BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH
| 1. Geneza zapobiegania przestępczości |
| 2. Podstawowe pojęcia |
| 3. Strategie działań zapobiegawczych |
| 4. Systemy zapobiegania przestępczości |
| 1. Kompetencje i zakres działania władz lokalnych |
| 2. Community Policing |
| 3. Rozwiązywanie problemów społeczności lokalnych |
| 4. Lokalne strategie zapewniania bezpieczeństwa |
|
| 1. Geneza i założenia Crime Prevention Through Environmental Design |
| 2. Postawy społeczne a projektowanie bezpiecznych przestrzeni |
| 3. Współczesne tendencje projektowania bezpiecznej przestrzeni |
| 4. Wybrane przykłady realizacji teorii bezpiecznych przestrzeni |
T1: Istota prewencji kryminalnej
Teza 1) Geneza zapobiegania przestępczości
Nie zawsze istniało pojęcie przestępstwa
Początkowo każdy bronił się sam, później zaczęto myśleć jak w sposób zorganizowany chronić dane dobra np. grupowo. Zaczęto rozróżniać czyny grożące dobru ogółu i czyny naruszające wyłącznie interes jednostki- te drugie mogły być ścigane początkowo przez każdego.
Dominuje kara; pojawiają się próby jej racjonalizacji: sakralna, sprawiedliwościowa, celowościowa.
SAKRALNA za naruszenie pewnych norm ustanowionych przez istotę wyższą sprawca powinien ponieść karę (z powodu samego naruszenia norm lub dlatego że sprowadzi to gniew Boga)
Ordalia (sąd boży); Bóg nie mści się za krzywdy np. próba żelaza- oskarżony musiał przejść 3 kroki po rozgrzanym żelazie; próba wody- jeśli nie zatonie to winna.
SPRAWIEDLIWOŚCIOWA; sprawiedliwym postępowaniem jest ukaranie sprawcy. Kara stanowi odpłatę za popełnione przestępstwo, a jej miarą jest ciężar przestępstwa i wina sprawcy, tylko wtedy kara będzie sprawiedliwa. Zachowania niezgodne z normą utożsamiano nie z umysłem ale z członkami ciała, które były związane z danym czynem, np. kradzież- ucinano rękę.
Inne kary:
-kary śmierci; ścięcie, nabijanie na pal, łamanie kołem
-kary hańbiące; chłosta, piętnowanie rozpalonym żelazem w miejscu widocznym, dyby, kuna, maski wstydu.
CELOWOŚCIOWA, odwołuje się nie do abstrakcyjnie pojmowanej sprawiedliwości, a do celów jakie ta kara ma spełniać.
Zapobieganie przestępczości XVII w
Hugo Grotius- kara użyteczna społecznie ma jakiś cel, nie ma być odwetem.
Cesare Beccaria- lepiej jest zapobiegać przestępstwom niż za nie karać.
Teza 2) Podstawowe pojęcia
PROFILAKTYKA - to działalność i sposoby zabezpieczające przed szkodami, wypadkami itd. Likwidacja przyczyn powstawania niekorzystnych zjawisk.
Prewencja- zapobieganie przestępstwom
-forma interwencji społecznej mająca na celu uniemożliwienie wystąpienia takich zdarzeń, które uważane są za niepożądane – czyniąc je niemożliwym, trudniejszym, mniej atrakcyjnym- przez zmiany w fizycznych, prawnych lub społeczno-ekonomicznych warunkach otoczenia, poprzez zmiany w psychologicznych i biologicznych charakterystykach jednostki lub grupy, albo poprzez zmianę w prawnej i oficjalnej ocenie zdarzenia lub zachowania.
ZAPOBIEGANIE- całokształt różnorodnych środków mogących wpływać na usuwanie przyczyn i warunków popełniania przestępstw, a także na usuwaniu innych przypadków patologii społecznej.
Zwalczanie przestępczości:
-w ujęciu szerokim- działanie zmierzające zarówno do usuwania przyczyn przestępczości jak też działania następujące po popełnieniu przestępstwa (ściganie, wymiar kary, resocjalizacja).
-w ujęciu wąskim- wyłącznie działanie kary po popełnieniu przestępstwa i skazaniu jego sprawcy.
*koncepcje zapobiegania przestępczości:
-dwustopniowy podział:
1)działanie ogólne- społeczno-ekonomiczne dotyczące całego społeczeństwa.
2)działania specjalne- odnoszące się do osób będących potencjalnymi przestępcami (prewencja specjalna).
-trójstopniowy podział:
1)prewencja I stopnia- ukierunkowana na wszystko co może wpłynąć na ogół społeczeństwa, aby uniknąć nieprzystosowania społecznego prowadzącego do przestępstwa.
2)prewencja II stopnia- dotycząca osób, które przejawiają symptomy niedostosowania społecznego.
3)prewencja III stopnia- dotycząca osób, które już stały się przestępcami, działania zapobiegania wielokrotnej recydywie.
Teza 3) Strategie działań zapobiegawczych
Strategia zapobiegania i zwalczania przestępczości- rozumiana jest jako planowanie działania których celem jest wyeliminowanie lub ograniczenie zjawisk przestępczych.
Cechy:
1. Horyzont czasowy.
2. Efekty
3. Skupienie wysiłków
4. Układ decyzji
5. Wszechobecność
Metodami strategii kreatywnej są:
• Przetwarzanie, czyli wprowadzenie takich zmian w środowisku, które sprzyjają zachowaniom poprawnym.
• Szkolenie, świadome wpajanie wiedzy i umiejętności w określonych dziedzinach.
• Przekonywanie, czyli wskazywanie argumentów przemawiających za wyborem określonego zachowania.
• Propaganda, czyli oddziaływanie na zachowanie poprzez sferę emocji oraz podświadomość.
Metodami strategii destruktywnej są:
• Uniemożliwianie, czyli odcinanie możliwości lub utrudnianie podejmowania określonych zadań, np. rozprowadzania narkotyków, dokonywania włamań.
• Wytłumianie, czyli reagowanie sankcją negatywną na zachowanie przestępcze.
• Zagrażanie, czyli zapowiadanie reakcji negatywnej na określone zachowanie.
Strategia neutralizująca : polega na niszczeniu zjawisk niepożądanych przy pomocy metod strategii kreatywnej.