Przemiana materii podstawowa, PPM, to najmniejsza wielkość przemiany materii, jaka zachodzi w organizmie człowieka będącego na czczo przez 12 godzin w całkowitym spokoju psychicznymi i fizycznym, po półgodzinnym odpoczynku w pozycji leżącej, w normalnych warunkach klimatycznych. Podstawowa przemiana materii to ilość energii niezbędna do utrzymania takich procesów życiowych jak: utrzymanie temperatury ciała, aktywności mózgu, wątroby, serca, nerek, mięśni, pracy jelit, krążenia krwi i limfy itp. Wielkość przemiany podstawowej zależy od wieku, płci, wzrostu, wagi i klimatu oraz zmienia swoją wartość w ciągu doby. Podczas snu wielkość jej jest najniższa.

Do pomiarów wielkości podstawowej przemiany materii stosuje się dwie metody. W metodzie kalorymetrii bezpośredniej w specjalnej komorze mierzona jest ilość oddawanego przez organizm ciepła. W praktyce stosuje się łatwiejszą metodę kalorymetrii pośredniej. Wielkość wydatku energetycznego oblicza się na podstawie pomiarów wytworzonego przez organizm tlenku węgla(IV). W przybliżeniu wielkość PPM można obliczyć teoretycznie gdyż organizm człowieka zdrowego, w średnim wieku, zużywa na ten cel około 1 kilokalorii w ciągu godziny na kilogram masy ciała (np. 70 kilogramów x 1 kilokaloria x 24 godziny =1680 kilokalorii).

Pierwszą metodą obliczania była metoda Harrisa-Benedicta opublikowana w 1919 roku:

mężczyźni: 

kobiety: 

gdzie m oznacza masę wyrażoną w kilogramach, wz oznacza wzrost w centymetrach a w - wiek w latach.

Równanie te uważano za najlepsze do obliczania PPM aż do roku 1990, kiedy MD Mifflin oraz ST St Jeor opublikowali swoje równanie:

gdzie za s podstawiamy +5 w przypadku mężczyzn oraz -161 w przypadku kobiet.