Rozwój raz współczesnych rozpoczął się na przełomie XVIII i XIX i trwa do dzisiaj.

Wyhodowano wiele ras kur o dużej rozpiętości masy od 0,6 do 5kg.

W różnych typach nieśne mięsne i ogólnoużytkowe

A także rasy i odmiany: amatorskie-karzełka, szurpate, jedwabiste, o różnej długości i kolorze piór np. pióra w ogonie do 6m długości.

Kury raz użytkowych:

• LEGHORN Lg

• Rohde Island Red Rodajlendy RIR

• Barred Rock, Plymouth Rock, Plymutrok Pl

• Sussex, Saseks Sx

• White Rock WR

• Dominant White Cornish DWC

• Polbary Pb

• Zielononóżka Kuropatwiana ZK

KURY TYPU LEKKIEGO

• Śródziemnomorskie

• Ptak drobnokościsty lekki

• Silnie rozwinięte przydatki głowowe

• Upierzenie dość skąpe dobrze przylegające do ciała obfita grzywa

• Żywy temperament ruchliwe płochliwe

• Wcześnie dojrzewające

• Wysoka nieśność

• Niskie zużycie paszy

• Dobre wskaźniki zapłodnienia

• Nie kwoczą

WHITE LEGHORN

• Transport z Włoch do USA 1852 tam przekształcone w dzisiejszy typ użytkowy

• Wpisane do standardów 1874

• Jaja kredowo-białe

• W Polsce popierane od 1930r

• Dorosłe kury ważą średnio 1,7kg a koguty ok 2,2 kg

• Rocznie znoszą od 250 do 300 jaj o masie 57-60g

• Są bardzo płochliwe podfruwają gdy się spłoszą

• Nie mają instynktu kwoczenia

KURY TYPU UŻYTKOWEGO

• Miały łączyć cechy kur nieśnych i mięsnych

• wytworzone w wyniku krzyżowania raz śródziemnomorskich lub miejscowych z azjatyckimi.

• Duża zmienność pod względem cech użytkowych.

• Większa masa ciała niż nieśnych

• Późniejsze dojrzewanie

• Często występuje instynkt kwoczenia

• Mniej wyraźne niż u nieśnych przydatki głowowe

• Obfitsze upierzenie

RHODE ISLAND RED

• Wytworzone na przełomie XIX i XX w jako wynik krzyżowania rodzimych ptaków w Ameryce w stanie Mahoniowe

• brunatnoczerwone upierzenie z silnym metalicznym połyskiem

• spokojny temperament

• żółte skoki

• jaja jasne do brązowych

• wpisany do standardów w 1904. Posiada gen złocistości

• dorosła kura 2kg kogut 2,5kg

• znoszą rocznie ok 200jaj o masie 60g

• RIW różni się od ROR białą barwą upierzenia

NEW HAMPSHIRE

• Wytworzona w USA dzięki pracy nad RIR pod kątem szybkich przyrostów

• nieco jaśniej ubarwione

• upierzenie brudnożółte, rudawe

• skoki żółte

• jaja brązowawe

• wpisany do księgi standardów w 1935r

• gen złocistości-s

• kogut ok 2,5kg kura 2kg

• znosi od 180 do 200 jaj rocznie

PLYMOUTHROCK

• Stworzony w USA

• Jastrzębiate upierzenie

• Skoki żółte

• Jaja-ciemno-brązowe1874r

• Gen prążkowatości Bar B

SUSSEX

• Wytworzona w Anglii

• Białe upierzenie , czarny barwnik w piórach grzywy i ogona

• Skoki cieliste

• Jaja-kremowe,brunatne

• Wpisany do standardów 1914r USA GB 1865r

• Gen srebrzystości 8

• Kogut ok 3,2kg kura ok 2,2kg

• Rocznie 180jaj o średniej masie 62g

ZIELONONÓŻKA

Wyodrębniona w końcu XIX w. Zwrócono wtedy uwagę na tzw galicyjskie kury które żerowały daleko od kurnika i umiejętnie chętnie wysiadywały pisklęta. W 1894r wystawiono je na wystawie pod nazwą ZIELONONÓZKI. Upierzenie głowa i szyja u kury jest żółta pióra na szyi czarny prążek. Pierś ma barwę łososiową w róznych odcieniach. Kogut ma pierś podbrzusze i uda czarne z zielonym metalicznym połyskiem siodło ognisto-pomarańczowe. Ogon czarny z zielonym prążkiem. Gen złocistości-s. Dążono do usunięcia zielonej barwy skoków.

POLBARY

Gen jarztrzębiatości wprowadziła Kauffman i wytworzyła rasę płcioznaczna ok 1956. Pisklęta samce tej rasy są jasne z smugą na grzbiecie a samiczki mają puch ciemniejszy, ciemną smuga w przedłużeniu oka.

Pierwszą rasę autosexingową wytworzyli brytyjscy genetycy Punnel i Tease w 1929 Cambar z campines i plymutrok

WHITE ROCK

• Biało ubarwiona odmiana plymutroków selekcjonowana w kierunku mięsnym w wyniku selekcji

• upierzenie białe

• skoki żółte

• jaja kremowe

• wpisane do standardów w 1888r

KURY TYPU MIĘSNEGO

Pierwotnie wyhodowane na kontynencie azjatyckim Kochinchiny, langshan, Brahmaputry, obecnie nie mają znaczenia użytkowego. Odegrały rolę w tworzeniu ras ogólnoużytkowych.

DOMINANT WHITE CORNISH

• Powstały z krzyżowania kur typu mięsnego z bojowcami

• Sprowadzone do Anglii z Indii bengalskich kury bojowe aseel krzyżowano z innymi rasami bojowców głównie malajskimi

• Potem krzyżowane z Lg, NH, RIR i powstały różne rody Dominat White Cornish

Z czasem kury typu ogólnoużytkowego przestały mieć znaczenie gospodarcze i rozwijano tylko dwa kierunki: nieśne i mięsne i w ramach obu kierunków użytkowania zaczęto coraz częściej wytwarzać i wykorzystywać różnego rodzaju mieszańce.

Prowadzono intensywną pracę hodowlaną nad kurami ras ogólnoużytkowych zwracając uwagę na zmniejszenie masy ciała a poprawę nieśności i ta praca przyniosła nadzwyczajne efekty.

KURY NIEŚNE- na bazie tych raz tworzy się mieszańce użytkowe do produkcji jaj konsumpcyjnych

• Lg

• RIR

• NH

• PI

• Sx

A do mięsnych DWC i WR

RASY AMATORSKIE

Bojowce, kury olbrzymy, kury karłowate, kury o anomalnym upierzeniu (feniksy, Jokohama, jedwabiste, gołoszyjki), kury o zniekształconym kośćcu( bezogoniaste, czubate, krótkonóżki)

**************** **************** **** *

Ptaki cechuje

• Szybkie tempo przemiany materii

• Duże zużycie tlenu

• Wysoka temperatura ciała (rektalna 41C)

• Wysoka akcja serca

Poniżej temperatury optymalnej

• Stroszą pióra (aby zwiększyć izolację)

• Gromadzą się w grupy (zmniejszenie powierzchni efektywnej)

• Mogą przysiadać (zmniejszenie start Ciepła z nieopierzonych części ciała)

• Głowę próbują ukryć w piórach

• Zwiększają pobranie paszy

Organizacja stada

• Porządek socjalny

• Hierarchia socjalna

• Porządek dziobania

• Hierarchia dominacji

• Koncepcja hierarchii już w 1922r

U kur podstawowe przejawy zachowania się są związane z takimi czynnościami jak

• Pobieranie paszy

• Poruszanie się

• Znoszenie jaj

• Czyszczenie ciała

Definicja dobrostanu podawana przez Hughesa 1976 brzmi „ jest to stan zdrowia fizycznego i psychicznego w którym zwierzęta ą w pełnej harmonii ze swoim środowiskiem”.

Założenie kodeksu dobrostanu zwierząt gospodarskich

Wolne od głodu i pragnienia przez zapewnienie im świeżej wody i paszy zabezpieczającej ich potrzeby w zakresie dobrej zdrowotności wzrostu i żywotnośći.

Dziewięć wzorów zachowania się tzw ruchy komfortowe

• Trzepotanie skrzydłami

• Ruch

• Kąpiel piaskowa

• Skrobanie podłoża

• Wyciąganie skrzydeł i nóg

• Czyszczenie piór

Od stycznia 2012

• Pow na 1 nioskę minimum 750cm2

• wysokość 45cm

• nad powierzchnią 600cm2

• szerokość min 30cm

GENETYKA

Samiec ZZ wytwarza tylko plemniki z chromosomem Z. płeć natomiast zależna jest od samicy wytwarzającej dwa rodzaje jaj. Jaja z chromosomem Z dające samce oraz jaja z chromosomem W z których tworzą się samice.

W 1936 r pierwszą mapę sprzężeń przedstawił Hutt. Geny te zlokalizowane są na chromosomie Z.

• Dw, K,S, B, Id

• K- powolne opierzanie k- szybkie

• S- srebrzystość s-złocistość

• B- jastrzębiatość, prążkowanie

• Dw- karłowatość

• S,s (silver)- srebrzystość i złocistość sprzężona z płcią

• s- złocistość RIR, NH, Zk srebrzystość- Sx

• cecha ta jest wykorzystywana do uzyskiwania mieszańców autoseksingowych

• NH x Sx , RIR x Sx, ZK x Sx

• B,b- prążkowanie, sprzężone z płcią

• Gen B hamuje odkładanie melaniny i powoduje tworzenie białych prążków na piórze samce-jaśniejsze

• b- brak prążkowania

Kogut RIR x samica Sx

P. ssie - S-ee

F1 Ssee s-ee

Kogutki- srebrzyste kurki-złociste

Allele S i s przejawiają się głównie w puli

Autosexing z wykorzystaniem genu B

P RIR x BPR

bb B-

F1 Bb-czarne z plamką kogutki b- czarne kurki bez plamki

Dorosłe:jastrzębiate dorosłe: czarne

Bar do Zk=Polar

*************************************

H2 wysokie>0,5

• Cechy mięsne

• Masa ciała

• Masa jaj

• Spożycie paszy

• Cechy jakości jaj

H2 średnie ok 0,3

• Produkcja jaj

• Wczesność dojrzewania

• Wykorzystanie paszy

Niskie h2 0,1

• Zapłodnienie

• Wylęgowość

• Przeżywalność

PRACA HODOWLANA

To przede wszystkim 2 rodzaje działań

• 1.selekcja: dwa kierunki nieśny-kury mięsny: kury, gęsi, kaczki, indyki

Praca hodowlana jest prowadzona w rodach męskie żeńskie, ojcowskie, mateczne

Ród to populacja selekcjonowana przez kilka 3-5 pokoleń na określone cechy użytkowe bez dopływu krwi z zewnątrz. Liczebność rodu 3-6 tys. ptaków

W latach 70 udoskonalenie i maszyny cyfrowe Balice IŻ program pod nazwą Selekt (szewczyk, wężyk)

Najpierw przekształca się wartość bezwzględną cechy na jej wartość statystyczną tzw wskaźnik czyli miejsce jakie zajmuje osobnik pod względem danej cechy w stosunku do innych osobników w grupie.

• Robi się: indeks indywidualny indeks rodziny średni średni indeks stada

• Indeks całkowity to suma indeksów częściowych

• Indeks początkowy: wczesność dojrzewania tempo nieśności początkowej m. ciała 20tyg masa jaj

• Indeks końcowy: liczba jaj do 450dni masa jaj wytrwałość wy lęgowość

• U kur mięsnych indeks początkowy: m, ciała długość mostka długość skoku szerokość piersi

• Indeks końcowy: masa ciała w 20tyg masa jaj

• Indeks końcowy: liczba jaj do 450dni masa jaj wytrwałość, wylęgowość

• U kur mięsnych indeks początkowy: masa ciała, długość mostka, długość skoku, szerokość piersi

• Indeks końcowy: masa ciała w 20 tyg liczba jaj, masa jaj, wylęgowość

Produkcja mięsa drobiowego: brojlery kurze

Tuszki brojlerów* zakład ubojowy* ferma tuczu kurcząt* zakład wylęgowy * ferma niosek* hodowla

Najczęściej w hodowli kur mięsnych uwzględnia się 4 rody:

A-męski ojcowski (typ Cornish)

B- źeński ojcowski (typ Cornish)

C męski mateczny ( Typ White Rock)

D- źeński mateczny (TYP White Rock)

Ferma zarodowa (Centrum Hodowlane) Ferma praprarodzicielska (praca hodowlana)

Ferma prarodzicielska (namnażanie)

Ferma reprodukcyjna II. St Ferma rodzicielska stado towarowe:brojlery

Ferma zarodowa: AxA BxB CxC DxD

Ferma reprodukcyjna 1stopnia: AxB CxD

Ferma reprodukcyjna 2st: AB x CD *brojlery ABCD

• W CELU OPISANIA TEGO SYNDROMU UŻYWA SIĘ TERMINU: OVER-FEEDING COMPLEX- OFC

• Erratic Oviposition and Defenctive Egg Syndrome EODES

• Wczesność dojrzewania : 24tygodni

• Długość użytkowania nieśnego: około 40tygodni

*************************************

Na ogół średnie dla tych wartości wynoszą:

• Masa ciała 24tyg (2,5-2,9kg)

• Masa ciała 64tyg (3,1-3,8kg)

• Szczyt nieśności (30-32tydz)

• %nieśności w szczycie(85-86%)

• Liczba jaj na nioskę (173-188)

• Liczba piskląt (140-155)

Tucz-brojlery

Budynki najczęściej mają powierzchnię użytkową około 1000m2

Jednodniowe pisklęta ważą ok 42g a masa ciała kurcząt przed 40 dniem wynosi już 2-2,2kg. Do tego wzrostu hodowca musi zapewnić właściwe warunki.

Końcowa masa ciała brojlerów mieści się obecnie w granicach 2-3kg

Wartość tej cechy zależy oczywiście od założeń genetycznych ptaków i środowiskowych w tym żywienia i długości tuczu, ale także od przeznaczenia kulinarnego tuszek.

I tak najczęściej przy masie

• 1,4-2 kg- tuszki przeznaczone są do pieczenia na rożnie w całości

• 2,1- 2,5 kg - tuszka dzielona jest na elementy

• 3kg i więcej- tuszka przeznaczona do odkostnienia, przetwory

Gęstość obsady

Na ogół poleca się utrzymanie 12-15 kiedyś nawet 18 ptaków na 1m2 ale decyzja zależy też od końcowej masy ciała (dobrostan).

Pojawiło się na świecie nowe podejście do technologii produkcji mięsa drobiowego:

• Label rouge

• Farm chicken

• Organic chicken

• Ecological chicken

• Home grown

• Free range

• Pastured chicken

• Kurczęta rzeźne: są to ptaki odchowywane dłużej niż 42 dni różniące się od kurcząt brojlerów systemem odchowu i cechami mięsa.

• Jedną z najstarszych nowych technologii jest francuska LABEL ROUGE

LABEL ROUGE- wyłącznie ptaki specjalnie selekcjonowane na wolne tempo wzrostu, wysoką jakość mięsa i dobrą zdrowotność.

Polska

• Mamy tu również własne osiągnięcia w nurcie typu Label Rouge

• Materiał: wykorzystanie mieszańców raz rodzimych ZK Zk ASTRA W RIR SX oraz kogutów mięsnych np. Cobb 500 czy Ross 308.

• Tucz trwa około 16-18 tygodni ptaki uzyskują masę ciała około 1,5kg

PRODUKCJA JAJ

Hodowcy kur nieśnych w pracy hodowlanej koncentrują się na czterech celach:

• Uzyskanie maksymalnej liczby nadających się do sprzedaży jaj od jednej nioski wstawionej do kurnika (wartość wskaźnika produkcji jaj Hen-housed wynika z kombinacji wieku dojrzałości tempa nieśności i żywotności)

• Niskim koszcie produkcji 1 jaja lub 1kg jaj

• Optymalnej wewnętrznej i zewnętrznej jakości jaj

• Niskiej śmiertelności i dobremu przystosowaniu niosek do różnych systemów utrzymania

• W firmach hodowlanych nieśnych kur selekcjonuje się na około 30 różnych cech

• Te strategie są rózne uwzględniające różnice ekonomiczne socjalne produkcję ekologiczną itp.

Ostatnio wraca się do określenia wytrwałości w nieśności. Gdy stado utrzymuje wysokie tempo nieśności przez długi okres czasu to może być długo utrzymywane bez przepierzania.

Typowa krzywa nieśności rośnie szybko podczas pierwszych 8 lub 9 tygodni utrzymuje się na stałym poziomie długo i potem powoli opada nioski o płaskiej krzywej są bardziej wytrwałe niż gdy krzywa opada gwałtownie po szczycie.

Program SELEKT Novasel

BLUB

Schemat organizacyjny obejmuje tak jak dla kur mięsnych udział w tworzeniu mieszańców do produkcji jaj takich ogniw:

• Fermy zarodowe lub centralne hodowlane

• Fermy reprodukcyjne 1

• Fermy reprodukcyjne 2

Zasady wytwarzania mieszańców do produkcji jaj są nieco inne w porównaniu z zasadami wytwarzania mieszańców do produkcji brojlerów. Dopuszczalna jest tu większa różnorodność: schematy.

R. ojcowski- po lewej a R mateczny- po prawej

• Ferma zarodowa C11 D22

• Ferma rodzicielska C11 D22

• Ferma towarowa samica- CD12

• F. zarodowa G66 G77 H88 H99

• f. PRARODZ. G66 G77 H88 H99

• F.rodzicielska samiec G67 samica H89

• F towarowa samica- GH6789

W pierwszych dwóch dekadach poprzedniego stulecia produkcja jaj spożywczych opierała się na użytkowaniu niosek czystorasowych ale już w latach trzydziestych 1930 zaczęto wytwarzać mieszańce międzyrasowe.

Wiele ras utraciło znaczenie praktyczne a jeśli są utrzymywane to stanowią stada zachowawcze stanowiące rezerwę genową.

W intensywnej produkcji jaj spożywczych użytkuje się mieszańce znoszące jaja o kredowobiałej barwie skorupy będące efektem krzyżowania rodów czy linii rasy Lg.

Natomiast mieszańce znoszące jaja o brązowej skorupie pochodzą z krzyżowania rodów Ra: RIR, NH, Pl,Sx

Konsumenci w Polsce preferują jaja o brązowej barwie jaja białe są mniej chętnie kupowane uważane za gorsze co nie ma racjonalnego uzasadnienia.

Wytworzenie mieszańców o wysokiej wartości użytkowej musi się opierać na dokładnie opracowanym programie hodowlanym.

W wyniku krzyżowania wytworzonych rodów wybiera się na podstawie oceny mieszańców najlepsze kombinacje łączenia

Wyniki testowanych kombinacji krzyżowniczych stanowią podstawę do wyboru kompletów linii rodzicielskich tzn. do decyzji czy dana linia ma być reprezentowana przez samca czy samicę jako ród.

Kury nieśne:

• Masa ciała 20tyg: (1,3-1,6kg)

• Masa ciała 72tyg: (1,8-2,4kg)

• Szczyt nieśności: (25-32tydz życia)

• %nieśności: 85-95%

• Liczba jaj/nioskę 250-290-300

Intensywne użytkowanie niosek ma też pewne minusy

• Pojawiają się problemy dotyczące zarówno jaj jak i zdrowia niosek

• Osłabienie błony witelinowej otaczającej żółtko jaja co może wpłynąć ujemnie na % wylęgu

• straty w transporcie

• osłonki pękają

• miesza się białko i żółtko

• Osteoporoza u niosek w klatkach

• miękkie dzioby

• podatność na skrzywienia

• kości kruche podatne na złamanie

• paraliż jako skutek uszkodzenia kręgów piersiowych

• w klatkach brak aktywności ruchowej- zmęczenie klatkowe

• obniżenie wczesności dojrzewania

• upadki spowodowane zbyt niskim poziomem Ca w krwi

W najbliższym czasie będzie się rozwijać coraz bardziej chów ekologiczny moda na dobrą żywność

W warunkach krajowej hodowli mamy dostęp do odpowiednich populacji stada zachowawcze z takimi cechami jak:

• Bdb zdrowotność

• genetycznie uwarunkowana dobra nieśność

• geny sprzężone z płcią

• autoseksing

• przystosowanie do miejscowych warunków

Prowadzenie stad kur nieśnych:

• Prostsze niż u mięsnych

• Możemy Al. Ale

• Kontrola masy ciała rozpoczyna się w 5tyg życia i co 2tygodnie do szczytu nieśności

Miarą nieśności jest nie tylko liczba jaj ale też ich masa

*************************************

Zgodnie z unijnym prawem na skorupach jaj muszą znajdować się stemple z numerami tzw. Kod producenta

W skład tego kodu wchodzi:

• Kod systemu chowu kur gdzie

• 0-oznacza chów ekologiczny

• 1- wolny wybieg

• 2-chów ściółkowy

• 3-chów klatkowy

• Oznaczenie państwa członkowskiego z którego pochodzą jaja np. Pl-Polska

• Weterynaryjny numer identyfikacyjny

Systemy chowu:

• Klatki

• Podłoga

• Wybiegi

• Woliery

• Chów ekologiczny

OŚRODEK HODOWLI ZARODOWEJ SP Z.O.O

Rohde island white M55

Rohde island red V44

Lg H33

Barred rock L11

New Hampshire N22

Barrred rock G77

Barred Plymouth rock C66

Zarodowa ferma kur rszew Sp. Z.o.o

• Rohde island red R55

• Sx S11

• Sx S55

• NH N88

• Barred Rock P55

INDYKI

Typy:

Lekki (mini)

• Wczesna dojrzałość rozpłodowa 30tyg

• Niska masa ciała 4-6, 8-12kg

• Dojrzałość rzeźna- 12tyg

• Beltsville, białe szerokopierśne, bronz

Tyo średnio- cężki (midi)

• Dojrzałość rozpłodowa 31-33tyg

• Masa ciała 6-9 12-17kg

• Dojrzałość rzeźna 16tyg

• Białe holenderskie, bronz St, białe szerokopierśne

• Uzyskuje się w wyniku kojarzenia samic lekkich z samcami ciężkimi

Typ ciężki (maxi)

• Dojrzałość rozpłodowa- 34 tygodnie

• Masa ciała- 10-15 , 20-26kg

• Bronz, białe szerokopierśne

• Zwykle w fermach reprodukcyjnych jako materiał ojcowski do kojarzeń z samicami lekkimi lub średnio ciężkimi

Tworzenie mieszańców: duża rozmaitość 2,3,czterorodowe

• Ferma zarodowa A,B C,D

• F. rodzicielska A x D

• F towarowa AD

• (tucz)

• F. zarodowa A,B C,D

• Stada prarodzicielskie C x D

• S. rodzicielskie A x CD

• F. towarowa ACD

• (Tucz)

• F. zarodowa A,B C,D

• Stada prarodzicielskie Ax B CxD

• S. rodzicielskie AB CD

• F. towarowa ABCD

• (tucz)

Charakterystyka reprodukcyjna indyczek

• Wczesność dojrzewania 32-33 tygodnie

• Długość okresu użytkowania: 24-30 tygodni

• Nieśność: ciężkie linie - 80-90 jaj a lekkie- 120jaj

Długość tuczy masa ciała zależy od typu indyków i płci

W typie średnio-ciężkim indory tuczy się od 16 do 22tyg i uzyskuje się masę ciała od 13-20kg

Indyczki tuczy się od 12 do 18 tygodni i masa ciała wynosi od 6 do 10kg.

W typie ciężkim indory tuczy się od 16-22tyg. Uzyskują masę ciała 15-23kg

Indyczki 12-18tyg. 7-12kg.

Wykorzystanie paszy 21-27kg.

*************************************

GĘSI

Długość dnia świetlnego	Liczba jaj od nioski	Zapłodnienie jaj	Wylęgowość gąsiąt z jaj zapłodnionych %	Liczba gąsiąt od nioski	Okres reprodukcji- dni
naturalny	40-50	80-89	65-81	28-29	125-139
Długo 12-14 godzinny dzień świetlny	43-55	85-93	71-81	27-36	136-141
Krótki 8-10 godzinny dzień świetlny	60-70	88-95	75-83	41-51	161-180

Młoda polska gęś owsiana

1okres do 4 tygodnia życia

Żywienie: mieszanki ad libitum

Wartość pokarmowa 1kg: 19-20% bo

2600-175- kcal EM 4-5% włókna 1% Ca 0,4% P przyszw.

W skład mieszanki treściwej wchodzi 60% śrut zbożowych od 25-27kg śrut wysokobiałkowych ok 5-6% suszu z traw oraz dodatki mineralno- witaminowe

Już w 2tyg. Należy gęsięta przyzwyczajać do pobierania zielonki.

Pobieranie paszy 4kg mieszanki i tyle samo zielonki/szt/okres

Masa ciała w 4tyg 2,1-2,3kg

2okres od 3-8tyg

Wartość pokarmowa 16-17%bo

Zielonka ok 500-800g na dzień

Masa ciała 4,4-4,6kg

3 okres od 9-14tyg

Zielonka od 800-1500kg/dzień/ ptaka

Mieszanka ok 220g/szt/dzień

Śruty zbożowe ok 90% śruty wysokobiałkowe i dod. Mineralne

W 14tyg zmniejsza się dzienną dawkę mieszanki do ok 170-180g/ szt/ dzień dodając ok 50g/ szt/ całego ziarna

Spożycie paszy treściwej w tym okresie przez jednego ptaka wynosi ok 8,5kg a zielonki ok 42kg.

Gęsi uzyskują w 14tyg masę ciała 5,2-5,4 kg.

Tucz właściwy- 15-17 tygodnia

W tym okresie gęsi żywi się wyłącznie całym ziarnem owsa. Przez pierwsze 3-4dni można urozmaicić dietę podając niewielkie ilość 100-15

00g/szt zielonki lub okopowych. Dzienne pobranie owsa w tuczu właściwym wynosi 500-600g/szt. Całkowite ok 11,5kg.

Gęsi podczas 21 dni dotuczania zwiększają masę ciała o ok 1,3-1,5kg osiągając przed ubojem ok 6,5kg.

	Do 4 tyg	5-8tydz	9-14 tydz	Tucz wł.
Masa ciała w kg	2,1-2,3	4,4-4,6	5,2-5,4	6,5

IŻ- zootechniczny zakład doświadczalny w kołudzie wielkiej

W-33 W-11

Fermy reprodukcyjne ze stadami rodzicielskimi:

W33 z W11

W11 z W11

Nazwa handlowa- gęś ciała kołudzka

KACZKI

STADA RODICIELSKIE CHERRY VALLEY P2000

Wiek przy dojrzałości - 20tyg

Produkcja jaj do 72 tyg życia- 275szt

Średnia masa jaja- 75g

Zużycie paszy/ 1 jajo - 280g

Wylęgowość- 78%

STADO TOWAROWE

Wiek przy dojrzałości - 20tyg

Produkcja jaj do 72 tyg życia- 285szt

Średnia masa jaja- 74g

Zużycie paszy/ 1 jajo - 206g

Masa ciała przy rozpoczęciu nieśności- 1,5kg

STADA RODZICIELSKIE CV SUPER M

Wiek przy dojrzałości 26tyg

Masa ciała samic w 26tyg 3,1kg

Okres produkcji- 40tyg

Liczba jaj od nioski- 220szt

Liczba piskląt jednodniowych/nioskę 172 szt

STADO TOWAROWE

Masa ciała w 47 i 52 dniu - 3-3,2kg

Tuszka patroszona 2,2-2,4kg

Wykorzystanie paszy 2,8kg/kg

W latach 1974-1983 wytworzona w fermie hodowlanej drobiu wodnego Dworzyńska 5 rodów zarodowych kaczek mięsnych w tym dwa ojcowskie A44, A55 i trzy matczyne P66, P77, K11 przeznaczonych do produkcji brojlerów Astra K, K1, K2. W roku 2004 zlikwidowano 2 rady żeńskie oba z P. obecnie rodem uznanym jest ród A55, F11 dla którego księgi hodowlane zostały otwarte w marcu 2010r.

DWORKA

Dla gospodarstw drobnotowarowych

Mieszaniec samiec Cayuga i kaczka A44 lub A55

Łączy cechy kaczki amatorskiej jak żerność odporność na choroby ciemne ładne upierzenie z szybkim tempem wzrostu nowych rodów.

MINIKACZKI

W dworzyskach jedna populacja stada zachowawczego. Nadająca się do chowu przydomowego i amatorskiego. Barwa piór biała, niska masa ok 1,4kg. Mają dobrze wysklepione mięśnie piersiowe jest ich duży udział w tuszce.

KACZKA PIŻMOWA I JEJ ZALETY

• Duże tempo wzrostu 4-12tyg

• Wysoka masa ciała kaczorów

• Mięso nieotłuszczone drobnowłókniste o specyficznym smaku

• Dobre wykorzystanie pasz

• Dobra przeżywalność

Reprodukcja

• Wiek przy dojrzałości 28tyg

• Masa ciała samic w 28tyg 2,1kg

• Okres produkcji- 24+22tyg

• Liczba jaj od nioski- 182szt

• Wylęgowość 75%

• Liczba piskląt jednodniowych/nioskę 136 szt

Stado towarowe

• Wiek (dni) samice 70 samce-84

• Masa ciała w kg samice 2,6 samce 4,4

• Tuszka patroszona w kg samice 1,7 samce 2,8

• Wykorzystanie paszy samice 2,7 samce 2,9

MULARDY -mieszańce kaczora piżmowego z kaczką w typie Pekin

• Podobna masa ciała bez względu na płeć

• Duży udział mięsa chudego

• Dobra struktura mięśni dająca soczyste mięso po upierzeniu

• Dobra wydajność rzeźna

• Wysoka odporność na choroby

• Potomstwo po krzyżowaniu jest niepłodne

Kaczor piżmowy z kaczką Pekin daje potomstwo biało-czarne a przy odwrotnym kojarzeniu kuropatwiane.

Odchów mieszańców

• Długość tuczu 11-12tyg

• Masa ciała 3,6-4kg

• Zużycie paszy na kg przyrostu 3,8-4,2 kg

• Całkowite zużycie paszy ok 15kg

*************************************

Kury są utrzymywane w IŻ PIB w zakładzie doświadczalnym w Chorzelowie za wyjątkiem ZK i Pb

Gęsi w stacji zasobów genetycznych drobiu wodnego w dworzyskach IŻ PIB za wyjątkiem ZD-1 i Bi

Kaczki z stacji zasobów genetycznych drobiu wodnego dworzyskach IZ-PIB za wyjątkiem P11, P22, P44, P55 które są utrzymywane w ośrodku hodowli kaczek w Linsku.

Określone są liczebności zatwierdzone programy ochrony prowadzona ocena użytkowości dobrze poznano cechy produkcyjne monitorowane pewne kroki poczyniono w charakterystyce molekularnej.

Obecnie 2011 programem ochrony zasobów genetycznych objęte są 42 rody drobiu: kury nieśne-18, kaczki- 10 i gęsi-14

Rasa	symb	Pochodz.	rr.poz
ZK	Z11 ZK	Polska	XIX 1923
Polar	Pb	Polska	1946
Żółtonóżka kuropatwiana	Z33	Polska	1960
Sx	S66	Dania	1950
Lg	G99	Anglia	1960
Lg	H22	Anglia	1960

Dlaczego chronimy?

Przede wszystkim dla koniecznośći zachowania genetycznej zmienności populacji.

Przewidujemy lub mamy pewność że populacje mają wiele potencjalnie przydatnych cech do wykorzystania w przyszłych programach hodowlanych.

Ponadto:

Te unikatowe w skali świtowej rodzime populacje ptaków użytkowych są ściśle związane z rolniczym krajobrazem i tradycyjną kulturą regionów.

RASY POŁUDNIOWE

• Gęsi Zatorskie 1961

• g. biłgorajskie 1971

• g lubelskie 1973

• g. kieleckie 1973

• g podkarpackie 1973

• g. garbonose 1977

RASY PÓLNOCNE

• g. kartuskie 1974

• g. rypińskie 1974

• g. suwalskie 1974

• g. pomorskie 1981

RASY ZAGRANICZNE

• g. kubańskie 1977 Rosja

• g. Roman 1978 dania

• g. słowackie 1981

• g. Landes 1987 Francja

PEKIN	P8	DANIA	1978
PEKIN	P9	FRANCJA	1978
PEKIN	LsA	ANGLIA	1986
PEKIN	P22	POLSKA	1962
PEKIN	P11 P44 P33 P55	POLSKA	1962

• Tyle już zrobiono w ochronie ptaków gospodarskich ale wiele przed nami

• Jeszcze można pomyśleć o zwiększeniu puli ptaków domowych chronionych chociażby czubatki liliputy, dawne polskie chłopskie
  

15

---