Kompleksowe Badanie Psychiatryczne
Wlasciwym postepowaniem wobec dziecka lub nastolatka przezywajacego problemy
emocjonalne lub sprawiajacego klopoty wychowawcze jest skierowanie go na badania do
psychiatry dziecieco-mlodziezowego. W przypadku powaznych zaburzen kompleksowe badanie
psychiatryczne staje sie koniecznoscia.
Sporzadzenie kompleksowej oceny psychiatrycznej wymaga zwykle paru wizyt u lekarza -
dziecka, rodziców i innych czlonków rodziny. W celu zebrania dodatkowych informacji lekarz
moze, za zgoda rodziców, skontaktowac sie z innymi osobami waznymi w zyciu dziecka, takimi
jak krewni, nauczyciele, lekarz rodzinny.
Kompleksowe badanie psychiatryczne obejmuje:
• opis problemów i objawów,
• informacje o stanie zdrowia pacjenta, przebytych chorobach (zarówno somatycznych, jak
i psychicznych) i ich leczeniu,
• wywiad medyczny dotyczacy rodziców i rodziny,
• wywiad na temat ogólnego rozwoju dziecka,
• informacje o szkole i kontaktach rówiesniczych,
• informacje o stosunkach panujacych w rodzinie,
• wywiad psychiatryczny przeprowadzony z dzieckiem,
• poza tym badania laboratoryjne, takie jak: badania krwi, rentgenologiczne lub dodatkowe
konsultacje, np. psychologiczne, logopedyczne, pedagogiczne, jesli sa potrzebne.
Po zebraniu powyzszych danych i na ich podstawie lekarz formuluje swój poglad na temat
pacjenta, to jest wstepna diagnoze. Opisuje problemy, jakie ma dziecko, analizujac ich fizyczne,
psychologiczne i spoleczne aspekty w powiazaniu z potrzebami rozwojowymi dziecka, historia
jego chorób oraz podsumowaniem atutów dziecka, osobowosciowych i sytuacyjnych, które sa
znaczace w procesie leczenia. Podsumowanie i wnioski wynikajace ze sporzadzonej informacji o
pacjencie powinny byc sformulowane jezykiem zrozumialym dla rodziców i samego dziecka, jesli
jest juz w wieku, który to umozliwia.
Lekarz zawsze powinien znalezc czas na rozmowe wyjasniajaca z rodzicami i dzieckiem, którzy
po zapoznaniu sie z wnioskami kompleksowej oceny psychiatrycznej na pewno zechca zadac mu
jakies pytania.
• Czy nasze dziecko jest normalne? Czy my (rodzice) jestesmy normalni? Czy ponosimy
jakas wine za chorobe naszego dziecka?
• Czy nasze obawy sa przesadne?
• Czy pan doktor nam pomoze? Czy pan doktor pomoze naszemu dziecku?
• Czy nasze dziecko rzeczywiscie wymaga leczenia? Czy my wymagamy leczenia?
• Co zlego dzieje sie z naszym dzieckiem? Jaka jest diagnoza?
• Jakie sa zalecenia? Czy rodzina moze w czyms pomóc?
• Czy leczenie jest kosztowne? Jak dlugo bedzie trwalo?
Rodzice chorego dziecka czesto sie martwia, jak oni sami wypadna w toku wywiadu
przeprowadzanego przez lekarza. Rola psychiatry dziecieco-mlodziezowego polega na tym, by
byc partnerem rodziców, a nie oskarzycielem ani sedzia. Psychiatra wysluchuje rodziców oraz
dziecka i pomaga im okreslic krótko- i dlugoterminowe cele dokonywanej kompleksowej oceny
psychiatrycznej. Rodzice zawsze powinni miec mozliwosc zapytania o sprawy, których do konca
nie rozumieja, o znaczenie slów, których nie znaja.
Psychiatrzy dziecieco-mlodziezowi sa specjalnie przygotowani do przeprowadzenia
kompleksowej oceny psychiatrycznej, która obejmuje nie tylko samo dziecko, ale i jego rodzine.
Gdy u dziecka zostanie rozpoznane zaburzenie wymagajace leczenia, lekarz wydaje
odpowiednie zalecenia i opracowuje indywidualny plan calosciowego postepowania.
Postępowanie lecznicze w stosunku do osoby leczonej bez jej zgody
Art. 33. 1. Wobec osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody można stosować niezbędne czynności lecznicze, mające na celu usunięcie przewidzianych w ustawie przyczyn przyjęcia bez zgody.
2. Lekarz wyznaczony do tych czynności zapoznaje osobę, o której mowa w ust. 1, z planowanym postępowaniem leczniczym.
3. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej określa, w drodze rozporządzenia, wykaz świadczeń zdrowotnych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, których zastosowanie wymaga zgody osoby określonej w ust. 1 lub jej przedstawiciela ustawowego.
4. Przepisy ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do osób umieszczonych w szpitalu psychiatrycznym w trybie art. 24.
Art. 34. Wobec osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody przymus bezpośredni można stosować, poza okolicznościami określonymi w art. 18, także wtedy, gdy jest to konieczne do dokonania niezbędnych czynności leczniczych, o których mowa w art. 33. Przymus bezpośredni można także stosować w celu zapobieżenia samowolnemu opuszczeniu przez tę osobę szpitala psychiatrycznego.
Zaburzenia psychotyczne
do chorób psychicznych zalicza się: schizofrenia, depresja z urojeniami, halucynoza alkoholowa, majaczenie, mania, paranoja.
Pod względem świadomości
Psychozy z zaburzoną świadomością charakteryzują się zwykle znanym czynnikiem etiologicznym, takim jak zatrucia, wysoka gorączka, czy odstawienie substancji od której jest się uzależnionym.
Psychozy z zachowaną świadomością polegają na zaburzeniach spostrzegania, bądź myślenia – zarówno jego formy, jak i treści. Ziegler i Levine[1] podejrzewali i starali się udowodnić, że urojenia występują u osób z wyższym, zaś omamy u osób z niższym poziomem rozwoju – co opiera się na stwierdzeniu, że omamy są bliskie zjawiskom charakterystycznym dla niedojrzałości, jak marzenia, przeżycia ejdetyczne. Natomiast dla wytworzenia spójnego systemu urojeń konieczna jest psychika rozwinięta. W ten sposób tłumaczyć można przewagę endogennych psychoz w wieku dojrzałym (jednak przed okresem inwolucyjnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, kiedy to przeważają psychozy organiczne, tzw. "starcze") w postaci urojeń, zaś psychoz w wieku młodszym jako psychoz z omamami.
Pod względem jakości
Psychozy z zachowaną świadomością można podzielić na psychozy dotyczące zaburzeń spostrzegania i psychozy dotyczące zaburzeń myślenia. Obydwa te rodzaje zaburzeń psychotycznych charakteryzuje zachowanie świadomości, choć czasem rozmowa z osobą doznającą tychże zaburzeń dostarczyć może podejrzeń, że świadomość chorego jest zaburzona: np. odpowiada nielogicznie (bądź nieprawidłowo) na pytania dotyczące jego danych osobowych, obecnego czasu, a szczególnie często na pytanie o aktualne miejsce (orientacja w miejscu). Nie wynika to z zaburzeń świadomości, tylko zwykle ze złego kontaktu, przejawiającego się niechęcią do odpowiadania na pytania, błędami wynikającymi z pochłonięcia umysłu urojeniami, czy też zrozumiałą i prawidłową niewiedzą co do miejsca w wypadku dowiezienia chorego przez karetkę do miejsca badania.
Psychozy dotyczące zaburzeń spostrzegania
Polegają na doznaniach patologicznych iluzji, bądź omamów. Iluzje polegają na zniekształceniach spostrzeżeń, jak np. przekonanie o obecności osoby siedzącej na krześle, podczas gdy obiektywnie wisi tam (na tym krześle) jedynie marynarka. Omamy polegają na spostrzeganiu czegoś, czego w ogóle nie ma w miejscu wskazanym przez doznającego, przeważnie chodzi o doznania z poszczególnych zmysłów:
Wzrok: Omamy wzrokowe oznaczają spostrzeganie czegoś, czego realnie nie ma w miejscu wskazanym przez chorego.
Słuch: Omamy słuchowe polegają na doświadczeniu bodźców słuchowych z zasięgu percepcji, co do którego inne osoby (badający lekarz, rodzina) stwierdzą, że nie słyszą niczego.
Węch: Chory, przebywający w zasięgu węchu z innymi osobami, które "niczego nie czują", jest przekonany że czuje jakiś specyficzny zapach, przeważnie określany jako "smród".
Dotyk: Doznanie, które zwykle pozostaje w opozycji dla własnych doznań (prawidłowych) wzrokowych. Chory "czuje" bodźce dotykowe, np. "łażące po nim robaki", choć ich nie widzi, tak jak otoczenie. Omamy czuciowe (dotykowe) przeważnie występują w sytuacjach o ograniczonej widoczności (noc, zgaszone wszystkie światła w pomieszczeniu w którym jest chory).
Zmysł równowagi: w psychiatrii bez większego znaczenia.
Psychozy dotyczące zaburzeń myślenia
Dotyczą formy albo treści myślenia. Zaburzenia dotyczące formy dzielą się na zaburzenia toku myślenia i zaburzenia struktury myślenia. Nieprawidłowy tok myślenia polega na: spowolnieniu, przyspieszeniu, otamowaniach, natłoku, rozwlekłości, czy słowotoku. Zaburzenia treści myślenia polegają na myślach nadwartościowych, urojeniach, automatyzmach i myślach natrętnych.
Psychozy o wątpliwej klasyfikacji
Do zjawisk, których klasyfikacja jest wątpliwa należą omamy rzekome. Są to pozornie zaburzenia spostrzegania, jednakże charakteryzują się tym, że doznanie nie jest zgodne z miejscem jego wskazania. Przykładem omamu rzekomego jest "głos mówiący w głowie", "widok ludzi na Księżycu", "zadanie słyszane od szwagra z Gdyni (podczas gdy pacjent przebywa w Krakowie)" i podobne – doznania zmysłowe (wzrok, słuch – w odniesieniu do pozostałych zmysłów nie ma to zastosowania) dochodzące z przestrzeni, dla której "zdrowy" nie percepowałby z powodu ograniczenia znanego mu zasięgu zmysłu. Przyjmuje się, że omamy rzekome należą do zaburzeń spostrzegania, choć istnieją co do tego wątpliwości. Przeważająca część omamów rzekomych słuchowych dotyczy spostrzeżenia "głosu w głowie". Zwykle ten "głos" nakazuje wykonanie czegoś niezgodnego z naturą chorego. W trakcie zadawania szczegółowych pytań dotyczących tego doznania często okazuje się, że "głos" nie jest w istocie doznaniem słuchowym, tylko "myślowym", co jest zresztą opisane w psychopatologii jako "nasyłane myśli", albo okazuje się "własną myślą", aczkolwiek na tyle nieakceptowaną, że zostaje w świadomości "doznającego" przekształcona nieświadomie jako "głos".
Niepsychotyczne zaburzenia
Niepsychotyczne zaburzenia to między innymi: upośledzenia umysłowe, zaburzenia psychosomatyczne, nerwice, zaburzenia adaptacyjne, uzależnienia.
Toksykomania nadmierne, okresowe lub systematyczne przyjmowanie substancji działających szkodliwie na organizm człowieka. Ogólne określenie na zjawisko świadomego narażania własnego organizmu na szkodliwe działanie różnych substancji: narkotyków, leków, rozpuszczalników, używek i innych potencjalnie szkodliwych substancji. Toksykomania może prowadzić do rozwoju nałogu i uzależnienia od zażywanych środków.
Typy toksykomanii według WHO
Typ morfinowy - charakteryzujący się silną zależnością psychiczną i fizyczną oraz zwiększeniem tolerancji jak, jak również wyraźnymi objawami abstynencji
Typ barbituranowo-alkoholowy - o wyraźnej zależności psychicznej o różnym nasileniu oraz o mniejszej zależności fizycznej. Niewielkie zwiększenie tolerancji oraz objawów abstynencji, kwalifikują ten zespół do nałogów
Typ kokainowy - charakteryzujący się silną zależnością psychiczną, nieco słabszą fizyczną, znacznym zwiększeniem tolerancji oraz objawami abstynencji
Typ cannabis (alkaloidy konopi) - występuje umiarkowana lub silna zależność psychiczna, brak zależności fizycznej, brak objawów abstynencji, niewielkie zwiększenie tolerancji
Typ amfetaminowy - wyraża się zależnością psychiczną i brakiem zależności fizycznej. Wyraźne zwiększenie tolerancji
Typ khat (katyna, pochodna efedryny) - przeważa zależność psychiczna, brak lub słaba zależność fizyczna przy braku zwiększenia tolerancji
Typ substancji halucynogennych - słabo wyrażona zależność psychiczna, przy braku zależności fizycznej i braku zwiększenia tolerancji
Typ lotnych rozpuszczalników (wziewna) - słabo wyrażona zależność psychiczna, silne objawy toksyczne
Świadomość jest funkcją centralnego układu nerwowego, która polega na odwzorowywaniu rzeczywistości [świadomość społeczna, religijna, przynależność do grupy, rodziny]; często określa się łacińskim słowem [sensorium; sens]
W języku potocznym świadomość utożsamia się z pojęciem przytomności.
Etapy świadomości:
1) Przymglenie świadomości- jest to niedokładne spostrzeżenie, treść spostrzeżenia jest nieostra, niewyraźna, chory myśli wolno i z trudem chwyta mu przekazywane informacje.
2) Senność (patologiczna)- przypomina senność fizjologiczną, występuje przymglenie spostrzeżenia, spowolnienie ruchowe i tendencje w zapadanie w sen, od której chory może się powstrzymać ale z trudem; silne bodźce zewnętrzne np. hałas, bodźce dotykowe mogą utrzymać w stanie czuwania chorego;
Przyczyny:
Uderzenie w głowę;
Zatrucie substancją toksyczną;
Guz mózgu;
Zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych;
Napad padaczki;
3) Sen głęboki(półśpiączka)- cecha charakterystyczna, że chory reaguje na silne bodźce zewnętrzne, czyli takie zwykle powodujące reakcję obronną (np. klaśnięcie obok ucha, ściśnięcie)-występuje jako mimowolna reakcja;
4) Śpiączka- całkowita utrata świadomości, chory nie reaguje na żadne bodźce-w głębokiej śpiączce dochodzi do zniesienia ruchów ścięgnistych;
1) Zespół majaczeniowy (delirium, biała gorączka, majaczenie);
zaburzenie orientacji w czasie, miejscu i otoczeniu- przy zachowanej orientacji własnej (czyli wie jak się nazywa)
omamy-przede wszystkim wzrokowe
urojenia głównie niespójne, związane treściowo z omamami
potężne lęki
potężny niepokój ruchowy
częściowa niepamięć okresu obejmującego stan chorobowy;
2) Zespoły pomroczne:
Zaburzenia odnośnie orientacji w miejscu, czasie, otoczeniu i osoby własnej;
Lęki
Pobudzenie ruchowe
Niepamięć przebytego okresu- ewentualnie „wysypy pamięciowe”;
Zespół pomroczny jasny
- orientacja jest dość dobrze zachowana, natomiast z uwagi na istniejące zaburzania świadomości człowiek obserwowany przez otoczenie odbierany jest jako smutny, roztargniony, chory;
- Tok myślenia jest albo prawidłowy albo zwolniony, a kontakt z chorymi jest powierzchniowy;
- zachowanie jest dość zborne, zwłaszcza czynności automatyczne są dobrze zachowane;
- w czasie jego trwania chory wykazuje zaburzenia pamięci, następnie występuje po przeminięciu tego okresu chorobowego całkowita utrata pamięci albo fragmenty pamięci;
4) Zespół splataniowy
Zupełna dezorientacja
Głębokie zaburzenia toku myślenia, o typie niespójności <niezborności> myślowej i gonitwy myślowej;
Lęki
Silne pobudzenie ruchowe;
Omamy i urojenia
Fragmentaryczne wspomnienia albo całkowita niepamięć;
5) zaburzenia oneiroidalny (snopodobny)
zaburzenia orientacji
omamy
złudzenia o treści fantastycznej przypominające marzenia senne;
w pamięci zachowują się dość liczne fragmenty, niepamięć częściowa
Terminu "leki psychotropowe" tego używa się w znaczeniu wąskim i szerokim.
Lekami psychotropowymi w szerokim sensie nazywa się wszystkie leki mające wpływ na funkcje psychiczne, także te, których zasadnicze działanie lecznicze nie jest skierowane na psychikę. Pojęcie to jest jednak wtedy aż nazbyt szerokie; obejmuje także i niektóre preparaty hormonalne, leki narkotyczne a nawet witaminy. Stąd właściwsze jest znaczenie węższe. Ogranicza ono pojęcie leków psychotropowych do tych, zresztą dość licznych leków, których głównym leczniczym działaniem jest wpływ na psychikę; są one stosowane do leczenia zaburzeń psychicznych. W myśl tego istnieje kilka znacznie różniących się grup leków psychotropowych. Oto one i krótka charakterystyka każdej z nich:
Leki neuroleptyczne - o dominującym działaniu przeciwurojeniowym i przeciwomamowym, także uspokajającym, hamującym psychofizyczne pobudzenie. Stosowane w leczeniu schizofrenii, manii, psychoz urojeniowych, ale także pomocniczo w depresji, czasem poza psychiatrią. W użyciu w Polsce kilkanaście substancji.
Leki przeciwdepresyjne - wpływające na ośrodki regulujące nastrój, napęd i mechanizmy stresu oraz różne rodzaje lęku. Stosowane w leczeniu zaburzeń afektywnych zwłaszcza depresji, ale też zaburzeniu obsesyjno-kompulsywnym, lęku napadowym, zaburzeniach kontroli impulsów m.in. bulimii i anoreksji. W użyciu około dwudziestu substancji.
Leki normotymiczne - leki stabilizujące nastrój i napęd psychoruchowy, z tego powodu nazywane czasem "stabilizatorami nastroju". Działanie takie wykazują tylko u osób chorych, głównym wskazaniem jest zaburzenie dwubiegunowe. Należą tu tylko trzy leki: węglan litu, karbamazepina, sole kwasu walproinowego. Z wyjątkiem litu leki te należą jednocześnie do grupy leków przeciwpadaczkowych.
Leki przeciwlękowe - większość z leków w tej grupie to benzodiazepiny, leki potencjalnie uzależniające, co uniemożliwia ich dłuższe stosowanie. Jednak w uzasadnionych sytuacjach klinicznych stanowią one nieocenione uzupełnienie podstawowego leczenia, a nawet są głównym środkiem leczniczym. Bywają stosowane właściwie w niemal wszystkich zaburzeniach psychicznych, szczególne znaczenie odgrywają w sytuacjach, gdy lęk występuje w dużym nasileniu, w ostrym lęku psychotycznym, niektórych postaciach depresji , w napadach lęku.
Leki nasenne.
Leki nootropowe i prokognitywne - leki różne od przeciwdepresyjnych i neuroleptyków, które aktywizują i usprawniają procesy ośrodkowego układu nerwowego w taki sposób, że korzystnie wpływa to na procesy poznawcze. Leki te czynią to przez pobudzenie procesów przemiany materii w ośrodkowym układzie nerwowym albo przez usprawnianie transmisji niektórych układów neuroprzekaźników, zwłaszcza acetylocholinergicznego.
Poza tak zakreślonym pojęciem leków psychotropowych pozostają więc środki pobudzające, leki przeciwpadaczkowe (z wyjątkami jak wyżej) i przeciwbólowe.
Współczesna epoka leków psychotropowych datuje się od wczesnych lat powojennych. Pierwszym nowoczesnym lekiem w psychiatrii był węglan litu (1949), następnie wprowadzono neuroleptyki: chlorpromazynę i rezerpinę (1952), później chlorprotyksen (1958) i haloperidol (1965). Leki przeciwdepresyjne wchodziły do użycia niemal równocześnie, wpierw iproniazyd (1954) i niedługo po tym imipramina (1957). Większość z wymienionych leków (poza rezerpiną i iproniazydem) jest stosowana do dziś. Zapoczątkowały one jednak całe grupy środków farmakologicznych, do których obecnie należy ogromna liczba substancji. Powstały też nowe grupy chemiczne o interesujących właściwościach, tak że mówi się dziś np. o nowych lekach przeciwdepresyjnych i nowych, atypowych neuroleptykach. Wprowadzenie do psychiatrii leków psychotropowych oznaczało całą rewolucję. Zwiększyło wydatnie liczbę osób, u których można było złagodzić objawy chorobowe albo spowodować ich ustąpienie. Zmniejszyła się potrzeba hospitalizacji. Wiele osób chorych może żyć i pracować jak przed chorobą. Skuteczne leczenie farmakologiczne umożliwiło też w wielu przypadkach oddziaływania edukacyjne i psychoterapię.
Objawy uboczne stosowania leków psychotropowych – dla ambitnych
http://www.eioba.pl/a76167/psychotropy_tylko_ciemna_strony_mocy