabroniony pod groźbą kary przez obowiązującą ustawę określającą jego znamiona, zawiniony i społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy" (za: Marek;. Waltoś, 1999, s.60). W sytuacji, której przemoc w rodzinie przybiera charakter przestępstwa, "pokrzywdzonym służą prawnokarne środki ochrony"(za: Bulenda, 1999, s.101); jak również środki cywilnoprawne i administracyjne.

Kodeks karny stanowi:

"Art. 153.

§ 1. Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2. Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art. 190.

§ 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Art. 191.

§ 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli sprawca działa w sposób określony w § 1 w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 197.

§ 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonywania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 207.

§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Kodeks Karny - ustawaz dnia 6 czerwca 1997 r.(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z dnia 2 sierpnia 1997 r.).

W ustawie nie ma mowy o równoczesnym występowaniu znęcania się psychicznego i fizycznego ze strony sprawcy, by zaistniało przestępstwo - wystarczy jedna z tych form. Osoba najbliższa to nie tylko żona, ale również była żona jak i osoba pozostająca w związku nieformalnym.

Ofiarom przemocy w rodzinie pomocą służą również zapisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, który stanowi o:

-       możliwościach zniesienia wspólności majątkowej ustawowej i umownej przez sąd art. 52 k.r.o.,

-      warunkach orzekania separacji art. 57 k.r.o.,

-      warunkach orzekania rozwodu art. 56 k.r.o.,

-      sposobach rozstrzygania o władzy rodzicielskiej art. 58 § 1 k.r.o.,

-      sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania po orzeczeniu rozwodu art. 58 § 2 k.r.o.,

-          warunkach dokonania podziału majątku wspólnego rozwiedzionych małżonków art. 58 § 3 k.r.o.,

-          warunkach żądania od rozwiedzionego małżonka środków na utrzymanie art. 60 k.r.o.,

-          warunkach eksmisji art. 36, 37, 38 k.r.o.,

-          obowiązku alimentacyjnym rodziców względem dziecka art. 133 i obowiązku dzieci względem rodziców,

-          możliwości sądowego ustalenia ojcostwa art. 84 k.r.o.,

-          warunkach nałożenia obowiązku przyczyniania się ojca dziecka niebędącego mężem matki, do pokrycia kosztów związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu art. 141 k.r.o.

 

W myśl Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982 r. Dz. U. Nr 35, poz. 230; ze zmianami) osoby uzależnione mogą być poddane leczeniu za własną zgodą (art. 21, ust.2). Gdy
w wyniku nadużywania alkoholu następuje rozkład życia rodzinnego, sąd na wniosek prokuratora lub gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych może wszcząć postępowanie zmierzające do poddania osoby uzależnionej leczeniu odwykowemu (art. 26), z tym, że czas leczenia nie może być dłuższy niż 2 lata (art. 34, ust.1); na czas trwania leczenia sąd może ustanowić dozór kuratora (art. 31) (Bulenda, 1999).

Przemoc w rodzinie - zmiany w ustawie

Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw została podpisana 18 czerwca 2010 r. przez pełniącego obowiązki prezydenta Bronisława Komorowskiego i obowiązuje od 1 sierpnia 2010 r. Nowelizacja zmienia m.in. ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawę o pomocy społecznej, kodeks karny, kodeks postępowania karnego. Głównym celem ustawy jest stworzenie mechanizmów prawnych umożliwiających rozszerzenie pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie, a także możliwość izolacji sprawców przemocy w rodzinie. 1. Pomoc dla ofiar przemocy Zgodnie z nowelizacją ustawy ofiary przemocy w rodzinie będą miały prawo do bezpłatnej pomocy, polegającej w szczególności na: 1) poradnictwie medycznym, psychologicznym, prawnym, socjalnym, zawodowym i rodzinnym; 2) interwencji kryzysowej i wsparciu; 3) ochronie przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej; 4) zapewnieniu osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 5) badaniu lekarskim w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydaniu zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie; 6) zapewnieniu osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania. 2. Bezpłatna obdukcja Bardzo istotną zmianą w ustawie, z praktycznego punktu widzenia, jest umożliwienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie wykonanie bezpłatnej obdukcji oraz otrzymanie zaświadczenia lekarskiego wskazującego przyczyny i rodzaje uszkodzeń ciała od lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza pełniącego ostry dyżur w szpitalu. Takie rozwiązanie w sposób znaczący niweluje dotychczasowe utrudnienia, jakie spotykały ofiarę przemocy w procedurze ubiegania się o obdukcję lekarską. 3. Zobowiązanie do opuszczenia mieszkania Osoba dotknięta przemocą w rodzinie może również zażądać, aby sąd zobowiązał członka rodziny wspólnie zajmującego mieszkanie do jego opuszczenia, jeżeli taki członek rodziny swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie powoduje, że mieszkanie z nim staje się szczególnie uciążliwe. Postanowienie w takiej sprawie powinno zapaść po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku. Staje się ono wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności. 4. Możliwość odebrania dziecka Kolejną istotną zmianą wprowadzaną przez omawianą ustawę jest możliwość odebrania przez pracownika socjalnego dziecka z rodziny i umieszczenia go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowaczej. Odebranie dziecka może nastąpić jedynie w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie. Decyzję o odebraniu dziecka pracownik socjalny musi podjąć wspólnie z funkcjonariuszem policji, a także z lekarzem, ratownikiem medycznym lub pielęgniarką. Pracownik socjalny ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia sądu opiekuńczego, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin, o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu go u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej. Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu opiekuńczego na odebranie dziecka. W zażaleniu mogą się domagać zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz prawidłowości dokonania odebrania. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza policji, którzy dokonali odebrania dziecka, i podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego. Sąd opiekuńczy rozpatruje zażalenie niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu 24 godzin. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym, od których dziecko zostało odebrane, oraz zawiadamia przełożonych osób, które dokonały odebrania dziecka. O prawie do złożenia zażalenia, wraz ze wskazaniem sądu opiekuńczego właściwego miejscowo do jego rozpatrzenia, pracownik socjalny lub funkcjonariusz policji poucza na piśmie rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. 5. Zakaz stosowania kar cielesnych. Zmiany w kodeksie karnym Ustawa wprowadza bardzo znaczącą zmianę w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, która polega na dodaniu przepisu zakazującego osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim stosowania kar cielesnych. Ustawa zakłada również modyfikację katalogu środków karnych w Kodeksie karnym. Modyfikowany środek karny otrzymał brzmienie: „Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu”. Natomiast nowym środkiem karnym jest: „Nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym”. Zawieszając wykonanie orzeczonej kary sprawcy przemocy domowej sąd będzie dysponował szerszym katalogiem możliwych zobowiązań dla skazanego, m.in. do poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu albo oddziaływaniom terapeutycznym, a także uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych lub powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób.

Posłowie uchwalili w czwartek wieczorem ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa wprowadza zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci, wzmacnia ochronę ofiar przemocy, kładzie nacisk na profilaktykęZa przyjęciem ustawy głosowało 269 posłów, 158 było przeciw, sześcioro wstrzymało się od głosu.

Definicja przemocy, która najbardziej oddaje istotę tego zjawiska, brzmi: „Przemoc to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienia i szkody”.

O przemocy mówimy wówczas, gdy spełnione są 4 warunki:

1. Intencjonalność - przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary.

2. Nierównowaga sił - w relacji jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą. Jest silniejsza fizycznie, psychicznie, materialnie, zawodowo, społecznie i wykorzystuje tę przewagę, aby zmusić kogoś do podporządkowania swoim życzeniom.

3. Naruszanie praw i dóbr osobistych - sprawca wykorzystuje swoją przewagę i narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itp.) - daje sobie prawo by drugą osobę obrazić, uderzyć, skrytykować, zabrać coś lub nie dać. Nie liczy się z jej potrzebami, protestami, uczuciami.

4. Powodowanie cierpienia i bólu - sprawca naraża zdrowie ofiary na poważne szkody. Niekiedy zagraża jej życiu. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony. Szkody mogą być wymierne albo nie, widoczne lub niedostrzegalne, natychmiastowe czy odroczone w czasie.

Jeżeli te 4 warunki zostaną spełnione, wówczas bez wątpienia możemy mówić, że w danej relacji występuje zjawisko przemocy.

Sprawca i ofiara

Stosującego przemoc nazywamy sprawcą, a doznającego ofiarą. Pojęcia te określają wyłącznie role, jakie dane osoby przyjmują w konkretnej relacji międzyludzkiej, a nie to, jakimi są ludźmi. Można być ofiarą w relacji z mężem a jednocześnie być sprawczynią przemocy wobec własnych dzieci.

Role - „sprawcy” i „ofiary” dokładnie pokazują, kto co robi: sprawca - sprawuje przemoc, a ofiara ponosi szkody. Sprawca jest w ataku, a ofiara w obronie.

Zadania PCPR wynikające z ustawy z dn.12.03.2004 r. o pomocy społecznej.

1. Zadania powiatu realizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie:

1. opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami,
2. prowadzenie specjalistycznego poradnictwa,
3. organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz wypłacanie wynagrodzenia z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka albo świadczonej opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem zawodowym rodzinom zastępczym,
4. zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, dla dzieci i młodzieży, w tym placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym, a także tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku i rodzinie,
5. pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu,
6. przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze,
7. pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze, mających braki w przystosowaniu się,
8. pomoc osobom mającym trudności w integracji ze środowiskiem, które otrzymały status uchodźcy,
9. pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
10. prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób,
11. prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
12. prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej,
13. udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach,
14. szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej z terenu powiatu,
15. doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu
16. podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych,
17. sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego,
18. sporządzanie bilansu potrzeb powiatu w zakresie pomocy społecznej.

2. Zadania Powiatu z zakresu administracji rządowej realizowane przez Centrum:

1. pomoc uchodźcom w zakresie indywidualnego programu integracji oraz opłacanie za te osoby składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu zdrowia,
2. prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
3. realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.
 
Zadania Centrum wynikające z ustawy z dn. 27.08.97 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

1.Opracowywanie i realizacja zgodnych ze strategią rozwoju województwa, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie:
a.rehabilitacji społecznej,
b.przestrzegania praw osób niepełnosprawnych,
2.Podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności.
3.Opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich udostępniania na potrzeby samorządu województwa.
4.Współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej tych osób.
5.Dofinansowanie:
a.uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych,
b.sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,
c.zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,
d.likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych.
6.Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej.

Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. 
 
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie województw, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) na poziomie gmin. Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. 
 
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2. cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
   a) na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w   art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 165, poz. 1170 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416), lub w związku z uzyskaniem  Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
   b) na podstawie zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;

3. mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Osoba lub rodzina, ubiegająca się o pomoc społeczną, może zgłosić się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce. Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego. Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej. Od każdej decyzji służy prawo odwołania.
  
Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej. Od dnia 1 października 2006 r. dla osoby samotnie gospodarującej jest nim dochód nie przekraczający kwoty 477 zł, natomiast dla osoby w rodzinie - kwota 351 zł. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.
 
Pomoc społeczna polega w szczególności na: 

• przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,  

• pracy socjalnej,  

• prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,  

• analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,  

• realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych, 

• rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. 

Główne cele pomocy społecznej:

• wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,  

• zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej - dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,  

• zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,  

• zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie, 

• integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,  

• stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.  

Pomoc społeczna od dnia 1 maja 2004 r. funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Tekst jednolity Dz.U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728).

Zadania Ośrodka

Ośrodek Interwencji Kryzysowej, prowadzony przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Białymstoku, jest ośrodkiem o zasięgu lokalnym, którego podstawowym zadaniem jest podejmowanie działań profilaktycznych i interwencyjnych w sytuacji nagłego lub przewlekłego kryzysu, spowodowanego w szczególności brakiem wsparcia społecznego, bezradnością życiową i doświadczeniami traumatycznymi oraz przygotowanie osób objętych pomocą do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie

Oferujemy pomoc przez:

• całodobowe dyżury

• poradnictwo telefoniczne

• zapewnienie schronienia kobietom z dziećmi w sytuacji kryzysu

• porady prawne, socjalne, psychologiczne, pedagogiczne

• prowadzenie krótkoterminowej terapii dla osób w kryzysie

• prowadzenie grup terapeutycznych, grup wsparcia, grup socjoterapeutycznych

• poradnictwo i pomoc w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej

Wszelką pomoc świadczymy bezpłatnie osobom, które zostały dotknięte:

• przemocą domową

• kryzysem małżeńskim

• tragicznym wydarzeniem życiowym

• utratą, osieroceniem, żałobą

• problemem samobójstwa

• trudnościami wychowawczymi

• kryzysem spowodowanym ubóstwem, bezrobociem, długotrwałą chorobą, bezradnością i innymi

Ośrodek Interwencji Kryzysowej to ekipa specjalistów:

• psychologów

• terapeutów

• pedagogów

• pracowników socjalnych

• prawników

Ośrodek pomaga osobom przeżywającym kryzys

Kryzysy zdarzają się bez względu na porę dnia czy roku, niezależnie od osobistej odporności i stopnia zabezpieczenia warunków zycia — są częścią życia indywidualnego i życia zbiorowości ludzkich

W szerokim ujęciu, Ośrodek proponuje pomoc osobom w sytuacji kryzysu społecznego i psychospołecznego — jej głównym elementem jest wsparcie emocjonalne

Celem interwencji kryzysowej jest:

• złagodzenie objawów reakcji kryzysowej

• przywrócenie równowagi psychicznej

• zapobieganie przejściu ostrego kryzysu w stan chroniczny

• przywrócenie umiejętności samodzielnego radzenia sobie

• uporządkowanie negatywnych doświadczeń i przełamanie wewnętrznych ograniczeń osoby w kryzysie

• zmobilizowanie sił do samodzielnego uporania się z kryzysem

• ukazanie możliwych kierunków działań i instytucji pomocowych

---