Rozkł beztl odpad org: If: hydroliza zw wielocz: bakt z gr względ tl, rozkład wielocukr, lipid, peptyd→ prost zw org rozp w H₂O- kw org, aldehyd, alkohol, H₂, CO₂. II f: ferment kwaśn: zakwasz (obniż pH). bakt kwasotwór/ ferment kataboliz prod hydrol do lotn kw tł (octow, propion, masł), H₂ i CO₂. Bakt rozw się powoli, b.wrażl na zm środ. dalszy rozkł białek do prost kw org, merkaptanów i amin, powst H₂S, amoniak- uciążliw zapach. III f: właśc ferm metan: końc, bakt metan przetwarz prod poprzed faz (kw octo, zw chem zaw Cl i H₂) na metan, CO₂ i in gazy oraz min pozostał. Bakt metan bezwzględ beztl, wrażliw na obecn tl i zw utl- azotany,-yny. Rozmnaż b.powol, gdy nie ma Tl, wrażl na zmian odcz i temp. Przebieg bezzapach z wydziel biogazu. Metan← proc odtl (red) CO₂ wodorem oraz metabol rozkł kw octow. Metan wywoł ok. 30x większy efekt ciepl niż CO_2. Ponad 1/2 poch z rol (hod bydła i trzody); gaz z wysypisk odpad, z zaniecz wód, źle funkcjo oczysz ściek. 15% z ekspoz gazu ziemn- nieszczeln sieci gaz. ok. 3% komunik samoch, zakłady spal. Zgodnie z zaleceniami UE wysypiska o rocznej masie składowania odpadów powyżej 10tys Mg powinny posiadać instalacje odgazowujące. Zagosp biogaz: zaw ok 60% objęt metan- wart opał ok21MJ/m³, cel energ. wyk gaz wysypisk: 1.Otrzym e.ciepln (spal bezp; ogrzew wody) 2.e.el: z odzysk ciepła; bez 3.e.mech: w silnik spalin, do napędu pojazd. Il i skł odciek zal od: rodz i stop rozdrob odpad; il wod infiltr; wiek wysyp; tech składa i rekult. BWO=N–(Ao+V+W+U+/-B) BWO- odpływ wód odciek; N- opad atmo; Ao- odpływ pow; V- wypar; W- il w w odpad; U- w z proc konwer; +/- B- właśc grom w w skład odpad. W prakt il odciek obl w oparc o wskaź: dla wysyp o słab zagęsz (spychacz gąsien)-40% opadu (zakres 25-60%); w.silnie zagęsz kompakt (o przewadz proc beztl) 25% (10-25%); dla w niezagęsz (przew proc tl) 25% (10-40%) Migracja biogazu- może we wszystkich kierunkach wszędzie tam gdzie są mniejsze opory. Emisja gaz z wysyp: przepływ stochastyczny; przegrod ekran; ujmo i wyk gaz; niekorz wpł na r. Syst odgaz ujm gaz: 1.spos odprow gaz z wysyp na odraz: akt (gaz odes za pom odprow urządz wydob); biern (pod własn cieśn., odprow z wysyp do urządz unieszkodl); 2.spos postęp z gaz na system: wentyl (drog żwir); unieszkodl gaz; 3.konstrukc na system: poziom, pion, łącząc. Kompost-nie: Odpady org+mikroorg+ O₂ = H₂O+ CO₂+ kompost+ ciepło. Proc kompost: mineraliz: przemian mat org w war tl do CO₂, H₂O, NO₃^-, SO₄^2-. PO₄^3- i in skład o najwyż stop utl. Przebieg proc char reak egzoterm, które prowadz do wzrost temp i samozagrzania pryzm komp. Humifik: przekształ zw org w połącz humus char się specyf właśc. Fazy kompost: f. wstęp kompost/ wzrost temp, krótka f.mezofilowa, zainicjo proc kompost i namnaż mikroorg; f.termofilowa: intens kompost, wys temp; f. mezofilowa/ kompost właściw; f.dojrzew komp (spadek temp, powst humin, może trwać kilka mcy). Zasad znacz ma: zaw subst org (min30%) oraz znaczn udział rozkład subst org; brak subst toks; stos C/N- opt 25-35; wilgotn 40-70%, opt 55%; pH opt ok.6,5; temp 50-60°C; napowietrz (0,6-1,9m³/kg s.m. orgj/ dobę). TECHNOLOG: Wg kryt jak odpad: k-wanie odpad nie podd frakcjon (syst k-wania pryzmow: INDORE, VAN MAANEN, BADEN BADEN; gromadz selekt, frakcja biodegrad (DORR-OLIVER, BUHLER, TOLLEMACHE, TVA-PHS). Wg kryt techniki napowietrz: k-wanie z napowietrz nat uproszcz (s.CREATE); wymusz (s.BAV, TRIGA, BELTSVILLE, BIORERRA); przez odwrac pryzmy (s.C400, SCARABEE); kombinow łącz napow przez odwróc pryzm z went wymusz. techniki komp-ania: komp-nie otwarte (bezkomor): w pryzm sztucze napow, zadaszon, otwartych; w zamkn zbiorn: w komor ruch, nieruch; w brykietach. DANO–oryg met komp-ania odpad miejsk, których rozdrabe, miesz i biol rozkł odbyw się w obrot komorze- biostabilizat. Bilans kompost: kompost brak/25-40 w 100kg odp organ; mat organ stała 20-35/10-15; skł nieorg 10-15/5-10; woda 50-70/10-15; odcieki brak/0-2. O wart użytk komp-u dec: jak sur; technol prod; stan dojrz k-tu; [zaw subst org i stos C/N]- najważ wskaź gltwórcz i nawoz wart; czyn ogran nadmier zaw met cieżk i chortwór org. Jak k-stu: zaw subst org; skład pok dla roś (przy dop zaw met ciężk i chortwór org). Czyn pomniejsz wart: szkł, ceram i in nierozkł cz; - nasion r zachwaszcz ziemię i uprawę r. Wyk odpad: w rol; rekult teren na cele rol; rekult teren na cel nierol (zales, teren rekrea); do dostos grunt do określ potrzeb wynik z plan gosp odpad, plan zagosp przestrz/ dec o war zabud i zagosp ter; do upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz. Komun osad ściek mogą być stos jeśli: w 100g osad nie wyizol bak z rodz Salmonella; w 1kg s.s. osad łączna l.żyw jaj pasoż jelit Ascaris sp., Trichiuris sp., Toxocara sp. stos: w rol– 0; nie więc niż 300 (rekult teren; do dostos grunt do określ potrzeb; upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz); odczyn pH gl na ter użytk rol jest nie mniej niż 5,6; nie spowod pogorsz jak gl, wód pow i podziem. Zasady wyk osad: dawkę ust się dla każdej partii osobno; wielk zal od rodz grunt, spos jego użytk, jak osadu i zapotrzeb r na P i N; il met ciężk/ rok max: Pb- 1000g/ha/rok; Hg– 10; Zn– 5000; Cr– 1000; Cd– 20; Ni– 200; Cu– 1600. w rol w post płynnej/ ziemistej, pozostał cel także w post mazistej. postac płyn- tylko met iniekcji (wstrzykiw)/ natrysk, postac mazist i ziemist nal rozprow równomier na pow grunt i niezwł z nim zmiesz. nie mogą być stos podczas weg r przezn do bezp spoż przez ludzi.

Rozkł beztl odpad org: If: hydroliza zw wielocz: bakt z gr względ tl, rozkład wielocukr, lipid, peptyd→ prost zw org rozp w H₂O- kw org, aldehyd, alkohol, H₂, CO₂. II f: ferment kwaśn: zakwasz (obniż pH). bakt kwasotwór/ ferment kataboliz prod hydrol do lotn kw tł (octow, propion, masł), H₂ i CO₂. Bakt rozw się powoli, b.wrażl na zm środ. dalszy rozkł białek do prost kw org, merkaptanów i amin, powst H₂S, amoniak- uciążliw zapach. III f: właśc ferm metan: końc, bakt metan przetwarz prod poprzed faz (kw octo, zw chem zaw Cl i H₂) na metan, CO₂ i in gazy oraz min pozostał. Bakt metan bezwzględ beztl, wrażliw na obecn tl i zw utl- azotany,-yny. Rozmnaż b.powol, gdy nie ma Tl, wrażl na zmian odcz i temp. Przebieg bezzapach z wydziel biogazu. Metan← proc odtl (red) CO₂ wodorem oraz metabol rozkł kw octow. Metan wywoł ok. 30x większy efekt ciepl niż CO_2. Ponad 1/2 poch z rol (hod bydła i trzody); gaz z wysypisk odpad, z zaniecz wód, źle funkcjo oczysz ściek. 15% z ekspoz gazu ziemn- nieszczeln sieci gaz. ok. 3% komunik samoch, zakłady spal. Zgodnie z zaleceniami UE wysypiska o rocznej masie składowania odpadów powyżej 10tys Mg powinny posiadać instalacje odgazowujące. Zagosp biogaz: zaw ok 60% objęt metan- wart opał ok21MJ/m³, cel energ. wyk gaz wysypisk: 1.Otrzym e.ciepln (spal bezp; ogrzew wody) 2.e.el: z odzysk ciepła; bez 3.e.mech: w silnik spalin, do napędu pojazd. Il i skł odciek zal od: rodz i stop rozdrob odpad; il wod infiltr; wiek wysyp; tech składa i rekult. BWO=N–(Ao+V+W+U+/-B) BWO- odpływ wód odciek; N- opad atmo; Ao- odpływ pow; V- wypar; W- il w w odpad; U- w z proc konwer; +/- B- właśc grom w w skład odpad. W prakt il odciek obl w oparc o wskaź: dla wysyp o słab zagęsz (spychacz gąsien)-40% opadu (zakres 25-60%); w.silnie zagęsz kompakt (o przewadz proc beztl) 25% (10-25%); dla w niezagęsz (przew proc tl) 25% (10-40%) Migracja biogazu- może we wszystkich kierunkach wszędzie tam gdzie są mniejsze opory. Emisja gaz z wysyp: przepływ stochastyczny; przegrod ekran; ujmo i wyk gaz; niekorz wpł na r. Syst odgaz ujm gaz: 1.spos odprow gaz z wysyp na odraz: akt (gaz odes za pom odprow urządz wydob); biern (pod własn cieśn., odprow z wysyp do urządz unieszkodl); 2.spos postęp z gaz na system: wentyl (drog żwir); unieszkodl gaz; 3.konstrukc na system: poziom, pion, łącząc. Kompost-nie: Odpady org+mikroorg+ O₂ = H₂O+ CO₂+ kompost+ ciepło. Proc kompost: mineraliz: przemian mat org w war tl do CO₂, H₂O, NO₃^-, SO₄^2-. PO₄^3- i in skład o najwyż stop utl. Przebieg proc char reak egzoterm, które prowadz do wzrost temp i samozagrzania pryzm komp. Humifik: przekształ zw org w połącz humus char się specyf właśc. Fazy kompost: f. wstęp kompost/ wzrost temp, krótka f.mezofilowa, zainicjo proc kompost i namnaż mikroorg; f.termofilowa: intens kompost, wys temp; f. mezofilowa/ kompost właściw; f.dojrzew komp (spadek temp, powst humin, może trwać kilka mcy). Zasad znacz ma: zaw subst org (min30%) oraz znaczn udział rozkład subst org; brak subst toks; stos C/N- opt 25-35; wilgotn 40-70%, opt 55%; pH opt ok.6,5; temp 50-60°C; napowietrz (0,6-1,9m³/kg s.m. orgj/ dobę). TECHNOLOG: Wg kryt jak odpad: k-wanie odpad nie podd frakcjon (syst k-wania pryzmow: INDORE, VAN MAANEN, BADEN BADEN; gromadz selekt, frakcja biodegrad (DORR-OLIVER, BUHLER, TOLLEMACHE, TVA-PHS). Wg kryt techniki napowietrz: k-wanie z napowietrz nat uproszcz (s.CREATE); wymusz (s.BAV, TRIGA, BELTSVILLE, BIORERRA); przez odwrac pryzmy (s.C400, SCARABEE); kombinow łącz napow przez odwróc pryzm z went wymusz. techniki komp-ania: komp-nie otwarte (bezkomor): w pryzm sztucze napow, zadaszon, otwartych; w zamkn zbiorn: w komor ruch, nieruch; w brykietach. DANO–oryg met komp-ania odpad miejsk, których rozdrabe, miesz i biol rozkł odbyw się w obrot komorze- biostabilizat. Bilans kompost: kompost brak/25-40 w 100kg odp organ; mat organ stała 20-35/10-15; skł nieorg 10-15/5-10; woda 50-70/10-15; odcieki brak/0-2. O wart użytk komp-u dec: jak sur; technol prod; stan dojrz k-tu; [zaw subst org i stos C/N]- najważ wskaź gltwórcz i nawoz wart; czyn ogran nadmier zaw met cieżk i chortwór org. Jak k-stu: zaw subst org; skład pok dla roś (przy dop zaw met ciężk i chortwór org). Czyn pomniejsz wart: szkł, ceram i in nierozkł cz; - nasion r zachwaszcz ziemię i uprawę r. Wyk odpad: w rol; rekult teren na cele rol; rekult teren na cel nierol (zales, teren rekrea); do dostos grunt do określ potrzeb wynik z plan gosp odpad, plan zagosp przestrz/ dec o war zabud i zagosp ter; do upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz. Komun osad ściek mogą być stos jeśli: w 100g osad nie wyizol bak z rodz Salmonella; w 1kg s.s. osad łączna l.żyw jaj pasoż jelit Ascaris sp., Trichiuris sp., Toxocara sp. stos: w rol– 0; nie więc niż 300 (rekult teren; do dostos grunt do określ potrzeb; upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz); odczyn pH gl na ter użytk rol jest nie mniej niż 5,6; nie spowod pogorsz jak gl, wód pow i podziem. Zasady wyk osad: dawkę ust się dla każdej partii osobno; wielk zal od rodz grunt, spos jego użytk, jak osadu i zapotrzeb r na P i N; il met ciężk/ rok max: Pb- 1000g/ha/rok; Hg– 10; Zn– 5000; Cr– 1000; Cd– 20; Ni– 200; Cu– 1600. w rol w post płynnej/ ziemistej, pozostał cel także w post mazistej. postac płyn- tylko met iniekcji (wstrzykiw)/ natrysk, postac mazist i ziemist nal rozprow równomier na pow grunt i niezwł z nim zmiesz. nie mogą być stos podczas weg r przezn do bezp spoż przez ludzi.

Rozkł beztl odpad org: If: hydroliza zw wielocz: bakt z gr względ tl, rozkład wielocukr, lipid, peptyd→ prost zw org rozp w H₂O- kw org, aldehyd, alkohol, H₂, CO₂. II f: ferment kwaśn: zakwasz (obniż pH). bakt kwasotwór/ ferment kataboliz prod hydrol do lotn kw tł (octow, propion, masł), H₂ i CO₂. Bakt rozw się powoli, b.wrażl na zm środ. dalszy rozkł białek do prost kw org, merkaptanów i amin, powst H₂S, amoniak- uciążliw zapach. III f: właśc ferm metan: końc, bakt metan przetwarz prod poprzed faz (kw octo, zw chem zaw Cl i H₂) na metan, CO₂ i in gazy oraz min pozostał. Bakt metan bezwzględ beztl, wrażliw na obecn tl i zw utl- azotany,-yny. Rozmnaż b.powol, gdy nie ma Tl, wrażl na zmian odcz i temp. Przebieg bezzapach z wydziel biogazu. Metan← proc odtl (red) CO₂ wodorem oraz metabol rozkł kw octow. Metan wywoł ok. 30x większy efekt ciepl niż CO_2. Ponad 1/2 poch z rol (hod bydła i trzody); gaz z wysypisk odpad, z zaniecz wód, źle funkcjo oczysz ściek. 15% z ekspoz gazu ziemn- nieszczeln sieci gaz. ok. 3% komunik samoch, zakłady spal. Zgodnie z zaleceniami UE wysypiska o rocznej masie składowania odpadów powyżej 10tys Mg powinny posiadać instalacje odgazowujące. Zagosp biogaz: zaw ok 60% objęt metan- wart opał ok21MJ/m³, cel energ. wyk gaz wysypisk: 1.Otrzym e.ciepln (spal bezp; ogrzew wody) 2.e.el: z odzysk ciepła; bez 3.e.mech: w silnik spalin, do napędu pojazd. BWO=N–(Ao+V+W+U+/-B) BWO- odpływ wód odciek; N- opad atmo; Ao- odpływ pow; V- wypar; W- il w w odpad; U- w z proc konwer; +/- B- właśc grom w w skład odpad. W prakt il odciek obl w oparc o wskaź: dla wysyp o słab zagęsz (spychacz gąsien)-40% opadu (zakres 25-60%); w.silnie zagęsz kompakt (o przewadz proc beztl) 25% (10-25%); dla w niezagęsz (przew proc tl) 25% (10-40%) Migracja biogazu- może we wszystkich kierunkach wszędzie tam gdzie są mniejsze opory. Emisja gaz z wysyp: przepływ stochastyczny; przegrod ekran; ujmo i wyk gaz; niekorz wpł na r. Syst odgaz ujm gaz: 1.spos odprow gaz z wysyp na odraz: akt (gaz odes za pom odprow urządz wydob); biern (pod własn cieśn., odprow z wysyp do urządz unieszkodl); 2.spos postęp z gaz na system: wentyl (drog żwir); unieszkodl gaz; 3.konstrukc na system: poziom, pion, łącząc. Kompost-nie: Odpady org+mikroorg+ O₂ = H₂O+ CO₂+ kompost+ ciepło. TECHNOLOG: Wg kryt jak odpad: k-wanie odpad nie podd frakcjon (syst k-wania pryzmow: INDORE, VAN MAANEN, BADEN BADEN; gromadz selekt, frakcja biodegrad (DORR-OLIVER, BUHLER, TOLLEMACHE, TVA-PHS). Wg kryt techniki napowietrz: k-wanie z napowietrz nat uproszcz (s.CREATE); wymusz (s.BAV, TRIGA, BELTSVILLE, BIORERRA); przez odwrac pryzmy (s.C400, SCARABEE); kombinow łącz napow przez odwróc pryzm z went wymusz. techniki komp-ania: komp-nie otwarte (bezkomor): w pryzm sztucze napow, zadaszon, otwartych; w zamkn zbiorn: w komor ruch, nieruch; w brykietach. DANO–oryg met komp-ania odpad miejsk, których rozdrabe, miesz i biol rozkł odbyw się w obrot komorze- biostabilizat. Bilans kompost: kompost brak/25-40 w 100kg odp organ; mat organ stała 20-35/10-15; skł nieorg 10-15/5-10; woda 50-70/10-15; odcieki brak/0-2. O wart użytk komp-u dec: jak sur; technol prod; stan dojrz k-tu; [zaw subst org i stos C/N]- najważ wskaź gltwórcz i nawoz wart; czyn ogran nadmier zaw met cieżk i chortwór org. Jak k-stu: zaw subst org; skład pok dla roś (przy dop zaw met ciężk i chortwór org). Czyn pomniejsz wart: szkł, ceram i in nierozkł cz; - nasion r zachwaszcz ziemię i uprawę r.

Proc kompost: mineraliz: przemian mat org w war tl do CO₂, H₂O, NO₃^-, SO₄^2-. PO₄^3- i in skład o najwyż stop utl. Przebieg proc char reak egzoterm, które prowadz do wzrost temp i samozagrzania pryzm komp. Humifik: przekształ zw org w połącz humus char się specyf właśc. Fazy kompost: f. wstęp kompost/ wzrost temp, krótka f.mezofilowa, zainicjo proc kompost i namnaż mikroorg; f.termofilowa: intens kompost, wys temp; f. mezofilowa/ kompost właściw; f.dojrzew komp (spadek temp, powst humin, może trwać kilka mcy). Zasad znacz ma: zaw subst org (min30%) oraz znaczn udział rozkład subst org; brak subst toks; stos C/N- opt 25-35; wilgotn 40-70%, opt 55%; pH opt ok.6,5; temp 50-60°C; napowietrz (0,6-1,9m³/kg s.m. orgj/ dobę). Wyk odpad: w rol; rekult teren na cele rol; rekult teren na cel nierol (zales, teren rekrea); do dostos grunt do określ potrzeb wynik z plan gosp odpad, plan zagosp przestrz/ dec o war zabud i zagosp ter; do upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz. Komun osad ściek mogą być stos jeśli: w 100g osad nie wyizol bak z rodz Salmonella; w 1kg s.s. osad łączna l.żyw jaj pasoż jelit Ascaris sp., Trichiuris sp., Toxocara sp. stos: w rol– 0; nie więc niż 300 (rekult teren; do dostos grunt do określ potrzeb; upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz); odczyn pH gl na ter użytk rol jest nie mniej niż 5,6; nie spowod pogorsz jak gl, wód pow i podziem. Zasady wyk osad: dawkę ust się dla każdej partii osobno; wielk zal od rodz grunt, spos jego użytk, jak osadu i zapotrzeb r na P i N; il met ciężk/ rok max: Pb- 1000g/ha/rok; Hg– 10; Zn– 5000; Cr– 1000; Cd– 20; Ni– 200; Cu– 1600. w rol w post płynnej/ ziemistej, pozostał cel także w post mazistej. postac płyn- tylko met iniekcji (wstrzykiw)/ natrysk, postac mazist i ziemist nal rozprow równomier na pow grunt i niezwł z nim zmiesz. nie mogą być stos podczas weg r przezn do bezp spoż przez ludzi.

Rozkł beztl odpad org: If: hydroliza zw wielocz: bakt z gr względ tl, rozkład wielocukr, lipid, peptyd→ prost zw org rozp w H₂O- kw org, aldehyd, alkohol, H₂, CO₂. II f: ferment kwaśn: zakwasz (obniż pH). bakt kwasotwór/ ferment kataboliz prod hydrol do lotn kw tł (octow, propion, masł), H₂ i CO₂. Bakt rozw się powoli, b.wrażl na zm środ. dalszy rozkł białek do prost kw org, merkaptanów i amin, powst H₂S, amoniak- uciążliw zapach. III f: właśc ferm metan: końc, bakt metan przetwarz prod poprzed faz (kw octo, zw chem zaw Cl i H₂) na metan, CO₂ i in gazy oraz min pozostał. Bakt metan bezwzględ beztl, wrażliw na obecn tl i zw utl- azotany,-yny. Rozmnaż b.powol, gdy nie ma Tl, wrażl na zmian odcz i temp. Przebieg bezzapach z wydziel biogazu. Metan← proc odtl (red) CO₂ wodorem oraz metabol rozkł kw octow. Metan wywoł ok. 30x większy efekt ciepl niż CO_2. Ponad 1/2 poch z rol (hod bydła i trzody); gaz z wysypisk odpad, z zaniecz wód, źle funkcjo oczysz ściek. 15% z ekspoz gazu ziemn- nieszczeln sieci gaz. ok. 3% komunik samoch, zakłady spal. Zgodnie z zaleceniami UE wysypiska o rocznej masie składowania odpadów powyżej 10tys Mg powinny posiadać instalacje odgazowujące. Zagosp biogaz: zaw ok 60% objęt metan- wart opał ok21MJ/m³, cel energ. wyk gaz wysypisk: 1.Otrzym e.ciepln (spal bezp; ogrzew wody) 2.e.el: z odzysk ciepła; bez 3.e.mech: w silnik spalin, do napędu pojazd. BWO=N–(Ao+V+W+U+/-B) BWO- odpływ wód odciek; N- opad atmo; Ao- odpływ pow; V- wypar; W- il w w odpad; U- w z proc konwer; +/- B- właśc grom w w skład odpad. W prakt il odciek obl w oparc o wskaź: dla wysyp o słab zagęsz (spychacz gąsien)-40% opadu (zakres 25-60%); w.silnie zagęsz kompakt (o przewadz proc beztl) 25% (10-25%); dla w niezagęsz (przew proc tl) 25% (10-40%) Migracja biogazu- może we wszystkich kierunkach wszędzie tam gdzie są mniejsze opory. Emisja gaz z wysyp: przepływ stochastyczny; przegrod ekran; ujmo i wyk gaz; niekorz wpł na r. Syst odgaz ujm gaz: 1.spos odprow gaz z wysyp na odraz: akt (gaz odes za pom odprow urządz wydob); biern (pod własn cieśn., odprow z wysyp do urządz unieszkodl); 2.spos postęp z gaz na system: wentyl (drog żwir); unieszkodl gaz; 3.konstrukc na system: poziom, pion, łącząc. Kompost-nie: Odpady org+mikroorg+ O₂ = H₂O+ CO₂+ kompost+ ciepło. TECHNOLOG: Wg kryt jak odpad: k-wanie odpad nie podd frakcjon (syst k-wania pryzmow: INDORE, VAN MAANEN, BADEN BADEN; gromadz selekt, frakcja biodegrad (DORR-OLIVER, BUHLER, TOLLEMACHE, TVA-PHS). Wg kryt techniki napowietrz: k-wanie z napowietrz nat uproszcz (s.CREATE); wymusz (s.BAV, TRIGA, BELTSVILLE, BIORERRA); przez odwrac pryzmy (s.C400, SCARABEE); kombinow łącz napow przez odwróc pryzm z went wymusz. techniki komp-ania: komp-nie otwarte (bezkomor): w pryzm sztucze napow, zadaszon, otwartych; w zamkn zbiorn: w komor ruch, nieruch; w brykietach. DANO–oryg met komp-ania odpad miejsk, których rozdrabe, miesz i biol rozkł odbyw się w obrot komorze- biostabilizat. Bilans kompost: kompost brak/25-40 w 100kg odp organ; mat organ stała 20-35/10-15; skł nieorg 10-15/5-10; woda 50-70/10-15; odcieki brak/0-2. O wart użytk komp-u dec: jak sur; technol prod; stan dojrz k-tu; [zaw subst org i stos C/N]- najważ wskaź gltwórcz i nawoz wart; czyn ogran nadmier zaw met cieżk i chortwór org. Jak k-stu: zaw subst org; skład pok dla roś (przy dop zaw met ciężk i chortwór org). Czyn pomniejsz wart: szkł, ceram i in nierozkł cz; - nasion r zachwaszcz ziemię i uprawę r.

Proc kompost: mineraliz: przemian mat org w war tl do CO₂, H₂O, NO₃^-, SO₄^2-. PO₄^3- i in skład o najwyż stop utl. Przebieg proc char reak egzoterm, które prowadz do wzrost temp i samozagrzania pryzm komp. Humifik: przekształ zw org w połącz humus char się specyf właśc. Fazy kompost: f. wstęp kompost/ wzrost temp, krótka f.mezofilowa, zainicjo proc kompost i namnaż mikroorg; f.termofilowa: intens kompost, wys temp; f. mezofilowa/ kompost właściw; f.dojrzew komp (spadek temp, powst humin, może trwać kilka mcy). Zasad znacz ma: zaw subst org (min30%) oraz znaczn udział rozkład subst org; brak subst toks; stos C/N- opt 25-35; wilgotn 40-70%, opt 55%; pH opt ok.6,5; temp 50-60°C; napowietrz (0,6-1,9m³/kg s.m. orgj/ dobę). Wyk odpad: w rol; rekult teren na cele rol; rekult teren na cel nierol (zales, teren rekrea); do dostos grunt do określ potrzeb wynik z plan gosp odpad, plan zagosp przestrz/ dec o war zabud i zagosp ter; do upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz. Komun osad ściek mogą być stos jeśli: w 100g osad nie wyizol bak z rodz Salmonella; w 1kg s.s. osad łączna l.żyw jaj pasoż jelit Ascaris sp., Trichiuris sp., Toxocara sp. stos: w rol– 0; nie więc niż 300 (rekult teren; do dostos grunt do określ potrzeb; upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz); odczyn pH gl na ter użytk rol jest nie mniej niż 5,6; nie spowod pogorsz jak gl, wód pow i podziem. Zasady wyk osad: dawkę ust się dla każdej partii osobno; wielk zal od rodz grunt, spos jego użytk, jak osadu i zapotrzeb r na P i N; il met ciężk/ rok max: Pb- 1000g/ha/rok; Hg– 10; Zn– 5000; Cr– 1000; Cd– 20; Ni– 200; Cu– 1600. w rol w post płynnej/ ziemistej, pozostał cel także w post mazistej. postac płyn- tylko met iniekcji (wstrzykiw)/ natrysk, postac mazist i ziemist nal rozprow równomier na pow grunt i niezwł z nim zmiesz. nie mogą być stos podczas weg r przezn do bezp spoż przez ludzi.

Rozkł beztl odpad org: If: hydroliza zw wielocz: bakt z gr względ tl, rozkład wielocukr, lipid, peptyd→ prost zw org rozp w H₂O- kw org, aldehyd, alkohol, H₂, CO₂. II f: ferment kwaśn: zakwasz (obniż pH). bakt kwasotwór/ ferment kataboliz prod hydrol do lotn kw tł (octow, propion, masł), H₂ i CO₂. Bakt rozw się powoli, b.wrażl na zm środ. dalszy rozkł białek do prost kw org, merkaptanów i amin, powst H₂S, amoniak- uciążliw zapach. III f: właśc ferm metan: końc, bakt metan przetwarz prod poprzed faz (kw octo, zw chem zaw Cl i H₂) na metan, CO₂ i in gazy oraz min pozostał. Bakt metan bezwzględ beztl, wrażliw na obecn tl i zw utl- azotany,-yny. Rozmnaż b.powol, gdy nie ma Tl, wrażl na zmian odcz i temp. Przebieg bezzapach z wydziel biogazu. Metan← proc odtl (red) CO₂ wodorem oraz metabol rozkł kw octow. Metan wywoł ok. 30x większy efekt ciepl niż CO_2. Ponad 1/2 poch z rol (hod bydła i trzody); gaz z wysypisk odpad, z zaniecz wód, źle funkcjo oczysz ściek. 15% z ekspoz gazu ziemn- nieszczeln sieci gaz. ok. 3% komunik samoch, zakłady spal. Zgodnie z zaleceniami UE wysypiska o rocznej masie składowania odpadów powyżej 10tys Mg powinny posiadać instalacje odgazowujące. Zagosp biogaz: zaw ok 60% objęt metan- wart opał ok21MJ/m³, cel energ. wyk gaz wysypisk: 1.Otrzym e.ciepln (spal bezp; ogrzew wody) 2.e.el: z odzysk ciepła; bez 3.e.mech: w silnik spalin, do napędu pojazd. BWO=N–(Ao+V+W+U+/-B) BWO- odpływ wód odciek; N- opad atmo; Ao- odpływ pow; V- wypar; W- il w w odpad; U- w z proc konwer; +/- B- właśc grom w w skład odpad. W prakt il odciek obl w oparc o wskaź: dla wysyp o słab zagęsz (spychacz gąsien)-40% opadu (zakres 25-60%); w.silnie zagęsz kompakt (o przewadz proc beztl) 25% (10-25%); dla w niezagęsz (przew proc tl) 25% (10-40%) Migracja biogazu- może we wszystkich kierunkach wszędzie tam gdzie są mniejsze opory. Emisja gaz z wysyp: przepływ stochastyczny; przegrod ekran; ujmo i wyk gaz; niekorz wpł na r. Syst odgaz ujm gaz: 1.spos odprow gaz z wysyp na odraz: akt (gaz odes za pom odprow urządz wydob); biern (pod własn cieśn., odprow z wysyp do urządz unieszkodl); 2.spos postęp z gaz na system: wentyl (drog żwir); unieszkodl gaz; 3.konstrukc na system: poziom, pion, łącząc. Kompost-nie: Odpady org+mikroorg+ O₂ = H₂O+ CO₂+ kompost+ ciepło. TECHNOLOG: Wg kryt jak odpad: k-wanie odpad nie podd frakcjon (syst k-wania pryzmow: INDORE, VAN MAANEN, BADEN BADEN; gromadz selekt, frakcja biodegrad (DORR-OLIVER, BUHLER, TOLLEMACHE, TVA-PHS). Wg kryt techniki napowietrz: k-wanie z napowietrz nat uproszcz (s.CREATE); wymusz (s.BAV, TRIGA, BELTSVILLE, BIORERRA); przez odwrac pryzmy (s.C400, SCARABEE); kombinow łącz napow przez odwróc pryzm z went wymusz. techniki komp-ania: komp-nie otwarte (bezkomor): w pryzm sztucze napow, zadaszon, otwartych; w zamkn zbiorn: w komor ruch, nieruch; w brykietach. DANO–oryg met komp-ania odpad miejsk, których rozdrabe, miesz i biol rozkł odbyw się w obrot komorze- biostabilizat. Bilans kompost: kompost brak/25-40 w 100kg odp organ; mat organ stała 20-35/10-15; skł nieorg 10-15/5-10; woda 50-70/10-15; odcieki brak/0-2. O wart użytk komp-u dec: jak sur; technol prod; stan dojrz k-tu; [zaw subst org i stos C/N]- najważ wskaź gltwórcz i nawoz wart; czyn ogran nadmier zaw met cieżk i chortwór org. Jak k-stu: zaw subst org; skład pok dla roś (przy dop zaw met ciężk i chortwór org). Czyn pomniejsz wart: szkł, ceram i in nierozkł cz; - nasion r zachwaszcz ziemię i uprawę r.

Proc kompost: mineraliz: przemian mat org w war tl do CO₂, H₂O, NO₃^-, SO₄^2-. PO₄^3- i in skład o najwyż stop utl. Przebieg proc char reak egzoterm, które prowadz do wzrost temp i samozagrzania pryzm komp. Humifik: przekształ zw org w połącz humus char się specyf właśc. Fazy kompost: f. wstęp kompost/ wzrost temp, krótka f.mezofilowa, zainicjo proc kompost i namnaż mikroorg; f.termofilowa: intens kompost, wys temp; f. mezofilowa/ kompost właściw; f.dojrzew komp (spadek temp, powst humin, może trwać kilka mcy). Zasad znacz ma: zaw subst org (min30%) oraz znaczn udział rozkład subst org; brak subst toks; stos C/N- opt 25-35; wilgotn 40-70%, opt 55%; pH opt ok.6,5; temp 50-60°C; napowietrz (0,6-1,9m³/kg s.m. orgj/ dobę). Wyk odpad: w rol; rekult teren na cele rol; rekult teren na cel nierol (zales, teren rekrea); do dostos grunt do określ potrzeb wynik z plan gosp odpad, plan zagosp przestrz/ dec o war zabud i zagosp ter; do upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz. Komun osad ściek mogą być stos jeśli: w 100g osad nie wyizol bak z rodz Salmonella; w 1kg s.s. osad łączna l.żyw jaj pasoż jelit Ascaris sp., Trichiuris sp., Toxocara sp. stos: w rol– 0; nie więc niż 300 (rekult teren; do dostos grunt do określ potrzeb; upraw r przezn do prod kompost; upraw r nieprzezn do spoż i do prod pasz); odczyn pH gl na ter użytk rol jest nie mniej niż 5,6; nie spowod pogorsz jak gl, wód pow i podziem. Zasady wyk osad: dawkę ust się dla każdej partii osobno; wielk zal od rodz grunt, spos jego użytk, jak osadu i zapotrzeb r na P i N; il met ciężk/ rok max: Pb- 1000g/ha/rok; Hg– 10; Zn– 5000; Cr– 1000; Cd– 20; Ni– 200; Cu– 1600. w rol w post płynnej/ ziemistej, pozostał cel także w post mazistej. postac płyn- tylko met iniekcji (wstrzykiw)/ natrysk, postac mazist i ziemist nal rozprow równomier na pow grunt i niezwł z nim zmiesz. nie mogą być stos podczas weg r przezn do bezp spoż przez ludzi.