Artykuł stanowi uzupełnienie do kursu rysowania i przeznaczony jest dla początkujących rysowników, którzy chcieliby poznać podstawową terminologię przyborów do rysowania, jak i bardziej doświadczonych, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę. Każdy z Was znajdzie tu mniej lub bardziej szczegółowe informacje o przyborach i materiałach pomocnych przy rysowaniu mangi, a także porady jak obchodzić się z niektórymi akcesoriami.

Papier używany do rysowania mangi

Przykładowy blok papieru do rysowania komiksów

Profesjonaliści używają specjalnego papieru wysokiej jakości (produkowanego bez dodatku drewna), papieru Kento (ma grubsze kartki). Używa się też papieru rysunkowego, który niestety często ulega zniszczeniu (np. przy wycieraniu gumką robi się chropowaty).

Istnieje też specjalny papier mangowy. Każda kartka ma nadrukowaną jasnoniebieską ramkę z podziałką, co pomaga w ustaleniu, gdzie znajduje się koniec strony, a także ułatwia jej podział na kadry.

Takie materiały są już dostępne w naszym kraju, lecz ich cena jest dość wysoka.

Do ćwiczeń i nauki podstaw rysunku wystarczy Wam na razie zwykły blok rysunkowy. Bardziej ambitni mogą zaopatrzyć się w szkicowniki artystyczne o powierzchni lekko fakturowanej lub ziarnistej, odpornej na wielokrotne wymazywanie i poprawki korekcyjne.

Ołówki

Ołówki

To nasze najważniejsze narzędzie. Większość rysowników posługuje się ołówkami mechanicznymi. Ich grubość to sprawa indywidualna i powinniśmy dobrać je tak, by było nam wygodnie. Niektórzy uważają, że za pomocą ołówków lekkich i mniejszych łatwo rysuje się małe kadry, a za pomocą grubszych kadry większe.
Na razie zajmiemy się rysowaniem postaci na papierze w formacie A4, gdyż łatwiej ćwiczyć na dużej powierzchni.

Ołówki dzielą się na miękkie (B) i twarde (H). Cyfra przy oznaczeniu oznacza wzmocnienie danej cechy (np. 2B - miękki, 6B - bardzo miękki itp.). Rysik w ołówku składa się głównie z grafitu oraz glinki kaolinowej. Im więcej glinki kaolinowej tym ołówek twardszy i linia nim narysowana jest cieńsza. Jednak po wytarciu gumką ołówki twarde zostawiają lekkie wgłębienie. Ołówki miękkie natomiast łatwo się rozmazują.

Gumki do wymazywania

Gumka chlebowa Koh-I-Noor

Są przeróżne. Można je znaleźć w każdym sklepie, te lepsze znajdują się w działach artystycznych i sklepach kreślarskich. Najważniejsze, by nie brudziły papieru. Nie jest to produkt bardzo drogi, warto więc zaopatrzyć się w coś lepszego.

Należy uważać, by po ścieraniu usunąć resztki pozostające na papierze. Pamiętajcie też, by  utrzymywać na biurku porządek ;), gdyż ułatwi to i uprzyjemni pracę nad naszymi rysunkami.

Warto zaopatrzyć się w gumkę automatyczną przypominającą mechaniczny ołówek. Jest bardzo przydatna do korygowania małych obszarów i szczegółów na rysunku.

Miotełki z piór

Służą do czyszczenia rysunku z drobin gumki i ścinków rastra. Dzięki im nie rozmaże się ani miękki ołówek, ani tusz (jak np. przy usuwaniu resztek gumki za pomocą ręki – niezalecane).

Linijki, ekierki, krzywiki i szablony

Fot. 1: Linijka

Mogą być bardzo przydatne, a czasem wręcz niezbędne. Powinniście zaopatrzyć się w linijkę krótką 10-15-centymetrową do rysowania pomocniczych linii przy detalach. 30-centymetrowa pomoże wam narysować kadry, a jeszcze dłuższa 40-50cm przyda się przy rysowaniu tła za pomocą perspektywy.

Fot. 2: Krzywiki

Przy rysowaniu ołówkiem linijka może być ułożona szerszą częścią do dołu. Jeśli jednak używamy piórka, linijkę odwróćmy szerszą częścią do góry, dzięki czemu unikniemy gromadzenia się tuszu pod linijką i powstawaniu kleksów.

Krzywiki – tak samo jak linijki, powinny mieć ściętą krawędź, dzięki czemu szersza strona unosi się nieco ponad kartką, co jest przydatne przy kreśleniu zawijasów za pomocą tuszu.

Szablony, szczególnie te okrągłe, mogą nam zastąpić cyrkle, szczególnie przy małych rysunkach, kiedy tradycyjnym cyrklem bardzo trudno nakreślić niewielki okrąg. Istnieją też szablony o innych kształtach (np. owalne, trójkątne).

Obsadka

Piórka to jedne z najczęściej używanych przyborów do rysowania, gdyż zdecydowana większość komiksów jest wykonana za pomocą tuszu i stalówki lub pędzla. Obsadka jest uchwytem do stalówki, wykonanym z przeróżnych materiałów (oprócz drewna spotyka się też: szkło, metal, róg i kość słoniową, najczęściej jednak tworzywa sztuczne). Jej kształt może być bardzo wymyślny i ozdobny, lecz najważniejszym jest, by wybrać sobie obsadkę wygodną, ponieważ malowanie tuszem zabiera zawsze dużo czasu. Zaoszczędzi nam to paru bolesnych odcisków ;).

Stalówka

Komplet obsadek i stalówek

Ukształtowana jest w  formie cienkiego ostrza, rozdwojonego na końcu. Służy do pisania piórem przy użyciu ciekłego atramentu. W przeciwieństwie do swojego poprzednika – ptasiego pióra – nie zużywa się tak szybko i nie łamie. Mocuje się ją w uchwycie zwanym obsadką, a kiedy jest zużywana, można ją wymienić.

Jest mnóstwo rodzajów stalówek (okrągłe, łyżeczkowe, szkolne, typu G). Nie wszystkie pasują do wszystkich obsadek. Przed zakupem należy upewnić się czy stalówka i obsadka są do siebie dopasowane.

Linie tworzymy poprzez docisk zamoczonej w pojemniczku z tuszem stalówki na papierze, w rezultacie pozostawiając kreski tuszu, który spływa kanalikiem stalówki. Proces moczenia piórka powtarzamy zawsze gdy tusz w kanaliku się wyczerpie. Im silniej dociskamy, tym grubszą kreskę uzyskujemy.

Stalówką okrągłą lub szkolną nakreślimy linie cienkie, stalówką G – mocne i grube, natomiast łyżeczkową – wyraźnie ostre linie.

Łatwo zwrócić uwagę, że w mangach postacie mają grubsze kontury, a tła rysuje się liniami cienkimi. Dlatego też do rysowania  zewnętrznych konturów postaci najczęściej używa się stalówek typu G, do tła natomiast stalówek łyżeczkowych (tych można użyć również do włosów postaci) i okrągłych.

Tusz

Tusze dzielą się na dwa rodzaje: rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie. Produkuje się je w szerokiej gamie kolorów. Polecam tusz wodoodporny.

Jeśli nie jest szybkoschnący, a na rysunku pozostał jego nadmiar, można go usunąć za pomocą rolki owiniętej papierem (bibuła, papierowy ręcznik). Wystarczy umieścić rolkę na planszy z rysunkiem i przetoczyć ją po nim tylko jeden raz. Inaczej linie rysunku mogą zostać rozmazane lub (przy przetaczaniu papieru w odwrotną stronę) pozostaną na nim plamy.

Kilka rzeczy, które należy pamiętać przy używaniu tuszu:

• Chroń biurko przed zalaniem, podłóż gazetę lub inną podkładkę (np. folię, którą wytrzesz chusteczką lub ręcznikiem papierowym przy zalaniu). Gdybyś jednak ubrudził swoje biurko, możesz wyczyścić je rozpuszczalnikiem.

• Staraj się zawsze wyczyścić zakrętkę i opakowanie tuszu, gdyż zaschnięty ma tendencję do tworzenia się w grudki i traci swoją jakość.

• Wstrząśnij przed użyciem.

• Po pracy z tuszem nie zostawiaj nigdy otwartego pojemnika. Zawartość kałamarza zgęstnieje i ciężej będzie się nim rysować.

Kiedy tusz nie chce skapywać ze stalówki, a piórko skrobie papier, najlepiej kupić nowy. Podobnie jest w przypadku nowych stalówek, które w celu zabezpieczenia przed rdzą pokrywa się oleistą cieczą. Może ona hamować przepływ tuszu. Poleca się wtedy podgrzać ją odrobinę nad płomieniem zapalniczki, a następnie zanurzyć w zimnej wodzie. Można też po prostu przetrzeć stalówkę wilgotną chusteczką.

Cienkopisy i mazaki

Cienkopisy

Można je znaleźć praktycznie wszędzie, nie ma też żadnych problemów z ich konserwacją. Ich końcówki mają różne grubości, więc nadają się do rysowania wielu szczegółów.

Mazaki - używane najczęściej do wypełniania dużych obszarów kolorem czarnym. Występują również specjalne mazaki – pędzelki posiadające końcówki o różnych grubościach, wykorzystywane np. do rysowania refleksów światła na włosach.

Pędzelki

Najcieńsze nadają się do nakładania korektora i białego tuszu.

Po każdej sesji z tuszem powinieneś pędzel dokładnie wyczyścić. Wystarczy, że chwilę wymoczysz go w wodzie i wytrzesz wzdłuż włosia czystą szmatką.

 

Korektor

Służy do usuwania błędów rysowniczych i malowania na biało. Jeśli nie jest zbyt wodnisty, można użyć go do malowania rastra.

Rastry

Fot. 3: Rastry

To przezroczyste arkusze z różnymi wzorami (tj. kropkami, liniami, ziarnistym piaskiem) służące do wykańczania komiksów. Przedstawiają szarości o różnym natężeniu, z przejściem tonalnym lub ozdobne wzory przeznaczone na tła i ubrania postaci.

Istnieją również rastry białe (odwrotne) – naklejane na czarne powierzchnie.

Rastry można nakładać metodą wycinania i przyklejania jego fragmentów w odpowiednie miejsca na rysunku. Inne nanosi się bezpośrednio z arkusza.