1.Wyjaśnij pojęcie „państwo”

• państwo to terytorium oddzielone granicami, zamieszkiwane przez trwałą wspólnotę ludzi

• jest ono podporządkowane władzy państwowej, którą cechuje przede wszystkim niezależność od władzy innych państw.

• cechy państwa: terytorium, suwerenność, przymusowość

2. Wyjaśnij pojęcie „system organów państwowych”

• Całokształt cech określających budową aparatu państwowego. Są to reguły określające jego budowę, formy organizacyjne organizacji państwowych i wzajemny ich stosunek do siebie.

3. Wyjaśnij pojęcie „norma postępowania”

• będąca wytworem ludzi wypowiedź bezpośrednio wyrażająca wobec danego podmiotu polecenie pewnego zachowania się we wskazanych okolicznościach

4. Wskaż budowę normy postępowania

5. Wyjaśnij pojęcie „sprawiedliwość”

• Sprawiedliwość - cecha przypisywana jednostkom, działaniom czy instytucjom społecznym, wiązana najczęściej z odpowiednim rozdziałem dóbr lub bezstronnością

6. Wyjaśnij pojęcie „prawo podmiotowe”

• Prawo podmiotowe to przysługująca określonej osobie możność domagania się od innej osoby pewnego zachowania się ( np. wydania rzeczy , udzielenia urlopu )

7. Wyjaśnij pojęcie „stosunek prawny”

• To stosunek między ludźmi lub jednostkami organizacyjnymi uznany przez normę prawną za podmiot prawa, w którym podmioty te mają wynikające z dyspozycji normy prawnej uprawnienia i obowiązki, realizacja zaś tych uprawnień i obowiązków zagwarantowana jest przymusem państwowym.

8. Wyjaśnij pojęcie „system prawa”

• zbiór norm prawnych obowiązujących na danym terytorium i w danym czasie. Między tymi normami zachodzą rozmaite relacje: natury treściowej (treść jednych norm prawnych uzupełnia i rozwija treść innych), formalnej (jedne normy stanowią formalną podstawę do obowiązywania innych), wynikające z hierarchii aktów prawnych (normy wyższego rzędu uzasadniają obowiązywanie norm niższego rzędu i jednocześnie wyznaczają ich treść).
  
  Wobec systemu prawa wysuwa się postulaty jego niesprzeczności (osiąganej przez stosowanie reguł derogacyjnych) oraz zupełności (osiąganej przez stosowanie zasady usuwania luk w prawie)

9. Wymień gałęzie prawa

• · prawo państwowe (konstytucyjne)
  · prawo cywilne
  · prawo rodzinne
  · prawo pracy
  · prawo administracyjne
  · prawo finansowe
  · prawo gospodarcze
  · prawo karne
  · prawo procesowe

10. Wyjaśnij, na czym polega „przestrzeganie prawa”

• polega na zgodnym z prawem postępowaniu obywateli oraz innych jednostek organizacyjnych . Potrzeba przestrzegania prawa istnieje zawsze a urzędy są do tego zobowiązane .

11. Wyjaśnij, na czym polega „stosowanie prawa”

• specyficzne zabiegi dążące do zrealizowania normy prawnej oraz uruchomienia sankcji . Stosowanie prawa należy do sądów oraz do organów administracji państwowej .

12. Wyjaśnij pojęcie „praworządność”

• działanie przez wszystkie organy państwowe wyłącznie na podstawie przepisów prawa i ściśle według prawa oraz przestrzeganie prawa przez inne podmioty. Dotyczy zarówno organów państwowych jak i zwykłych obywateli czy osób prawnych.

13. Wyjaśnij charakter konstytucji w Polsce

14. Wymień min. 3 podstawowe zasady konstytucyjne w Polsce

• suwerenności narodu, legalizmu, pomocniczości, społecznej gospodarki rynkowej, republikańskiej formy państwa, reprezentacji politycznej, demokratycznego państwa prawa, podziału i równowagi władzy, pluralizmu społecznego, zrównoważonego rozwoju, sprawiedliwości społecznej, bezstronności religijnej, światopoglądowej i filozoficznej władz publicznych

15. Wyjaśnij treść wybranej podstawowej zasady konstytucyjnej w Polsce

• Pluralizm – sytuacja w funkcjonowaniu państwa lub innej organizacji, gdy różne grupy mają prawo wyrażać swoje interesy, w tym zwłaszcza mieć udział w sprawowaniu władzy; zakłada poszanowanie zróżnicowań społecznych i kulturowych i uznanie równości poglądów. Jest kategorią trwałego występowania kilku kategorii kulturowych w społeczeństwie, z połączeniem z akceptacją ze strony grupy większościowej oraz równością grup mniejszościowych.

16. Wyjaśnij pojęcie „ustawa”

• To akt normatywny, który powszechnie obowiązuje. Ustawę uchwala parlament.

• akt prawny ogólny i powszechnie obowiązujący, uchwalany przez parlament. Wyróżnia się ustawę zasadniczą, czyli konstytucję, ustawę konstytucyjną (czyli dokonującą zmiany konstytucji) i ustawę zwykłą, która w hierarchii źródeł prawa zajmuje miejsce bezpośrednio po konstytucji, przy czym musi być z nią zgodna. Inne akty normatywne (np. rozporządzenia) muszą być zgodne z ustawą.

17. Opisz proces stanowienia ustawy w Polsce

• W Polsce, funkcja ustawodawcza jest sprawowana przez polski parlament czyli Sejm i Senat. Ze względu na ogromną wagę ustaw w systemie prawa proces ten jest podejmowany w drodze szczególnej procedury. Tak zwany tryb ustawodawczy składa się z:

• -wykonania inicjatywy ustawodawczej,

• -rozpatrzenie inicjatywy przez Sejm w trzech czytaniach,

• -rozpatrzenie ustawy przez Senat,

• -rozpatrzenie przez Sejm poprawek Senatu (jeżeli zostaną zgłoszone),

• -podpisanie ustawy przez Prezydenta i jej ogłoszenie w dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

• Szczegóły dotyczące regulacji związanych z postępowaniem z projektami ustaw i uchwał są zawarte w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz w Regulaminie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Zapraszamy do zapoznania się informacjami na temat poszczególnych działań, składających się na tryb ustawodawczy.

18. Wymień min. 3 podstawowe zasady postępowania administracyjnego w Polsce

• Zasadę państwa prawa
  - Zasadę praworządności
  - Zasadę pogłębiania zaufania obywateli
  - Zasadę informowania stron
  - Zasadę uczestnictwa stron w postępowaniu
  - Zasadę wyjaśniania przesłanek załatwienia sprawy
  - Zasadę szybkości postępowania
  - Zasadę nakłaniania do ugody
  - Zasadę pisemności postępowania
  - Zasadę dwuinstancyjności postępowania
  - Zasadę trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych i sądowej kontroli.

19. Wyjaśnij pojęcie „decyzja administracyjna”

• podstawowa forma rozstrzygnięć organów administracji. Akt rozstrzygający władczo. Jest to jednostronne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnej osoby w indywidualnej sprawie. Rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części.

20. Wymień min. 3 podstawowe zasady prawa cywilnego w Polsce

• ochrony osoby ludzkiej, równości wszystkich obywateli (a w nieco węższym zakresie również cudzoziemców) wobec prawa, praw podmiotowych, autonomii woli stron, ochrony dobrej wiary, łagodzenia rygoryzmu prawa przez klauzule generalne, jednakowej ochrony każdej własności, ochrony praw cywilnych przez niezawisłe sądy, cywilnej odpowiedzialności za długi, odpowiedzialności za szkodę,

21. Wyjaśnij pojęcie „zdolność prawna”

• zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych. Można ją mieć lub nie. Zakres, w jakim można z niej korzystać, definiuje osobny atrybut podmiotu prawa - zdolność do czynności prawnych. Jednakże na mocy zdolności prawnej, każda osoba fizyczna może dokonywać czynności prawnych w zakresie drobnych bieżących umów dotyczących życia codziennego

22. Wyjaśnij pojęcie „zdolność do czynności prawnych”

• w prawie cywilnym zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Innymi słowy, jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej.

23. Wyjaśnij pojęcie „zobowiązanie”

• rodzaj stosunku cywilnoprawnego, węzeł prawny łączący dłużnika z wierzycielem, który polega na tym, że "wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić". Prawo zobowiązań reguluje społeczne formy wymiany dóbr i usług o wartości majątkowej.

24. Wyjaśnij pojęcie „umowa”

• zgodne porozumienie dwóch lub więcej stron, ustalające ich wzajemne prawa lub obowiązki

25. Wymień przesłanki odpowiedzialności cywilnej

26. Wymień rodzaje odpowiedzialności cywilnej

• 1. odpowiedzialność na zasadzie winy ,

• 2. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ,

• 3. odpowiedzialność na zasadzie słuszności .

27. Wyjaśnij pojęcie „działalność gospodarcza”

• Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

28. Wyjaśnij pojęcie „przedsiębiorstwo”

• zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej

29. Wyjaśnij pojęcie „przedsiębiorca”

• podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą.

30. Wymień min. 3 zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

31. Wyjaśnij pojęcie „spółka”

• jest rodzajem działalności osób fizycznych, albo prawnych, która opiera się na statucie bądź umowie. Taka działalność ma umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej.

32. Wymień osobowe spółki prawa handlowego

• jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna

33. Wymień kapitałowe spółki prawa handlowego

• z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna

34. Wymień organy spółki kapitałowej większych rozmiarów

35. Wymień min. 3 podstawowe prawa właściciela spółki handlowej

36. Wymień cechy wspólne spółek osobowych

• a) zawiązanie spółki następuje w momencie jej wpisu do (KRS) Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenie powinno zawierać :

• · firmę i siedzibę oraz adres spółki,

• · przedmiot działalności,

• · nazwiska i imiona oraz adresy wspólników,

• · nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki,

• b) rozwiązanie spółki powodują:

• · przyczyny przewidziane w umowie spółki,

• · jednomyślna uchwała wspólników,

• · ogłoszenie upadłości spółki,

• · śmierć wspólnika,

• · wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika,

• · prawomocne orzeczenie sądu,

• c) elementy umowy:

• · firma i siedziba spółki,

• · określenie wkładów wnoszonych przez wspólników,

• · przedmiot działalności spółki.

37. Wymień cechy wspólne spółek kapitałowych

• Brak wymogów, wspólności i celów i wspólnego działania wspólników,zmienny skład osobowy, zróżnicowane prawa i obowiązki wspólników, pośrednie prowadzenie spraw spółki i jej reprezentowanie, pośrednia odpowiedzialność za zobowiązania spółki, określona wysokość kapitału zakładowego, posiadanie osobowości prawnej.

38. Wyjaśnij pojęcie „kapitał zakładowy”

• kapitał podstawowy spółki. Jest pierwotnym wkładem właścicieli wniesionym przy założeniu spółki, jego wysokość nie jest stała i może być zmieniana w trakcie rozwoju firmy. Wartość tego kapitału musi być zgodna z danymi rejestru handlowego, umową spółki lub statutem jednostki gospodarczej.

39. Określ zakres kompetencji zarządu spółki kapitałowej

40. Określ zakres kompetencji rady nadzorczej spółki kapitałowej

41. Wymień funkcje prawa karnego

• Sprawiedliwościową, ochronną, gwarancyjną.

42. Wymień podstawowe zasady prawa karnego

• odpowiedzialności karnej za czyn, winy, odpowiedzialności indywidualnej i osobistej, humanitaryzmu, nullum crimen sine lege (nie ma przestępstwa bez ustawy)

43. Wyjaśnij treść wybranej zasady prawa karnego

• Odpowiedzialność karna jest konsekwencją popełnienia przez człowieka czynu (działania lub zaniechania). Nie mogą być podstawą odpowiedzialności karnej; myśli, poglądy, zamiary człowieka, jego właściwości fizyczne lub psychiczne lub jego stan niebezpieczeństwa. Odpowiedzialność karna może nastąpić, gdy czyjś pogląd uzewnętrzni się w czynie i gdy zamiar popełnienia przestępstwa jest realizowany.

44. Wyjaśnij pojęcie „przestępstwo”

• to zgodnie z artykułem 1par.1 kodeksu karnego, czyn zabroniony (czyli zachowania, a więc działanie lub zaniechanie człowieka zdolnego do ponoszenia odpowiedzialności, którego znamiona zostały określone w ustawie karnej) po groźbą kary przez obowiązującą ustawę. Pojęcie to obejmuje zarówno zbrodnie jak i występki.
  Przestępstwo uważa się za popełnione w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był zobowiązany albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić. Jeśli przestępstwo popełniono w okręgu działania kilku sądów właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu wszczęto postępowanie przygotowawcze. W sytuacji, gdy nie można ustalić miejsca popełnienia przestępstwa, właściwy jest sąd (a w postępowaniu przygotowawczym prokurator), w którego okręgu: ujawniono przestępstwo; ujęto oskarżonego (podejrzanego) lub oskarżony (podejrzany) przed popełnieniem przestępstwa stale mieszkał lub czasowa przebywał.

• intencjonalne popełnienie czynu zwykle uznawanego za społecznie szkodliwy lub społecznie niebezpieczny, konkretnie zdefiniowanego, zabronionego i zagrożonego karą na mocy prawa karnego.

45. Wyjaśnij pojęcie „kwalifikacja prawna czynu”

• ustalenie (w drodze tzw. subsumpcji) normy prawnej odnoszącej się do danego stanu faktycznego. Inaczej jest to przyporządkowanie czynu (sytuacji) określonemu przepisowi prawa. Kwalifikacja prawna jest podstawą do określenia sankcji – prawnych następstw danego czynu (sytuacji).

46. Wyjaśnij pojęcie „przedmiot ochrony” w prawie karnym

• Jest to dobro prawne, na straży którego ustanowiony został przepis prawa karnego

47. Wyjaśnij pojęcie „wina”

• to zarzucany z punktu widzenia wymogów tego prawa stosunek sprawcy do realizacji czynu zabronionego

48. Wyjaśnij pojęcie „kara”

• środek represyjny stosowany wobec osób, które popełniły przestępstwo lub w jakikolwiek inny sposób naruszyły normy prawne lub obyczajowe.