Grupa 6c
Magdalena Sicińska
Agnieszka Słomińska
Angelika Stefaniuk
Rafał Staszewski
Katarzyna Stępniak
Kamila Wiśniewska
Justyna Zalewska
Ewa Żukowska
Agnieszka Oleksiak
Uczulenie na lateks to immunologicznie uwarunkowaną nieprawidłową reakcją o charakterze nadwrażliwości, która występuje po kontakcie z wyrobami lateksowymi. Należy ją odróżnić od stanu nadwrażliwości definiowanego powstaniem nieprawidłowej reakcji na czynnik środowiskowy, w tym przypadku wyroby lateksowe, w dawkach tolerowanych przez osoby zdrowe
W ostatnich latach zdecydowanie wzrosła liczba osób uczulonych na lateks, co ma głównie związek ze zwiększonym zużyciem rękawic lateksowych oraz lateksowych środków antykoncepcyjnych. Częstość występowania alergii na lateks w populacji ogólnej nie przekracza 1%, jednakże wyniki badań epidemiologicznych są zróżnicowane i w dużej mierze zależą od analizowanej społeczności. W powstawaniu alergii na lateks odgrywają rolę czynniki ryzyka, np. współistnienie schorzeń atopowych lub wyprysku kontaktowego. Liczne badania kliniczne pozwoliły na wyodrębnienie trzech grup pacjentów, w których częstość uczulenia na lateks jest zdecydowanie większa niż w populacji ogólnej. Są to:
- pracownicy służby zdrowia,
- osoby zatrudnione przy produkcji wyrobów lateksowych,
- chorzy z rozszczepem kręgosłupa i przepuklinami rdzenia kręgowego.
Choć należą do rzadszych objawów choroby, uczuleniu na lateks mogą również towarzyszyć trudności w oddychaniu, katar czy zapalenie spojówek. Są one głównie spowodowane inhalacją białek lateksu, unoszących się w powietrzu z drobinami talku. Szczególnie duże ich ilości dostają się do powietrza podczas zdejmowania rękawiczek.
Od 30% do 80% chorych z alergią na lateks rozwija objawy kliniczne po spożyciu niektórych owoców - takich, jak: banany, kiwi, awokado czy kasztany jadalne. Jest to tzw. zespół lateksowo-owocowy, spowodowany reakcją krzyżową. Zjawisko to jest związane z wytworzeniem przeciwciał IgE skierowanych przeciwko alergenom lateksu, które rozpoznają podobne białka pochodzące z innego źródła, którym mogą być owoce.
Leczenie ogranicza się do działania objawowego: stosowania leków przeciwhistaminowych, kortykosteroidowych lub rozkurczowych (w przypadku duszności). Immunoterapia swoista, choć wciąż jest jeszcze w fazie eksperymentalnej, może w przyszłości stanowić ważną formę terapii alergii na lateks.
Sprzęt medyczny (rękawiczki, cewniki i dreny) powinien być wykonany z materiałów):
nie zawierających lateksu (silikon, neopren, winyl, plastik)
Osoby uczulone muszą posiadać odpowiedni wpis w dokumentacji medycznej i informować o swojej alergii każdorazowo podczas wizyty w ośrodka zdrowia, szpitalu, szkole czy przedszkolu.
Każdy przedmiot zawierający lateks może być zastąpiony specjalnym "nielateksowym" odpowiednikiem - wykonanym z silikonu lub tworzywa sztucznego (winyl, plastik).
zalecana jest konsultacja z lekarzem alergologiem w celu ustalenia zasad zapobiegania reakcjom uczuleniowym w przyszłości.
osoby, które mają alergię na lateks, mogą być też uczulone na białka zawarte w bananach, kasztanach, awokado, mango, kiwi, ziemniakach, pomidorach
- jeżeli podczas jedzenia tych produktów pojawia się podrażnienie śluzówki jamy ustnej - prawdopodobnie występuje też uczulenie na lateks.
przedmioty, które zawierają lateks i są niebezpieczne dla uczulonych osób:
Sprzęt medyczny: rękawiczki, cewniki, opaski uciskowe, elastyczne bandaże i opaski, wenflony (igły zakładane dożylnie na kilka dni), plastry, wypełnienia stomatologiczne (plomby).
Przedmioty domowe: balony, guma do żucia, smoczki, gumowe fartuszki ochronne, gumki do włosów, gumki kreślarskie, elastyczne ubrania, zabawki plażowe, piłki gumowe, pieluszki, farby, kleje, tenisówki, prezerwatywy.
Opony i uchwyty wózków inwalidzkich, gumowe uchwyty narzędzi domowych.
Objawy uczulenia na lateks:
Najbardziej niebezpieczna formą pierwszego objawu może okazać się wstrząs anafilaktyczny, np. podczas pierwszej ekspozycji w kontakcie wyrobów z lateksu z błonami śluzowymi, czy skórą podczas operacji.
Najczęściej występującym objawem jest pokrzywka kontaktowa (miejscowe zaczerwienienie, rumień, obrzęk), która pojawia się w kilka minut od kontaktu z alergenem i obejmuje obszar kontaktu np. z rękawicą lateksową. Jest to I typ reakcji alergicznej.
Innym możliwym typem reakcji alergicznej jest kontaktowe zapalenie skóry (alergia późna, nadwrażliwość chemiczna, typ IV)
Alergia na lateks u dzieci:
U dzieci wielokrotnie operowanych z powodu wad rozwojowych, alergia na lateks występuje w 30%-60% przypadków . Alergia na lateks stanowi ponadto zagrożenie dla dzieci atopowych.
Diagnostyka alergii na lateks obejmuje:
1.testy punktowe z alergenem lateksu - dość niebezpieczne; należy je wykonywać z wielką ostrożnością;
2.naskórkowe testy z lateksem;
3.badanie poziomu swoistych przeciwciał w klasie IgE.
Jeśli została stwierdzona u chorego alergia na lateks, przed każdorazowym planowanym zabiegiem chirurgicznym powinien on informować pracowników służby zdrowia o tym zagrożeniu. Służba zdrowia wydaje się być przygotowana na tego typu ewentualności, o czym świadczą warunki jakie muszą być spełnione w przypadku pacjenta uczulonego na lateks.
Są to:
Uczestniczący w zabiegu chirurgicznym nie mogą używać jednorazowych rękawiczek gumowych.
Aparaty służące do podawania leków infuzyjnych jak również aparatura anestezjologiczna nie mogą zawierać dodatków z lateksu.
Leki muszą być przechowywane w opakowaniach nie zawierających elementów z lateksu lub gumy.
Lateks nie może być obecny w danym pomieszczeniu pod żadną postacią.
W salach operacyjnych muszą być zainstalowane urządzenia filtrujące powietrze.