33
PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOSCI KARNEJ: BEZPRAWNOŚĆ KRYMINALNA Typ czynu zabronionego Przesłanki odpowiedzialnśoci karnej Czyn Kryminalnie bezprawny Objęty formalnie zakazem karnym Nie objęty kontratypem Społecznie szkodliwy W stopniu więcej niż znikomym Zawioniony, tzn popełniony W jednej z tzw. form winy Przez osobe dorosłą Przez osobę poczytalną Przez osobę, której zdolność dokierowania swoim postepowaniem nie była wyłączona z innych przyczyn niż nieletniość i niepoczytalność Bezprawność i jej rodzaje Bezprawność jako sprzecznosc z jakakolwiek normą prawną: Bezprawny jest czyn sprzeczny z prawem: T.j. Z obowiązkem prawnym – norma zobowiazująca do działalnia (nakazem prawnym) lub niedziałalnia (zakazem prawnym) Dla prawa karnego ma znaczenie BEZPRAWNOŚĆ KRYMINALNA czyli przekroczenie zakazów prawa karnego obwarowanych sankcja w postaci kary. Warunki bezprawności kryminalnej Czyn podpada pod formalny zakaz karny wysłowiony w opisie typu czynu zabronionego jako przestepstwo lub wykroczenie T.j. Czyn WYPEŁNIA ZNAMIONA TYPU CZYNU ZABRONIONEGO Czyn nie podpada pod typowa okoliczność wyłaczjaca bezprawność – KONTRATYP FORMALNY ZAKAZ KARNY + BRAK KONTRATYPU Znamiona typu czynu zabronionego Typ czynu zabronionego - znamiona Zwiezły opis czynu zabronionego zawarty w formalnym zakazie karnym wskazuje cechy, którym odpowiadac musi konkretny czyn, aby mógł się stać podstawą odpowiedzialnosci karnej z tytułu przekroczenia zakazu. Jest to abstrakcyjny obraz pojeciowy czynu zwany TYPEM CZYNU ZABRONIONEGO. Cechy typu czynu zabronionego to USTAWOWE ZNAMIONA CZYNU ZABRONIONEGO Zanmiona czynu zabronionego - geneza pojęcia W literaturze spotyka się pojęcia: ustawowa istota czynu, ustawowy stan faktyczny, skład przestępstwa, ustawowa określoność czynu, ustawowe znamiona przestępstwa, ustawowe znamiona czynu zabronionego Korzenie pojęcia ustawowych znamion przestępstwa sięgają włoskiego prawa procesowego XIII wieku. Wówczas to przez corpus delicti rozumiano „zespół przedmiotowych środków dowodowych będących warunkiem przystąpienia do inkwizycji w stosunku do podejrzanego”. W XVIII wieku corpus delicti stał się terminem prawa materialnego, który wskazywał na istotne cechy przestępstwa.
(…)
… kierunkowe mogą być popełnione
jedynie w zamiarze bezpośrednim.
Typ ogólny i szczególny
Typ ogólny (podstawowy)
Np
zabójstwo
Typy szczegóne
Uprzywilejowane
Zabójstwo
eutanatyczne
Zabójstwo z afektu
Kwalifikowane
Zabójstwo
ze szcególnym okrucienstwem
Czyny z zagrożenia i naruszenia
Czyny narszające dobro prawne
Czyny zagrażajace dobru prawnemu
Czyny
zagrożenia konkretnego…
… ciężarna”
”małoletni”, „dziecko”
Pojecie pokrzywdzonego
Pokrzywdzonym jest (zgodnie z art. 49 k.p.k.)
osoba prawna lub fizyczna, której dobro prawne
zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone
przez przestępstwo. Pokrzywdzonym może też być
instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna,
choćby nie miała osobowości prawnej.
Wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawie
wzmożenia ochrony interesów pokrzywdzonego w postępowaniu
sądowym w sprawach karnych
„l. O tym, kto jest osobą pokrzywdzoną w konkretnej
sprawie, decyduje dobro prawne tej osoby naruszone lub
zagrożone przez sprawcę czynu, i to w sposób bezpośredni
(art. 40 § l k.p.k.), choćby nie wynikało to wprost z opisu
tego czynu i jego kwalifikacji prawnej. Owa bezpośredniość
wchodzi w grę także wtedy, gdy przedmiotem ochrony
prawnej jest wprawdzie dobro ogólniejszej natury, ale
zagrożenie tego dobra powoduje również bezpośrednie
pokrzywdzenie indywidualnej osoby.
2. Kryterium uznania jakiejś osoby za pokrzywdzoną wynika
z prawa karnego materialnego. Nie oznacza to jednak, by
organ procesowy pozbawiony był możliwości dokonywania
odmiennej oceny dowodów także co do przyjętego
uprzednio założenia, że dana osoba…
…: ich istnienie (w typie podstawowym
czynu zabronionego) zależy od zachowania
zindywidualizowanego podmiotu
kazirodztwo
bigamia
Niewłaściwe – znamię indywidualizujace decyduje o
bycie typu szczególnego (zaś typ podstawowy ma
charakter powszechny)
dzieciobójstwo
Skutkowe i bezskutkowe
Jeżeli do znamion typu czynu zabronionego należy
znamię określające skutek zachowania się sprawcy,
wówczas mamy…
Zgoda pokrzywdzonego
Kwalifikacja przestępstw - omówienie (I sem)
Jedność wielość czynów zabronionych, jedność wielość przestępstw
Indywidualizacja odpowiedzailności karnej - omówienie zasady
Prawo Karne - wykłady
Przestępstwo - wykłady prawo
Reklama
Prawa autorskie
Reklama
Kontakt
Zamknij