PREWENCJA EGZAMIN

Podaj optymalne wartości temperatury dla poszczególnych gatunków i grup wiekowych zwierząt oraz przedstaw wpływ ekstremalnych warunków termicznych na zdrowie i produkcyjność.
Strefa komfortu cieplnego:

Węższy zakres niż obojętności cieplnej, w jej obrębie straty energii ponoszone przez zw na prod ciepła są najmniejsze.

Krowa temp 8-16 wilg 60-80

Cielęta do 12m 12-18 wilg 60-80

Knury, lochy temp 15 wilg 75

Lochy karmiące 19-20 wilg 70

Prosięta do 14 dni – 30 wilg 60

Prosieta pow 14 – 25 wilg 60

Konie – 14-18 wilg 70-75

Kury – 13-16 wilg 65

Wplyw niskich temp na młode:

Prosięta

- spadek zdolności ssania siary > spadek odporności

- wzrost spalania węglowodanów > hiperglikemia > hipoglikemia > śpiączka

Cielęta

- mniej wrażliwe na niskie temp

- zimny wychów

- spadek odporności tkankowej w wyniku spadku przepływu krwi > mastitis

Drób

- stłoczenie, masowe śnięcia

Wpływ wysokich temp:

- krowy pow 25 przestają jeść, przegrzanie org

Minus 1kg suchej masy strata 2-3l mleka

Minus 2kg strata 3-5l mleka

- spadek odporności bo wątroba gorzej funkcjonuje (mniej białek odpornościowych)

- wzrasta ilość bakt w środ i ich inwazyjność

- podnosi się temp żwacza (wzrost o 0,05 zahamowane procesy namnażania bakt)

- niekorzystny wpływ na rozród (zab spermatogenezy, większa zamieralność zarodków)

Postępowania prewencyjne w okresie odsadzania prosiąt.
W dniu odsadzenia zaaplikować preparat działający bodźcowo, np. Suiferowit. Kolejne zabiegi wykonywane w 10-12 tygodniu, to odrobaczanie prosiąt oraz zabezpieczenie ich przeciwko różycy.

Odłączyć maciąrę od prosiąt nie odwrotnie

Kwasy organiczne i ich sole mogą być stosowane, jako dodatki paszowe ograniczające wzrost flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Związki te obniżają pH w początkowych odcinkach przewodu pokarmowego, stymulując aktywność enzymów trawiennych, na przykład pepsyny w żołądku. Kwasy organiczne wpływają na smakowitość paszy, przez co zwiększają jej pobór, wpływają pozytywnie na strawność jej składników, a niektóre są metabolizowane i same stają się źródłem energii dla prosiąt.
 Dodatkami paszowymi, które poprawiają stopień wykorzystania paszy są tak zwane lanatoidy czy pierwiastki ziem rzadkich (PZR). Obecnie najczęściej stosowaną formą jest cytrynian PZR.
 Kolejnymi substancjami proodżywczymi, które można stosować, aby poprawić strawność paszy i ograniczyć efekt niedożywienia odsadzonych prosiąt są enzymy egzogenne, produkowane biotechnologicznie. Zaliczamy do nich karbohydratazy poprawiające trawienie włókna i skrobi, proteazy wpływające na wykorzystanie białek roślinnych (np.: białka soi) oraz lipazy i fitazy.
 W okresie okołoodsadzeniwym bardzo istotnymi dodatkami paszowymi wydają się probiotyki i prebiotyki. Probiotyki czyli preparaty zawierające bakterie i drożdże, maja pozytywny wpływ na zmniejszenie ilości niekorzystnych czy wręcz chorobotwórczych bakterii w przewodzie pokarmowym. Poza tym służą, jako źródło białka, aminokwasów i witamin dla prosiąt.
 Prebiotyki to produkty, zawierające inulinę czy fruktooligosacharydy. Związki te mają pozytywnie wpływać na wzrost korzystnych drobnoustrojów przewodu pokarmowego. Uważa się również, że probiotyki stymulują układ odpornościowy i eliminują mikroorganizmy patogenne z przewodu pokarmowego. Udowodniono, że zarówno, probiotyki i prebiotyki przyczyniają się do poprawy funkcjonowania jelit, wykorzystania paszy, a w konsekwencji do zwiększenia przyrostów masy ciała u prosiąt w okresie około- i poodsadzenowym. 

Warunki utrzymania
Kolejnym aspektem okresu okołoodsadzeniowego prosiąt jest stres wywołany zmianą środowiska. Ograniczenie pobierania paszy skutkuje w pierwszym tygodniu utratą tkanki tłuszczowej na poziomie nawet do 33%, w związku z tym zwiększa się wrażliwość zwierząt na zimno. Dlatego tak ważne jest ogrzanie kojców, do których zostaną wprowadzone warchlaki. Przez pierwsze siedem dni po odsadzeniu zalecane jest utrzymywanie temperatury 26-28°C, w drugim tygodniu tempraturę odchowalni należy zmniejszyć do 24°C. Równie ważnym elementem środowiska dla prosiąt jest odpowiednia wentylacja pomieszczeń, która w istotny sposób wpływa na procesy termoregulacyjne prosiąt. Odpowiednia wentylacja zapewnia również usuwanie wilgoci i szkodliwych gazów z otoczenia zwierząt (amoniak, dwutlenek węgla). Należy jednak pamiętać, że nadmierna wentylacja prowadząca do przeciągów, może skutkować chorobami układu oddechowego jak również zwiększeniem agresji wśród świń. Szczególnie w nocy przeciągi mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie zwierząt.
 Należy również pamiętać, że odłączenie prosiąt od lochy i mieszanie zwierząt z różnych miotów wiąże się z ustalaniem nowej hierarchii w grupie i walką o pozycje w stadzie. Aby ograniczyć stres zwierząt i straty związane na przykład z poranieniami czy obgryzaniem ogonów należy zadbać o prawidłowe warunki utrzymania. Prosięta w nowej grupie powinny być wyrównane wagowo, należy unikać nadmiernego zagęszczenia w kojcach, ilość karmideł i poideł musi być dostosowana do ilość zwierząt. Również zmniejszenie natężenia światła w chlewni ogranicza agresje wśród świń. W tym okresie zaleca się również ograniczenie zabiegów zootechnicznych, takich jak np. kolczykowanie. Jeśli na fermie nie przycina się ogonów może pojawić się problem kanibalizmu – gryzienia ogonów. W celu ograniczenia tego problemu opracowano preparat zawierający beta-karoten, związki magnezu, glinokrzemiany i wyciągi z ziół. Preparat ten można stosować zarówno profilaktycznie jak i terapeutycznie.

Dokarmianie prosiąt ssących paszą typu prestrater oraz starter ma korzystny wpływ na przystosowanie przewodu pokarmowego do procesu odsadzenia. W tym okresie często stosuje się żywienie „do woli”, należy jednak pamiętać o utrzymaniu higieny karmideł. Coraz częściej hodowcy stosują system żywienia sensorycznego, co pozwala na zadawanie świeżej paszy wielokrotne w ciągu dnia, ale w małych porcjach.

• odpowiedni program żywienia loch w ciąży i laktacji- wpływ na masę urodzeniową i odsadzeniową prosiąt.

• przystosowanie przewodu pokarmowego- pasze typu prestarter i starter oraz poddawanie paszy procesowi fermentacji.

• dodatki paszowe typu probiotyki, prebiotyki, kwasy organiczne, zioła

• lektyna.

• właściwy program profilaktyki prosiąt będących przy matce.

• łączenie miotów jeszcze przed odsadzeniem.

• zasuszanie lochy w ostatnim tygodniu przed momentem odsadzenia-zmniejszenie wydajności mlecznej a przez to zmuszenie prosiąt do pobierania zwiększonej ilości pasz.

• w momencie odsadzania prosięta powinny pobierać dostateczną ilość pasz dodatkowych.

• przy wyborze terminu odsadzania należy brać pod uwagę nie tylko wiek ale i masę ciała (przynajmniej 6.5-7.5 kg).

Stworzenie odpowiednich warunków utrzymania w momencie odsadzania:

• odsadzanie to stres, który prowadzi do utraty tkanki tłuszczowej nawet o 33%

• wrażliwość zwierząt na zimno, konieczne jest ogrzanie pomieszczeń do których wprowadzone będą warchlaki, do 7dni od odsadzenia temperatura - 26-28st.C, w drugim tygodniu – 24st.C

• wentylacja - 60% (zbyt duża prowadzi do chorób układu oddech. i powoduje wzrost agresywności w stadzie)

• unikać nadmiernego zagęszczenia w kojcach

• stosować odpowiednią ilość karmideł i poideł

• zmniejszenie światła w chlewni - spadek kanibalizmu

• zabiegi zootechniczne ograniczyć do minimum.

• zwierzęta łączyć w podobne grupy wagowe (najlepiej łączyć w grupy przed odsadzeniem).

Czynniki predysponujące do występowania mastitis.
zapalenia wymion dotyczą całego stada - identyczne czynniki oddziałują na wszystkie krowy; czynniki usposabiające:

1. Czynniki środowiska zewnętrznego:

niekorzystne warunki chowu, niedostateczna higiena obory i doju, błędy w technologii doju, usterki techniczne w aparaturze udojowej, nieprawidłowy dój ręczny - kciukowanie, błędy w żywieniu.

2. Mikroorganizmy, głównie bakterie i grzyby często warunkowo chorobotwórcze, najczęściej: gronkowce, paciorkowce, maczugowiec ropotwórczy, pałeczka ropy błękitnej, pasterele, salmonele, drobnoustroje beztlenowe (mastitis również przy brucelozie i pryszczycy).

3. Czynniki endogenne:

niewłaściwa budowa wymienia, nieodpowiednia zdolność udojowa, wrodzona zwiększona podatność na schorzenia wymienia itp.

Wady techniczne aparatury lub nieodpowiednia technologia doju powodują uszkodzenia gruczołu + zaniedbania higieniczne = zakażenie.

Niewłaściwy duj i choroby powstałe w wyniku -> pobudzenie kory mózgowej, zmiany pracy serca, zwiększona pobudliwość nerwowa, zmiany w działaniu ukł. hormonalnego -> wydłużony okres między zacieleniami, poronienia, martwe płody, zatrzymania łożyska, zwiększona podatność noworodków na choroby.

Podstawowe zasady prowadzenia monitoringu chorób zakaźnych.

• Prowadzenie badań kontrolnych w zakresie chorób takich jak:

  • pryszczyca i choroba pęcherzykowa świń - corocznie bada się, na obszarze powiatu, próbki krwi pobrane od 10 sztuk bydła albo świń

  • klasyczny pomór świń – około 15 próbek

  • gąbczasta encefalopatia świń – BSE – bydło powyżej 30 miesiąca życia poddane ubojowi

  • gruźlica bydła - corocznie tuberkulinizacją śródskórną obejmuje się 1/3 stad bydła na obszarze powiatu

  • bruceloza bydła - corocznie bada się próbki krwi pobrane od 1/3 stad bydła znajdującego się na obszarze powiatu

  • bruceloza kóz i bydła - co najmniej 10 % kóz i owiec w wieku powyżej 6. m-ca życia, w pierwszym roku po uznaniu regionu za urzędowo wolny od brucelozy kóz i owiec

  • enzootyczna białaczka bydła - 1/3 stad bydła w powiecie, na obszarze którego co najmniej w 99,8 % stad nie stwierdzono przypadków enzootycznej białaczki bydła w okresie ostatnich 2 lat

  • wścieklizna lisów wolno żyjących

  • trzęsawka

  • wysoce zjadliwa grypa ptaków d. pomór drobiu – HPAI

  • zakaźna martwica układu krwiotwórczego ryb łososiowatych – IHN

  • wirusowa posocznica krwotoczna – VHS

  • bonamioza

  • marteilioza

Podstawowe zasady prowadzenia monitoringu chorób zakaźnych.

1) obszar, na którym występuje choroba zakaźna lub zagrożenie wystąpienia choroby zakaźnej, jako obszar zapowietrzony, zagrożony lub buforowy oraz sposób oznakowania tych obszarów lub
2) wprowadza czasowe ograniczenia w przemieszczaniu się osób lub pojazdów lub
3) czasowo zakazuje organizowania:
4) widowisk, zgromadzeń, pochodów lub nakazuje czasowe zawieszenie określonej działalności, lub,
5) targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt, polowań o odłowów zwierząt łownych lub
6) ogranicza obrót albo zakazuje obrotu zwierzętami, zwłokami zwierzęcymi, produktami, surowcami i produktami rolnymi oraz innymi przedmiotami, które mogą spowodować szerzenie się choroby zakaźnej, lub
7) nakazuje zaopatrywanie zwierząt lub produktów w świadectwa zdrowia wystawiane przez urzędowego lekarza weterynarii, lub
8) nakazuje przeprowadzenie zabiegów na zwierzętach, w tym szczepień, lub
9) nakazuje oczyszczenie, odkażania, deratyzację i dezynsekcję miejsc przebywania zwierząt lub miejsc przechowywania i przetwarzania zwłok zwierzęcych, produktów, środków żywienia zwierząt, a także oczyszczanie i odkażanie środków transportu, lub
10) nakazuje odstrzał sanitarny zwierząt na określonym obszarze, lub
11) nakazuje podmiotom prowadzącym działalność w zakresie produkcji produktów zastosowanie określonej technologii

Wyjaśnij pojęcie metafilaktyki.

Sposób aklymatyzacji. Stosowanie chemioterapeutyków powinno być wprowadzone dopiero wtedy gdy większość nabytych zwierząt zetknie się z patogenami bakteryjnymi. W metafilaktyce stosujemy jedynie antyb. O szerokim spektrum (amoksycylina, tetracykliny, linkomycyna, tiamulina)

Przedstaw optymalne wartości domieszek gazowych powietrza w budynkach inwentarskich oraz przedstaw wpływ zwiększonej ich koncentracji na zdrowie i produkcyjność.
CO2

0,18 – 0,3% 2500ppm dla drobiu i 3000 dla reszty

Wzrost stężenia CO2 prowadzi do niedotlenienia organizmu, osłabienia

mechanizmów obronnych poprzez zmniejszenie ruchu rzęskowego i obniżenie aktywności

fagocytarnej makrofagów w oskrzelach.

NH3 10-30 ppm 15 dla młodych świń 25 dla starszych

zmętnienie rogówki, stany zapalne rogówki i spojówki

zmiana Hb w Hb alkaliczną (nie przenosi tlenu) płytsze oddechy i spada wydalanie CO2, zahamowanie procesów metabolicznych, obniżenie zapotrzebowania na energię, zmniejszenie pobierania i wykorzystywania paszy

zwiększona śmiertelność prosiąt

opóźnienie w osiągnięciu dojrzałości płciowej

H2S 5-10 ppm

zapalenie spojówek i błon śluzowych układu oddechowego

porażenia centralnego ukł nerwowego

sulthemoglobina (nie przenosi tlenu)

blokuje żelazo w enzymach oddechowych upośledzając oddychanie komórkowe

Postępowanie prewencyjne w pierwszych dwóch tygodniach życia prosiąt.
Dezynfekcja pępowiny bezpośrednio po urodzeniu r-rem jodyny lub nadmanganianem potasu

temp dla noworodków do 10 dnia życia 31 stopni

obniżenie powoduje oziębienie powłok, niedotlenienie, zaburzenia homeostazy flory saprofitycznej i hipoglikemię

lampy grzewcze

300-500 ml siary na sztukę do 2,5 h po urodzeniu

od 1 dnia życia stały dostęp do wody

słabym 1-3% glukozę dootrzewnowo 15ml

2 dzień – obcinanie kiełków (nie przy streptokokozie)

obcinanie ogonków

preparaty żelazowe 3 dnia życia 100-200mg (zapobiega anemii fizjologicznej) nie podawać przy biegunkach

trzeci tydzień szczepienie przeciwko mykoplazmozie (powtórka za 2 tyg)

Scharakteryzować okresy zwiększonego występowania mastitis.

Podstawowe zasady prowadzenia monitoringu chorób metabolicznych bydła mlecznego.

Wyjaśnij pojęcie bioasekuracji.
Sposób postępowania lub filozofia w chowie zwierząt ukierunkowana na utrzymanie lub poprawę statusu zdrowia z jednoczesną jego ochroną przed wtargnięciem nowych patogenów, zespół przedsięwzięć natury organizacyjnej

biologiczna ochrona fermy, program zdrowotny, działania zmierzające

do ochrony populacji przed transmisją czynników zakaźnych

Scharakteryzuj parametry wilgotności i opisz sposoby ich pomiaru.
Wskaźniki higrometryczne:

- Wilg maksymalna – największa ilość pary wodnej w powietrzu w danej temp i ciśń.

- wilg bezwzględna – obecnie znajdująca się ilość pary w powietrzu, mierzymy za pomocą psychrometrów lub termohigrometrami Higrometry absorpcyjne (grawimetryczne) Wzór na wilg bezwzgl e=E-0,5(T-T1)B/1007

psychrometr to dwa termometry suchy i wilgotny różnica temp między nimi im większa tym powietrze jest bardziej suche

psychrometr Augusta- przypadkowy przepływ powietrza, ocena orientacyjna

p. Augusta – wymuszony przepływ pomiar dokładny

- Wilgotność względna – stosunek wilg bezwzgl do wilg maksymalnej dla danej temp wyrazany w %, oznaczana higrometrami włosowymi

- Punkt rosy – temp przy ktorej para wodna osiąga stan nasycenia E=e Higrometry kondensacyjne

Spadek temp poniżej punktu rosy prowadzi do skraplania pary wodnej

Scharakteryzuj czynniki etiologiczne i predysponujące do wystąpienia zaspołu oddechowego bydła.

Czynniki wirusowe

Wirus parainfluenzy 3 (PI-3)

wirus syncytoalny BRS

BRD – biegunki i choroby błon śluzowych

herpeswirusy bydlęce BHV-1 i BHV-3

czynniki bakteryjne

Mannheimia haemolytica (leukotoksyna na makrofagi i neutrofile płucne)

Pasterella mulocida

Histophilus somni

Kliebsiella pneumoniae

Actinobacillus

Streptococcus

Mykoplasma bovis

corynebacterium pyogenes

Czynniki środowiskowe

warunki mikroklimatyczne (temp, wilgotność i ruch powietrza zapylenie mikroflora)

socjalnobytowe

nieprawidłowa grupa technologiczna, zróznicowanie wiekowe i wagowe, nadmierne zagęszczenie zwierząt, walki o dominację

żywieniowe

nagła zmiana karmy

stres transporowy

czynniki genetyczne

budowa płuc ograniczona zdolność wymiany gazowej w momentach większego zapotrzebowania na tlen płuca małe w sosunku do innych narządów

predyspozucje do kwasicy metabolicznej

Profilaktyka mastitis.

Profilaktyka zap. wymion spowodowanych dojem mechanicznym obejmuje:

- kontrolę techniki i higieny doju oraz stanu aparatury udojowej (wartości podciśnienia, sprawność techniczna pulsatora, pomiar rezerwy podciśnienia, pomiar rzeczywistej wydajności pompy próżniowej, pomiar stężenia przepływu powietrza w przewodach podciśnieniowych i kranach stanowiskowych / higiena i dezynfekcja sprzętu, strzyków i wymienia - preparaty jodoforowe, utrzymanie w czystości wymienia, rąk dojarza, strzyków, aparatury wydojowej i stosowanie kąpieli podojowej strzyków)

- analizę zdrowotności wymienia na podstawie badania klinicznego i stanu epizootycznego stada

- izolację zwierząt z ostrym stanem zap. wymienia i prowadzenia terapii na podstawie badań bakteriologicznych

- brakowanie zwierząt z zaawansowanymi i trwałymi klinicznie zmianami wymienia oraz zwierząt powtórnie chorujących, po uprzednim farmakologicznym zasuszeniu

- oddzielenie zwierząt w stanie utajonego i przewlekłego zapalenia i poddanie ich terapii w okresie zasuszenia

- codzienną kontrolę stanu zdrowotnego wymienia oraz mleka na przedzdajaczu

- kliniczną ocenę stanu zdrowotnego wymienia 4 razy w roku

- bakteriologiczną kontrolę prowadzonej terapii po 14-24 dniach od zakończenia leczenia

- uzdrawianie stada poprzez uzupełnianie stawki zwierząt produkcyjnych pierwiastkami.

+ prawidłowy dobór oraz przygotowanie krów do doju mechanicznego, nie nadają się krowy nadmiernie nerwowe i o anatomicznych anomaliach strzyków, do doju nie nadają się też zwierzęta z kliniczną postacią mastitis oraz po wycieleniu tak długo, aż ustąpią obrzęki porodowe.

+ zapewnienie zwierzętom ciepłych i suchych pomieszczeń, legowisk.

Żywienie - za wczesne przejście na pełne żywienie po porodzie może powodować mastitis, jeżeli krowa po porodzie nie przejawia żadnych niedomagań lub objawów chorobowych to dawki zwiększamy stopniowo do pełnej normy w ciągu 14 dni, jeżeli nie stwierdzamy zmian na wymieniu i obrzęków wymienia to od 3-4 dnia po porodzie można podawać paszę soczystą w ilości 2-3 kg dziennie, po porodzie zwiększanie ilości podawanej karmy należy uzależniać od stanu wymienia, po przejściu na pełną dawkę pokarmową dodajemy paszę na rozdój stopniowo, a przy zmianach wymienia wstrzymujemy się od rozdajanie krów, jeżeli w okresie zasuszenia nastąpiło otłuszczenie krowy nie zwiększamy dawek pokarmowych dopóki krowa nie dojdzie do stanu normalnego.

Kąpiel podojowa strzyków - zapobiega dostawaniu się drobnoustrojów do kanału strzykowego przez wciąganie do niego przez skurcze tętniących naczyń przy otworze kanału strzykowego zaschniętej kropli mleka, która jest doskonałą pożywką dla drobnoustrojów.

Antybiotyki leczniczo: Benzylopenicylina potasowa lub sodowa, Benzylopenicylina G, Kloksacylina, sól sodowa Cafapiryny, Streptomycyna, Erytromycyna, Tylozyna i Spiramycyna - zap. wywołane przez mikoplazmy, Tiamfenikol, Florfenikol, Nowobiocyna - gronkowce i paciorkowce, Ryfamycyna - ostre i przewlekłe zap. w trakcie laktacji, Sulfapirazol.

Antybiotyki profilaktycznie: Kloksacylina - dowymieniowo w fazie zasuszenia, Cefapiryna benzatynowa.

TOK - Terenowy Odczyn Komórkowy, określenie pH - wzrasta przy zapaleniu wymienia - na tacce (szalmie ?) do mleka dodajemy Mastirapid, zawierający siarczan arkelarynalu (uwalnia DNA) i barwnik - purpurę bromokrezolową, na podstawie barwy określa się pH mleka.

Próba Whiteside'a - szybka próba orientacyjna, określenie ilości komórek somatycznych, mleko zawierające do 400 000 komórek w 1 ml uważa się za normalne, jeśli ta liczba zostanie przekroczona - toczący się proces chorobowy, 5 kropli mleka umieszczamy w zagłębieniu płytki dodajemy 2 krople 1N NaOH (4% NaOH), całość mieszamy szklanym pręcikiem 0k 20-24 sek. i natychmiast odczytujemy wynik:

jednolita biała barwa bez strzępków - do 500 000 kom. /1 ml;

biała, nieprzeźroczysta, drobne strzępki bez tendencji do łączenia się - 500 000 kom. /1 ml;

wodnista, przeźroczysta, strzępki różnej wielkości - ponad 500 000 kom. /1 ml.

Fossomatic - metoda elektronicznego liczenia komórek w mleku.

+ Przy zapaleniu wymienia wzrasta ilość Cl w mleku.

Przyczyny i zapobieganie kulawiznom bydła i owiec.
- kulawizny :

Przyczyny:

- brak lub nieprawidłowa korekcja racic

- złe warunki zoohigieniczne (ciasne pomieszczenia, podłoga rusztowa, wilgoć)

- błędy żywieniowe (choroby metaboliczne, niedobory witaminowo-mineralne)

- predyspozycje genetyczne

- intensywny chów zwierząt.

W zależności od systemu utrzymania zabieg korekcji racic wykonuje się:

- u krów przebywających w okresie letnim na pastwisku, korekcję należy wykonać na 4 do 6 tygodni przed wyjściem krów na pastwisko. Kolejna korekcja powinna być wykonana przed rozpoczęciem utrzymania alkierzowego.

- utrzymanie w oborach ściołowych lub bezściołowych oborach uwięziowych z utrzymaniem całorocznym, korekcję racic przeprowadza się 2 lub 3 razy w roku.

- utrzymanie wolnostanowiskowe - zabieg korekcji wykonujemy przynajmniej raz w roku.

Niedobory:

- dzienna suplementacja cynku 360mg, manganu 200mg, miedzi 125mg i kobaltu 25mg zapobiega chorobom racic.

- codzienne podawanie 20mg biotyny poprawia jakość rogu i zapobiega powstawaniu wrzodów i krwiaków podeszwy, zapaleniu skóry palców, zanokcicy, efekty stosowania po 4-6 miesiącach (biotyna potrzebuje 90 dni na dotarcie do powierzchni nośnej podeszwy).

Choroby metaboliczne:

- kwasica żwacza prowadzi do kulawizny.

- białko - analiza poziomu mocznika w mleku, przekroczenie średniej zawartości mocznika 275mg/l, wskazuje na zbyt dużą koncentrację amoniaku w żwaczu, nadmierne obciążenie wątroby procesami detoksykacji, większe zagrożenie kulawizną.

Ochwat racic:

- aseptyczne zapalenie tworzywa, 70-90% wszystkich schorzeń racic, mediatory procesu zapalnego (histamina) i endotoksyny, uwaga na skarmianie jęczmienia, postać podostra i ostra - długotrwały silny ból, zwierzęta leżą na boku, z trudem wstają, postawa klęcząca lub siedzącego psa, zwiększone tętnienie tętnic dopalcowych, objawy ogólne (apatia, gorączka, tachykardia), postać przewlekła - deformacje racic (przednia ściana puszki rogowej jest wklęsła, charakterystyczne biegnące rozbieżnie ku tyłowi pierścienie), postać podkliniczna - spadek mleczności, wyraźnie cieńszy, żółty lub czerwony róg, na krawędzi nośnej racicy wybroczyny, leczenie: uzyskać poprawę krążenia w obrębie palca- wymusić ruch, NLPZ, antybiotyki w dużych dawkach, podskórnie heparyna, metionina i biotyna.

Brodawczakowate zapalenie skóry palców (PDD):

- Treponema denticola, Campylobacter fecalis, czynniki wikłające: Fusobacterium necrophorum, Dichelobacter nodosus, owłosiona skóra palców kończyny miednicznej pomiędzy racicą, a piętkami, czerwone plackowate wyłysienia pokryte niekiedy wysiękiem, silna reakcja bólowa, postępowanie: penicylina prokainowa, miejscowo oksytetracyklina, kąpiele kończyn (0,1-0,6% oksytetracykliny, 20% siarczanu cynku, 0,01% linkomycyny, 2,5-10% siarczanu miedzi, 5%formaliny).

Zapalenie skóry międzyracicowej (ID) :

- długotrwały kontakt racicy z mokrym, błotnistym podłożem, nadżerki, powierzchowne zapalenie skóry, nadwrażliwość na dotyk, szczeliny i pęknięcia rogu puszki racicowej (->wrzód podeszwy), postępowanie: penicylina prokainowa, miejscowo oksytetracyklina, kąpiele kończyn (0,1-0,6% oksytetracykliny, 20% siarczanu cynku, 0,01% linkomycyny, 2,5-10% siarczanu miedzi, 5%formaliny).

Zanokcica:

- Fusobacterium necrophorum,

Bacterioides melaninogeniucus, ropno-martwicowe zapalenie tkanki podskórnej przestrzeni międzypalcowej, brama wejścia- uszkodzenia skóry wywołane ciałami obcymi, pękanie skóry pod wpływem nacisku ciężaru ciała, wyraźny, ograniczony i bolesny obrzęk w szparze racicowej, który przechodzi na koronę, w trakcie ruchu zwierzę opiera chorą racicę tylko wierzchołkiem, skóra przestrzeni międzyracicowej ulega ropno- wrzodziejąco- martwicowym zmianom, którym towarzyszy cuchnąca wydzielina, objawy ogólne: gorączka, jadłowstręt, brak przeżuwania, postępowanie: sulfonamidy, oksytetracyklina, penicylina prokainowa, chirurgiczne usunięcie zmian martwicowych, terapia miejscowa.

Ocena stopnia kulawizny:

1.stopień - stan normalny, grzbiet płaski w postawie stojącej i podczas chodu, chód normalny.

2. stopień - lekka kulawizna, grzbiet w postawie stającej płaski, w chodzie wygięty ku górze, słabo wyrażona kulawizna.

3. stopień - średnia kulawizna, górne wygięcie grzbietu widoczne w postawie stojącej i w chodzie, krótki, utykający krok.

4. stopień - ciężka kulawizna, górne wygięcie grzbietu w postawie stojącej i w chodzie, chód ostrożny, krowa oszczędza jedną lub kilka kończyn, względnie racic.

5.stopień - bardzo ciężka kulawizna, krowa jest niezdolna lub wykazuje skrajną niechęć do obciążenia jednej lub więcej kończyn lub racic.

Profilaktyka kulawizn u bydła:

- zapewnić możliwość swobodnego ruchu i odpowiednią ilość miejsca do wypoczynku,

- przeprowadzać korekcję racic,

- warunki zoohigieniczne (dużo suchej ściółki, dobra, wydajna wentylacja),

- suplementacja witamin i minerałów,

- zapobieganie chorobom metabolicznym.

Przedstaw rodzaje dezynfekcji pomieszczeń i wyjaśnij zasadę "całe pomieszczenie pełne - całe pomieszczenie puste".

Metody fizyczne

promieniowanie UV

wysoka temp i ciśnienie

promieniowanie jonizujące

metody chemiczne

zasady doboru środka

rodzaj choroby i odpornośc zarazka

rodzaj obieku