Zespół MEN-1 to występowanie następujących nowotworów:
Gruczolak przytarczyc, hormonalnie czynny guz trzustki, gruczolak przysadki – 3P parathyroid, pancreas, pituitary
Gruczolak przytarczyc, rak jelita grubego, glejak mózgu
Rak piersi, hormonalnie czynny guz trzustki, rak tarczycy
rak tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy
rak piersi, rak tarczycy, rak nerki
MEN 2 A – zespół Sipple’a – rak rdzeniasty tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy, hiperplazja przytarczyc z pierwotną nadczynnością
MEN 2 B – zespół Williama - rak rdzeniasty tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy, ganglioneuroma śluzówek (przewód pokarmowy, usta, język) i cechy marfanoidalne
Występowanie objawów klinicznych takich jak: porażenie nerwów splotu barkowego, zespół Hornera, silnych dolegliwości bólowych typowe są dla:
Neuralgii
Zespołu Cowdena
Zespołu żyły głównej górnej
Guza Pancoasta
Zespołu MEN 2B
Przypomnijmy, że guz Pancoasta to guz szczytu płuca, najczęściej rak płaskonabłonkowy, naciekający splot ramienny i wywołujący zespół Hornera – miosis, ptosis, endophtalmus – zwężenie źrenicy, opadanie powieki i głębsze osadzenie gałki ocznej w oczodole.
„Wczesny rak żołądka” - terminem tym jest określany:
Rak przedinwazyjny
Rak naciekający błonę śluzową i podśluzową niezależnie od zajęcia węzłów chłonnych
Rak naciekający błonę mięśniową bez zajęcia węzłów chłonnych
Rak naciekający błonę mięśniową z zajęciem węzłów chłonnych
Rak naciekający bez zajęcia węzłów chłonnych
Wczesny rak żołądka nie nacieka błony mięśniowej!
Przeszczep wątroby jest uznaną metodą leczenia u chorych z marskością wątroby i jest możliwy do zastosowania u chorych onkologicznych w przypadku przerzutów do wątroby:
Raka piersi
Raka jelita grubego
Raka wątrobowo komórkowego
Raka neuroendokrynnego
Raka Merkla
Ogólnie nie stosujemy przeszczepów wątroby u chorych z przerzutami do wątroby (rak neuroendokrynny stanowi wyjątek).
Pamiętajmy, że jedyne przerzuty do wątroby, które możemy usuwać chirurgicznie to przerzuty raka jelita grubego i nowotworów neuroendokrynnych (metastasectomia).
Jeśli są przeciwskazania do operacji wtedy stosujemy termoablację, krioablację lub napromienianie wątroby. Paliatywnie chemioterapia systemowa.
Czynniki zwiększonego ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy min. to:
1.rozpoczęcie współżycia płciowego przed 18 r. ż.
2.zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
3.duża liczba partnerów seksualnych
4.niski status socjoekonomiczny kobiet
5.zakażenie wirusem opryszczki genitalnej.
Prawidłowa odpowiedz zawarta jest w punktach:
2,5
1,3,4
1,2,3,4,5
1,2,4,5
3,4, 5
Poza tymi czynnikami jeszcze zwiększają ryzyko raka: partnerzy seksualni wysokiego ryzyka (poligamiczni, zakażeni HPV), kobiety zakażone HIV lub chore na inne schorzenia upośledzające system immunologiczny, zakażenia pochwy przez HSV II, CMV, EBV, Ch. trachomatis, przewlekłe bakteryjne zakażenia pochwy, długoletnie przyjmowanie hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych, palenie tytoniu, liczne ciąże i porody, dieta uboga w owoce i warzywa (mało prowitaminy A, karotenoidów, witaminy C).
Który z niżej wymienionych stanów chorobowych jest uznany za przeciwwskazanie do wykonania zmodyfikowanej mastektomii radykalnej:
rak zapalny – stosuj chemioterapię
rak obustronny piersi
ciąża
rak wieloośrodkowy
guz wielkości 4,5 cm
Zmodyfikowana mastektomia radykalna metodą Maddena – usuwasz gruczoł piersiowy z powięzią mięśnia piersiowego większego i węzłami chłonnymi pachowymi w jednym bloku tkankowym, albo metodą Pateya – w której usuwamy jeszcze mięsień piersiowy mniejszy. Wskazaniem do tych zabiegów jest I lub II stopień zaawansowania raka piersi, niekwalifikujący się do operacji oszczędzającej.
Radykalna amputacja prosta to usunięcie piersi z powięzią mięśnia piersiowego większego, wskazania – wieloogniskowy rak wewnątrzprzewodowy, mięsak piersi, nawrót miejscowy po leczeniu oszczędzającym, zaawansowany proces (paliatywna operacja).
Przeciwwskazaniem do leczenia oszczędzającego pierś w raku piersi jest:
Rak piersi zapalny - chemioterapia
Rak piersi o średnicy 1,5 cm
Zajęcie węzłów chłonnych pachowych
Rak piersi o średnicy 2 cm
Rak piersi inwazyjny
Leczenie oszczędzające w raku piersi stosuj gdy guz <3cm, a węzły pachowe są niewyczuwalne lub wyczuwalne jako pojedyncze i ruchome N0/1. Składa się z ograniczonego zabiegu chirurgicznego (wycięcie guza z marginesem zdrowych tkanek z ewentualną limfadenektomią) oraz napromieniania (RT śródtkankowa, teleterapia).
Wskazania do radykalnej amputacji piersi według metody Halsteda obejmują:
Obecność przerzutów odległych
Rak piersi o średnicy 3 cm
Naciek nowotworowy na mięsień piersiowy większy
Obecność przerzutów do węzłów chłonnych
Rak piersi zapalny
Usuwa się gruczoł piersiowy z mięśniem piersiowym większym i układem chłonnym pachowym w jednym bloku.
Terminem „leczenie przedoperacyjne indukcyjne” (neoadiuwantowe) określa się systemowe leczenie za pomocą cytostatyków w przypadkach:
Zaawansowanych miejscowo raków piersi celem przeprowadzenia radykalnej operacji gdy nie stwierdzono przerzutów odległych, stosuje się wielolekową chemioterapię, ewentualnie hormonoterapię
Chorych poniżej 40 roku życia
Chorych z rakiem piersi o średnicy 3 cm
Chorych z niekorzystnymi czynnikami rokowniczymi
Chorych z rakiem zapalnym piersi
Leczenie oszczędzające pierś (BCT) w raku piersi polega na:
tumorektomii + chemioterapii
mastektomii podskórnej + radioterapii
wycięciu guza z marginesem tkanki zdrowej + weryfikacji regionalnego układu chłonnego + radioterapii
szerokim wycięciu guza
szerokim wycięciu guza + hormonoterapii