Aksjologia – wyjasnienie terminu

Aksjologia -ogólna teoria wartości i wartościowania. Bada naturę różnego rodzaju wartości, szczególnie etyczno-moralnych i estetycznych. - ich pochodzenie, sposób istnienia, strukturę i hierarchie, zasady stosowania i funkcjonowania, zmienność w czasie i przestrzeni oraz zależność od innych elementów rzeczywistości ludzkiej i pozaludzkiej, zajmuje się też sposobami ich poznawania. Wyodrębnienie aksjologii jako osobnego działu filozofii zaproponowano na przełomie XIX i XX w., do czego grunt przygotowały wcześniejsze wystąpienia D. Hume'a, I. Kanta, R.H. Lotzego, F. Nietzschego, F. Brentana, A. Meinonga. Problematykę aksjologiczną podejmowali m.in. przedstawiciele neokantyzmu badeńskiego (W. Windelband, H. Rickert), fenomenologii (M. Scheler, D. von Hildebrand, N. Hartmann) oraz neorealiści (G.E. Moore, R.B. Perry, J. Dewey) i neopozytywiści (aksjologiczny emotywizm).

Faktycznie jednak tematyka aksjologiczna towarzyszyła człowiekowi od tysiącleci, znajdując wyraz w refleksji religijnej i filozoficznej, działalności legislacyjnej, a także w rozważaniach o sztuce. Przez niektórych aksjologia uważana bywa za samodzielną dziedzinę wiedzy o charakterze interdyscyplinarnym; inni (np. tomiści) kwestionują potrzebę jej wyodrębniania, lokując właściwe jej problemy w obrębie metafizyki, antropologii i teorii poznania

Podstawowym pojęciem aksjologii jest pojęcie wartości.
Wartość określa się między innymi:
-jako to, co być powinno;
-jako to, co daje przyjemność, satysfakcję, zadowolenie;
-jako to, co szczególnie cenne;
-jako przedmiot dążenia, pożądania, cel;
-jako to, co zaspokaja czyjeś zainteresowania, potrzeby.
Wartość można podzielić na :
-wartości dodatnie – jeżeli dana rzecz jest traktowana pozytywnie
-wartości ujemne – jeżeli mówimy o danej rzeczy negatywnie

PODSTAWOWE ZAGADNIENIA AKSJOLOGII :

Zagadnienia najczęściej poruszane w ramach aksjologii:
-interpretacja istnienia wartości
-sposób istnienia wartości
-stosunek wartości do bytu
-poznawcze ujmowanie wartości

Osobną grupę zagadnień aksjologicznych stanowią:
-klasyfikacja, typologia i hierarchizacja wartości;
-kryteria i zasady podziału wartości tzw. wartość najwyższa, która sprowadza się do pytania o to, którą z wartości w odniesieniu do jednej, jak też różnych dziedzin, uznać za najwyższą;
-znaczenie wartości w życiu człowieka i w kulturze.