Pomoc Publiczna

plan

1. Wstęp

2. Przesłanki udzielania pomocy państwa

3. Rodzaje i instrumenty pomocy publicznej

   3.1.pomoc regionelna

   3.2.pomoc horyzontalna

   3.3.pomoc sektorowa

   3.4. pomoc de minimis

4. Formy udzielanej pomocy publicznej

5. Notyfikacja pomocy publicznej w Polsce

Wstęp

Zgodnie z art. 2 Traktatu usatnawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)¹ jednym ze środków mającym zapewnić harmonijny, zrównowazony i stały rozwój społeczno-gospodarczy Wspólsnoty jest ustanowienie wspólnego rynku wewnętrznego, charakteryzującego się zniesieniem barier między państwami członkowskimi w swobodnym przepływie towarów, osób, usług i kapitału oraz zapewnienie systemu niezakłuconej konkurencji na tym rynku². Wolny rynek opiera sie na zasadzie konkurencji tj. rywalizacji między przedsiębiorcami przy założeniu, że wszyscy mają takie same szanse. Czasami jednak państwo, które powinno czuwać nad zachowaniem równych szans dla wszystkich uczestników rynku - nie ogranicza się do ustalania zasad i egzekwowania ich przestrzegania, lecz wspiera niektórych przedsiębiorców. Uzasadnienia dla takiego działania mogą być różne, np. wspieranie przedsiębiorców z biedniejszych regionów, wspieranie innowacji w przedsiębiorstwach, czy wspieranie działań związanych z ochroną środowiska w celu ochrony całego społeczeństwa przed negatywnymi skutkami zanieczyszczeń.
Ta aktywna działalność państwa (jako sprawującego władzę publiczną) wobec wybranych podmiotów zwykle stanowi pomoc publiczną.

1.Przesłanki udzielania pomocy publicznej

Przepisy prawa wspólnotowego dotyczące tematyki oddziłaywania państwa na konkurencje poprzez angażowanie środków publicznych w niektóre przedsiewzięcia są zapisane w traktatowych regułach dotyczących pomocy państwa tj. Art 87-89, odnoszacych sie do rolnictwa art 36 TWE w powiazaniu z art. 33 i 37 TWE , do transportu art.73 i 76 TWE , specjalnego traktowania przedsiębiorstw świadczących w ogólnym interesie gospodarczym art. 86 ust. 2 lit.h TWE w powiązaniu z art.16 TWE, swobody przedsiebiorczości art 44 ust 2 lit. h TWE zwenętrznych stosunków handlowych art. 132 ust. 1 TWE.................................................

W TWE w cześci zatytuowanej „Pomoc przyznawana przez państwa” (art. 87-89) przyjęto art. 87, dawny art 92 ust.1 ) generalną zasadę zakazu udzielenia pomocy przez państwo ( state aid) lub przy uzyciu zasobów państwowych , np z budżetu państwa, z budzetu jednostki samorządu terytorialnego lub innych funduszy publicznych , bez wzgledu na formę, jeżeli zakłuca ona lub grożi zakłuceniem konkurencji, przez uprzewilejowanie okreslonych przedsiębiorstw lub produkcji okreslonych wyrobów o ile mogło by to wpłynąć na handel między krajami członkowskimi . Artykuł ten nie wskazuje jednoznacznej definicji pomocy publicznej jednak pozwala wyróznić przesłanki stanowiące o jej zaistnieniu. Należa do nich:

1. Pomoc państwa dotyczy przedsiębiorstwa (przedsiębiorcy) w rozumieniu unijnego prawa konkurencji.

2. Pomoc jest przyznawane przez państwo lub pochodzi ze środków państwowych,

3. udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku,

4. ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów),

5. grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE.

Według prwawa unijnego pojecie przedsiębiorcy jest rozumiane jako każdy podmiot zaangażowany w działalność gospodarczą, niezależnie od jego formy prawnej i źródeł jego finansowania. Co więcej, nie ma znaczenia, czy jest to podmiot nastawiony na zysk czy też nie. Przedsiębiorcą może być więc również stowarzyszenie czy fundacja, które nie działają z zamiarem osiągania zysku. Należy podkreślić, iż przepisy prawa unijnego znajdują zastosowanie także w odniesieniu do podmiotów sektora publicznego prowadzących działalność gospodarczą, np. spółek jednostek samorządu terytorialnego, a nawet samych jednostek samorządu terytorialnego.
Dlatego należy przede wszystkim wziąć pod uwagę, czy wnioskodawca prowadzi taką działalność, która może generalnie podlegać normalnym zasadom gry rynkowej (nawet jeśli w konkretnych warunkach motyw zysku jest wyłączony).
Działalnością gospodarczą, według unijnego prawa konkurencji, będzie zaś (rozumiane bardzo szeroko) oferowanie na rynku towarów bądź świadczenie na nim usług. Należy zwrócić uwagę, że zakres tego pojęcia jest szerszy niż w prawie krajowym art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, ponieważ działalność może mieć charakter gospodarczy, w rozumieniu unijnego prawa konkurencji, także w przypadku gdy nie ma charakteru zarobkowego, czy też nie jest prowadzona w sposób zorganizowany lub ciągły.

Zasadniczą kwestią jest jednak fakt udzielenia pomocy przez państwo członkowskie lub ze żródeł panstwowych rozumianych jako podmioty publiczne lub prywatne, które są kontrolowane przez państwo albo którm państwo powierzyło administrowanie lub zarządznie środkami publicznymi.W przypadku udzielania pomocy nalezy uwzglednić jeszcze dwa kryteria. Środki uprzywilejowujące tylko określony sektor gospodarki lub niektórych przedsiębiorców są selektywne. Jeżeli organ dysponuje prawem do decydowania o przekazywaniu środków, wówczas należy stwierdzić, iż wspiera w sposób selektywny.

---

1. Dz.U.UE C 321 E z 29 grudnia 2006,s.1.↩

2. Art. 3 ust.1 lit. c , g TWU↩